Dinsdag 18 April 1905. No. 5645. 54e Jaargang. Feuilleton. De gestolen jas. UITGAVE FIRMA A- B VAN CLEEFF te AMERSFOORT. Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden f\. franco per post f 1.15. Advertentiën 16 regels 60 centelke regel meer 10 cent. Legale-, officieële- en onteigeuingsadvcrtentiën per regel 15 cent. Reclames 15 regels1.25; eikeregel meer f 0.25. Groote letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent. By advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht IORTEGRACHT9 Telephoon 19. KENNISGEVING. BURGEMEE8TER en WETHOUDERS der Ge meente AMERSFOORT, Gelet op art. 81 der Kieewet, Brengen ter openbare kennis, dat de verzoek schriften, tot verbetering van de Kiezerslijst 1906- 1906 ingekomen, op de 8ecretarie der Gemeente voor een ieder ter Inzage liggen en in afschrift, tegen beuling der kosten, verkrijgbaar sjjn gesteld. Amersfoort, den 17. April 1906. Burgemeester eu Wethouders voornoemd, De Burgemeester, WUIJTIERS. De Secretsris, J. G. 8TENFERT KROESE. Hygiëne tan den Avondmaalsbeker. Aan bovenstaand actueel onderwerp wydde de medische kroniekschrijver van het «Han delsblad" de volgende regelen Voor een aantal jaren werd door wylen den beer Bruns, te Arnhem, een krachtige pogiog ondernomen tot opheffing van het gevaar voor de gezondheid, dat ontslaan kan door het gebruik van het wijwater-bekken in de Roomsch Katholieke kerken. Een zoontje van hem had, door de besprenkeling met wy water, een oogontsteking gekregen en dit bad hem aanleiding gegeven tot een onder zoek in verschillende groote kerken. Zijn ver moeden, dat er ziektekiemen in bet wijwater aanwezig zouden zyn, werd bevestigd en by had het geluk, voor zijn streven naar verbe tering by de kerkelyke autoriteiten een ge opend oor te vinden. Sedert is alierwege de aandacht op de zaak gevestigd en zijD ook van elders, vooral uit Italië, or^erzoekingen bekend geworden, die het oo. -jel van den heer Bruns geheel bevestigen. Deze bleef echter bij zyn eerste poging tot verbetering niet staan, maar wijdde ver der zyn aandacht aan andere kerkelyke ge bruiken, die in een of ander opzicht op de gezondheid van invloed kouden zijn. Daar onder behoorde in de eerste plaats het ge bruik van den beker by bet Avondmaal, zooats dat in den regel geschiedt. Het belang van deze 2aak werd evenzoo algemeen erkend, en bet is voor iemand als ray, die uit bet oogpunt van het gezondheidsbelang over deze dingen schrijft, een zeer gelukkige omstan digheid ook te dezen opzichte te kunnen be ginnen met de verklaring, dat de kerkelyke autoriteit ernstige aandacht aan bet vraag stuk beeft gewijd en van baar kant niet anders dan krachtige medewerking tot ver betering is te wachten. Ik wil daarom, voordat ik verder ga, raede- deelen boe een van deze autoriteiten over de zaak denkt, op den voet van wat ik vond ir. een van de hygiënische tijdschriften van ongeveer een jaar geleden. Toen sprak, in een openbare vergadering van leden der St. Nikolai-gemeente te Berlin, de aartsdeken Seydel over het gebruik van afzonderlijke bekers in plaats van den gemeenschappelijke. Hij begon met te verklareD, dat hij daar vóór was, en verhaalde toen boe by tot de overtuiging was gekomen, dat de tegen woor- Ik heb nooit iemand verteld hoe dicht ik, nu jukt een jaar geleden, bij mijn dood ben geweest, maar nu ik er op terug kan xien en mg duidelijk iedere gedachte, ieder woord, iedere beweging kau herin neren, wil ik hei neersohrüvenalaeeo waareohuwing ▼oor allen, die zich in ae zelfde omstandigheden zouden kunnen bevinden. Ik hoop, dat hun aantal zeer gering zal zijn. Om te beginnen: ik beet Fre- derik Anderson en ben sedert 10 jaar boekhouder bij de firma William Winston Co., eigenaars van een groote atoom houtzagerij. Ik hoop dat te blijven, tenzij er zich iets betara moobt voordoen. Winston hield het opzicht over het verwerken van bet bout, de beide andere leden der firma woonden niet in de stad en waren belast met deu verkoop. Op zekeren avond, het wee bitter koud, was ik bezig mij gereed te maken om naar huis te gaan, toen ik voetstappen op de hard bevroren sneeuw hoorde; de deur vloog open, alaof er iemand met dige wijze van handelen verkeerd moest zijn. Hij was zijn loopbaan begonnen als geestelijke op bet plauelaad eu toen bij voor de eerste maal het Heilig Avond-naai bediende, was er onder de aanwezigen een ongeneeslijke zieke, en hadden de gemeenteleden hem ge vraagd, aan dezen den beker bet laatst te reiken. Dat was toen geschied en later had zich een dergelyk geval nog e9»s voorgedaan met een lijdc-res aan lupus. Het was hem ge bleken, dat menigeen van het Avondmaal verwijderd bleel' uit vrees voor besmetting. De eerste Christenen hebben dengemeen- scbappelijken beker niet gekend, en eerst in 714 heelt Gregorius II dien ingevoerd. Juist 700 jaren later, in 1414, heelt bet Concilie van Constanz hem, op grond van het lieer- schen van de pest, voor de Katholieke Kerk verboden. De Hervorming heelt het gebruik weer ingevoerd, maar de Kerk was te allen tyde vrij, er een eind aan te maken. In tal van gemeenten was dit dan ook geschied. Spr. meende, dat iedere gemeente een aan tal glazen of bekers moest aanschaffen, die door den geestelijke moesten worden gevuld en uitgereikt. Ieder, die dat wilde, zou echter zijn eigen beker mee moeten kunnen brengen. Er volgde een uitvoerige discussie op de voordracht eu ten slotte werd mei de voor stellen algemeene instemming betuigd. De genoemde Aartsdeken had voor zijn meening, dat het gebruik van dengemeen- schappelijken beker gevaar moest opleveren, maar al te goeden grond. Men heeft gemeend, en ook voorgesteld, dat door het gebruik van een schoonen doek, waarmede telkens na het gebruik de bekerrand werd afgeveegd, het bezwaar zou worden vermeden. Als men even nader over de zaak nadenkt, zal men inzien dat men er zóo niet komen kan, gesteld al, dat het mogelijk ware, de zindelijkheid van den doek te garandeeren, en zoo te verhinde ren, dat het middel nog erger wordt dau de kwaal. Als iemand drinkt en daartoe zijn lippen aan het glas zet, laat bij eenig vocht aan den rand achter, maar een deel is eerst met den drank weer in het glas teruggevloeid. Deu rand kan men desnoods reinigen; den drank niet. Of deze nu bepaald gevaarlijk is geworden voor een ander, hangt natuurlijk van allerlei omstandigheden at, maar min der smakelijk en genietbaar kan men hem toch zeker wel noemen, al ware het alleen maar om de gedachte wat er mee gebeurd is. In het dagelijkse!) leven wordt er dan ook tegen de mogelijkheid, dat men het glas of kopje van een ander zal krijgen, met groote zorg gewaakt. Wanneer een groot aantal personen achter elkaar uit een zelfden beker arinkt, hoeft het geen lang nadenken om te beseffen, dat er niet bepaald hygiënische be zwaren noodig zijn om dat verkeerd te vinden, maar dat de meest gewone acsthetische be zwaren alleen daartoe al voldoende zijn. Maai er zijn toch zonder twijfel hygiënische be zwaren ook, en daarover wil ik nu nog het een ander zeggen. Door twee sanatorium-artsen in Duitsch- kracht tegen gestooten bad en er trad een forsjb gebouwd, goedgekleed man binnen, met een reis- tasch in de baud en een plaid over den arm Ik was alleen; Winston wna een half uur geleden naar buis gegaan, nadat bij de brandkast gesloten en den sleutel, als gewoonlijk, in den zak gestoken bad. De klep van de kaobel bad ik reeds dicht ge draaid, mijn ovetjoa aangetrokken en ik wilde juist de lamp uitdoen. Nu wachtte ik natuurlijk. .Goeden avond, mjj iheer", zeide de man naar de kachel stappeud, en baar opendoende, is Wïston al naar huis? Ik antwoordde toestemmend. .Ja, ik was er wel bang voo Hij haalde zjjn horloge te voorschijn een heel mooi, vond ik. .Ik zal geen tgd hebben, naar hem toe te gaan over een kwartier gaat de trein". .Kan ik u ook van dienel zijn?" vroeg ik. .Ik kwam wat geld brengen en was van plan, twee dagen in de rtad te blijven, maar kreeg een telegram, dat mg naar huis terugroept." .Hoe is uw naam, mijnheer?" vroeg ik. .Goekoop, van Amsterdam." Toen herkende ik hem, ofschoon ik hem maar eens gezien had. Hg was een van onz> beste klanten gewoeet; geweest, zeg ik, want gedurende bet laatste land werd een opzettelijk onderzoek ingesteld om uit te makeo, of door het gemeenschap pelijk gebruik van een beker door een serie gezonden en zieken, smetstoffen aan den ran.d of in den beker worden gedeponeerd. Zij .namen daartoe eerst zelf een teug uit een gesteriliseerden en met gesteriliseerden roo- den wijn gevulden beker, en reikten hem daarop aan de zieken, juist op de wijze als bij de Avondmaalsviering in de Evangelische kerken geschiedt, dat is onder een kleine omdraaiing, zoodat nooit iemand de lippen zet op de zelfde plaats als zij» voorganger. Onmiddellijk na het drinken werden de zicht bare sporen, wynrestes en afdruksels van de lip met kleine, steriele stukjes gaas afgeveegd eu daarmee ook de weer in deD beker te rugvloeiende wijudroppels opgevangen. Het eerste geschiedde op twee manierenzonder dat er van te voren iets aan den beker was gedaan, en nadat hij eerst met een sterielen doek was afgeveegd. Al het op die wijze verzamelde, aan het gaas klevende, materiaal werd bij Guiueescbe biggetjes en konijnen ingeënt. De dieren werden allen ziek en het bleek dus, dat in ieder geval intectiekiemeD, tuberkelbacillen en etter vormende bacteriën waren achtergebleven. De minutieuse reini- niging vau den bekerrand, geheel overeen komstig de voorscbriiten van het Keizerlijk •Gesundheitsarat", maar op een wijze als ze wel haast nooit in de practijk in toepassing zal worden gebracht, veranderde aan dezen uitslag der proeveu niet. Integendeel. De besmettingskans werd er mogelyk nog door vergroot, omdat het afwrijven met den ste rielen doek nooit tnet zekerheid alle intec- tiekiemen verwijdert, maar deze veeleer over den beelen rand uitstrijkt. Dat zoo iets werkelijk geschiedt, was vroeger al door andere proeven bewezen. De voorzorgsmaat regel, door het «Gesuudheitsamt" aanbevolen (bet afvegen met een scboouen doek na ieder gebruik) doet dus, zooals ook wel te wachten was, het gevaar niet te niet. Uok over deu toestand van de restes wijn, tta bet gebruik nog in den beker achterge bleven, werden proeveo genomen. Tegen de droppels en bet voebt van de lippen, dat aan den rand blylt kleven, zou mogelijk het af vegen nog wat kunnen doen, maar tegen de directe vermenging van het vocht uil den mond met den wijn, die terugvloeit, baat dit natuurlijk niet, gelijk evenmin een draai ing van deu beker en bet zelteu van zyn lippen op een schoone plaats beletten kan, dat men niet deu zuiveren wijn te drinken krijgt, maat- een wijn die vermengd is met wat door vorige drinkers er in werd gedepo neerd. Ook in de wijnresten konden ten slotte infectickiemen gevonden worden, als even zooveel duidelijke en gevaarlijke sporen van partikeltjes slym en speeksel, door de drinkers achtergelaten. Een stellige vermijding van bet gevaar is dus niet mogelijk. Hier helpt dus maar éen raiddel: afschaf fing van den gemeenschappelijken beker en jaar had hg niet zoo heel prompte betaaldhg was veel lea achter en dien dag: had Winston mg gelast, hem eens te schrijven, en .hem eens aan te porren" zooals hij het noemde. De brief zat in deu sak van mijn jas. »U kant mij bet geld wel laten, mijnheer, dan geef ik u een quicantie." Hg scheen te aarzelen en dat ergerde mg eeuigs- zins, maar nu zal ik nooit meer iemand zooiets kwalijk nemen. .Hoe groot is mijn rekeniug?" vroeg hij, mij scherp aanziende. Ik antwoordde dadelgk, want nog geen half uur geleden had ik haar opgemaakt. .Elf duizend zeven honderd-vijftig gulden en drie- en-twintig cent" .Zoo? Minder dan ik dacht. Wilt u eenquitanlie ▼oor dat bedrag schrgven? Het is in orde. Nu ken ik u. U is reeds lang hg Wiustonuw handteekening heb ik al zoo vaak gezien, meneer Anderson." Hij haalde uit zjju binnenzak een groote zwarte brieventasch eu telde er elf pakjes banknoten uit, die hg mg verzocht na te zien. Dat was spoedig godaan, want ieder pakje bevatte honderd briefjes. Daar hoorden w|j het fluiten van den trein. De heer Goekoop greep zijn reitascb, drukte mg haaatig in gebruik stelling van een beker voor iede- reti gebruiker afzonderlijk, of het aanbrengea van een geheele wijziging in de plechtigheid. Niet alleen in Duitschland is de zaak aan de orde, maar overal, vooral ook in Enge land, waar men sinds lang strijd voert tegen een andere plechtige handeling het kussen van den Bijbel bij het afleggen van den eed. Naar aanleiding van wat over dien Avond maalsbeker geschreven werd eu over de moeilijkheid o n dien door kleine afzonder lijke bekers te vervangeD, omdat dit met het kerkelijk ritueel in strijd zou zijn, werd uit Amerika bericht, dat daar in de laatste jaren de meest hygiënische wijze van Avondmaals* bediening in steeds meer kerken werd toe gepast. Zooals ik in deu aanvang zeideonze ker kelijke autoriteiten betoonen tegenover de wenscben en pogingen tot verbetering van wat uit hygiënisch oogpunt vetkeerd moet worden geacht, de meest welwillende tege moetkoming en wy kunnen er dus zeker van zijn, dat verandering niet zal uilblyveD. De Kerk doet daarmee ook niet anders dan de gedragslijn volgen, die zy zich altijd beeft gesteld. Door alle eeuwen been is zij de trouwe hoedster der gezondheidsbelangen geweest; haar priesters waren in de oude tijdens tevens geneeskundigen. De scheiding van later jaren kan de oude traditie niet doen vergeten. En wie, als ik, onder het nie iwe Staatstoezicht op de Volksgezondheid, geestelijken van alle gezindten in de Gezondheidscommissiën heeft werkzaam gezien en dagelijks kan waarnemen welk een krachtige steun ons van die zyde geboden wordt, zal in zijn iede verwachting zeker niet twjjfelen. Het Kapelhuis. Eenigen tijd geleden werd vernomen, dat bet zoo heel fraaie huisje op den hoek van de Krankeledenstraat en het Lieve Vrouwe kerkhof iu andere handen was overgegaan en zou worden verbouwd, omdat de nieuwe eigenares, de firma Vetter, het hooger wilde doen optrekken teneinde bergruimte te win nen. De gevel aan de Krankeledenstraat zou dan vervallen. De Ryks-commissie voor de beschrijving der monumenten van Geschiedenis en Kunst, die dezen gevel beschouwt als een der op merkelijkste voorbeelden van kunstvolle bur gerlijke architectuur, welke Amersfoort nog bezit, stelde zich toen in verbinding met de eigenares om te trachten, een zóo belangrijk monument voor ondergang te behoeden. Door den heer W. Scheepens, een der ar chitecten van het Departement van Bionen- landsche Zaken, liet zij een berstellingsplan ontwerpen en zij slaagde er in, de eigena res voorloopig te doen afzien van haar voor nemen lot verbouwing. Het behoud van den gevel is hiermede echter nog niet verzekerd, want van de eigenares, die reeds een groot offer zou ds hand en vloog weg. Ik sloot de deur, telde bet geld nahet was in orde. Ik pakte bet in eeo stuk courant en bergde bel in den zak van mgu overjas. Ik vond bel wel niet prettig, zooveel geld bg mij te hebben, maar daar Winston beel aan bet andere einde der stad woonde, bealoot ik bet maar tot den volgenden ochtend te bewaren. Ik trok mij o habdschoeneu aan, nam den sleutel van de spijker achter de dsur en wilde bet gaa uitdoen. Datr viel mijn oog op een etukje papier op den grond ik raapte het op en zag, dat bet de quitanlie was, die ik voor den heer Goekoop ge schreven badhg bad baar zeker in zjjn haaat laten vallen. Ik stak ze in mjjn zak en bealoot, ie hem per poet te zendenvandaag waa bet te laat, want de laatste trein was weg; dat moeel dus maar wachten tot morgen. Ik had dien avond ook haaat, ik had een afspraak. Ik kan er ook wel voor uitkomen; 'k sou hel meisje gaan bezoeken, dat, naar ik hoopte, spoedig mjjn vrouw zou worden. Ik snelde Daar mjjn kosthui», gebruikte mjjn avond maal eu ging toen na bet buis der familie Warner, de jae aan met het geld er in, want ik wilde bet liever niet op mjjn kamer laten. Ik liet jaa en hoed in de gang en trad de kamer binnen, waar Corrie mjj wachtte.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsche Courant | 1905 | | pagina 1