Binnenland.
Stadsnieuws.
Gemengd nieuws.
men van verschillende, builonlandsche musea.
Onder al die drukte door had hy toch
nog den tyd om herhaaldelijk zijn geliefde
vrouw Saski», een Friezin van adellyke fa-
komst, af te beelden rykelyk met gouden
en zilveren versiersels omhangen en met
'fonkelende juweelou in het kapsel.
Rembrandt had n. 1. evenals vole schilders
kostbard voorwerpenhy nu had de gewoonte
om op publieke vei'koopingen, waar iets
moois ondor den hamer kwam nadat bet
oersto bod goduan was, steeds zooveel hooger
te bieden aat iedereen den mond hield en
zoodoende het begeorde voorwerp in zijn be
zit kwam. Zoo bad bij ook een zeldzame
collectie schilderijen, gravures en beeldhouw
werken aangekocht, van Rafuël, Michel An-
gelo, Holbein, Diïrer en van Dyk.
Onder zijn vezameling rariteiten had hij
de zonderlingste dingen. Ziel hier enkele
voorbeelden20stuks hellebaarden, slagzwaar
den en Indische waaiers; 7 snaarinstumenten
een partij antieke lappen «van diverse kleu
ren'', 13 stuks pylen, bogen en schilden;33
blaasinstrumten, 00 Indiaansche pylen, schich
ten, as3agaaien, bogen en zoo meer.
De uitgaven voor ai deze kostbare weelde
en kunst-voorwerpen en de koop van een
duur huis in de Jodenbreestraat zonder dat
hij er eigenlijk de middelen toe bezat, zyn
voorzeker de oorzaken geweest van zijn
financiöelen ondergang.
Langzamerhand onstond er echter eene
kentering in do publieke meening, die tot
nog toe zoozeer te zynen gunste vv.,8 geweest.
Voor een doel zullen daarvan wel zijn schulden
en lichtzinnige uitgaven de reden geweest
zijnten deele ook de naijver zyner kunst
broeders en hunne oppositie tegen zyn ori-
gineele en onafhankelijke opvatting; niet
weinig zal daar ook toe bijgedragen nebben,
de omstandigheid, dat hy, in zyn mooi huis,
te midden van zijn museum levende, geen
deel nam nóch aan het publieke leven nóch
aau liet gezellig verkeer vun zijne omgeving.
De Jodenbuurt met haar gemengde be
volking was voor hem een paradijs. De
bodelaars, straatventers, kreupelen, blinden,
lieden in lompen en vodden, allemaal men-
schen, die hij zoo gaarne tot zyn sujetten
koos, vond hy daar in overvloed, Hy zag
er ook de teekenachtige koppen, de pakkende
liguren, die hy in zyn grootere werken
brachtden bedelaar met eerwaardig uiter
lijk, die hy afbeeldde* als den apostel Paulus
met het zwaard, of den man met de pein
zende trek op het gelaat, aun wien hij slechts
een engel als attribuut had te geven om
hem te stempelen tot den Evangelist Mut-
theus. Maar waren dat ook de personen,
«tie met hem aan tafel zalen, met wie hij
eprak over wat hy gevoelde? Waren dat
zijn raadslieden en aagelfilttche gezellen
Wel weten wy, dat Rembrandt een kluize-
naarsnatuur had, maar ook, dut hij in dien
tijd geregeld omgang had met menschen van
een anderen stand dun de schilderachtige
straatslijpers uit de Jodenbuurt. Hij'ging
b. v. om met zijn collega, dan landschap
schilder Rbogman, met den predikant Syl
vius, Uytenbógdeerdt ei den burgemeester
Six«
Er brak een slechte tijd voor Rembrandt
aan. De bestellingen werden schaarscher
nog enkele portretten van zijn kennissen
kreeg hij te maken, maar zijn teruggetrok
kenheid uit het publieke leven had tengevolge
d it hy, bij gelegenheden, wanneer andere
artistcn belangrijke opdrachten kregen, werd
gepasseerd, o. a. toen Maria de Medicis
in Amsterdam kwam en verscheidene schil -
ders by die gelegenheid decoratieve voor
stellingen moesten maken.
Wy zyn uu gekomen aan het jaar 1642
het jair, waarin Rembrandt «do Nachwacht"
schilderde. Ter gelegenheid der onthulling
van Rembrandt's standbeeld op het naar
hem genoemde Rem brand tsplein te Amster
dam in 1852, stond er in de kunstkroniek
een lofrede op Rembrandt, waarin deze
woorden over «de Nachtwacht"
Wij staan voor »de Nachtwacht", dat mees
terstuk der meesterstukken, waarin Rembrandt
al de schoonheid van zyn penseel, al bet
groolsche zyner opvatting heeft ten toon
gespreid. Wij trachten vruchteloos te raden
wat by bedoeld beeft met die tooveraebtige
scbrone verlichting van zijn schilderij, het
is geen zonlicht, geen fakkellicht, dat wjj
aanschouwen, bet wordt beschenen looreon
straal van het genie des kunstenaars. Het
is alsof wij een droom geschilderd zien
een droom met zyn wonderlijke vermenging
van werkelijkheid en vizioen; hier waarheid
die schier verschrikken doet, daar fantasti
sche beelden, hier een droom met al wat
er onbestemds in is, en daar weder een her
innering met al de duidelijkheid van iets,
wat gisteren is geschied." Tot zoover de
Kunstkroniek. Om het stuk goed te beoor-
deelcn, moeten we eeret weten, dat het doek
erg verminkt is. Het moest nl. klaargemaakt
worden voor het stadhuis en daar de muur
vlak te te klein was, sneed men er rondom
iets al. Een gravure in de Nationale Galiry
te Londen heeft dat aan hel licht gebracht.
De verminking bestaat hierin, dat links
2 personen zyn verdwenen, waardoor tevens
het idee van een brug v. uarover de troep
naar voren treedt, is verloren gegac rechts
is een gedeelte van don tnmboer wegbe
neden is de grond zoover weggenomen, dat
Banning Cocq, de luitenant van het Vendel
als 't ware met zijn voet op de lijst staat
en van boven is een gedeelte van de poort
weggeva'len. Wat we nu het meest in de
Nachtwacht, zooals hij nu is, moeten bewon
deren is de meer vrije en doordachte com
positie, die wy tevergeefs by Rembrandt's
voorgangers zoeken en verder het wonder
bare meesterlijke clair-obscur. Door een plot
selinge lichtstaai laat hy de hoofdpersonen
uit de schaduw vooruittreden en deze over
gang van heldere wit tol bruinachtig zwart
weet hij met een meesterlijke hand te ver
zachten. En al zien wy, die zooveel eeuwen
later leven, al het mooie en treffende op
dit stuk, de «Nachtwacht" is voor Rembrandt
het begin geweest van een zoogoed als totaal
verlies van de gunst zijner tijdgenooten.
Zyn ondubbelzinnige geringschatting van
de gevestigde kunstprincipes, ziju brbken
met wat tot nog toe als mooi was erkend,
de behoudzucht, die ton alleritijde in ons
vaderland een groote rol heeft gespeeld,
ziedaar de redonen er van. Daarbij komt
dat de schutters, die hij in plaats van ze
in 't volle licht te plaatsen, achter anderen
had weggemoffeld of in de schaduw had
weggeborgon, hem dit niet konden vergeven,
en wellicht nog minder vergefelijk was het
voor hun burgertrots, dat hy hen geschilderd
had als werkelijke krijgslieden een soort
vun volkje, dat in dien tijd, den tijJ der
huurlegers, niet best stond aangeschreven
terwijl voor hen, de gezeten burgerij, het
het krjjgsmanscostuum niet veel anders was
dun een vertoon van bun rjjkdom.
In hen had hij een geneelen stand ge
krenkt en in dien stand de samenleving van
zyn tijd.
De bestellingen werden nog minder; zyn
roem begon te tanen. Daarbij troffen hem
nog andere ongelukken, zyn schulden en
flnancieole zorgen drukten hemhet verlies
van zijn moeder en zijn kinderen had hem
zwaar getroffen en zyn geliefde vrouw Saskia
lag sinds langen tijd ziek. In het jaar van
de Nachtwacht, ontviel ook zij hem en van
dien tijd af lag er over zijn leven een scha
duw, dien de arbeid slechts in staat was te
verdrijven.
P. de GRAAFF.
(Wordt vervolgd.)
Amersfoort II Juli 1005.
By de regeering moet het denkbeeld in
overweging zijn, een programma te ontwer
pen, voor het onderwijs aau vistcberyscliolen,
en tot het in het le.en roepen eerier Rijks
commissie voor het afnemen van examens
der leerlingeu aan die inrichtiogen.
Wat er te IJmuiden aan visch omgaat en
hoe het bedrijf steeds vooruitgaat, blykt hot
beste uit de koopsommen die door de Haar-
leoische bankvereeniging zijn uitbetaald.
In 1900 was daarvoor noodlg f819.000en
in 1904 reeds 13.561.000, dus in drie jaar
tijds viermaal zooveel.
Dezer dagen heeft zich te Middelburg weer
het geval voorgedaan dat een milicien, van
de jongste lichting, uit den militairen dienst
is ontslagen wegens zeer geringe verstande
lijke ontwikkeling, waardoor het niet moge
lijk was hem voor den dienst te oefenen.
Door den Minister van Koloniën zyn .dit
jaar voor de leerlingen der RyksHoogere Land,
Tuin- en Boschbouwschooi te Wageningen
vier plaatsen opengesteld tot opleiding als
houtvester in Nederl.-Indië.
Over het jongste boekjaar vermeerderde
het aantal deelnemers aan «Ie spaarbank van
het Nederl. Onderwijzers-Genootschap met
27 en klom daardoor tot 1803. De 22 hulp
banken telden 799 deelnemers. Aan het totaal
der geplaatste kapitalen f3.271.186.48. Het
garantiefonds steeg tot ruim f38.340. De
uitgekeerde rente bedroeg 38/4 pc.
Men schryft aan de «Telegraaf" ui
's-Gravenhage, dat in het nieuweadministratie
reglement de volgende regelen worden
vastgesteld ten aanzien vari het verstrekken
van kleeding en uitrusting aan het leger:
I. dat aaD de onderofficieren on soldaten
van de nationale militie, aan die van de
landweer en aan die van het reservepersoneel
der landmacht, kleeding en uitrusting wordt
verstrekt voor 's Ryks rekening, zonder be
paling van drachlttjd en zonder geldelijke
verrekening
2o. dat de vrijwillige dienende onderof
ficieren en soldaten toelagen voor eerste
uitrustingen en voor vernieuwing en onder
houd van kleeding en uitrusting genieten,
en dat voor ieder hunner een uitrusting-en
reserverekening wordt aangehouden op den
voet van de daaromtrent thans bestaan de
bepalingen.
Uitslag der gisteren gehouden herstemming
voor de verkiezing van éen lid van doD
Gemeenteraad.
District I.
Aantal kiezers 893. Opgekomen 641.
Onwaarde 5.
Uitgebracht werden op de fineren
J. C. Rolandus Hagedoorn 352 stemmen.
J. Ger. Kleber (aftr.) 594
Zoodat gekozen is de heer J. O. Rolandus
Hagedoorn, wien tegen half negen door de
Amersfoortsche muziekvereniging eene se
renade werd gebracht.
Uitslng van het eindexamen H. B. S. 5-ja-
rigen cursus, prov. Utrecht, gehouden te
Amersfoort,
Groep I.
Geëxamineerd 20 kandidaten, afgewezpn 1
extraneus.
Het diploma werd toegekend aan
Daniëlla Steinbuch (A.), H. N. Prins (A),
P. Staverman (A.), J. van Rees(R. H. li. 8.
Utr.), J.G. MachwirthtR. U.), Ottilia Bahlmann
(G. H. B. S. Utr.), J. F. Raabe (R. U.),
Gerardine Buijs (A.), W. A. Becker(R. U.),
Joh14. M. van Goor (A), A, R. Sloos (R. U,),
P. C. A. van Lith (G. U.), J. Wefers Bettink
(R. U.), Jeannette Gegl (A.). L. Frenkel (R. U.),
M. B. W. des Tombe (R. U.), P. O. de Weerdl
(R. U.), F. H. Troll (R. U.), Helena C. Brander-
horst (G. U.)
Mejuffrouw Rasc.h heeft met gunstig gevolg
te Amsterdam het examen voor ieeraros in
Huishoudkunde afgelegd.
De heer S. P. Slagter, onderwijzer alhier
verwierf bij het te Zwolle gehouden examen
de hoofdacte.
Mejuffrouw M. Boode alhier is benoemd
tot onderwijzeres te Glind (Barneveld).
Met 1 Sept. komt de staf van het jqi lo
regiment huzaren hier in garnizoen.
In den tegenwoordigen tijd eisckt alles eenige
kunst,en vooral die om de aandacht te trekken
wordt lieden ten dage met een zekere virtuo
siteit beoefend. Onze eeuw staat bepaald in
't ieekeu der reclame jaaa alles is dat merkbaar.
En ieder, die iets lanceereu wil of een artikel,
dat er reeds in is, nog meer verspreid wil hebben,
tracht dit te verkrijgen, door het onder de aan
dacht van het publiek te brengen!
En dat doel bereikt de heer Berns zeker nu
hij op zoo'n keurige manier zijn hakend fabrikaat
zeeppoeder, merk de Zwaan, deed êtaleeren, in
de winkelkast des heereu Oosterveen.
Natuurlijk, dat de pakjes bewaakt worden
door zwanen, die heel wat bekijks uitlokken
eti zeker Bern's Zeeppoeder nog meer populari
teit onder de huismoeders zal doen verworven.
Sommige menschen, «lic veel genoegen in
hun leven hebben, behoovun daartoe dikwyls
weinig genoegens.
Burgerlijke stand van Amersfoort
Vun 12 tot en met 19 Juli.
GEBORENHeintje d, van J. van den
Bold en G. A. van Mierden. Tonla d.
van A. Voenemlaal en C. Ruizendaal.
Cornelia Aleida d. van T. van Loenen en F.
van Duatsolaar. Hendrika d. van W. van
Apeldoorn en S. van Veen. Jtuisje «I. v.m
A. Kruok en J. Theunisz. Gijabertha d.
van L. Oosterhos en B. van Essem. - Arnold us
Antonius Johannes z. van N. I'. de Jager en
G. A. van Doornik. Jannetje d. van G.
vun de Kraats en H. van Beekhoven.
Dirk Louis z. vun J. van Putten enü. Ellor.
Petronnlla Jacoba d. van G. J.J.Nieborg
en D. H. Kamperman. Wilhelmus Jozeph
z. van J. Bunnik en I. J. Blom. Hendrik
Jan z. van H. J. van Barreveld en C. van
der Heyden. Jannetje «I. van D. R. Alberts
en M. de Boer. Cornells Jacobus z. van
G. van der Veer en W. van Wessum.
Bertha d. van J. van Keken en A. van Bo-
gcryen. Johan Christiaau d. van H. W.
van den Brink en J. C. Smid. Marie d.
van J. Ramselaar en H. van Klooster.
ONDERTROUWDG. van IJzendoorn en
C. G. Meijer. Th. Rouwen.dal en F. Kok.
W. Storm van Leeuwen en A. J. G.
Klerk de Rous. H. Zwarteveen en H. C.
Rijndorp. S. Koek en J. Geijtenbeek.
GEHUWD: P. M. Scheerder en M. van
der Veen. A. Broridijk en J. J. van Vulpen.
W. Eveleens en W. Langras. B. Done-
kamp on G. A. van den Heuvel.
OVERLEDEN. Wilhelmus Hubortus Jo
hannes Fijten, 42 j. ongeh. Gerritje van
Voorst, 2 j. Woutera van Sitten, 66 j.
ongeh. Bernard Roeslag, 16 d. Maria
Kruyff, 79 j. wed. van G. A. de Rochemont.
De overheid in de gemeente Rye, in de
nabijheid van New-York, heeft, aangezien de
automobielen niet kunnen worden tot stilstand
ebrnckt bij overtreding van te snel rijden
evolen dat dc politie op de banden mag schieten
van de automobielen die weigeren te
gehoorzamen.
Reeds werd een leider op die wijze in het
been gewond.
Een handelaar in meubelen, te Londen doet
ons zien, dat ons reclamewezen eigenlijk nog
in de kinderschoenen staat, llij beloofde het
jonge paar, dat in de étalage van zijn magazijn
z'n huwelijksfeest wilde vieren, een prachtig
geschenk. Een matroos van 'n oorlogsschip
was er voor te vinden.
Twintig gasten werden genoodigd, een tafel
gereed gezet, met een feestelijk maal, en het
leest kon beginnen.
De koopman had natuurlijk niet nagelaten
in heel de reuzenstad bekend te maken, wek
schoon schouwspel in zijn uitstalling te zien
zou zijn, en een opgepakte mensehen menigte
stond voor zijn winkel. Ja, zelfs hadden, om
het feest vooral van dichtbij te kunnen zien,
honderden menschen hun plaatsen van te voren
besproken, alsof het een première i n een schow-
burg gold. Hot straatverkeer werd bijna ge
stremd. De rijtuigen, waarin de gasten gezeten
waren, en dezen zelf, werden bedolven onder
confetti. Het jonge paar werd toegejuicht.
De gasten namen in de versierde étalage
plaats, lieten zich de spijzen goed smaken en
vierden naar hartelust feest.
Toen het gejoel buiten en het pretgemaak
binnen te luid begon te worden, kwam de poli
tie er bij te pas, en gasten en toeschouwers
werden vriendelijk verzocht naar huis te gaan.
De koopman is er zeer wel bij gevaren en
hij is van plan, indien de politie het toestaat
elk jaar een dergelijk feest in zijn magazijn
te arrangeeren.
Wijlen de keizerin van Oosterijk had een
prachtig stel paarlen. Op zekeren dag verloren
zij haar glans re waren ziek, zeiden de
juweliers en moesten tot herstel van ge
zondheid gedurende een geruimen tijd inde
zee verblijf honden. Daarom hangen ze nu
in een soort kooi op een aanmerkelijke
diepte in de Adriatiscbe zee, op een plaats
die slechts aan twee of drie menschen bekend
is. Elke twee jaar worden ze opgehaald en
door een Londenscb expert onderzocht. De
doctoren (juweliers) schatten dat de badkuur
ongeveer dertig jaar zal duren.
De verkoop op straat, vooral te Scheve-
ningen, neemt dagelijks toe. Niet alleen dat
zulks door bepaalde kooplieden geschiedt,
ook jongens en meisjes vun allerlei slag en
leeftijd houden zich daarmee onledig. De
kaai ten worden door bon eenige honderden
malen per dag in de handen geuomen en
overgedragen aan collega's aangezien deze
Inndel dusdanig geschiedt dat de een den
ander helpt aan uitverkochte soorten.
Bovendien worden ze den heelen dag in
de handen gedragen.
liet publiek, dat deze kaarten koopt, weet
niet welk groot gevaar daaraan is verbonden.
liet is toch reeds vele malen geconstateerd,
dat papier besmetting veroorzaakt.
Het is dus zeer gevaarlijk, zulke prent
briefkaarten op straat te koopen. daar inen
niet weet, waar die kartons vertoeven en
door welke handen ze al zoo zyn gegaan.
(H. C.)
Verleden week is te Hamburg een drie
daagse h internationaal Danscongrcs gehou
den inet Keizer Wilhelm tot eere-voorzitter,
wien dan ook de deelnemers eenstemming
eene motie van bewondering en verknocht
heid hebben uitgebracht, vvegeus zijne be
langstelling »in den dans en de opvoeding".
Verder zijn voor het aanstaand seizoen de
volgende dansen aangenomen pavane mon
daine, franco allemande, patineurs linlandais,
berline de la cour, pas d'Espagno ou valse
vien noise.
«De Londensche correspondent van de
Arnhemsche courant schrijft het volgende
aan zijn blad
Zoo af en toe krijgt men in het dagelijk-
scheleven in Londen, en ook buiten Londen,
aanwijzingen, waaruit men kan opmaken hoe
welvarend dit volk nog immer is.
Het zijn niet altijd aanwijzingen die iemand
aangenaam aandoen, zij wijzen immers slechts
al te vaak op overdaad en roekeloosheid
Doch al veroordeelt men ze van zedelijk stand
punt, daarmee zijn ze niet uit de wereld.
De ruwheid waarmee hier bijvoorbeeld met
brood wordt ongesprongen, dat men vaak in
groote stukken langs de straat ziet liggen,
bewijst dat die geest van overdaad ook in de
zoogenaamd lagere klasse voorkomt. Doch
door alle klassen heen vertoont bij zich in
het omgaan met geld.
In Nederland heeft men eens, een jaar of
wat geleden, in een ingezonden stuk het denk
beeld geopperd, om in rekeningen, facturen
en boekhouding de las'ige, hinderlijke halve
cent te verwaarloozen.
Verdet dan de courant is dat plan nooit
gekomen, de Nederlandsche natie bleeft dood
op liet ding. Doch hier te lande verwaar
loost men niet alleen halve centen, do./.,
halve stuivers en geen mensch, voelt er zich
ongelukkiger door, die in de rekening-courant
van zijn bankier van dat bedrag geen notitie
ziet genomen."
