No. 7200.
55e Jaargang
Feuilleton.
Leemen voeten.
FIRMA A. H. VAN CLEEFF
te AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag- Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden f\.
iranco per post f 1.15. Advertentiën 1—6 regels 60'cent; elke regel meer 10 cent. Logule-
officieële- en onteigeningsartvortentiën per regel 15 cent. Reolames 1—5 regels f 1.25; elke regel
meer f 0.25. Groote letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening
gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
BUREAU
KORTEGRACHT9
Postbus 9. Telophoon 19.
liet volgendo nummer zal in verband
met den
HEMELVAARTSDAG
NIET aanstaanden DONDERDAG, doch
ZATERDAG ?6 dezer verschijnen.
KENNISGEVINGEN.
AANVRAGEN
om ontheffing of vergoeding
ter zake van den dienst bij de Landweer.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
AMERSFOORT,
Gelet op het Koninklijk besluit van den 9 Mei
1906, houdende regelen betrekkelijk het toekennen
van de vergoediug, bedoeld in art. löbis der JLand-
weerwet
Brengen ter konnis van do Landvveerpliobtigen.
die in dit jaar onder de wapenen moeten komen of
inmiddels onder do wapeDon zijn geweest
dat door Z. Exc. deu Minister van Oorlog in ver
band met voornoemd Koninklijk besluit o.a. bet
navolgende is bepaald
Tor bevordering van eene spoedige afdoening en
daardoor van de belangen dor verzoekers worden
lo. verzoeken om vergoeding, alsook verzoeken om
ontheffing van deu werkeljjken dienst, als kostwin
ner, voorzoover die dienst nog door Oen moet worden
vervuld de laatste gericht tot de KoniDgin
ingediend aan den Minister van Oorlog door tus-
scbenkomst van Burgemeester en Wethouders der
Gemeente van inwoning van beo, die de verzookeo
doen ingeval dezen buitenslauda verblijf bouden door
tusscbemcorust van Burgemeester en Wethouders van
de Gemeente, waar de dienstplichtige is ingeschreven
in bet register, bedoeld in art. 2(1 der Laud weerwet
2o. verzoeken als onder lo. bedoeld, in bet bezit
festold van Burgemeester en Wethouders voormeld
inuen eeu tijdsverloop vau tien dagen na de dag-
teekouiug van deze publicatie, alzoo vóór den 31
Mei e.k.
In verband met het vorenstaande wordt deu aan
vragers in huu eigen belang in overweging gegeven,
hieraan te voldoen, daar dit een spoedige afdoening
der aanvragen in do hand werkt.
Amersfoort, 21 Mei 190G.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Burgemeester,
WUIJTIERS.
Secretaris,
J. G. 8TENFERT KROESE.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
AMERSFOORT,
Gelet op do missive van heereo Curatoren der
Rijks-universiteit te Utreoht;dd. 16 Mei 1906, no 847
Brengen ter algemeene kennis
dat met 1 September a.s. eene Vioarie-beurs van
St.Joris te Amersfoort besobikbaar zal komen;
dat zij, die daarvoor iu aanmerking, wenschen te
komen, een request (gericht aan den Minister van
Binnenlandsohe Zaken) bobooren in te zenden bjj
heeren Curatoren der Rijks-universiteit te Utrecht.
Jongelieden, die hunne opleiding te Amersfoort
hebben genoten, worden uitgenoodigd zich tevens
schriftelijk to wenden tot Burgemeester en Wet-
88.)
Weer was bet zomer. Op het kleine perron to
Poterswalde stond Ester den trein na te kijken,
die zich juiBt niet al te vlug in beweging zelte, want
de locaaltrein bereidde zjju passagiers slechts lang
zamerhand op de snellere vaartboweging met den
D-trein voor, Zij kon nog duidelijk bet knappe
gozicbt van Harry zien, hoe het uit deu waggon
haar toeknikte. Hy zag or goed uit, vroolijk en vol
verwachting, als iemand die zich in de reis verheugt,
als iemand, die gaarne gaat en wien het afscheid
niet zwaar vait. Hij wuifde met de baud, daarna,
een plotselinge ingeving volgend, trok bij de roos
uit het knoopgat, die zij daarin had gestoken en
wierp ze haar toe. Het was elechte een blijk van
huldiging. De bloem bereikte baar natuurlijk niet,
maar bleef voor de goederenloods liggon.
Ester liep er niet op of om haar te halen, zooals
een verliefd meisje wellioht zou gedaan hebbenzij
sloot alleen haar parasol en hief die nog eens groe
tend omhoog, toen de trein een booht omging. Zoo
staan de vrouweu der baanwachters dikwijls voor
hun huisje, wauueer «ij hun man vervangen en do
trein voorbij Bnort Zij steken dan do opgerolde roode
vlag omboog. De reiziger, wien deze kleine, lieflijke
idylle, het huisje omrankt door wingerd, met het
tuintje, waar bonte wikke en haagwinde door hol
hokje kruipeD, een kortstondig genot verschaft, ziet
uit die vlag, dat de weg veilig is. Ook Bróden
houders vau Amersfoort.
Amersfoort, 19 Mei 1906.
Burgemeester en Wol houders voornoemd,
De Burgemeester,
WUIJTIER8
De Secretarie,
J. G. 8TENFERT KROESE.
Bond van Ned. onderwijzers.
Van de plaatselijke afdeeling van den
#Bond van Ned. onderwijzers" ontvingen we
Donderdagavond de volgende uitnooaigiog
«Ofschoon hef streven van den Bond van
Nee:', onderwijzers voldoende bekend mag
worden geacht, hebben wij toch gemeend
nog eens een openbare vergadering te moeten
uitschrijven, waarin o'nza Algemeene Secre
taris, het Tweede Kamerlid Th. M. Ketelaar,
het doel van onzen Bond zal uiteenzetten.
»Wij vinden daartoe te meer aanleiding
omdat in den laalsten tijd verschillende
onderwijsKwestie's door onzen Gemeenteraad
zoodanig zijn berecht, dat o.i. zeer terecht,
een hevige ontstemming is verwekt bij vele
klasse-onderwijzers.
s Vooral bij but debut over opheffing van
het ambulantisme heelt de Wethouder van
Onderwijs, de heer Celosse, gesproken over
ons streven op een wijze, die niet alleen
getuigde van onbekendheid mei onze drijf-
veeren, rnaar die ook weinig waardeering
van den klasse-onderwijzer verried.
»Wy wenschen daartegen iu het openbaar
op te komen eu noodigeu U beleefd uit tot
bijwoning onzer vergadering op Vrydag 18
Mei, des avonds 8 uur, in «De Arend".
De heer W. C. Oosterman, Voorzitter der
afdeeling, opende die vergadering, welke
werd bijgewoond door twee Raadsleden, een
lid der Commissie van Toezicht op het Lager
onderwijs, vele onderwijzeressen en onder
wijzers, zoo van hier als elders en enkele
belangstellenden.
Spr. achtte doel en streven van den Bond
wel algemeen bekend, doch meende, dat deze
bij de autoriteiten alles behalve goel bekend
waren, hetgeen o.a. bleek by de debatten in
den Raad over salaris-regeling en ambulan
tisme, waarbij vooral de Wethouder van
Onderwijs blijk gaf, niot op de hoogte te
zyn. Daarom meende bet afdeelingsbesluur
collega Ketelaar te moeten uitnoodigen om
enkele gezegden van dien Wethouder en
óok van den Burgemeester te weerleggen.
De heer Ketelaar zoide, dat het wel
wat laaf was om, buiten den verkiezingstijd,
nog te vergaderen, maar dat de eigenaardige
omstandigheden te Amersfoort maakten, dat
spr. meende gehoor te moeten geven aan
de uitnoodiging om nog eens het doel van
schoon den laatteen groet vau zijn vrouw zoo Opto
vatten, want tevreden leunde hy in de kussens ach
terover.
Ester bleef nog wat, staan en keek er naar, lioo
de kleino witte rookzuil hooger steeg, als eeu wolkje
boven hut groen der hoornen bleef hangen en zioh
daaraan in do blauwe lucht oploste, liet scherpe
zonlicht scbceu haar niet te hindereu, hoewel de
bruine oogen, in diep gepeins verzonken, reebtvoor
ziob uit staarden. Nu do roode zyde geen valechon
weerschijn meer op baar gelaat wierp, zag zij or
slecht eu overspannen uit. Haar huid was niet ver
brand zooals vroeger, maar van oen ongezonde blank
heid om de oogeu logon donkere kriugou en het
gezichtje was smal. Zy zag er niot goed uit, ofschoon
zij met groote zorgvuldigheid goklecd was, en een
blouse van beider witte stof, met eeu klein stroo-
hoedje, waarvan de voile nu was opgeslagenHaar
bowogingoo, toen zy in het waohtendo rijtuig stapte,
toekenden vermoeidheid. De oude veerkracht, mis-
scbieu haar grootste schoonheid, was verdwouen.
Toen het rjjluig aan de grens van Poterswalde
kwam, liet zy het halt houden en sloeg een voet
pad in. Zy kwam toen nog vroeg genoeg bjj baar
grootmoeder (orug. Zjj wist, dat do oude mevrouw
Donates de reis van haar man niot goedkeurdo. Eon
studiereis, als men geloerde, nooh kunstenaar is,
was in haar oogen onzin. Om voor de oude bouw
werken van Tirol aoht wenen de bergen in te gaan
Waarom niet liever gezegd, dat hjj zioh te Peters-
walde verveelde en voor zyn genoegen op reis ging.
Maar een jong echtgenoot behoort niet «Hóen plei-
ziorrtisjea te uiaken, wannoor do vrouw niet ineokan
omdat zij zich moet ontzien.
Daarom moesten die studiën over kunstgeschiede
nis maar als dekmantel dienen.
Al deze gedachten had Ester in de strenge OOgen
van haar grootmoeder gelezen. Zoo nu en dan had
den B. v. O. uiteen te zotten. Het verwon
derde spr. wel, dat dit nog noodig was, waai
de Bona nu 18 jaar bestaat en zich op allerlei
takken van onderwysgebied bewoog. Vooral
de autoriteiten moesten nu toch den Bond
wel kennen.
Gewoonlijk wordt een verkeerd licht ge
worpen op den Bond. Men erkent wel, dat
hy veel goeds doetdoch keurt de wijze af,
waarop dat goede wordt tot stand gebracht.
Men vindt het nog niet zoo kwaad, dal
iemand lid is van Hen Bond doch zegt to
gelyker tyd, dat hy, of zy, moet zorgdragen
niet te behooren tot de voorlieden. Wolk
begrip hebben dezulke», die zóo spreken,
dan van het vereeuigingslcven
De Bondsleden zyn hoogst dankbaar voor
zulken goeden raad, doch meenen dat <lo
beste boodschapper nog altijd is do man zelf.
Wij klasse-onderwijzers, met jarenlange on
dervinding, zullen zelf onze boodschap doen
er zullen voortgaan gelijk we tot dusver
deden.
De Bond is een strijdbare en ook strijdende
vereeniging. De Bond heeft ingezien, duf èn
by het ouderwijs én in den stand zóo veel
verkeerd is, dat het noodig was in te grijpen
en 't den autoriteiten eens duchtig moest onder
het oog gebracht, dat het verkeerde moest
veranderd. En ziet, thans is reeds menige
autoriteit den weg opgegaan, dien wy aan
wezen.
Wie meent, dat wo onder elkaar aioeten
spreken ei niet luid-uit, ziet den toestand
verkeerd in. Dat moge 50 jaar geleden goed
zyn geweest, doch deugt thans niet meer.
Een zeer gunstig teeken des tijds is het, dat
personen, die de zelfde belangen hebben,
by elkaar komen en uitspreken hel oordeel
van do groote meerderheid der vukgenooten.
Toen spr. een 25 jaar terug bij hetondor-
wys kwam, was er óok veel verkeerds. Heel
schuchter hoorde men toen iets van het »Nod.
Onderwijzers Genootschap". Ook toen klaagde
men over het Hoofd eener veelklassige
school, dat zelf geen klusso had, ot' niet in
sprong by ziekteook toen werd' geklaugd
over de salarissen. Net als thans in het Bonds
orgaan »De Bode".
Toen mokten eD mopperden 2 ol 3 onder
wijzers tegen elkaar, wel er op passend dat
de «bovenmeester" hen niet hoordedoch
zy zorgden niet voor verbétering der mis
stand»".. Dat deed wel de Bond, die do koe
by de horens pakte, van lieverlede sterker
en met meer succes.
In 16 jaar groeide de Bond van 2 afdee-
lingeu met nog geen 400 leden tot 200 af-
deelingen met 7500 leden, daarmee bewijzend
zyn noodzakelijkheid en goed recht vai: be-
op dio stille verwyton ook goantwoord, wol niot
rechtstreeks, wnnt oen duidelijke uitloggen; wilde
zy liefst vermijden, maar tooh zóo, dut huur groot
moedor incest deuken, dat zy hot hooi natuurlijk
vond.
„Het is zoo aardig voor Harry, dat hij «ioh zoo'a
reis kan veroorloven. U weet toch, dat Wol lor zjju
brochure hoeft gekocht on zo wil uitgeven
Neen, dat wist mevrouw Donates niot.
„Henk kau zo nog niét dadoljjk iu 't Uohtgevon;
hy zegl, dat men voor die dingen don rechten tyd
moet afwachten, maar Harry kau uu tooh zoudor
zelfverwijt op rois gaan. Nu maakt hy oen ernstige
studie vau kunstgeschiedenis, Daar ben ik ook ver
heugd over. Ik geloof, dat hy daar moer talout voor
heeft, dan voor sooiaal-ooonomie."
„Neen", zei mevrouw Douatos droog, „ik geloof
ook niot, dal hy vau sooiaal-ooonomie ictj afweet.''
Nu, terwyi Ester op het smalte pad voortllfp,
tussoheu de havervelden het korkpad, zootls do
dorpelingen bel noomdou, omdat zy daarlangs tor
kortte gingen nu had Estor or lang niot moor zoo
veel vertrouwen, in ale drie dagen gelodoo, toen zij haar
grootmoeder erop voorboroid had, dat haar man roods
na drio woken afslaud dood van do gastvrijheid van
rotorswalde. omdat hy iu dien ouden stal, iu hot
zand van de Mark on tuMOhon dio eentonigo p|jn-
boomen eenvoudig krankzinnig word. Zy had ook
mot voordracht hot honoraarium voor dio broohuro
genoemd, want. ia werkelijkheid moesten zo dankbaar
zyn voor het v. nervorblyf to Poterswaldo. Hot bracht
hun financiën oor wat in ordo, waarmede zy to
Borlyo veol last hadden, of liovor wasrmoo Ester
veel laat had, waut Broden kon nu eenmaal niet mot
geld omgaan.
Ester werd nu, iu de eentaamheid van het met
klaprozen eu korenbloemen bezaaide haverveld,glooi
end rood, wanneer ae aan die broohuro dacht.
stnan. En nog stoods groeit hij aan en wordt
hjj sterker. En juist dat sterker worden,
maakte dat hij meer kon optreden naar buiten
als een onderwijzer, al dan niet lid, onrecht
werd aangedaan.
Langzamerhand kwam tot stand het Bonds-
program, dat vuor iederen belangstellende
ie krygon is, óok voor de autoriteiten, on
waaruit blijkt, dat niets minder waar is dan
de bewering, dat do Bond zou zjjn iots ultra-
revolutionnairs, iets sociaal-democratisch.
Ieder, van welke kerkeiyke of politieke
richting ook, kan lid worden en wordt, als
hy of zij'zich verdienstelijk maakt vooruit
geschoven en als Bestuurslid gekozen, onge
acht de kerkeiyke of politieke opvatting.
Spr. liep nu door de voornaamste punten
van het Program.
1e. De salaris-regeling, welke elke vakbond
als eerste punt heeft.
Spr. vond hier een aanknoopingspunt met
Amersfoort, waar do autoriteiten zoor te--
vreden, doch do onderwijzers zeiven niet zoo
tevreden zijn over de salaris-regeling. In
dj Raadsvergadering van 13 Maart 1906
zoide de Burgemeester: «Ik moet antwoor
den, dat naar do meening van het Dageljjksch
Bestuur do rogoling van de jaarwedden der
onderwijzers hier volstrekt niet ongunstig is.
Do staat, die door B. en W. is overgelegd,
bowyst dat. Door do aanneming van hun
voorstel zal inderdaad een toestand verkregen
worden, welke vrij gelyk kan worden gesteld
met die in Gemeenten, waar de positie van
do onderwijzets het gunstigst is."
Het aanvangs-solans is hier f600, dat is
slechts flOO boven het wettelyk minimum.
Er zijn 4 vyfjaarlijksche verhoogingen van
f75, of f25 moer aan hot minimum. Als go
20 jaar hebt gediend en heel zoet opgepast
kunt ge het brongou tot f900. Na 30 jaar
dienst krijgt ge nog eens f50 en na 35 jaar
dienst nog eens 50.
Spr. wil 'tniet hebben over de getallen,
doch vragen of dit wel inderdaad is een gun
stige regeling.
autoriteiten hier wyzen op plaatsen
waar do salaris-regeling nog slechter is; doch
zy hadden moeten wijzen op de vele plaat
sen waar die boter is.
.Spr. wil de cjjfera van Arastordam er
buitou laten, doch alleen wijzen op de twee
janriyksche verhoogingon, waardoor daar
ter plaatse iemand het maximum kan be
reiken na 12 jaar, dus juist als de opvoe
ding zijner kinderen hem het meest kost,
terwijl die zelfde persoon hier pas by het
maximum komt als zyn kinderen reeds zelf
verdienen.
Men ziet dus, dat in de salaris-regeling
De voorouiuiiHlo uitgever* hadden haar teriggo-
gozondon on biltoro uren waren tolken* het gevolg
van iedere nieuw» ontgoocheling geweest. Kstorhad
de brochure geleien, waarin geest en oen stork op-
wolloud medegevoel voor de onrechtvaardige* ver-
deellog van het lot dor menscheu de totale onkunde
van bol onderworp niot koudon bedekken.
Do inleiding, een vlot goaobroven ovoriicht over
het lot dor arhoidors in Italië, in 't hyxondor in de
Campagne di Roma, was nog hol besta. Do gevolg-
trokking aan hot slot, do onteigening van allo grond
bezit boven de vierduizend morgen, look haar
klinkkluron onzin. Hy hnd haar eeu hoftig standje ge
maakt, haar onverschilligheid en eau beperkten ho
rizon verweten, loon zy hem dit openiyk toi
dagenlang bad hy slechts het allernoodtukeiy kst<> mot
haar gesproken, een manier om *yn ontstemming te
loonun, dio haar byzondor kweldo. Na dien tyd had
«y alouds gevreesd, dat by zich tot Wollor zou wouden.
In hol bogln, toon hy nog overdroven verwaohtingon
van »yn werk had, had hy vaak goiegt, dat hij het
bekrompen oordeel v»n Weller niet noodig had. Hy
had steeds oen vooroordeel tegen Ester's voogd gehad.
Toon Ester togen Pinksteren, op dringend verzoek
van haar grootmoeder, naar Potorswatde was gegaan,
had hU haar oobter geschreven, dat hy tooh maar
naar '.Voller was gegaan on roods aoht dagen lutor was
een brio! gekomen, geheel in don ouden bruisenden
toen uit hnn bruidstijd. Weller had do broohuro
gekocht en dadeiyk betaald alleen don tyd van
uitgifte wilde by telfbopalen. Toen Ester dion brief
lus, was voor hot eorst dat brandende govoel van
schaamte in haar wangon opgerezen, liet schoen
haar toe, dal Wellor hun eeu ualmooc bad gegeven,
(Wordt vervolgd).