Donderdag 18
October 1906.
No. 7233,
56e Jaargang.
FIRM 4 A. H. VAN CLEEFF
te AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag- Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden f 1.—
franco per post f 1.-15. Advertentiën 16 regels 00 cent; elke regel rneer 10 cent. Legale
ofïicieële- en onteigeningsadvertentiën per regel45 cent.Reclames 15 regels/-1.25;elke regel
meer f 0.25. Groote letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening
gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
KORTEGRACHT 9-
Postbus 9 Te.'ephoon 19.
Hoeveel zakgeld?
Van een eigenaardige prijsvraag over boven
genoemd onderwerp maakt gewag de Zoek-
licht-scbryver van de »De Telegraaf", die
te Weenen vertoefde.
Hij schrijft dan
ln het Weeuer café kom je achter alles.
Eergisteren zat ik in een, dat elegant in geel
pluche gemeubeld was. Heerlijke sofa-hoekjes,
teakhouten lambrizeering, prachtige lichtkro
nen. 't Was tegen doukerHet was een
echte vrouwenkroeg. Er zaten zeker honderd
dames naar 't extérieur beursknaap echtge-
nooten enkelen in pompeuse kleedij en
met koers-briljanten van comme 5a op of
onder de oorlellen.
Vrijwel de eenige haan in de reuzenren
nergens een marmeren tafeltje vrij ziend
stapte ik lieflijk-overblost op de leestafel
toe, asyl der koifiehuisverveling. Ik kwam er
tusschen 14 a 15 vrouwen terecht allemaal
graud-chic aangekleed, doch kwekkelend, obla
ten knabbelend, backwerk-malend. Dat inaleu,
tusschen twee haakjes, gaat magnifiek en
je ziet louter de schitterendste tandbekjes.
Weenen is de stad der witte monden, ln
sommigen straten heb je om de twee huizen
een glazenkastje uithangen, met porselein
steentjes, rozige kaakrandjes, gewrongelde
goudmonturen, knobbelgeplette verbemelte-
filaten. Groote borden Zabnarzt, schmerzlose
Momben, u. s. w. hangen bij dozijnen aan
de gevels. Sinds ik, zoo slenterend, die kastjes
bestudeerde te loeren leerde, glad op een
schitterende differentiaal-diagnose, in tram,
café, gezelschap zijn mijn illusies zoek.
«Femme de trente ans avec ton sourire
douleureux et pourtant si aimable". Ahem
Laat ik De Balzac er buiten houden.
Ik kwam dus tusschen 14 a 15 vrouwen
terecht, die mij met schele oogen aankeken.
Eerst dacht ikzeker 'n gezelschap, dat elkaar
hier rendez-vous gegeven heeftde taanne-
tjes moeten nog komen en dan trekken ze
allicht samen naar een theater maar uit de
gesprekken bleek me, dat het een doodge
wone kakelvisite was. De Weensche dames,
die nu niet bepaald een jour houden of
kunnen houden, gaan naar het café om me
kaar te zien en babbeltjes te maken.
Hoezeer ik het beschaafde-vrouwen-geurtje
in het café waardeer dat -Ie niet te eve
naren charme ervan uitmaakt (met de
spiegelende bulfetramen, de lekkers-stapels,
de leuke jut d'r achter; de poesvrieidelyke
markeurs, die je met glazen water en stapels
tijdschriften ualoopen, al hang je 'n heelen
middag om op éon simpel kolfietje en al
wissel je daarbij drie keer van zitplaats)
aan deze tafel werd 't mij toch te kras.
Dies ging ik naar een salon daarachter. Üók
al weer niets anders dan dames, die zaten
te kaartspelen bridge, whist, weet ik wat.
Eén tafeltje was nog vry. Oef! Een markeur
aangeklampt om lectuur. Net als ie den
1 stapel op den stoel naast mij neerkwakt
zeilt een dikke moeder met drie kinderen
n genadig lachje naast mij vast. De
kellner, die z'n klauten natuurlijk kent, bracht
een middagmaal aan Backerei. In tien mi
nuten was 't soldaat. Paf van het geziene,
verdiepte ik mij in de lectuur. Frauenzei-
tungen, natuurlyk. «Sie Ober, ist es hier
ein Café oder 'ne Damenkneipe" De Ober
lacht witjes: «Café". En dan in eerbiedigen
meervoudsvorm,echt-Oostenrijksch«Wollen
der Herr politische oder litterariscbe Zei-
tungen"
Ik nam m'n Frauenzeitüngen weer op:
crêpe de chine. Een feuilleton overSchul-
terlalten. De bolero van 1907.
In twee van de Oostenrijksche Frauen-
zeitungen bad ik een eigenaardige rubriek
ontdektUoser Preis-ausschreiben.
Mijn journalistieke ziel was warmgeloopen.
Om bet maar direct te zeggende eene
prijsvraag ging overhoe een dochter het
anstandigst aan den man te brengen De
andere vroeg Hoeveel zakgeld raag een ge
trouwde man hebben? Eerste prys 500
kronen, tweede prijs 300, derde prijs 100
kronen.
Een leepe redactie! Voor die negenhonderd
krunen, die ze temet toch zelf instrijkt, of
d'r zussies laat winnenmassa interressante
copijgratis de magnifiekste, de lezenswaar
digste bladvullingIn hot nummer, dat ik
in m'n handen had, stonden twaalf antwoor
den. Kattige, verontwaardigde, knevelgeneig-
de, genadige, gulle. Een heele serie schimmen
van echtgenooten trok me voorbijhet epos
des huwelijkslevens; de tragedie van deu
vestzak de halanswiegeling tusschen nieuwe
schoenen voor Gretchen en de genietingen
der kegelclub voor pa, begonnen te wiebelen
voor m'n oogen.
Men zal erkennenhoeveel zakgeld mag
een getrouwde man verteren? is een aller
interessantste vraag. Er zouden boeken over
te schrijven zijn. Een handig journalist fokt
er weken feuilleton over.
Maar eilievo tnenschelyke documenten,
schreeuwen uit vrouwezielen en vrouwe-
portemonnaies. Mènschelijke documenten ge
ven kijk geven het leven.
My was het een genot, het aroom dezer
brieven als geurige Mokka-wasem naai' m'n
journalistieke hersenen te snuiven.
Daar is een jong vrouwtje, uit bekoorlijk
milieu, die door d'r man nog vaak meege
nomen wordt naar schouwburg, enz. Zij
schrijftJa, hoe moet ik dat rekenen Wat
m'n man alleen voor zich uitgeeft Want
ik Kan toch niet, wat ie voor ons samen uit
geeft, als zakgeld-vau-hem- alleen aanmerken.
Eigeulijk vind ik een tientje in de week
genoeg. Maar ik denk wel, dat 't meer is.
Maar de goeierd verdient 'tzelf en in
zoo'n geval vind ik, dat wij, vrouwen, er
niets in te zéggen hebben; denken is andere
thee
Daar is er een met 'n drieduizend kronen-
man en vier kinderen Juist, Redactie, in
het zakgeld van den man let op de beeld
spraak zit de wortel van het verderf. De
paan wil, als ie een paar jaar getrouwd
is en hij weer meer z'n vermaken en gezel
ligheid buitenshuis zoekt, net zooveel ver
teren, als toen hij nog jonggezel was. En
dat gaat niet. Alles doe je om je man bezig
te houden. Al z'n dure liefhebberijen moe
dig je aan. Maar er is een grens. Een
man echter is een zóo egoïst wezen, dat hij
geen grens ziet. Daarom is het (helaas!)
nóodig, dat wij, vrouwen, de linie trekken.
Ik heb m'n man gezegd: vier kronen in da
weeken daarmee basta
Een nobeleIk bekommer er mij niet
om wat mijn man uitgeeft. Andere vrouwen
deden verstandiger, zich eveu koest te hou
den. Overigens komt bet er bij ons niet
op aan.
Een beleidvolleDe kwestie van het zak
geld, geachte Redactie, is er een van veel
hoofdbrekens. Als je ziet hoeveel kostelijk
geldverdwynt (waar het blijft, zie je
nietdan voel je zeer zeker, dat 1 arweer
van onze zijde, de zijde der vrouwen en huis
moeders, noodzakelijk is. Maar de zakgeld
kwestie is er eene van individueele tactiek.
Geen zóo individueel als deze Er zijn moei
lijk grenzen aan te gevenIk maak mijn
man den eersten, als hij zijn geld krijgt, tol
een feestdag. Ik vlei hem. Ik leg hem de
rekeningen voor en doe of ik er erger in
zit en meer tob dan inderdaad het geval is.
Als hij heeft gedeponeerd, houd ik de lin
nenkast op slot. ln de tweede helft der
maand leen ik hem af en toe wel 'ns een
rijksdaalder. Maar op den eersten terug
en zucht ik altijd alsof het een zwaar offer
voor mij beteekent. Met tactiek alleen is
de zakgeldduivel onder Jan te houden.
Een mathematische: Mijns insziens mag
een man ten hoogste 10% van zyn inkomen
in den vorm van zakgeld verteren. Als z'n
gezin ontbeert, natuurlijk minder. De ver
houding tusschen het wekelyksche huishoud
budget der vrouw (zonder huur, dienstboden,
rekeningen, enz.) en de zakgeldpremie van
den man, drukt zich uit in da verhouding
0:1. Deze cijfers zijn voor den man gun
stig genomenWie meer eischt, is een
Ciuaille en het gezinsleven niet waardig.
Vrouwen van HollaDd. Daar de sigaren
en de biertjes in Oostenrijk duurder ziju dan
in Holland denkt om 0 1. Houdt uaan
de tien percent.
Gebruikt bij meer rijdt hern op den
lepel
De Gemeente-begrooting toor 1907.
IV (slót).
De kosteM van de Gemeente-eigendommen
en wegens die eigendommen verschuldigde
lasten worden geraamd op f 139 040.
Deze afdeeliug der Begrooting omvat: het
onderhoud der Gemeente-gebouwen lot een
bedrag van f2170; lat van de üosschen en
heidegronden, met de kosten van toezicht
ad f 700de uitgaven wegens exploitatie der
gasfabriek f134085; de Grondbelasting op
de vaste goederen der Gemeente f825; de
uitgangen en contribution f2iü; de dijk-en
waterschapslasten f 425; en de brandwaarborg
d r Gemeente-gebouwen ad f625.
Slechts de post voor de gasfabriek beeft
eenige nieuwe cijfers, een gevolg ook van
een nieuwe salaris-regeling door de Gas-
commissie voorgesteld, doch nog niet door
den Raad vastgesteld. Voor 1906 werd ge
raamd f124 760, terwijl over 1905 is be
taald 1110 788.82®.
Die port is sa imgesteld als volgtaankoop
7000 ton gaskolen, a f 11 per ton in de loods,
f77 000; aankoop soda, zwavelzuur enyzei-
aarde f2500; jaarwedden Directeur, baas-
fitter, klerk-boekhouder, geldophaler, munt-
klerk, cokesklerk en scheikundige f6800;
kantoorbehoeften, schoonhouden kantoren,
enz. f600; loonen der werklieden 119700;
onderhoud gebouwen, toestellen en ovens
waaronder schilderwerk, enz. en het ver
nieuwen van twee ovens ieder met acht
retorten i" 9000aankoop van fittings f 6000
aankoop van gasmeters f8000; belastingen
en assurantiën tegen brandschade en onge
vallen 11200; onvoorziene uitgaven, kosten
van het bezorgen der cokes, tantième
Directeur, enz. t 3885.
De totale kosten van de oprichting der
gaslabriek bedragen rond f360000, terwijl
later is geleend f24000 voor ovens en
f50000 voor een gashouder; voor rente en
allossiug is hiervoor uitgetrokken f27 915.
Het Hoofdstuk «Nijverheid" komt op de
Begrooting voor met f200, de toelage aan
de Kamer van Koophandel en Fabrieken.
Het Hoofdstuk «Onderwijs, kunsten en
wetenschappen" vordert daarentegen een be
drag van 1154454.03®
De kosten van het Hooger onderwys zijn
geraamd op f24 156,80, tegen f24 664.97
voor 1900 en f25125.016 uitbetaald over
1905. De post omvattractementeu rector,
conrector en 12 leeraren f23 025.80; jaar
wedde claviger en toelage amanuensis f 516
vuur, licht, onderhoud schoolmeubelen, schoon
maak en hulpmiddelen bij het onderwijs
f165; bui'0lu-behoéften rector, drukwerken
advertentiën f 150 bureau-behoeften cura
torium t50.
De Hoogere Burgerschool zal vorderen
f42605.86, tegen f41001.39 geraamd voor
1906 en f44856.74 betaald over 1905. De
post is saamgesteld als volgtjaarwedden
Directeur en 18 leeraren f 38 405.68tracte-
menten en toelagen concierges en amanuenses
f 1350; kosten schoonmaak en herstelingen
f1000; vuur licht, drukwerk en adverten
tiën, bureaubehoeften, hulpmiddelen by het
onderwijs f1850.
De kosten voor de Burger Avondschool
zijn, omdat het aautal leerlingen bij het ont
werpen der Begrooting (27 Augustus) niet
bekend was, globaal geraamd op t'4500.
De toelage aan de Commissie van Toezicht
getrokken op f50.
Het subsidie voor de Ambachtsschool ia
weder op de Begrooling gebracht voor f4000.
dat voor de Industrie- en Huishoudschool
weder voor f 1750. De adressen dier inrich
tingen van onderwijs nopens den metael-
cursus en meer financieelen steun ziju nog
in behandeling.
Hat Lager onderwys zal vorderen!76241.37®
Deze post is saamgesteld als volgtjaar
wedden 57 onderwijzeressen en onderwyzdrs
f59556.37s verhooging wegens dienstijd 1506.37»
toelage onderwijs in den z mg aan de Meis
jesschool f 150 jaarwedden onderwijzeressen
en helpsters handwerken f3950; verlofskosten
f 600 vergoeding woninghuur f 1700kosten
herhalingsonderwijs f 1900onderhoud 9
schoolgebouwen 11460schoolmeubelen
f1065; leermiddelen f3400; verlichting,
verwarming en schoonhouden f5600 school
toezicht, schoolverzuim, vergelijkende examena
f 450school-bibliotheken T160belooningen
en eereblijken f 100diverse kosten f400;
voeding en Weeding f450.
Voor het Gemeente-archief is weer f460,
voor de Gemeente-bibliotheek weer f40, voor
het Museum van «Fléhite" weer f600 uitge
trokken.
Het Armwezen zal f27128.68 vorderen.
Hierbij is uitgetrokken voor het aandeel, dat
de Gemeente te betalen hoeft in de verple
ging der 24 armlastige krankzinnigen 17470.
Het subsidie voor het Burgerlijk Armbestuur
is weder uitgetrokken op f 11 807.68. Voor
jaarwedden der 2 geneesheeren, 2 heelmees-
te s en 2 vroedvrouwen, belast met urmen-
pruktijk, wordt geraamd f2350. De kosten
der geneesmiddelen en de salarissen der
apothekers worden begroot op f2000. Voor
het tijdelijk Gemeente-ziekenhuis wurdt aan
huur, salarissen, enz. geraamd tot 1 Juni
f1211. De kosten van verpleging na 1 Juni,
te voldoen aan het nieuwe Sint Elisabeths
gast- of ziekenhuis, gerekend op 1090 ver-
pleegdagen t\ fl.DO (waaronder begrepen
medicijnen en verbandmiddelen) worden be
groot op f 1501), De barak voor besmettelijke
ziekten zal aan exploitatie en onderhoud
kosten f340. Het reisgeld voor arme pas
santen is weder uitgetrokken op f300, t rwyl
de kosten voor het begraven van onverrao-
genden weder worden geraamd op f 150.
Hoofdstuk VIII omvat op de eerste plaats
de rente en aflossing vau aangegaue geld-
leeningen, waarvoor zal benoodigd zyn
f 116 082.50, een aardig bedrag waar lukora-
sten en uitgaven der Begrooting sluiten op
f590298.05.
Uit tlezen hoofde was in 1904 noodig.
f107756.31®; in 1905 werd begroot f108311.94
terwyl voor 1906 de raming was f 113715.00
Overigens omvat Hoofdstuk VIIIde pen
sioenen en gratificatiën tot een geraama be
drag van f2400; de tegemoetkoming aan
leeraren by Hooger- en Middelbaar onderwas
ter zake toetreding tot het Rijks-pensioen ad
f 22.10 (twee en twintig gulden en tien cent)
en de tegemoetkoming voor het personeel
Lager onderwijs voor weduwen- en weezen-
pensioen ad f750.
De „andere uitgaven" zyn begroot op f 5125. Z(j
omvatten: kosten rustend - schutterij f250;
uitkeering aan het Burger Weeshuis ter zake
het convent van Mariénhof f 800kosten voor
Rijks-transporten, als de ontvangst daarvoor,
begroot op f50; inkwartieringen f 100; on
derhoud vlaggen f60toelage aan de «Amers-
foortsche Courant" voor het plaatsen van de
kennisgevingen des Gemeentebestuurs f 150
kosten uitvoerig verslag der Raadszittingen
f 600 verzekering tegen ongelukken f825;
subsidiën „Amersfoortsche Muziek-verecni-
ging" 1200, Vreemdelingenverkeer f 100,
train f800, Groene Kruis f300, Oranje-ver-
eeniging f 200garantiön Waterleiding f180;
kosten van aanbestedingen f200; teruggave
Vergunningsrecht 150onderhoud rywielen
ÜC tuain^u auu uuuimiojiu >uu iwiiiui 1 iDi|juuuiugaici.ut iiuv, uuugiuuuuiuniciou
voor bureaubehoeften is als vorige jaren uit-1 Gemeente-opzichters f 60; on canon erfpacht»-