Binnenland.
Id den ouderdom van 62 jaar is Zaterdag
te Scheveningen overleden de sedert 1 Mei
1902 gepensionneerde luitenaut-k.donel der
iniaoterie H. Th. Chappuis, die zich ook als
schrijver, vertaler en aeelaiuator vrij groote
bekendheid heeft verworven.
B(j afzonderlyke dagordei's is de officier
van gezondheid '2e klasse van het leger in
Nederlaodsch Üost-Indië J. D. Blankenberg
eervol vermeld ter zake van zijn moedig
gedrag tijdens den tocht in de Gajoe- en
Alaslanden in 190-1.
In «Het leven", algemeen geïllustreerd week
blad, komt o.a. voor oen interview door Leo
Lauer van P. Stegeman, het bekende Stap
horster boertje, hetwelk plaats had in Hotel
Jens, hier.
Het prettig geschreven artikel wordt ver
sierd met een portret van den wonderdokter
te voeten uit, een kiekje van «De vergulde
wagen", een facsimile van een brief van
Stegem.in, een afbeelding van dezenop
den Amersfoortscben kei, een typisch staaltje
van photografeerkunst, en het portret van
den interviewer, ten deele verscholen in een
reusachtige bierpot, gevuld met licht bier,
dat de geneesmeester hem had veroorloofd
te drinken»'t donkere druk te veul op de
maog".
Men schrijft aan het „Handelsblad":
De kapelmeester van hot Instuctie-bataljon
te Kampen, de heer J. F. E. Fischer, die
zooveel jaren met ijver den dirigeerstok
zwaaide bij het muziekkorps van het l.-B.,
werd Zaterdagmiddag, bij zijn aftreden als
zoodanig, aangenaam verrast door tal van
blijken van waardeering. Zoo ontving hij van
het korps officieren zes fraaie bekleede stoe
len, van het korps onderofficieren een salon
karpet en van het korps muzikanten een
gemonteerde wandelstok, alles onder gepaste
en hartelyke toespraken.
Ook te" Amersfoort zullen er zeker velen
zijn, die den heer Fischer een lange rust
toewenscben, die bij zoo welverdiend heeft.
De heer G. A. Koens Jr., consul voor
Nederland van de wereld vereeniging «Cosmo-
poliet", zal met machtiging van den Minister
van Oorlog een persoonlijk onderzoek instel
len in de militaire cantines in dit garnizoen
teu behoeve van de Zweedsche regeering.
De Amersfoortsche voetbal-vereenigiug »H.
V. C." sloeg Zondag hier het tweede elftal
van »U. V. V." met 4 3.
De rust gioj in met 3 0 voor de Utrechte
naren.
Het derde elftal van «Quick" sloeg het
tweede van «Kampong", uit Utrecht, met
4-2.
Onder voorzitting van den heer P. H. van
Haselen (Plantsoen) hield gisteravond de
«Oranje-vereeuigioghaar eerste Jaarver
gadering.
Een 40-tal leden was opgekomen. De
notulen van '26 Augustus werden ongewij
zigd vastgesteld.
De Secretaris, de heer G. W. F. Reijckers,
bracht het jaarverslag uil, waaraan het vol
gende is ontleend
Met genoegen kan worden terug gezien
op het eerste vereenigingsjaar, waarin het
jonge kindje danig heeft gepokt en gpmazeld,
maar dat toch een zeer goed eind-resultaat
had en waarin bewezen is, dat Amersfoort
wil en ook zeer goed kan feestviereu.
Het ontstaan der vereeniging ten gevolge
v in den oproep door de heeren Dumoulin
en Van Schouwenburg gedaan, werd geschetst
en herinnerd hoe Statuten en Huishoudelijk
reglement den '29 September 1905 werden
vastgesteld en eerstgeooemde Koninklijke
bewilliging verkregen den 14 Mei 1900. Het
definuief Bestuu werd gei ozon in October
1905. waarua het Beschermheerschap werd
aanvaard door den heer Burgemeester, jhr.
i. YV. A. Barchman VVuytiers van Vliet.
Herinnerd werd óok, dat de Gemeenteraad
een subsidie van I '200 verleende, waardoor
bet feest op 31 Augustus zóo uitnemend kon
slageo.
Dank wor.lt gebracht aan a Hen die daartoe
meewerkten, meer in 't bijzonder aan den
heer kolonel-commandant van het 5e regi
ment infanterie, die in den ochtend van
Koninginne- lag de stafmuziek belangloos ter
beschikking stolde, zoodat de aubade kon
worden gehouden. Ook bloemen-corso en
fakkeloptocht slaagden b< ven aller verwach
ting evenals de verlichting van HofenLun-
tersche beek.
Do slotwoorden «Leve de Koningin I Leve
de Prins'' werden enthusiast door do verga
dering herhaald.
De Penningmeester, deheerG. J. van Sircn-
berg ile Boei, deed alsnu Rokening en ver
antwoording en herinnerde, dal aanvankelijk
de financieele toestand der vereeniging zoo
weinig rooskleurig was, dat nfet zonder grond
werd gevreesd dat zij zou wezen een tering
achtig kindje. Gaandeweg wies echter het
ledental, lerwyl ten slotte het Gemeente
subsidie d.-n finanneelentoestand aanmerkelijk
verbeterde en ondanks de nog immer kleine
middelen eon algemeen feest kon worden
gegeven.
Het totaal der ontvangsten bedroeg f785.35,
dat der uitgaven f763.30, zoodat bet eerste
jaar eindigt met een bate van f'22.05.
Aan contributiën werd ontvangen f 487.95,
een niet zeer groot bedrag bij een bevolking
van byna 24000 zielen. Het is dus zeer ge-
wenscht, propaganda te maken opdat men
meer algemeen lid worde.
Het aautal leden, op het einde van 1905
bedragende een kleine 400, is tot In den
inmiddels gestegen tot ruim 650, niettegen
staande enkelen van kleine middelen afvielen
omdat zij bijdragen voor de versiering hunner
straten, hetgeen het Bestuur een verblijdend
teeken acht.
Op voorstel van de commissie uit de leden
die het financieel beheer naging, werd de
Penningmeester gedechargeerd onder dank
betuiging voor zijn zeer nauwkeurig beheer.
Aan de orde kwamen wijzigingen van de
Statuten en in verband daarmee van het
Huishoudelijk reglement.
Art. 6 Statuten, dat voor tweëerlei lezing
vatbaar is gebleken zal n;i luiden: «Het
Bestuur bestaat uit 5 leden, door en uit de
leden te kiezen. Het voegt zich minstens 6
leden toe als Commissaris, telkens voor éen
jaar". Q
Art. 3 Huishoudelijk regstfement luidt voort
aan «Het Bestuur kiest uit zijn midden een
Voorzitter en een Secretaris-Penningmeester"
(deze tot nu toe afgescheiden functiën worden
dus in éeu persoon vereenigd, voor wien in
een volgende vergadering zal worden aan
hangig gemaakt eeu voorstel om hem te
salarieeren, hetzij inet f60 ineens, dan wel
met 10 cent per lid.)
Art. 11 Huisb. regl. zal voort tan luiden:
dBij ontstentenis van den Voorzitter wordt
deze vervangen door het oudste Bestuurslid
in jaren".
De heer YV. J. Mennes, muziekleeraar te
's-Gravenhage, zai Donderdag te Utrecht
demonstreeren een door hem gedane vinding
op het gebied der techniek voor bet be
spelen van alle instrumenten.
Kaarten zijn kosteloos (Verkrijgbaar in
YVagenaar's Muziekhandel.
't Loopt nu opeens weer wat druk met de
avondjes-uit.
Gisteravond dames-kapel in 't Valkje en
Oranjevereeniging in de Keizerskroon.
Hedenavond in Amicitia piano-concert van
mej. Gertrude Peppercorn (o. a. de Mond-
schein-sonate) en in 't Stadhuis de Jaarver
gadering van «Liefdadigheid"
Donderdag «Toonkunst", waarvan het pro
gramma in de advertentie-kolommen.
Vrijdag volkslezing van het Nuts-departe-
raent, waarbij de uitstekend gekozen num
mers van den spreker, den heer P. H. Lam
berts, word>'n afgewisseld door het dillettauten
symphonie-orkest onder leiding van den beer
G. K. G. van Aaken.
Ymlgens de «Stichtsche Crt" zal ds. G. YV.
C. Vunderink in het einde der maand optreden
voor de plaatselijke afdeeling van «Patrimo
nium", wier zangkoor dan ook eenige liederen
zal ten gehoore brengen.
In verband met de slapte van werk zal
de ui'.deeling van 150 brooden per week van
3 Kilogram dit jaar reeds aanvangen op 5
December en gedurende 48 weken worden
voortgezet.
Bij de Vrij.lag hier gehouden aanbesteding
van gerookt spek ten behoeve van het gar
nizoen wer.l ingeschreven als volgt: Griffoen,
te Bussum, 65 cent; Linthorst, te Deventer,
631,!P. Ph. Grogorius, te Amersfoort, 61
A. Smeitinir, aldaar, 60A. van Spiegel, te
Deventer, 591 J. A. M. Frankenmölle, te
Amsterdam, 58'/j! F. van YVieringen, te
Utrecht, 57; YV. Egberts, aldaar, 55'/.>; N.
C. Dame, te Amsterdam, 55; en F. YY'illen-
borg, te Amersfoort, 55 cent per Kilogram.
Onder het gewone voorbehoud gegund aan
den minsten inschrijver.
By de Zaterdag voor rekening van liet
nieuwe Sint Elisabeths Gast- of Ziekenhuis
gehouden aanbesteding voor de levering van
54 ledikanten met staaldraad-matrassen en 8
kiiiderledikanteo werd ingeschreven door de
volgende stadgenooten
firma Bonnier model E f27, model A
f 21.55, kinderledikant 121 Dijkhuizen model
E f 26.75, modal A f 21.25, kinderledikant
f21 Fortman» 8; Hehenkamp model E
f 21.25, model A f 20.47, kinderledikant f20.50;
Aronson model E f 33.25Gebrs. Hamers
model E f22, model A f21, kinderledikant
f 21.80: B. H. Kuiper model E f 28.70, model
A f22.65, kinderledikant f22.45; Van den
Donker model E f 29.50, kinderledikant
1 23.75 en Van Esveld kinderledikant f22.50.
Gegund aan de firma Fortmaan Hehen
kamp.
Door den Commissaris der Koningin in
deze Provincie, of bij zijn afwezigheid door
een der laden van Gedeputeerde Staten, zal
onder nadere goedkeuring van den Minister
van Waterstaat, in bijzyn van den hoofd
ingenieur-directeur van den Rijks-waterstaat
in do Ge directie, in het gebouw van hot
provinciaal bestuur te Utrecht op Maandag
47 December, des middags te 2 ure, worden
aanbesteedhet driejarig onderhoud van de
Ryks-groote wegen in de Provincie Utrecht
gedurende de jareu .1907, 1908 en 1909, in
zeven perceelen en in massa. Raming. Ie
perceel f9385, 2e perceel f9525, 3e per
ceel f3220, 4c perceel f9330, 5e perceel
f5000, 6e perceel f 3530, 7e perceel f 22 010,
en in massa f62 009.
Zondagavond rond half zeven derailleerde,
bij het binnenkomen var. het buurt-station
Utrecht, door het te vroeg omtrekken van
een wissel het achterste passagiersrijtuig van
den trein uit Amersfoort.
De inzittenden kwamen vry met den schrik
éen dame viel flauw.
Materieel en baan werden slechts licht
beschadigd
Hedenochtend werd het stoffelijk hulsel
van den zoo gruwelijk vermoorden rangeerder
Hendrik Droste onder zeer grooten toeloop
ter aarde besteld op de Nieuwe algemeens
begraafplaats.
De Rechtbank te Utrecht veroordeelde
C. J. K. van G. wegens diefstal van een hor
loge tot zes maanden gevangenisstraf.
Men schrijft aan het „Hdbld".
De vreemdeling, die zich Maandagavond in
het dorp Hoevelaken had opgehouden, zou zich
zeker wel verwonderd hebben, wanneer hij tal
van mannen bad gezien, oudere en jongere, |met
lange pijpen. Hier stonden enkelen kalm te praten,
daar stapte een troepje bedaard huiswaarts, allen
deftig rookende uit de lange Gouwenaars, even
als de Hollanders uit de dagen van den Regenten-
tyd.
Eenmaal in 't jaar kan men die aloude gewoonte
daar zien, bij gelegenheid dat de „zandgelden"
worden betaald. Dit zijn de belastingpenningun,
welke aan de Ned. Hervormde kerk te Hoeve
laken moeten worden opgebracht, 't Is een heel
oude belasting, waarvan de oorsprong misschien
moeilijk is na te gaan.
Zij dateert nit het tijdperk voor de Hervorming.
Zeker is het dat het geld vroeger heel schaars
was en het dus den boeren moeilijk viel, de kerk
met geld te helpen en daarom stonden zij een ge
deelte van hun oogst af. YVellicht hebben velen
velen zich verbonden hun jaarlijksche gift ge
regeld bij te dragen. Hoe het zij, deze belasting
is een recht van de kerk geworden en eeuw in
uit tot op den huidigen dag blijven bestaan, al
gemeen bekend onder den naam „zaadgeld".
Bijna van alle landerijen in de Gemeente Hoeve
laken wordt zaadgeld geheven,
In de archieven van de kerk berust een staat,
waarop is aangegeven hoeveel rogge ieder ver
schuldigd is te geven, uitgedrukt in schepel, kop
en maatjes.
Sederd lange tijden neemt de kerk echter geen
rogge meer aan, doch men berekent de waarde
van het verschuldigde, waarbij mon als koers
aanneemt den prijs van de rogge in het begin
van November. Toen Amersfoort nog een ko
renmarkt had, nam men den prijs van de rogge
op den laatsten marktdag vóór de betaling der
zaadgelden, welke op 11 November geschiedt
(als dit geen Zondag is).
Bij de afgelegen boederijen wordt het geld door
den koster gehaald, doch de meeste boeren ko
men zelf betalen en men zou dit gaarne aan
een ander overlaten. Men vindt er wat gezelligs
in, misschien omdat men reeds jaren dezen tocht
maakte (evenals de voorvaderen ook reeds deden)
doch ook, omdat men op weg kennissen, buren
en familieleden aantreft en niet te vergeten, om
dat in de kerkekamer een tractatie wacht. Wie
zijn penningen heeft betaald, wordt uitgenoodigd
een glas bier te drinken, waarvan een heel vaatje
voorhanden is, en daarboven krijgt men een
langen Gouwenaar, dien men naar believen kan
stoppen. Nog een enkel praatje en een troepje
trekt deftig dampende de straat op om plaats
te maken voor nieuwe betalers. Deze tractatie
schijnt even oud als de „zaadgelden" te zijn.
De menscb krijgt zoo gaarne een goed
woord dat neemt het hart zoo in. En als
het hart ingenomen is, gaan alle plichten
zoo gemakkelijk, dat het een lust is.
Het geval met de centen van 1961, van
welke sommige een k, andere een g in het
woord «Koningrijk' hébben en die door 's Rijks
Munt zouden worden teruggenomen voor
f 2.56 per honderd, blijkt een canard te zijn.
In het «Hdbld." lezen we:
Het was ons bekend, docü op verzoek
maakten wij het nog uiet openbaar, dat bin
nenkort postzegels zullen verkrijgbaar gesteld
worden voor een byzonder doel en wel steun
aan de Vereeniging tot bestrijding der tu
berculose. Nu we elders er het een en ander
van verteld vinden, mogen we er ook wel
melding van maken.
Die postzegels (van lf, tot 3 cent) zullen
van Rijkswege verkrijgbaar gesteld worden
gedurende éen maand. Een dames-comité zal
zich er voor spannen om een paar millioen
te plaatsen. Trouwens, bij de bekende lief
hebberij voor postzegels is een groot debiet
te wachten en ongetwijfeld zal de nuttige
vereeniging er wel bij varen.
Over de vallende sterren, waarop we in
het voorlaatste nummer mol een enkel
woord wezen, schrijft II. io de «Zutph. Crt.":
Do maand November is veelal rijk aan val
lende sterren, naar aanleiding van de om
standigheid, dat de banen van twee der
voornaamste meteoor-zwermen alsdan door
de aarde worden gesneden. Men kan die der
Leonideo omstreeks het midden der maand
(van den 14on tot den 48en) verwachten
Deze groep ontleent haar naam aan het
uitstralingspunt, dat gelegen is in het ster
renbeeld >de Leeuw". Daar dit beeld echter
des avonds omstreeks halt elt in het O.N.-
üosten opkomt, zijn zij hoofdzakelijk zicht
baar na middernacht. Zij onderscheiden
zich door groote snelheid en helderheid.
De Andromeden verschijnen op het einde
der maand (van den 23en tot don 28en).
Het straalpunt is gelegen in het sterrenbeeld
•«Andromeda". De drie lioofdslerren dei-
tweede grootte van dit beeld staan alsdan
des avonds tegen acht uur hoog aan den
Z.Uostelijken hemel, op ongeveer vijf en
zeventig graden boven den horizon, in een
lijn nagenoeg evenwijdig aan deze, links van
den vierhoek van «Pegasus". Zij bewegen
zich langzamer en zyn minder krachtig van
licht dan de Leoniden, doch worden ook
vóór middernacht gezien. Men noemt den
stroom dezer meteoren ook wel die der
Bieliden, daar deze groep zeer waarschijnlijk
in verband staat tot de komeet van Biela.
De aarde moest deo 27eu November 1872 de
baan der komeet snijden, doch verraste ons
in haar plaats door een wondervollen ster
renregen, die uit het zeilde punt van «An
dromeda" viel, waaruit de komeet, die zicb
in 1845 in tweeën had gedeeld, zoo zij nog
bestond, ons moest nadereu.
Hoewel er geen aanleiding is voor de ver
wachting, dat de vallende sterren zieti dit
jaar in grooten getale zullen verlooneu, kan
het echter toch de moeite loonen, er naar
uit te zien.
Het volgende is ontleend aan het Voor-
loopig verslag omtrent de Staalsbogrooting
voorliet dienstjaar 1967
Algemeen werd geklaagd overde onveiligheid
van het verkeer over de openbare wegen,
veroorzaakt door het rijden met automobielen.
De verregaande brutaliteit en de onbesuisd
heid van bestuurders van motorrijtuigen
heeft in den laatsten tijd tot het verlies van
verscheidene inenscheulevens uuuhidiiig ge
geven. Er zijn vele wegen, waar men, althans
gedurende den zomer, zijn leven niet zeker
is, en naar het schijnt is van de automobi
listen, wien, anders dan den wielrijders, ver
meerdering van snelheid geen lichamelijke
inspanning kost, voorzichtigheid niet te ver
wachten, tenzij men hen daartoe dvvinge.
Bovendien worden door het snelle rijden
met automobielen groote wolken stof opge
jaagd, waardoor vele aan de openbare wegeD
gelegen woningen en inrichtingen zoo goed
als onbruikbaar worden gemaakt en vele
wegen voor voetgangers bijna outoegunkelijk
worden. De boeren klagen, dat de weilanden,
in de nabijheid van druk bereden wegen
gelegen, door de massa's stof worden be
dorven. Het opwerpen van zooveel stof is
ook uit hygiënisch oogpunt zeer bedenkelijk
Opgemerkt werd, dat het even zonderling
is voor spoorwegen, die een eigeu weg heb
ben, een maximumsnelheid te bepalen, als
verordeningen te maken omtrent het uitslaan
van kleedjes op den openbaren weg, wanneer
men toelaat, dal de automobielen zoo snel
rijden en zooveel slof opwerpen als de be
stuurders verkiezen.
Omtrent de vraag, wat gedaan behoort te
worden ten einde de nadeelen van het ryden
met uutomobielen tegen te gaan, liepen de
gevoelens uiteen.
Enkelen meenden, dat het eenig afdoende
middel bestaat in hei maken van afzonderlijke
wegen voor de automobielen, hetgeen anderen
echter onuitvo°rbaar achtten.
Verscheidene leden wenschten de Motorwet
gewijzigd te zien in dien zin, dat harder
rijden dan met een snelheid van '25 Kilo
meter per uur belet worde. Ten einde dit
te verkrijgen, werd in overweging gegeven
te bepalen, dat alleen die automobielen wor
den toegelaten, welke niet harder kunnen
rijden dan 25 Kilometer per uur of dat aan
elke automobiel een behoorlijke snelheidsre-
gistrator moet zijn aangebracht, waardoor het
mogelyk zou worden, overtreding van het
verbod raat zekerheid te constateeren. Men
wees er intusschen np, dat het laatste middel
minder waarborg geeft tegen te snel rijden
dan het eerste. Ol' de snelheid te groot was,
is, gelijk in de practijk gebleken is, in menig
geval uiet te bewijzen, omdat het stof, dat
de automobiel opwerpt, het vaak onmogelijk
maakt, het nummer te onderscheiden en het
zeer moeilijk is, den gemaskerde» chauffeur
te herkennen. Ook werd in overweging ge
geven geen bestuurders toe te laten, die geen
examen in het ryden hebben afgelegd en die
jonger zijn dan 25 jaren.
Voorts werd van verschillende zijden aan
gedrongen op strengere repressie van over
tredingen der wet. Er waren er, die destraf-
bepalingen der wet verscherpt wenschten te
zien. Ter beteugeling van roekeloos rijden
kan men naar hun meening niet volstaan
met het bedreigen van boetenernstige ver
grijpen dienen met hechtenis gestraft te
worden.
Betoogd werd verder, dat de politie en de
justitie de bestaande bepalingen niet streng
genoeg toepassen. Betwijfeld werd, of wel
