Advertentièn.
FaillissemeDl A. 11 VOS,
Eén buileogewooD Concert,
Amsterdamsch
den heer ABT. AVERKAMP.
Zuider Hypotheekbank
FRITZ FIKENSCHER
VEMÖ0T1MEN.
doelingen in het belang van den dienst
kunnen doen aan de Hoofden van dienst.
Voorts wordt bepaald op welke voorwaar
den de werklieden in dienst kunnen komen.
Er zijn vaste en tijdelijke werklieden de
eersten worden gerecruteerd uit de tijdelijke
en wie 52 weken achtereen als los werkman
in dienst is geweest, kau recht doen gelden
op een vaste aanstelling.
3 omschrijft de verplichtingen van den
werkman en zegt o.a. dat deze zeer stipt
zijn taak moet vervullen, op tijd moet ko
men en heengaan en vooral nimmer onder
invloed mag zijn van sterkedrank. Spr. is
geheelonthouder en kan den werklieden
niet genoeg op 't hart binden, geen sterke
drank te gebruiken.
19 zegt, dat de werkman verplicht is,
de hem opgedragen werkzaamheden met
ijver en nauwgezetheid te volbrengen en
sliptelijk te gehoorzamen aan de bevelen
van wie over hem zijn gesteld. Is hij ver
hinderd, de hevelen op te volgen, dan moet
bij daarvan ten spoedigste bericht geven.
De werkman is verplicht, gedurende ten
hoogste vier weken een collega te vervangen.
Spr. wilde daarvoor liever lezen»te ver
vangen hij z.ekte, verlof of om dergelijke
redenen" immers bij staking zou volgens
(ieze bepaling de werkman gedwongen kun
nen worden, zijn kameraad in den rug te
valleo. Behoudt de Raad van Amersfoort
eze bepaling, dan is de verantwoordelijk-
eid niet meer bij de werklieden en kan
buu niets met recht worden verweten als zij
coniract-breuk plegen.
De vervanger treedt in alle rechten en
verplichtingen van hem dien hij vervangt,
met uitzondering van het loon, dat echter
nooit wordt verminderd.
Omtrent den werktijd wordt te Zaandam
bepaald, dat die is. zoo voor dag- als nacht
arbeid, ten hoogste 10 uur per etmaa' en
58 uur per week, daar des Zaterdags het
werk om 4 uur eindigtvoor dag-, nacht
en Zondagsarbeid ten hoogste 8 ujr per
etmaal en 108 uur per drie weken. Dat wel
degelijk Zondagrust ook in gasfabrieken
kau toegepast, bewijst Utrecht, 't Is slechts
de vraag of men goede ovens en goede
bergplaatsen heeft. Ook bij het Jaarfeest
der gas werkers te Amsterdam wordt het
bedrijf 24 uur stop gezet, zonder eenig be
zwaar.
Verder wordt te Zaandam gegeven ten
minste 10 uur rust tusschen twee dagelijksche
werkigden. Dit is wel wat kortbeter ware
per week 30 uur rust achtereen.
Het verlof is vooral te Amersfoort slecht
geregeld, omdat er geen -echt is op verlof
en het toch niet mogelijk is, alleen te werken
en te slapen. Evenmin mag gelegeoheid ge
geven voor de plaag-methode»jij gaat
morgen met verlof en jij overmorgen". De
werklieden moeten den tijd waarin ze verlof
wonschen zelf kunnen kiezen, natuurlijk in
verband met de eischeri van het bedrijf.
Te Zaandam heeft ieder na elk kalenderjaar
onafgebroken dienst recht op zes dagen verlof
en by 'lag-, nacht-en Zondagsdienst op zeven
dagun. Dat verlof wordt verleend door het
Hoofd van den tak van dienst, moet 4 dagen
te voren zijn aangevraagd en wordt voor niet
korter verleend dan een hal ven dag. Het
verlof is steeds met behoud van vol loon.
Een werkman, die zijn militieplicht heeft
te vervullen, krijgt verlof en als hij gehuwd
of kostwinner ;s en de Rgksloelage heeft
verkregen, dan verleent Zaandam hem een
toelage zóo groot, dat zijn vol loon weer
compleet is.
Zaandam gaf met Den Haag hiervoor het
goede voorbeeld. Spr. brengt daarvoor gaarne
bukie.
En nu de loonen.
De werklieden der Gemeente-reiniging ont
vangen te Amersfoort f'8 en zelfs 17.50 en
f7 (volgens het Gemeente-versla? over 1905
bedroegen de loonen f8.50 en f8.70 Red.)
en dwingt men dus de werklieden hun schamel
loon aan te vullen, bctzg door de hand te
slaan aan andercr goed, hetzij door bijwerk
van de vrouw of hoe ook. Te Zaandam zijn
die loonen van 10.80 tot f 11.40 en feitelijk
van f 12 tot 12.30. Bovendien krijgen de
werklieden daar llinke oliekleeren, water
laarzen, een broek, twee kielen en schoenen.
Voor 'te andere klassen zijn de loonen f 13.80
tot f 15, f 15.00 tot f lG.80enf 17.40 tot f 18;
dit laatste alleen voor de werkbazen bg
Reiniging en Gasfabriek.
Bg de Gasfabriek te Amersfoort is 'tal
even droevig gesteld. Ook daar huldigt men
de verdeclèiig in twee categorieën ambte
naren en werklieden. Dezelaatsten krijgen om
de twee jaar f 1 of 12 per week opslagvak
lieden, als zotitstokei?. krijgen zelfs 12V2cent
per jaar opslag, terwijl een ander Gemeente
ambtenaar 1000 opslag kreeg iu een jaar.
De gasfitters, óok vaklieden, krggen 50 cent
om de twee jaar verhoogingsjouwers 25
cent per twee jaar. Machinisten en stokers
hebben te Arner.-foort f9.00 tot f 11.50 per
week on te Zaandam f 15.00 tot f 10.80.
Spr. meent dan ook met volle recht te
kunnen zeggen, dat de lonnsregeling te
Amersfoort bedroevend is en óok, dat er
Raadsh"i»n rijn, die niet steeds bedachten,
dat zg óok de;arbeiders vertegenwoordigen;
maar óok, dat de Gemeente-werklieden te
Amersfoort erg zoet zijn. Nu dezen zich
echter organiseerden, zal er wel verbetering
komen evenals dat te Breda is geschied,
waai- vier dagen na de oprichting eener
afdeeling reeds een gulden opslag werd
gegeven. Ook te Amerefcort begint men al
in te zien, dat het uit is met het Rijk der
willekeur, want nu reeds, nu er een organi
satie is, loopen de meerderen de Gasfabriek
plat.
Ook het overwerk is hier niet geregeld.
Hier wordt geen rekening gehouden met
overwerk, zelfs niet op Zon- en feestdagen.
Er wordt alleen gezegd: »je moet werken,
daarop ben je aangenomen". Maar als iemand
broodeloos is, pakt hij alles aan, zelfs de
meest vernederende voorwaarden. In geen
geval echter mag een Gemeente, die alleen
uit haar Gasfabriek een zuiver winstje van
een f 00000 trekt, nog erger zijn dan de
grootste uitbuiter onder de particuliere
patroons, waarvan toch geen enkele het
aandjrft, te lateu werken voor niets.
Te Zaandam wordt betaald voor elk uur
boven den normalen arbeidstijd van 10 uur
25 des nachts 50 °/0 en op Zon- en feest
dagen het dubbele loon. Dat er nog wel
zoo af en toe wordt overgewerkt, bewijst
Utrecht, waar zelfs 1060 overuren per jaar
voorkwamen.
Wat de loonsverhooging betreft, zegt het.
Werkingen-reglement voor Amersfoort in
art. 3: Verhoogingen worden toegekend als
de wijze waarop het werk wordt verricht
daartoe naar het oordeel v a n B. en W.
aanleiding geeft". Er wordt echter geen
mededeeling gedaan van het hoe en het
waarom. Te Zaandam echter stelt de Ge-
meenteraad de regalen vast waarnaar
de verbooging wordt verleend en is bepaald,
dat de beoordeeling geschiedt naar ijver en
bekwaamheid, naar gedrag en naar gezond
heid. Ook wordt daar aan den betrokkene
mededeeling gedaan van de beslissing, boe
die ook uitvalle.
Ook de quaestie der straffen is te Amers
foort niet geregeld.
De Bond staat in 't algemeen op het stand
punt, dat werklieden niet buiten strallen
kunnendoch die straffen moeten behoorlijk
zijn geregeld, opdat er geen willekeur zij,
geen meten met verschillende mateD, geen
afhankelijkheid van goede bui ofboozeluim.
Spr. was vroeger baas-fitter te Leeuwarden
en kan uit ervaring spreken.
De Raad van Zaandam nu staat op het
hooge standpunt, dat geen boelen mogen
opgelegd, want met boeien straft men niet
den schuldige, doch diens gezin, dat onschul
dig is aan de overtreding. De schuldige
wordt echter gestraft met inkorting van zijn
verlof; wie dus te kort komt iu zijn ver
plichtingen, heeft hei aan zicbzelven te wijten,
dat hij zijn verlof niet kan doorbrengen aan
het strand te Scheveniogen of in Italië.
Ernstige vergrijpen waaronder met name
genoemd: oneerlijkheid in dienst -- worden
onverbiddelijk gestraft met versteking van
verlof, schorsing of ontslag.
Ook het ziekengeld is te Amersfoort niet
behoorlijk geregeld; sommigen krggen wel
toeslag op hun uitkeering volgens de Onge
vallenwet, anderen niet. Te Zaandam echter
hebben zoowel de losse als de vaste werk
lieden recht op ziekeugeld, dat, r.aar gelang
van het loon, wordt uitgekeerd na een ver
klaring van den Gemeente-arts en wel: voor
tijdelijk personeel bij ziekte van minder dan
0 weken gedurende een week, van 6 tot 10
weken gedurende 2 weken, van 10 tot 14
weken gedurende S weken, van 47 tot 52
weken gedurende 12 weken; voor vaste
werklieden, wanneer zij minder dan een jaar
achtereen ziek zijn, gedurende ten hoogste9
maanden. B. en VV. kunnen daarna het
loon continueeren. Wijzigingen in deze
bepalingen kunnen eerst aangebracht na
overleg met de Besturen der organisaties.
Meermalen wordt straf opgelegd zonder
dat de gestrafte werkelgk schuldig is. Men
moet dan niet iu beroep dienen te komen
bij het Hoofd van {den tak van dienst dat
zeil' de stral oplegde, of bij B. en W. die de
straf reeds goedkeurden.
In 1903 werd de Bondsvoorzitter Van Zelm
ontslagen door B. en W. van Amsterdam,
hoewel hij niet staakte en ofschoon B. en W.
zeiven van hem verklaarden, dat hij steeds
goed zijn plicht deed, doch omdat B. en W.
geen vertrouwen meer in hem konden stellen,
wijl hij zitting had in het Comité van ver
weer. In de zaak-Payens, te Groningen, ,verd
Groen ontslagen; in de zaak-Labriju, te Wor-
merveer, werd de chef ontslagente Haarlem
werden twee plantsoen-arbeiders ontslagen
omdat de opzichter hen plaagde, hetgeen
eerst bij de Begrootings-vergadering bleek.
Deze en dergelijke feiten bewijzen de nood
zaak van een scheidsgerecht
Du arbeider, die gestraft is, hebbe het
recht zich te beroepen op een scheidsgerecht.
Hij moet dat doen binnen 4 dagen en bet
scheidsrecht moet zijn klacht binnen een week
aanhangig maken. Zoo'n scheidsgerecht moet
zijn saamgesteld uit 5 leden, van welke 2 aan
te wijzen door den Raad, 2 door de betrokken
werklieden bij geheime stemming gekozen,
terwijl de vyfde door deze vier gekozen moet
worden. Die vijfde is tevens Voorzitter. Niet-
verkiesbsar zyc: Burgemeester, leden v&
den Raad, Gemeente-ambtenaren en Ge
meente-werklieden. De benoemingen er. ver
kiezingen gelden telkens voor éen jaar, terwyl
de attredenden herkiesbaar zijn.
Concludeerend zegt spr. dat naar de meening
van bet Bondsbestuur Amersfoort niet voldeed
aan dè verplichtingen, welke het op zich nam.
Daarom deed het dit beroep op de publieke
opinie en op den Raad en hoopt bet, steun
te erlangen voor zijn niet onbillijk verzoek.
Ook wilde spr. een beroep op de werk
lieden zeiven en hun zeggenslaat flink de
hand aan de ploeg, organiseert u krachtig
en stevig, durft toonen dat gij niet tevreden
zyt, laat u niet in den hoek drijven door
vrees, doch komt kalm en fier voor den dag
en toont dat ge mannen zyt met rechte
ruggen.
Eigenlijk debat werd niet gevoerd.
De heer J. A. van Lent, Voorzitter van
het R. K. schilders-secretariaat in Nederland,
vroeg of nog anderen dan Treub en Troelstra
zich verklaarden vóór regeling der rechts
positie en of het noodig is, den arbeidstijd
te verkorten.
De beer Van H i n t e herinnerde, dat hij
reeds in den aanvang antwoord gaf op de
eerste vraag, namelijk toen hij meedeelde, dat
het onverdacht Katholieke Maastricht een
reglement invoerdedat zoowel de anti-
re volutionnair De Wilde, als Ter Laan en
stok-eonservatieven, kortom mannen van alle
partijen voorstanders zich betoonden en er
toe meewerkten.
Over een verkorten arbeidsdag zou spr.
liever een anderen avond spreken. Vooreen
flink betoog is de tijd thans te kort en bet
onderwerp van veel te groot belang. Zeer in
't kort is korte arbeidstijd noodig om niet
zoo spoedig versleten te zijn, om zich te kunnen
wijden aan het gezin en zich te kunnen ont
wikkelen. Op den 1 Mei-dag wordt dit telkens
weer uiteengezet. Spr. is volkomen bereid,
eens terug te komen om te spreken over den
korteren arbeidsdag.
De Voorzitter, de heer Jelles, dankte
hierna de Raadsleden, die gekomen waren,
en hoopte, dat zg ook in den Raad zouden
toonen, hart te hebben voor de Gemeente
werklieden. Hun verzoek is werkelijk niet
onbillijk waar het strekt om een minimum
loon van 110 en een maximum-loon van f 12
te verkrijgen door f 1 per jaar verhooging.
Tot de niet-georganiseerden wilde spr. nog
zeggenbeseft ge nog niet, dat uw aller
plaats is in de afdeeling, daar gij anders de
rem zijt voor en zells tegen werker van den
vooruitgang van uw gezin.
Met een woord van dank aan den inleider
werd hierop de vergadering gesloten.
Vervolg Adverteutiëu en Stadsnieuws in
het Bijvoegsel.
HULPBANK TE AMERSFOORT.
Tot het geven van gelden'ter leen zal eene
commissie Lit hel Bestuur op MAANDAG
den 2 4 DEC. aanstaande, 's namiddags
ten twee t!ur, zitting houden ten Raadhuize
alwaar de belanghebbenden zich kunnen
aanmelden ói-k voor het teruggeven van
gelden.
HERMS. P. van HASELEN,
Secretaris-Penniugmeer
PREDIKBEURTEN.
Evang. Lutherscbe kerk.
Voorm. 10 uur, dr. A. E. Brüheim,
uit Veendam.
Eerste Kerstdag.
Voorm. 10 uur, ds. De Meijere.
Remonstrantsche kerk.
Voorm. 1072 uur, prof. dr. T. Cannegieter,
uit Utrecht.
Eerste Kerstdag.
Voorm. 1072 uur, ds. Hooykaas.
Gereform. kerk (Langegracht).
Voorm. 10 uur, ds. Donner.
's Avonds 51/2 uur ds. Donner.
Eerste Kerstdag.
Voorm. 10 uur, ds. Donner.
's Avonds 51/o uur, -Is. Dunner.
Tweede Kerstdag.
Voorm. 10 uur, ds. Donner.
Gereform. kerk (Zuidsingel).
Voórm. 10 uur ds. Teerink.
's Avonds 57a uur, ds. Teerink.
Eerste Kerstdag.
Voorm- 10 uur, ds. J. den Hengst,
uit Veenendaal.
's Avonds 57, uur, ds. Den Hengst.
Tweede Kerstdag.
Voorm. 10 uur, ds. Teerink.
Vrije Gereform. gemeente.
Voorm. 97, uur, de heer Barth,
uit 's-Gravendeel.
'3 Avonds 5 uur, de heer Barth.
Eerste Kerstdag.
Voorm. 972 uur, de heer Barth.
'8 Avonds 5 uur de heer Barth.
Tweede Kerstdag.
Voorm. 97, uur, de heer Barth.
Heden overleed in den
ouderdom van 84 jaar onze geliefde
Moeder, Behuwd- en Grootmoeder,
mevr. de wed. A. J. KLASSER-
Hartog.
Uit aller naam,
J. KLASSER.
Amersfoort, 20 December 1906.
Eenige en algemeene kennisgeving.
te AMERSFOORT.
Bij beschikking van den EdelAchtbaren
heer Reehter-Commissaris in bovengenoemd
faillissement is de verificatie-vergadering,
welke aanvankelijk zou plaats hebben op 22
Januari 1907, tot nad re aankondiging uit
gesteld.
De Curatoren,
mr. H. J. M. van den BERGH,
Advocaat, en Procureur.
JOHs. KNOPPERS,
Notaris,
te Amersfoort.
Concert-directie
Firma J. M. W. STOKER, Utrecht.
te UTRECHT.
DONDERDAG 27 DECEMBER
te geven door het
Dit concert is op verzoek van vele kunst
vrienden en wegens het ENORME SUCCES
en de SCHITTERENDE TRIUMPH EN door
bovengenoemd Koor te Berlijn gevierd in
November j.l.
SALCON fl.50. - ZAAL fl.OO.
Kaartverkoop en Plaatsbespreking uit
sluitend bij de firma STOKER, te Utrecht.
De plaatsbespreking begon Donderdag
20 December.
Aanyang 8 uor, Einde 10 uur,
Na afloop treinen in de richting Zeist-
Baarn-Amersfoort 10.10, 10.30, 11.20.
Richting Hilversum 11.13.
Bij 't bereiden van de spijzen,
Bij 't verwarmen van den baard,
Is de BRANDSTOF steeds te pryzen,
Die de ZINDELIJKHEID bewaart.
Wilt ge ook nog spaarzaam stoken,
En toch 't potje smaak'lijk koken,
Ga dan eens op 't voordeel letten
Van de Bruinkolen-Briketten.
te BREDA.
De DIRECTIE bericht, dat de op 1 Januari
1907 vervallende COUPONS der 4 pCts. en
372 pCts. PANDBRIEVEN vanaf dien datum
betaalbaar zijn te Amersfoort og de beeren
METHORST A Van LETTERVELD.
De Directie,
mr. H. R. van MAASDIJK.
E. J. M. de BRUIJN.
voorheen Adr. BOER
XBHSTIÜTQGMIIH
VAN CAMPENLAAN 2.
Specialiteit in onvergankelijke
Artistieke uitvoering.
Matige prgzen.
Ook aan huis te ontbieden.
