Dinsdag 17
October
1905.
No. 7108.
55e Jaargang
Feuilleton.
DICK BULTITUDE.
UITGAVE:
FIRMA A- H- VAN CLEEFF
te AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag- Dond.rdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden l.
u'anco per post 1.15. Advortentiën 1—6 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Legale-,
ofiicieële- en onteigeningsadvertentiën per regel 15 cent.Roolames 1—5 regels/-1.25;olkoregel
meer f 0.25. Groote letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening
gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
By advertentiën van buiten de stad worden de incassecrkoston in rekening gebracht.
BUREAU
KORTEGRACHT9
Telophoon 10.
KEN NISUEY I N G.
LANDWEER.
JAAltLIJKSCH ONDERZOEK.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der Ge
ineen te AMERSFOORT,
maken, ingevolge art. 30, tweede lid, der Landweer-
wet, bekend, dat bet onderzoek vun de iu dezo
Gomeeute gevestigde verlofgangers van de Landweer
zal worden gehouden te Amersfoort in de Kazerne
van bot 5e Regiment J.ufanterie op Dinsdag, den
21 November aanstaande, des voormiddags te 9 uren,
de lichtingen 1893 en 1896 en op Woensdag, deu
22 November 1905 des luormiddags te 9 uren. do
lichting 1897.
Aau dat onderzoek behoeft niet te worden deel
genomen door:
a. verlofgangers, die iu het loopende jaar over
eenkomstig artikel 11 vun voornoemde wet voor
herhalingsoefeningen onder de wapenen zijn geweest;
b. verlofgangers, in het genot vau ontheffing van
den workelgken dienst (artikel 16, eerste lid, van
voornoemde wet);
c. verlofgangers, die het onderzoek niet behoeven
by te wonen, als behooreude lot de categorieën,
bedoeld by artikel 15, tweede en derde lid, van
voornoemde wet;
d. verlofgangers, die bij do toestemming tot vcr-
blyf buitenlands vrijstelling hebben verkregen vau
de verplichting tot het by wonen van het ouderzoek
(artikel 27 van vernoemde wet)
e. verlofgangers, die bij do toestemming tot bot
aaugaan van een verbintenis voor de buitenlandsohe
zeevaart vrijstelling hobbeu verkregen van de ver
plichting tot bet bijwonen van bot onderzoek (artikel
20 van voornoemde wet).
Voorts wordt de aandacht gevestigd op do volgende
wetsbepalingen
dat de verlofganger van de Landweer bij dit onder
zoek moet verschijnen iu uniform gekleed, en voorzieD
van de hom uitgereikte kleoding-en uiirustiuslukkeu
en van zyn zakboekje met daurin gebeehten vorlofpas;
dat oen arrest van twee tot zes tlugeu, te oudergaan
in de naustbij gelegen provoost of het naastbij zijude
buis van bewaring, door den Landweordislrictacom-
mandaul kan worden opgelegd aau deu verlofgaugcr
lo. die zonder geldige redon niet bij het onderzoek
verschijnt
2o. die, daarbij verschenen zijnde, zouder geldige
reden niet voorzien is vau do hiorvoren vermelde
voorwerpen
3o. wiens kleeding- of uitrustingstukken by het
ouderzook niet in voldoenden staat worden bevonden
4o. die kleeding- of uitrustingstukken, aau een
ander behoorende, als de zjjtie vertoont;
dat liet personeel van de Landweer wordt geacht
ouder de wapenen te zijn niet alleen gedurende den
tijd, dien bet ouderzoek duurt, maar iu het algemeen,
wanneer het in uniform is gekleed, zoodal dogenen
van dot personeel, die ongeregeldheden plegen of
zich aau strafbare feiten schuldig maken, hetzij bij
het gaan naar do plaats voor het onderzoek bestemd,
hetzij gedurende bet ouderzoek of bij het naar huis
koeren, te dier zake vallen onder de toepassing
het Crimineel Wetboek en het Reglement
Krijgstucht voor het krijgsvolk te lande.
Do verlofganger, die bjj herhaling klecding of
uitrustingstukken, aan een ander beboerende, als de
zgno vertoont, wordt iu workelgken dienst geroepen
en daarin gedurende ton hoogste drie maanden ge
houden. De duur van dezen dienst wordt door deu
Minister van Ooorlug bepaald, dio tevens het korps
van liet leger aanwijst, waarbij de werkelijko dienst
moot worden vervuld.
De verlofganger, die niet voldoet aau eeue oproeping
voor den werkelijkeu dienst, wordt als deserteur
behandeld.
Nog wordt den verlofgangers tiidrukkelijk herin
64 (Slot).
„Nou, zei bg met zachtheid, lover mij maar het
bowy», dat ik geen f ut hob gemaakt. Ga naarUrich-
ton Ilouse terug, werk niet ernst en speel op je tyd
en probeer eens de rest vau het semester geen
kattokwaad uit te halen."
Zachtjes voegde hij er bg
„Ik vertrouw, dat jo mgn conuectie met Rodwell
Regis geheim zult houden. Dat ben je mij verschul
digd. Je zult waarschijnlijk onaangeuuam beden vinden
waar je niet op bont voorbereid. Die moetjodragen
bg wijze vau struf."
Spoedig daarop werd een cab gebaald on dr. Grim-
stono maakte zicb gereed om met den deserteur per
laatsten trein te vertrekken.
Toon Paul zjjn „vorloren zoon" do hand schuddo
door liet raampje, herhaalde hg zijn waarschuwing,
„Denk er om, zei hij, jij bent do afgeloopen woek
op school geweest en bent woggoloopen om op d
partij to kunnen zijn; begrepen? Nou, dag voui.eu
bier is nog wat om iu je zak to steken ou nog wa
voor Jollandmaar hg hoeft niet te weten, dat he1
van mg komt."
nerd, dat het niet-ontvangen eener hoofdeijiko
konnisgeving hen niet ontheft van hunne verplichting
tot deolneuiiug nau het onderzoek, maar dat dezo
openbare kennisgeving eonig en alleen als bowys
geldt, dat de verlofganger behoorlijk is opgeroopen
terwijl, ingeval ziekte de opkomat mocht verhinderen,
daarvan moet blijken door overlegging van oeno
gezegelde en gelegaliseerde genooskundige verklaring,
Geldt hol verlofgangers, aau wie woguus onvermogen
eone ongozegelde verklaring is afgegeven, dan kan
dezo aldus, ter vorzendiug aau wion behoort, ter
Gemeente-secretarie worden ingolevord. Betreft hot
verlofgangers, aan wie, in verband met een vorig
ouderzook als bier bedoeld, door denzolfiien genees
kundige reeds eone verklaring ia uitgereikt, dan kan
ook voor niet onvermogendon met eene ongezegelde
on niet gelegaliseerde verklaring worden volstaan.
Amersfoort, 16 October 1905.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Burgemeester,
WU1JTIERS.
De Secretaris,
J. G. STENFERT KROESE.
Wat is toch Theosofie?
Die vraag wordt, ook in verband met de
lezing welke Donderdagavond in den foyer
van «Ainicitia" wordt gehouden, hier thans
dikwijls gedaan.
Ze is niet met een enkel woord te beant
woorden, zelfs niet door hen, die werkolijk
ernstige studie over dit onderwerp hebben
gemaakt.
VVq zullen trachten, de niet-ingewijdon
eenig licht te verschuilen.
Op een avond in September 1875 was ton
huizo van een dame van Russische afkomst
mevrouw H. 1'. Blavatsky to New-York een
klein maar uitgelezen gezelschap bijeengekomen
om te luisteren naar een voorcfrueht over„do
Geheime Wijsheid der Egyptonuren". Deze
voordracht viel by do aanwezigen allon reeds
meer of raindor aangetrokken tot liet myBtioko
iu zeer goede aarde en naar aanleiding van
het gehoorde, en mede in verband met zijn
vroegere onderzoekingen op verwant gebied,
stelde een der aanwezigen, kolonel II. S. Olcott,
oud-kolonel uit den Vrijheidsoorlog, advocaat
en journalist, den aanwezigen voor, oen Ver-
eeuiging te stichten, die gewijd zou zijn tuin do
studio van verschijnselen en leeringen op het
gebied van mystiek en het verborgene in het
algemeen.
Mot algemeene stemmen werd dit voorstel
aangenomen en na eenige voorbereidende werk
zaamheden werd dezo Vereeniging gesticht onder
den naam „Theosofie Vereeniging". Kolonel
Olcott werd tot Voorzitter verkozen, terwijl
mevrouw Blavatsky werd benoemd tot Secro-
tares. De finale constitutie vond plaats op 17
November 1895. Weinig vermoedden do toen
aunwozigon, van wie tliuns nog slechts woinigen
iu loven zijn, dat cle Vereeniging zich in enkele
jaren zou uitbreiden over do gansehe aarde ou
na een bestaan van 25 jaur ruiui" 500 plaatse
lijke afdeelingen zou bezitten, iu alle wereld-
devlon en met vele duizenden leden.
Na de stichting werden geregeld bijeenkomsten
gehouden waar over allerhande onderwerpen,
dio mystiek raakten, voordrachten worden ge
houden, zooals over Magie, Spiritisme, llypno
Eu toen Dick zyn lmnd opeudo, voud hij er twee
lmlve soevereins in.
Zoo rolde het voertuig Uuu weg. Paul ging naar
deu salon en ofschoon bet vmtrwurk natuurlijk niet
werd afgestoken, gedrooghy ziufi tecli zoo, dat geen
van zijn jeugdige gaston eou verandering lil hun
gastheer opmerkteu.
Toen alles gedaan was en do slaperige kinderen
waren weggereden, zat Paul in een gomakkelijkon
stoel voor liet vuur, dat lustig iu ziju slaapkamer
brandde en in gedachte liet lig do gebeurtenissen
van do afgeloopen week de revue pnssoeron, gebeur
tenissen, dio alreeds ecu ouwerkolijkou eu l'uiitasli-
schon schijn begonnen to krygou.
Evenwel, hoe ouaangouaani het ook geweest was,
hg on ziju familie waren utiuwer aan elkaar gehecht,
Het zou inissehiou prcltigor zgn om zoo afscheid
to nemen van den heer Bultitude, terwijl hg diuir
zoo bij bot vuur zit in de eerste ouvormengdo vreugdo
over zijn bevrijding, maar bet is duidelijk dat, al
had er ook geen schandaal plaats gehad, toch nog
vader noch zoon zich goheel in de zoifdo omstandig
heden bevonden als voor het incident met don stoou.
Hot duurde goruimen tyd en er wus veel moeite
too noodig eer de hoor Bultitude do sohado luul her
steld, die zgn zoons buitensporigheden, zoowel ia do
City als in Wostbourne Torrace hadden aangericht.
Er was zoo good als geen discipline moor oud ar zijn
klorkon on vooral do loopjougou sloeg zulk oen fa-
miliaron toon tegen hein aau, dat hg don eersten
don bosten dag zjjn ontslag kreeg.
tisino, de Kabbala, Theosofie, onz. enz. liet
scheen echter spoedig of ul doze etherische dingen
te vaag voor do pruetincho Amerikanen waren,
want alras begon do belangstelling to verllauweit
en na een paai' jaur waren hot alleen kolonel
Oloott on mevrouw Blavatsky, die door hot
Bchriivon van artikelen in bladen en tydsohrif-
tun, het oorrespondeeron met nieuwe loden van
buiten en vooral door hot openstellen van hun
huis voor vragers on belangstellenden, nog aotief
voor de zaak blovcn arbeiden.
Middelerwijl schreef mevrouw Blavatsky een
groot on monumentaal werk over do theosofie,
dat de beschouwingon en grondbeginselen dezer
leer zou uiteenzetten, en dut in 1877 verschoon
onder den titel „Ibis Unveiled"; twee lijvige
doelen van samen ruim 1800 groote bladzijden
druks.
Dit work maakte kolossalen opgang en ofschoon
de prijs er van oen goede 20 gulden bedraagt,
is er reeds de zesde druk van versohenen, terwijl
er bereids een Spiumsoho vertaling van is uitge-
govon.
Nadat dit lijvig werk voltooid was, besloten
inovrouw Blavatsky en kolonel Oloot, dio thans
zich voorgenomen hadden hun verdere leven
aan de vereeniging te wijden, te vertrekken
naar Engelsch-indië, hot land met zijn oeroud"
beschaving en overleveringen, mot zijn groote wijs
begeerten, verspreide mystiek en verborgen wys-
hetd.
Hier vonden boidon een wanne ontvangst
en oen dunkbaar gehoor. Do leeringen, door
twee kurapioenon dor Theosofische Vereeniging
verbreid, vonden onrniddelijk weerklank in hot
Indisch gemoed, daar deze theosofische loeringon
zich zeer nauw aansloten hij hot inheotnsch
geloof en de nog aangehangen overleveringen
van den godsdionst en do wijsbegeerte in deze
bakermat van geestelijk streven. Terwijl in
Amerika het materialisme en het Westerseh onge
loof te bestrijden waren, had men hier in net
Oosten een vruchtbaren bodem, dio eerder ge
wied en ontdaan moest worden van overtollig
heden dan dat er nieuwe denkbeelden iu moesten
goplant worden.
Geen wonder dus, dat hot aantal loden dor
vereeniging snel toenam en wies, vooral toen
zich een aantal gezaghebbende mannon in do
Boeddhisten- en Hindoewereld niot alleen, maar
ook eon aantal aanzienlijke en bekwame
Europeanen, zooals rechterlijke ambtenaren,
gonoruais en andere militairen, de hoofdredac
teur van oen der voornaamste bladen, enz. zioh
bij haar aansloten- Een maandblad, „The
Theosophist", werd opgericht, dat thans zijn
vijf-en-twinstigsto jaar is ingegaanpropaganda-
rcizen werden aiierwogo gemaakt, boeken en
brochures gepubliceerd, in het kort, alle kracdit
werd aan propaganda, opilomoostruimoselia.il,
guwyd.
Ook in Amerika kwam weer nieuw loven;
in Europa was inmiddels oen plaatselijke af-
deeling gesticht. De literatuur versproiduo zich
over de gansehe beschaafde wereld en zoo zien
wc, dat langzaam in Europa loge na logo
zóo word oon plaatselijke ufdooliug genoemd
gevormd werd, dat ook in Australië bo'nng-
slolloiidon kwamen en dat eindelijk do groei
zoo toenam, dat het noodig word, landelijke
afdeelingen te vormen in die lauden, v
minstens zeven loges werkzaam waren.
ui to duideiyic, dut zo zich do too-
tw waiindo, oi> Paul vooldo zich vol-
En waarschijnlijk zul Paul altijd beleend blijvon
als een koopman,,dio oons „oon buutjo vroom
geweest.
Demoraliseert ng was ook in ziju huis bogoi
Zgn keukenmeid was oon kunstenares, die, op liet
gebied van s iepen, baar weerga niot had; muur zij
moest loah buur ontslag bobben.
Hot was
komsligo
strekt niot goroopett, als vader de vorwuclHingon
to vorvullou, die Diok, zonder hot te bodoulon.bad
opgewekt.
Wat Diok aangaat, bij voud do moeilijkheden
waarop zijn vader bad gezinspeeld alles benul vo denk
beeldig, zooals do lozer zioli wol kan begrepen. Hot
was alles behalve genoeglijk om to ontdekken, dal
zijn vader in èen wook er in geslaagd washemvooi
goed impopulair te maken.
Hij werd blykbuur door alloc bosohouwd, leorliu
gen zoowel als onderwijzers, als oen lafaard un een
verklikker. En ofschoon men bum eigenlijk vau dit
laatste niot botlollton kon, was de verdunking bui
tengewoon onaaugiuuinn voor Dick, die verklikken
altijd uit hot diepst vau zfiu ziel had voruoht.
Ook bogroop lig maar mot, hoe hot kwam, dat do
gohoole aohool hut idee bad, dat zo hom maar straf
feloos kimden trappen en aanvullen. Doch de Jougeu»
kreguu ai zoor spoedig nu een paar mislukte pogin
gen do overtuiging, dat zo zich hadden vorgist.
Evenwel, ofschoon hij in allu opzichten or iu slaagde,
don gromt te horwinnou, dlou zgn vador had ver
loren, op öon punt bloveu al zijn pogingen vruoh-
Zoo zijn er thuns negen zulko afdeelingoa
gevormd," tor wijl er andere op hot punt staan
goconstitueord te worden. Die afdeelingen zijn
Indië, Amerika, Azië, Nieuw-Zoolaud, Britannië
en Algemeen Europa. Duitschhind, Frankrijk,
Skaudtnavië en Nederland, Iu Nederland dateert
do Theosofische bewoging alreeds van 1881,
maar hut eigenlijk georganiseerde werken eerst
van 1891. In 1897 werden do Nederlandscho
loges tot oen afzonderlijke afdooling gegroepeerd.
Er zijn dertien loges in de ufdueling, namoiyk
Amsterdam (2b Den Hang, Haarlem, Heldor,
Hilversum, Rotterdam, Utrecht Vlaardingon on
Samurang, öoorabuia, Djoojuoarta, Batavia, terwijl
centra bestaan te Delft, Leiden, Arnhem, Zwolli,
Buitenzorg, Amsterdam en eenige andere
plaatsen.
To Amsterdam is hot Hoofdkwartier dor
Nedorlnndscho afdooling gevestigd op don Am-
steldijk No. 75 80, waar alle bookon over
theosofie verkrijgbaar on do meesto zelf voor
handen zyn.
Do theosofische letterkunde is ontzaglijk rijk.
Een 30-tal tijdschriften in meer dan tien talen
zotte t e theosofische denkbeelden goregeld uit
«in i i Nederland is het maandblad „Thoosonhia"
(elke maand 01 zeer groote bladzijden) roeus aan
zijn voortienden jaargang genaderd.
Van literaire luihuid kan men do theosofen
dus niot beschuldigen. Mevrouw Blavatsky zelf
heeft in dozen liet voorbeeld gegeven. Nu haar
„luis Unveiled" och roof zij nog haar hoofdwerk
„The Secret Doctrine" dut in ario lijvigedeolen
ruim 2000 groote bladzijden druks beslaat. I'on
index on dit werk vorwyst naar ongeveer GOOOO
verschillende onderworpon die er in behandeld
worden.
Hot is een ware encyclopodio dor mystiek. Do
oorspronkelijke uitgave, dio drie pond sterling
kost, dat is 39 gulden, hooft alreeds zyn dorden
druk bereikt, terwijl iu het Duitsch, Zweedse h,
Spaansoh, Franseh en Holluudsch dit rouzen-
werlc vertaald is of wordt. Behalve dezo hoofd
werken zijn nog onkelo kleinere van haar hand
verschenen, zooals „The Key to Thoosophy".
„From the Caves and Jungles of Hindustan''
(oorspronkelijk in hot Russisch geschreven),
„A modern ninarion "(haar verzamelde kleinere
artikels, na haar dood uitgegeven), enz.
Maar om terug te koeren tot do Theosofischs
Vereeniging. In Indië heeft zij bonovona haar
wysjjoorigon arbeid ook voel pruotisoh work
verricht. Zoo nam zij hot initiatief tot hot
oprichten van scholen waarin don kinderen
onderwijs zou worden gegeven op grondslug vun
huti eigen geloof.
Iu het Westen bestond het werk dor Vorooni-
ging voornamelijk in letterkundigou arbeid en
do theosofische letterkunde >s inderdaad zeer
groot. Do invloed, die op deze wyzo van do
vorooniging is uitgegaan, is niet gering geweest
en spiegelt zioh at in do lotlorkundo van don
dag.
Do aandacht meer op het Oosten on op de
mystiek gericht te hebben, is iu dit werelddeel
haar grootste verdienste geweest ter beteuge
ling vun het materialisme en tot versterking
van hut geestdyk element in hol inonsohclijfc
denken en willen. Mui name do donkbeeldon
vim Roïnkurniuio, of de bestendige wedergobourtO
der mensohelijku ziel op narde, en van Karma,
of dor oouwigo rechtvaardigheids- en oorzakelijk-
to loos.
Z(jn nieoio prinsosjo mot do gryzo ongon on liet
'znclito bruino Imnr weigordo wreedaardig iets mot
hom to duou te bobbun, want Duloie's trots was ga-
wond door wat zij als zijn sohandofijk gedrag bo-
schnuwdo opdion gedenkwaardige!! Zaterdagochtend
on baar laatsto liefde was govlodon na x(jn gewaands
ondankbaarheid op den volgendon Maandag. Ze ver
gaf gem nooit; zo gul' hom zelfs goon gelogen huid om
een verklaring te govan. en tot (Ion lautsten dag bleok
bot niot door een woord of blik, dat zo wist vun z(ju
terugkeer. Wat nog erger was, iu baar boosheid vor
plaatste z(j haar genegenheid naar Tipping, die voor
oeu zeer korten tijd haar ondordaulfo ulonaiir werd.
Daarop bleek znn gebrek aau bosouaviug on werd
Killing in ztyii plaats geko.on.
Dat was Kick's straf en hg vond die nog zwaar
genoeg, Thans Is hy to Harrow, waar by vry goed
opschiet, maar Ik gel nol, dat er zolfs auuogoogon
blikken ziju, waarin h|j zich Dulcio met weemoed
herinnert.
Wat or van don UnrudAstoon is geworden, kan
ilc househ niot vertellen. Misschien is hy wel vor
nlottord op du atrautatucnou; miosoliieu ook boataat
hij 'nog, mot zij n gevaarlijke krachten ovonzoorgerocd
voor hol gebruik als ooit to voren. In dat go val hoop
ik, dat mgn lezers, zoo h(j hun in haiulon mocht
vallen, er Voorzichtiger muo zullen zijn dan do boor
Bultitude, aan wiouzij zioli, hoop ik, zullen spiegelen.
