Stadsnieuws.
belang voor geëmployeerden bii levonsver-
zckoriugmantschappyen, waarbij soms do
tantièmes nas na drie nl vjjf jaar worden
vastgesteld.
Indien hot in geld vastgestelde loon bestaat
uit gedeelten waarvoor hierboven verschil
lende regelen zyn aangegeven (byv. gedeelte
lijk uurloon èo stukloon) dan zullen voor
ieder gedeelte dc daarvoor geldende regelen
toepasselijk zijn.
By elke uitbetaling zal het gohcolu bedrag
van het verschuldigde loon moeten worden
voldaan. Hiervan mag echter worden afge
weken ten aanzien van het in geld vasige
stelde loon voor stukwerk of aangenomen
werk (b\jv. bij arbeiders in bouwvakken,
textiol-arbeiders en mijnwerkers). Ten aan
zien van dat loon kan n.l. bij schriftelijke
overeenkomst of reglement worden bedongen,
dat telkens, behoudens eind-afrekening, op
den eersten betaaldag waarop daartoe de
mogelijkheid zal bestaan, zal worden uitbe
taald een zeker deel van liet loon. bedragende
ten minste drie vierde van het gebruikelijke
loon voor den wat aard, plaatsen tyd betreft
meest nabijkomenden arbeid. Het zal in deze
gevallen dikwijls moeilijk zyn, wekelijks liet
verdiende loon uit te koeren. Wordt daarvan
afgeweken, dan mag echter niet lager worden
gegaan dan drie vierde van het als verge
lijking dienende loon.
Het in geld vastgestelde loon, of liet ge
deelte daarvan, dat overblijft na aftrek van
hetgeen door den werkgever niet behoeft te
worden uitbetaald (byv. boete, enz) en na
aftrek van hetgeen, waarop derden rechten
kunnen doen gelden (beslag), zal uiterlijk
op den derden werkdag na dien waarop
volgens de biervoren besproken de betaling
had moeten geschieden, moeten worden uit
gekeerd.
Geschiedt ent niet, dan heeft de arbeider,
indieu <ie niet-betaling aan don werkgever
is te wijten, aanspraak op een verbooging
wegens de vertraging, bedragende voor den
vierden tot en met deu achtsten werkdag
v\jf percent per dag en vo»r eiken volgen
de werkdag een percent. Deze verhooging
zal echter in geen geval hooger kunnen zijn,
dan do helft van hot verschuldigde bodrug,
terwyl voorts do rechter bevoegd is haar to
beperken tot zoodanig bedrag, als hem inet
het oog op de omstandigheden billijk voor
komt. Gesteld, dat oen loon van f 10 niet
tijdig wordt uitbetaald, dan bestaat voor de
eerste 3 dagen geen recht op verhooging,
doch voor den 4den tot en toet den östen
werkdag zal aanspraak bestaan oj> 50 cent
per dag en voor eiken volgenden werkdag
op lü cent, terwijl de verhooging f5 niet
kan te boven gaan.
Van dit voorschrift kan alleen worden af
geweken voor arbeiders, wier loon in geld
meer dan M per dag bedraagt.
De werkgever is natuurlijk den arbeider
het loon verschut ligd, doch deze laatste kan
tevens iets verschuldigd zyn aan tien werk
gever.
In dat geval vindt schuldvergelijking plaats,
met andere woorden inhouding op het loon,
waarvoor evenzeer regelen ziju gesteld.
De werkgever mag by elk»; betaling van
het loon niet meer inhouden dan éen
vyfde van het in geld vastgestelde loon,
dat dan moet worden uitgekeerd, terwyl
in totaal niet verder mag worden gegaan
dan tot twee vijfden van dat loon. Mocht
een beding worden gemaakt, waardoor do
werkgever een rinmur bevoegdheid zou krijgen
tot schuldvergelijking, dan is dat nietig.
Veel is ook gesproken over het staangeld.
De bedoeling daatvun is niet om het
staangeld te bevorderen, doch alleen om het
aan regelen te onderwerpen. Bedingen tocb,
welke de strekking hebben, zeker bedrag van
het loon op den betaaldag niet uit te be
talen, zullen alleen geldig zjjn indien zy by
schriftelijk aangegane overeenkomst of re
glement zijn gemaakt met bet uitgedrukte
doel um op dit bedrag de schadevergoeding
te verhalen, welke aoor den arbeider ver
schuldigd mocht zyn, indien óf de arbeider
zijnerzijds ontijdig en onregelmatig het con
tract verbreekt, óf de werkgever reden meent
te hebbcu hel contract wegens een dringende
reuen te moeten doen eindigen.
De bedingen belreifende staangeld zullen
voorts moeteu voldoen aan de volgende voor-
wa.irdeuHet ui< l-uitbetaalde loon moet
door den werkgever ten tame van den arbei
der by de Kyks Postspaarbank worden belegd.
Voor iederen arbeider zal een afzonderlijk
boekje moeten beslaan. De inlage moet ge
schieden binnen drie dagen na den betaaldag
terwyl van het «ogenblik dier uitbetaling de
arbeider wordt geacht eigenaar te zijn van
het in te leggen geld, zoodat het voor den
werkgever onaantastbaar is.
Uitdrukkelijk is er by de behandeling op
gewezen, dat de werkgever nooit aan het
staangeld zal k innen raken, dan nadut hy
een rechterlijk vonnis heeft, dat hem daartoe
machtigt.
Het bedrag vin de inlage rnag by elke
loonsuitbelaling niet hooger zijn dan een
tiende van bet in geld vastgestelde, alsdan
betaalbare loonin het geheel mag het
hoogstens gelijk zyn aan het bedrag van het
in geld vastgestelde loon voor den duur van
den opzeggingstermijn terwyl voor arbeiders,
wier in geld vastgesteld loon f4 per dag of
minder bedraagt, bet totaal nooit hooger
mag zyn, dan bet in geld vastgestelde loon
over twaalf werkdagen.
Zoodra de dienstbetrekking is geëindigd
op een uyze, waardoor do arbeider geeu
schadevergoeding zal behoeven te betalen,
krygt hij of zyn rechtverkrijgenden de vrye
beschikking over hot ingeleguo staangeld met
de daaruit gekweekte rente.
Dikwyls bestaat het loon geheel of ge
deeltelijk in inwoning, kost of andere levens-
bonoodtgheden (men denke aan dienstboden,
inwonende arbeiders). Het arbeidscontract
zegt, dat do werkgever verplicht is zulks,
mits overeenkomstig de vereischten van ge
zondheid en goede zeden, volgens plaatselijk
gebruik te voldoen en dat elk beding,waar
door die verplichting zou worden uitgesloten
of beperkt, nietig is.
In ae Kamer is er op gewezen, dat, waar
het plaatselijk gebruik niet mocht voldoen
aan de meest eenvoudige eischen van gezond-
Iteid en goede zodon, de rechter krachtens
deze bepalingen niet met bet gebruik, maar
mol die eischen rekening zal bnuden.
Het kan gebeuren, dat de werkgever tijde
lijk verhinderd is, het loon, voorzoover dit is
vastgesteld in inwoning, kost of andere levens-
benoodigbeden, te voldoen. Dit doet zich o.a.
voor, wanneer do werkgever op reis gaat en
zijn huis sluit, zoodat de dienstboden elders
inwoning mouten zoeken. Do werkgever sal
in die gevallen aan den arbeider een vergoe
ding verschuldigd zyn, waarvan het bedrag
by overeenkomst, of indien dat niet is ge
schied, door bet plaatselijk gebruik wordt
bepaald. Hier is dus sprake van hetgeen in
het dagclijksch leven meestal kostgeld wordt
genoemd. D vergoeding is evenwel niet ver
schuldigd, indien de verhindering oen gevolg
is van eigen toedoen van deu arbeider, byv.
in geval de arbeider verlof heeft g vraagd
en gekregen of in geval by zonder verlot
gedureude zekeren tyd wegblytt.
Ten aanzion van inwonende arbeiders is
voorgeschreven, dat de werkgever hen, zonder
korting van hun loon, in de gelegenheid moet
stellen hun godsdienstplichteu te vervullen
eu ontspanning van den arbeid te genieten,
op de wyze by overeenkomst of, by gebreke
daarvan, door het plaatselijk gebruik bepaald.
Het arbeidscontract wenscht deu Zondags-
arbeid zooveel mogelijk tegen te gaan. De
werkgever toch zal den arbeid zoodanig
moeten regelen, dat de arbeider geen werk
behoeft te verrichten op Zondagen en op die
dagen, welke volgens het plaatselijk gebruik
voor den bedongen arbeid met Zondagen
worden gelyk gesteld, teuzy het tegendeel is
bedongen of uil den aard van den arbeid
(bijv. kellners) voortvloeit.
Voorts is de werkgever gehouden, den ar
beid zóo te regelen, dat minderjarige arbei
ders v. lgoos het plaatselijk gebruik in de
gelegenheid zijn gesteld de lessen te volgen
van inrichtingen voor godsdienst-, voortgezet-,
herhaliogs- of vakonderwijs. Een hiermede
slrydig beding is nietig.
Hot is natuurlijk voor den arbeider van
groot belang, dat zooveel mogelijk het gevaar,
'lat de arbeid meebrengt, worde voorkomen.
Daarom zyn enkele regelen betreffende de
veiligheid van den art eider in het arbeids-
contiacl opgenomen. De werkgever zal n.l.
de lokalen, werktuigen en gereedschappen,
waarin of waarmede hy den arbeid duet ver
richten, op zoodanige wjjze moeten doen in
richten en onderhouden, alsmede omtrent
het verrichten van den arbeid zoodanige
regelingen moeten treffen, dat de arbeider
tegen gevaar voor lyf, oorbaarheid en goed
zoover "is beschermd, als redelijkerwijze in
verband met den arbeid kan worden ge
vorderd.
Komt de werkgever die verplichtingen niet
na, dan is hij gehouden tot vergoeding der
schade, aan den arbeider dientengevolge in
de uitoefening zyner dienstbetrekking over
komen. Bekomt de arbeider in een dergelijk
geval zoodanig letsel, dat daarvan de dood
het gevolg is, dan hebben do overblijvonde
echtgenoot, de kinderen of de ouders van
den overledene, die door zyn arbeid plachten
te worden onderhouden, een rechtsvordering
tot schadevergoeding. Voorop staat hier het
niet-nakomen der verplichtingen door den
werkgever en dit moet door den arbeiderof
zijn nabestaanden worden bewezen. Kan
echter de .verkgever den rechter bewijzen,
dat de riiel-nakoming der verplichtingen aan
overmacht of dat de schade of de doo<l van
den arbeider in belangrijke mate mede rati
eigen grove schuld van dien arbeider is te
wijten, dan zal hy geen schadevergoeding
behoeven te betalen. Uitdrukkelijk is bij deze
bepalingen aangegeven, dat ten aanzien van
bedrijfsongevallen, behoorende tot die waarop
de Ongevallenwet betrekking beeft, de regeling
dier wet vooropstaat en van toepassing is.
De vorderingen, welke biervoren zyn genoemd,
zullen voor dergelijke bedryfsongevallen in
het algemeen niet bestaan.
Bedingen, waarbij de verplichtingen van
den werkgever betreffende de veiligheid van
den arbeider zouden worden uitgesloten of
beperkt, z(jn nietig.
Het. verluidt, dat door H. M. de Koningin
aan de Haagscbe Nijverheidsschool is opge
dragen de uitvoering en levering van een
luiermand.
Een zeer blijdo gebeurtenis staat dus dit
najaar te wachten.
De Kamer van Kooi baudel en Fabrieken
zal niet Donderdag-, doch Zaterdagavond om
acht uur ton R tadhuize een openbare ver
gadering houden.
Na 61 jaar zijn beste krachten te hebben
gewijd aan het Lager-, Middelbaar- en Hooger
onderwys, van welke ruim 52 jaar te Amers
foort, heeft by bet eindigen van dezen cur
sus van het Gymnasium de heer A. M. Kol-
lewjjn Nz. afscheid genomen van zijn mede
leeraren en de leerlingen.
Aan het einde der leeraars-vergadering
waarin beslist werd omtrent hot overgaan
der leerlingen in hoogere klassen, sprak de
rector dr. H. J. Moll den vertrekkenden leer-
aar toe en bood hem in welgekozen, harte
lijke bewoordingen namens het leeraarsper-
soneel een zeer fraai gesneden eikenhouten
armstoel aan.
De leerlingen vereerden bem een gebeeld
houwde draaibare boekenstander, terwijl na
de promotie mgr. prof. dr. J. J. van Thiel
hem namens het curatorium schonk het boek
werk »Je Maintiendrai"
Gelyk bekend, werd den heer Kollewyn
op zyn verzoek met ingang van 1 September
eervol ontslag verleend afe leeraar aan het
Gymnasium, ouder dankbetuiging en met
toekenning van pensioen.
Moge zijn welverdiende rust, een otium
cum dignitate, een nog langjarige wezen.
In het vorig nummer vermeldden we de
promotie van den heer E. J. Beuraer tot tijde
lijk leeraar aan de Hoogere Burgprscbool
hier, doctor in de Staatsweten«cb :ppen.
De anti-revolutionnaire «Nieuwe Baarnsche
Crt." prijst enkele Stellingen van den
jongen doctor, tevens Secretaris van den
Bond van a. r. propagania-clubs.
Aan het Christelijk gymnasium te Utrecht
is o.a. bevorderd tot de 4de klasse N. B. de
Groot, van bier.
Tot de lessen van het Gymnasium zijn
toegelaten
voor klasse I: G. O.Donner(Araerófoort).
M. van Dijk (Amersfoort). L. H. van Essen
(Veenendaal). D. M. Gorter (Amersfoort). E.
van der Meer (Amersfoort). C. M. de
Ruijter de Wildt (Amersfoort). D. F. Sand-
brink (Veenendaal). K. Supheert (Harder
wijk). D. Kaars Sypesteyn (Heemstede) en
Th. van der Veer (Semin);
voor klasse II: M. E. C. Kempen (Bussum)
en C. Peteri (Barneveld);
voor klasse VD. F. van der Pant (Amers
foort).
Kapitein O. L. G. F. Aberson, van bet
le regiment veld-artillerie hier, is aangewezen
om een studiereis in Zwitserland te doen.
Luitenant F. W. Diemont, van het le
regiment veld-artillerie, wordt 1 September
overgeplaatst naar bet 3e regiment veld
artillerie te Bergen-op-Zoom.
Programma van het concert, door de st if-
muziek van bet 5e regiment infanterie onder
directie van kapelmeester G. Bikkers Donder
dagavond te a c b t uur te geven op bet
terras van «Araicitia"
1. Eiozug der Gaste auf die Wartburg
kus TaonbauserWagner.
2. Ouverture Les dragons de Villars Maillart.
3. Neuos Jahrhundert, neuea Leben,
WalserZiebrer.
4. Grande fantaiBie sur des motifs de
l'opéra La JuiveHalevy.
6. Ouverture Frau LunaLincke.
0. Eatre Actezu dem DramaRoBamunde Schubert.
7. a. Musicirende ZigeunerEilenberg.
b. Sclimiedeliedoben.
8. Grande fantaiBie sur des motifs de
l'opéra FaustGounod.
Aanstaanden Zaterdagavond wordt onher
roepelijk gesloten de gelegenheid om zich te
doen inschrijven voor deelneming aan het
bloemen-curso, dat de «Oranje-vereeniging"
hier op 31 Augustus wil doen houden.
We herhalen, dat er al aardig wat toe
zeggingen zyn voor elk der afdeelingen (rij
wielen, rijtuigen, auto's, sportkarretjes, hon
dekarren, tinz.) doch dat het Bestuur ruimen
tyd moet hebben om alles zóo te regelen
dat én deelnemers èn kijkers tevreden zyn.
Men bedenke zich dus niet te lang en ga
liever eens praten met een der Bestuursleden,
de heeren Van Haselen (Plantsoen), Reijckers
(Beekesteinsche laan), Van Sirenberg de
Doer (Beekesteinsche laan), Kok (Vianden-
straat) en Van Lunteren.
Ter vervanging van den heor Moester,
die ruim 12 jaar Secretaris was en nu de
benoeming tot Voorzitter van de plaatselijke
afdeeling van «Patrimonium" heeft aange
nomen, is gekozen tot Secretaris de heer
J. de Valk Jr.
De 2de Secretaris der afdeeling Gooi- en
Eemlund van de «Ned. vereeniging tot be
scherming van dieren" zond ons weer zyn
communique's over dierenmishandeling en
scbi et-siuch t mask er.
We achten ze nu alwel zóobekend, dat we
kunnen volstaan met er aan te herinneren.
Een 6-jarig meisje, dat Zaterdagavond op
den spoelsteiger by de Utrecbtschepoortsbrug
zich had gewaagd, geraakte al spelond in de
Beek.
Op het hulpgeroep van haar al even jonge
kornuitjes kwamen voorbijgangers toesnellen,
die de kleine nog juist intijds weer op den
vasten wal brachten.
Twee Duitscbers, ditmaal echte lastige Aus-
lander, die zonder geld of middelen van be
staan zich aan het Politie-bureau vervoegden,
werden door de goede zorgen der politie naar
hun Heimat teruggeleid.
De temperatuur van bet water in de Bad
en zweminrichting was hedenochtend 7 uur
67 F.
Wie het harnas en eenige andere kostumes
van den imperator Cnjus Julius Cesar Ger-
manicus Drusus alsnog van dichterbij zou
wenschen te zien, vindt daartoe tegen be
taling van bet zeer lage entree aanstaanden
Donderdag, Vrijdag en Zaterdag tusschen 10
eu 4 uur gelegenheid in het Gemeente-mu
seum te Utrecht, waar zij zij teu toon ge
steld en Zondagmiddag zelfs kosteloos le be
zichtigen zyn.
Door de goede zorgen vooral van den heer
Burgemeester van Bunschoten heett Spaken
burg sedert eenigen tijd een vischafslagplaats
maar ook als elders is daar de stryd tusschen
de visschers, die het belang van zoo'n ver
koopplaats inzien, en de vischkoopers, die
haar negeeren en weigeren te bieden.
Thans hebben aandeelhouders der visch-
afslag met een groot aantal visschers besloten
de visch niet meer te lossen aan de kooplui,
die niet aan dc afslag willen koopen, maai
de visch zelf te verzenden. Hier is dus een
coöperatieve vereeniging gevormd, waarbij
ongeveer 50 visschers zich aansloten. Zij
besloten de bot, die ze Vrijdagsavonds aan
brengen, niet meer verkoopen, maar ze zelf
te verzendenook om de haring, die ze ge
wend waren te Buuschoten te verkoopen, aan
andere kooplui te verkoopen. Wel zal de
haring in de haven gebracht worden, maar
het Bestuur zal een contract sluiten met
Huizer kooplui of anderen om voor die visch
een behoorlijken prijs te kunnen bedin -
gen-
Tevens ligt het in de bedoeling der aan
geslotenen, indien de kooplui niet toegeven,
«oo langzamerhand ook de andere visch zelf
te verzenden.
De visch te Amersfoort kon daardoor wel
eeus duurder en te gelijk schaarscher worden.
Men begrijpt eerst wat stilte is, als men
de vroolijke stem niet langer hoortwat
eenzaamheid is, als men, rondkijkend, de
dierbare gestalte op haar plaatsje mist.
Als eerste deel eener tweede, goedkoope
druk van Prinses Elsa's oorspronkelijke ro
mans is by den uitgever G. J. Slothouwer
verscheuen het indertijd zoo uitnemend ge
recenseerde werk »Gouden Ketenen".
Kostte de eerste uitgave in 2 deelen f5,
de piijs dezer tweede, werkelijk iraai uitge
voerde editie, bedraagt slechts 11.50. Het
boekdeel beslaat niet minder dan 348 pagina's
in voor het oog zeer aangenamen druk.
Ongetwijfeld zullen velen, die door lees
gezelschap of bibliotheek met deze boeiende
romans kennis maakten, ze tegen dezen
luttelen prijs thans ook in eigendom willen
bobben.
De „Hollandsche Revue" is door bemiddeling
van zekeren v. M. in staat gesteld, eenige bij
zonderheden uit het leven van Koningin Wil-
helminn op „Het Loo'' mede te deelen en eenige
fotografieën te reproduceeren, die niet in den
handel zijn.
Onze lezers zullen zeker belang stellen in het
prettige verhaal, dat de schrijver van het Konink
lijk leven doet, waarom wij er het voornaamste
uit mededeelen.
Voor de meesten onzer blijft het plekje, waar
we geboren werdeD, het geboortehuis en zijn
omgeving, steeds een eigenaardige bekoring be
zitten, evenals alles, wat eens in betrekking
stond tot het heerlijkst tijdperk van ons leven:
onze jeugd.
Bij Neerlands Koningin is dat gevoel al in
hooge mate ontwikkeld.
't Loo, waar zy geboren werd, waar de lief
derijke zorgen van een hartelijk liefhebbende
moeder en een waarlijk teederen vader Haar
omringden, waar elke wensch van de Prinses
voor hoog- en laaggeplaatsten een bevel was,
waar Zij onbezorgd speelde, leerde, dartelde
dat Loo bezit, en zal Bteeds blijven bezitten.de
bijzondere liefde en gehechtheid van onze
Koningin.
Doch al moge het Loo een bevoorrecht, bekoor
lijk-rustig plekje zyn wie meent, dat Koningin
Wilhelmina er den zomer doorbrengt om er nu
eens geheel zichzelf te leven en met volle teugen
van het natuurschoon te genieten, vergist zich.
Dat mogo blijken uit het nu volgende dag ver
deeling.
