Dinsdag 4
1905.
No. 5639.
54e Jaargang.
Feuilleton.
Reservist Tiesmeijer.
Stadsnieuws.
A11ERSFQ0RTSCHE COURAIT.
FIRMA A R VAN CLEEFF
te AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden /T.
Iranco per post f 1.15. Advertentiën 1—6 regeb 60 centelke regel meer 10 cent. Legale-,
officieële- en onteigeningsadvertentiën per regel 15 cent. Reclames 15 regels/" 1.25elke regel
meer f 0.25. Groote letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening
gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worder. de incasseerkosten in rekening gebracht.
KORTEGRACHT 9
Telephoon 19.
INNISGEYINUEl
Brengen ter keunia van bet publiek, dat door ben
van Gedeputeerde Stalen van Utrecht in afechrifc ia
ontvangen een verzoekschrift van de Sooieteit „de
Harmonie", gevestigd te Amersfoort, daarbij vergun
ning verzoekende tot verkoop van sterkedrank in
bet klein, voor gebruik ter plaatse van verkoop, in
eeue benedenacb terkamer en eene boven voorkamer
van bet perceel, staande aan deScbimmelpenninck-
straat No. 2, wijk H, te Amersfoort
dat, binnen twee weken na deze bekendmaking,
ieder tegen bet verleenen van de vergunning schrif
telijke bozwaren bjj Burgemeester en Wethouders
kau inbrengen.
Amerefoort, 3 A^ril 19('6.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Burgemeester,
WUIJTIER8.
De fd. Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
De BURGEMEESTER van AMERSFOORT,
maakt bekend,
dat in de gemeente Hoogland een geval van
miltvuur is geconstateerd.
Amersfoort, 4 April 1905.
De Burgemeester voornoemd,
WUIJ TIERS.
Volkshuisvesting.
Aan het verslag over het jaar 1904 van
de Naamlooze Vennootschap Volkshuis
vesting", gevestigd te Amersfoort, uit te
brengen in de aandeelhoudersvergadering van
6 April 1905, zij het volgende ontleend:
Volkshuisvesting schijnt de laatste maan
den niet vsel anders te doen dan te verkoo-
pen en te verhypothekeeren", zoo luidde de
opmerking van een niet-aandeelhouder, wiens
oog op onze convocatie-advertenties in de
couraDten was gevallen en die daarin twee keer
een voorstel had gelezen tot sluiten van een
hypotheek en een maal tot verkoop van grond.
De verplichting, ons door de Statuten op
gelegd om de agenda der aandeelhouders
vergaderingen in twee plaatselijke bladen te
vermelden, wierp in het afgeloopen jaar een
vreemd licht op ons doen en laten. Want
inderdaad, zóo bont hebben wij het niet ge
maakt; er is slechts éen hypotheek ge
sloten, zoodat onze hypothecaire schuld aan
groeide tot f43 74170 (pro resto) terwijl het
aandeelenkapitaal door het plaatsen van \5l!2
nieuwe aandeelen steeg tot f5925000.
L-.ng vóór we tot het sluiten van deze
hypotheek overgingen, was ernstig overwogen
of «Volkshuisvesting" niet moest aanvragen
te worden bij K. B. een Vennootschap «toe-
gelaten als uilsluitend in het belang van Ter-
„Zou ik uiet naar huis kunnen gaan, mrma? U
zult wel willen gelooven, dal ik heelemaal niet in
een stemming ben om vroolijk te zijn of te daDsen".
„Maar dat kan tocb niet, Martba" meende baar
moeder. „Jjj kunt onder geen omstandigheden weg-
gaan. Ia Wellner naar huis gegaan 1 Ja Eeu reden
te meer voor jou om te blijven. Natuurlijk is bet
gobeurde je niet onverschillig, maar toch, jg kunt
nog minder beengaan dan iemand anders. Niemand
mag er iets van bemerken, zelfs je vader niet en
laat ook de jonge Tiesmeijer er niets van hooren.
Hg is toch je tafelheer
„De dokter heeft me geïnviteerd."
„Hoe is dat nu mogelijk In ieder geval zorg je
er voor, dat Tiesmeijer, die nu wel Truus als tafel
dame zal nemen, nua.t je of althans tegenover je
zit. Dat kan je zonder eenige moeite in orde
brengen."
Men kwam mevrouw Von Melcbow roepen; in
oen barer meest booze buien ruischte zij weg om
ook in den verderen loop van den avond boos te
blijven, want de dokter week niet van Martha's zijde
en Tiesmeijer danste maar onophoudelijk met „dat
malle schaap" van Reuter.
't.Was de groote herinueringsdag vau het regiment.
In den regel werd er dien dag niet veol dienst
gedaan, eensdeels om de nagedachtenis van de in
den oor'og gevallenen te eeren, anderdeels om de
onderofficieren niet te zeer te vermoeien met het
oog op hun feest in den avond van den gedenk-
waardigen dag. Gewoonlijk bestond de beele dienst
betering der volkshuisvesting werkzaam".
Als «toegelaten" vennootschap zouden wij
gelden kunnen aanvragen van de Gemeente
tegen 2a3°/0 rente, terwijl op de gewone
markt 4°/0 a. 4x/4 °/0 moet betaald worden.
Maar deze z. g. n. «toelating" gaf zóo veel
macht ia handen van Burgemeester en Wet
houders, gaf zóo veel omslag en bond ons
door allerlei lastige aitikelen, d.tt liet een
dwaasheid toescheen aan het Bestuur, dat
een vereeniging die reeds werkte met om
streeks 180000 zicli dat alles getroosten zou
voor een laatste f20000.
Blijkbaar heeft het Kon. besluit van 28
Juli 1902, regelende de uitvoering van en
kele artikelen der Woningwet, vooral of uit
sluitend op bet oog Vennootschappen, die,
met een klein eigen kapitaal, werken met
groote geldsommen van den Staat.
Ons restte nu niets dan hypotheek, daar
verschillende pogingen om bet aandeelenka
pitaal te vergrootengeheel onvoldoende vruch
ten opleverden.
De aanleiding tot het vermeerderen v?n
onze gelden was het houwen eerst in het
vroege voorjaar van drie woningen in den
Groote Haag, later van tien woningen op
verschillende kleine stukjes grond aan de
Nicasiusdwarsstraat en de Tolstraat.
De bouw van de eerstgenoemde drie wo
ningen werd gegund aan C. J. Coenen voor
f 3578. 't Is een groote voldoening deze drie
gerieflijke, gezonde woningen met hun flinke
woonkamer, kleinere voorkamer, klein uit
gebouwd keukentje en raooien zolder te zien
staan op de plaats waar vroeger vjjf ellendige
krotten tegen elkander aanhingen.
In Juni had de aanbesteding van de tien
woningen plaats. Zij werden gegund aan W.
H endriksen voor de som van f13540.
Deze tien zijn over 't algemeen van een
zelfde indeeling als de drie Haagwoningen,
maar ruimer en van nog meer gemakken,
o.a. waterleiding, voorzien.
Bij den eersten- zoowel als bij den tweeden
bouw troffen wij in dezen zonnigen zomer
een voor het bouwen allergunstigste weers
gesteldheid.
Op den behoorlijken tijd werden beide
keeren de woningen opgeleverd na aange
name samenwerking tusschen architect en
aannemers.
Hebben wij hiermede verklaard, waarvoor
we een uinuwe hypotheek aangingen, een
geheel andere reden had het plan tot ver
koop van een stuk grond.
Een coöperatieve bouwvereeniging, «Erica"
genaamd, wier leden arbeiders der H. S. M.
waren, vroeger een strook grond tusschen
de spoorlijn en de Tolstraat, breed 110 M.
en diep 27 M., van ons te mogen koopen, in
dien eventueel de gelden gevonden werden
om zich daar een 24 woningen te bouwen.
Na vrij breede discussie op de aandeelhou
dersvergadering werd een zeer overwegende
meederheid bereid gevonden, «Erica" ter
wille zijn.
De overwegingen, dat op deze wijze ons
doel, t. w. verbetenog der volkshuisvesting,
zeer werd bevorderd zonder dat wij grootere
ftnancieele verantwoordelijkheid te dragen
kregen en dat «Erica" bereid was op den
grond een servituut te doeu rusten, dat ons
beveiligen zou voor 't gevaar, dal de huisjes
ooit in ongewenschte handen zouden over
gaan, deden ons heenstappen over het groote
bezwaar \an terreinvervreemding. Wij boden
het dus voor zeer bilijken prijs aan.
Na eenigen tijd echter bleek «Erica" door
ons niet geholptn te kunnen worden. De H.
S. M,, die als geldschietster zou optreden,
cischte samensmelting van «Erica" met an
dere coöperatieve bouwvereenigingen en ons
terrein was te klein om daarop voor allen
een huis te kunnen zetten.
De woningen werden over 't geheel goed
verhuurd. Er kwameu in 1904 uit onze 49 wo
ningen 19 verhuizingen voor, die ons 64
weekhuren deden derven en er bleven nog
15x/2 weekhuur te iunen door achterstallige
betaling, zoodat te zamen 3°/0 huunlerving
valt te coustateerentegen li°/0 in 1903 en
6°/0 in 1902,
Van de 10 nieuw gebouwde woningen, die
half November bewoonbaar waren, waren er
op den lsten Januari 5 verhuurd.
We hebben dus niet te klagen, want aller-
wege staan te Amersfoort vele, in 't bijzon
der arbeiderswoningen ledig. Er is hier over
vloed van woningen, zooals misschien in geen
andere plaats van ons land, Overal wordt
geklaagd over het gebrek aan beschikbare
woningen en over de schadelijke gevolgen
daarvan, maar hier staan vele, zelfs goede
en goedkoope ledig.
Dit is een voor de arbeiders gunstige toe
stand, tevens een prachtige gelegenheid aan
biedend aan ons Gemeentebestuur om op
groote schaal verbetering van slechte wonin
gen te eiscben of onbewoonbaarverklaring
uit te spreken. Het zotte en toch begrijpelijke
geval, dat te Deventer, en misschieu ook wel
elders zich voordeed, dat ii.l. het Gemeente
bestuur aan een dakloos gezin een door dat
zeilde bestuur onbewoonbaar verklaard huis
daarin, dat de fouriers meer beleend als „motteu-
koningen" tallooze corveëers lieten commandee-
ren, die dau op de binnenplaats der kazerne de
laken kleeding uitklopten tot ook de laatste mot
getallen vras onder de moordende slagen der kar-
vrarts, Ruim dertig jaar geleden riep het regiment:
„Dood aan de Frauscbennu heette het: „Dood
aan do motten."
In den regel dus heerschte er op den heriuneriugs-
dag van het regiment een ongekende kalmte, maar
nu wai 't anders 't was nu een „crilieke dag vau
de eerste soort". De reservisten zouden worden voor
gesteld aan den nieuwen brigade-commandant. De
generaal had het bezoek, dat reeds zoo lang gedreigd
had, werkelijk gebracht en was gekomeD om zich
in hoog eigen persoon er van te overtuigen of de
reservisten goed waren geoefeud, waardig aan hun
voorvaderen die in den laatsteu oorlog op 'net slag
veld den heldendood waren gestorven. Hjj was op
den diepbetreurdf uJnval gekomen juist dezen dag
voor zijn inspectie uit te kiezen omdat hjj de geens
zins gedeelde moening was toegedaan, dat men een
militairen gedenkdag slechts waardig en plechtig
kon vieren door zooveel tnogeljjk dienst te laten
doen.
Er zjjn wel meer chefs, welke dezs mecuing zijn
toegedaan, maar toch en wellicht juist daarom denken
de ondergeschikten daar heel anders over.
De generaal was er, maar voorloopig nog onzicht
baar. Hjj lag Dog in zjjn bed en sliep en vóór het
hotel liep een schildwacht heen eu weer, die er
voor verantwoordelijk was, dat niemand hem stal,
al kon hjj ook allen gestolen worden.
Do generaal dacht er nog niet aan, op te staan
en zich op het gezichtsveld te vertoouen maar hij
was er toch eu dit alleen wat reeds voldoende om
de gemoederen der betrokkenen in heftige beweging
te brengen. En welk soldaat behoort niet tot de
betrokkenen Van den regiments-commandant tot
den jongsleu recruutrilt en beeftalles. Hetbezoek van
een generaal is een zeldzame vreugde ei» hooge eer
voor een regiment, maar toch komt dat regiment
pas weer op zjjn verhaal als do hooge eer veilig en
wel weer iu den spoortrein zit.
De geueraa! lag uog te bed en sliep eu Bnurkte
misschieu maar zjjn komst was reeds voorafgegaan
door eeu lange schaduw. Alles was in de kazerne
in rep eu roer en vooral de reservisten zaten in
angst hoe 't gaan zou met het af-presenteeren. We
kenlang hadden zij bjj de exercities zoowel als op
mursch hun uiterste best gedaau, Ook al om niet
in ds doos te dwalen, maar toch ook om met eeu gerust
geweien het burgerpak weer te kunnen aantrekken.
De leerlingen van Koblschön waren reeds voor
dag en dauw bezig zich onder zijn persoonlijk toe
zicht te kleeden, waarbij Koblschün weer een zjjner
hartroerende toespraken afstak.
„Luister nu, kerels, ik heb 't jelui al zoo dikwijls
gezegd, maar ik wil 't je nóg eens zeggen, want ik
veel niet of ik naderhand nog wel dikwijls gele
genheid zal vinden om 'l je te zeggen. Dus, zet je
ooreti open, ik verwucht van jelui, dat je de op
voeding die ik je heb gegeven eer zult aandoen.
Ik b-.b al meer zulke kromme gestalten, zooalsjelui
allemaal bent, de een wat meer de auder wat minder,
onder rnjju hoede gehad, maar jelui hebt nooit te
voren onder sergeant Kolilscböu gediend. Er zjjn
120 reservisten bij het regiment, waarvan ik'er 20
kreeg en dat jelui juist die 20 zij(, is een groot
geluk voor jelui. Deukt er aan, flink rechtop je
handen er aan jo beoneu goed neergezet en funk
gestrektdie drie dingen bebooren bij elkaar, zjjn
Om zoo te zeggeu de militaire drieëenigheid of de
militaire geloofsbtljjdenis. Ik heb eens gelezen dat
geld, gezondheid en tevredeubeid bjj elkaar behoorou;
als een vau drieën ontbreekt, dan is de rest een
27% carb.il-oplossiug. waarmee ik ualuurljjk wil
zeggi-ti, dut tie rest o,.k niets waard is. Enfin, dat
slaat maar op de burgers, waut geld hebben w'j
soldaten uiet en hebben liet dus ook niet ncodig,
want als de chefs 't noodig vonden dat we geld
hadden, dan zouden ze 't ous ook wel geven.
ter bewoning aanwees, omdat men door wo
ningnood nergens het gezin wist onder te
brengeD, is bier een ondenkbaar geval. Wo
ningnood verlamt een krachtig optreden tegen
eigenaren van slechte woningen, maar een
overvloed als te Amersfoort stelt in staat tot
kloek doortasten. De verdreven bewoners
kunnen immers elders een onderdak vinden.
Moge dan de gelegenheid dankbaar aan
gegrepen en heilzaam gebruikt worden I
Deze gunstige toestand van woningover
vloed schijnt tevens een duidelijke vinger
wijzing in welke richting onze Vennootschap
verder te arbeiden heeft, n.l. niet in' verder
bouwen, althans voorloopig niet, maar in het
opruimen van slechte wouiDgen maardat
is duur de opruiming in de Groote Haag
bijv. kostte aan het Reservefonds f700 netto
schade en zoMang er nog zooveel 4°/0 en
4l/4 °/'0 hypotheek (pro resto f43741.60)
drukt op onze woningen, kan ons Reserve
fonds (thans groot f 3343.0GV2) hetwelk voor
dit doel werd gegeven, niet voldoende aan
groeien om krachtig in te grijpen.
Elk nieuw geplaatst aandeel, besteed tot
hypotheek-aflossing, bespaart ons jaarlijks
meer dan f3.Zoo werd in November j.l.
een viertal aandeelen geplaatstw(j be
steedden het geld er van terstond tot een
extra-aflossing van een der 4% hypotheken
op annuïteit, toen groot ruim f9000, nu dus
verminderd tot ruim f8000.
Er zijn nog 83 aandeelen (f20 750.00) te
plaatsen aleer ous maatschappelijk kapitaal
(groot t 80 000.00) volteekend is. Mogen de
volksvrienden alhier daaruit de opwekking
putten tot het nemen van aandeelen.
Zaterdag bezochten de leerlingen der hoog
ste klasse van het Gymnasium onder leiding
van den heer W. N. Coenen het Rijks-Museum
en het Museum Suasso te Amsterdam.
Het doe! van dit uitstapje was, hen iu de
gelegenheid testellen om de verschilleudeschil-
derijen te zien die hun, meestal in prachtige
reproducties, waren vertoond gedurende den
cursus in Kunstgeschiedenis, door den heer
Coenen in den afgeluopen winter met even
veel kennis en bekwaamheid als succes ge
geven.
Jammer, dat zich niet zoo gemakkelijk de
gelegenheid voordoet om ook de besproken
voortbrengselen vau antieke Romaunsche en
Gothische plastiek en bouwkunst te gaan be-
Gezundheid moeten we natuurlijk hebben, an
ders moeten we op 't ziekenrapport. En tevreden
heid spreekt ook vauzelf; mopperaars kunnen we
in dienst niet gebruikeu. Dus, wat ik zei: flink
rechtop je handen er aan je beener. goed
neergezet en tlink gestrekt."
Hoogst voldaan over zjjn toaspraak klom bjj vau
de tafel waarop hij midderwijl was gaan zitten en
wendde zich tot Tiesmeijer, die zijn uilerate best
deed om zjjn koppel om te doen: „Dat gaat niet
goed, Tiesmeijer; daar komt weer uiets van terecht.
Ik zelf zal je jas bijtrekken opdat de generaal niet
kan deuken dat je een oud Romein bent, die tijn
toga in kunstige plooien heeft omgeslagen. Zoo
nu zijn er geen vouwen meer in en ga nu nog even
mee tiaar miju kamer ik heb nog iets ouder vier
ooseu met je af fe doen."
Tusschen Kolschön en den korporaal was een
bijua vriendschappelijke verhouding ontstaau sedert
de sergeant het ons bekende bezoek bad gebracht
in de villa van zjjn ondergeschikte en bjj die gele
genheid juffrouw Winter had leeren kennen. Op
dat ee rste bezoek weren andere gevolgd Kohlechön
had zijn hart reddeloos verloren en Tiesmeijer had
tot zijn groot genoegen geconstateerd, dat zjj ook
niet geheel ongevoelig was gebleven voor de atten
ties vau den braven sergeant. Hoe meer hjj er aan
dacht, zich te verloven, des te meer wenschteTies
meijer dat ziju secretaresse zou genezen zjjn van
haar ongelukkige liefde en dat kon het beste aller
best als zij zelf trouwde. Om deze redeD had hij de
haar reeds toegestane vacantia weer ingetrokken en
haar gezegd, dat zij onmogelgk vóór den 15deu
gemist kou worden en zoo lang met haar gepraat,
dat zjj de uunoodigiiig voor het onderofticiersfeest
had aangenomen. Hjj zelf zou er ook zjjn, waat de
onderofficieren hadden de reserve-korporaals ook
uitgenoodigd
U'ordt vrvolgd.)
