Dinsdag 8
October 1907.
No. 7411.
57e Jaargang.
OH TWEE JOH.
1)*
FIRMA A. H. VAN CLEXÜFF
te AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per maanden /"l.
franco por post 1.15. Adverter.tiën 1—6 repels 60 cent; elke repel meer 10 cent. Legale,
officieële- en onteigeningsailvertentiën per regel 15 cent.Reolames 15 regels/"4.25 elke regel
meer f 0.25. Groote letters naar plaatsruimte. .Bewijsnummers naar buiten worden in rekening
gebracht en kosten eveuals afzonderlijke nummers 40 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad wordon de incasseerkosten in rekening gebracht,
BUREAU:
KORTEGRACHT 9-
ostbus 9. Telephoon 49.
KENNISGEVINGEN.
Da BURGEMEESTER oii WETHOUDERS van
AMERSFOORT.
G,..zian art. 203 der Wol vuil 29 Juni 1851 (Stants-
blad No. 85), v
Doou le wel on, dat do BEGUOOTING der plnnt-
selyke inkomsten eu uiignven d- zer Gemeente voor
het jaar 1908, door hen min don Rand aangeboden,
gedurende veertien dagen, te rekenen van bed en,
nlIe werkdagen van 10 lot 1 uur, op de Secretarie
voor eenieder ter lezing zal liggen, On dat men van
voormeld* Begrootiug afschrift kan bekomeu, legen
betaling oer kosten.
Amersfoort, 7 October 1907.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Burgemeester,
WUIJTIERS.
De Secretaris,
J. G. STENFERT KROE8K.
De BURGEMEESTER dor Gemeen ts AMERS
FOORT
brengt, ter voldoening aan do aanschrijving van
<len Commissaris dor Koningin in de provincie
Utrecht d.d. 8 October 1907, 4e afdeeliug, no.
5295/8880, ter keu nis van bulanghebbendon, dat in de
Gemeente Maaru een geval vau MOND- en
KLAUWZEER zijn voorgekomen.
Amersfoort, 7 October 1907.
De Burgemeester voornoemd,
WUIJTIERS.
LEO SMEDER.
„In kracht van liefde, door smart gewijd,
moeten wij vastberaftu ons werk volbrengen".
Zoo door iemand dit woord uit „Ellen, een
lied van den smart" van Fred, van Eeden is
verstaan in al zijn diepte, rijkdom en volheid,
dan is het zeker door den nog zoo jeudigen
Henri van Wermeskerken, den auteur van „Leo
Smeder".
Een van de keurigste werken, ons door Johanna
van Woude, wijlen mevrouw S. MC. van Wermes
kerken—Junius, nagelaten,is „Hollandsch Binnen-
guisje", dat heerlijke, ideale bock, waarmede de
eens zoo gevierde schrijfster aller harten wist te
stelen, 't Is deze geschiedenis, die in „Leo Smeder"
door haar zoon thans wordt voortgezet.
Het verhaal is zeer eenvoudig. Groote geld
zorgen hebben de rust eu den vrede uit het
eertijds zoo gelukkig gezin verjaagd en langzamer
hand is ook stukgerafeld de met het gouddraad
van geloof en hoop geborduurde liefde-band, die
eens zoo innig de zielen verbond van Truus
Smeder en haar man, tot eindelyk niets meer
overbleef van dat eens zoo mooie, zonnige leven.
Roerend schoon en met het zelfde talent,
waarmede zijn moeder het zoo vreugdevolle,
huiselijk leven van de familie Smeder beschreef,
maalt Henri van Wermeskeiken's pen ons het
droeve vervolg en het zoo diep tragische slot,
Zorgen en tegenspoed hebben Smeder onver
schillig gemaakt voor het groote geluk, dat eens
zijn deel was. Hij had er geen behoefte meer
aan om aan de vrouw, voor wie hij eens zoo
veel gevoelde, zyn leed te klagen en zij, die
zooveel behoefte aan liefde had, die zoo gaarne
gezien had dat hij tot haar was gekomen met
zijn leed om het hem te helpen dragen, was dag
Feuilleton.
Het V/as nacht. David Hicks, de jonge klork,
wiens kamer recht tegenover liet makelaarskantoor
lag, waarop hij werkte, was, zonder zich van zyn
kleeren ontdauu to hebben, op zijn bed in slaap
gevallen.
Eensklaps werd hjj wakker, sprong met een vaart
van zijn bed op en riep: „Iloe? Heb ik me mis-
«obien verslapon 7" Vervolgens wierp hjj een blik
op de klok en overtuigde zich, dat het nog twintig
minuten vöor cenen was. Daarop wreef hij zich de
oogon uit en mompelde in zichzelf:
„Do wekker is dus nog niet afgeloopenwal mug
me dan uit den slaap gewekt hebben ik meende
bepaald, dat bet een luido stem is geweest."
Het jougo mensch bleef daarna een paar minuten
op den rand van zjjn bed ritten, doch er was niets
te hooren. Geon geluid verbrak iu het ganaclic ge
bouw do stilte van den nacht.
Alleen van do straat drong het nimmer volkomen
rusiendo gedruiseli van het openbare leven der
wereldstad New-York bum in het oor.
Eindelijk stond hjj weder on: hy greep een ge
reedliggende handtasch en deed er nog eenige kleine
voorwerpen iu. Torwjjl hjj dit deed, prevelde hjj op
nieuw „Ik mag do troin van tweo uur tiioi mis
loopen anders is alles vorloreu I Meu kan de ont
dekking niet Uoon vöor den uauvaug van de Beurs
aan dager getuige van, dat hij elders zijn troost
zocht, soms in do kroeg met zijn vrienden, lot
laat in den nacht.
Toch haatte zij hem niet, zooals misschien
andoren zouden gedaan hebben. „Zjj köu niet
haten".
Liefde ondervond zij nog alleen van haar
kinderen, van Leo en Boy, die haar omringden
met hun teedere kinderzorgen.
Wat innig mooi bo.-chrijt't ons Wermeskerken
het doen dier twee lieve jongen*, toon ze hun
moeder, die zware hoofdpijn bad, zagen uitge
strekt op de c.haise-longuo. Eerst waren ze bang
geweost en dorsten ze naar niet naderen.
„Toon vlocht zich onder haar hoofd een arm
pje ;.een vuistje knelde zich om haar kille handen".
„Ben je ziek Heeft maatje hoodpijn
Wacht maar; ik zal je wel gauw boter maken,
hoor! Gauw Boy, de eau de cohgne... en een
natte doek... maar gauw dan
Boy rende al weg...
„Leg jij nou jo hoofd maar op mjjn arm, hoor...
ja zóo... wil ik de pijn wegkussen?"
Zacht lluwoelun kinderkussen gledon over haar
voorhoofd, dut gloeide...
„Wat ben je warm I... Boy, waar ben je nou
met jo doek... Hè-je d:\ur pijn, liefste
En zacht streelde het kleine handje, koel van
friascho buitenlucht haar voorhoofd.,, en de kleine
Boy draafde aan... met kom en doek en een eau
de cologne-llucon... op zijn korte beentjes-
En het bewustzijn dier innige zorgen drong
warm tot haar door..."
Zóo, als tut haar kinderen deden, had voor
heen Smeder óok gedaan. Thans was dat alles
andors geworden. In plaats van haar te koes
teren in zijn armen, verweet hij het haar, als
zij zich onlekker gevoelde.
„Ba... jou hoofdpijnen... allemaal larie... luiheid
zeg ik je... als je niet wil, hoefje geon hoofdpijn
te hebben.,, ik lach om hoofpijn... jij met je
zonuwtjes, jo hoofdpijn, en driemaal per week
den doktor. Denk je niet, dat ik liet merk, dat
de meiden precies doen wat ze willen, dut de
hcele boel bier in 't honderd loopt
Maar Truus heeft hiuir verklaring voor het
feit, dat in hun huis alles in de war is," het
komt. zegt zc tot haar man,... omdat jij drinkt...
zuipt, zeg ik je... omdat jo eeuwig in de kroeg
zit, en nooit op je kantoor".
En ze lachte schaterendsnijdend.
Do schrijver heeft een excuus govonden voor
beider twisten. Hij zegt het in een enkelen zin
en met een soberheid, die den indruk er van
verhoogt„Het was ook zoo bitter lil hunne
zielen".
Had ik gelijk, toen ik zei, dat hij met hot
schrijven van dit werk een taak te volbrengen
had, „in kracht van liefde, door smart gewyd"
Hij oordeelt noch do een, noch den ander- Bij
beiden vindt hij schuld; voor beiden pleit hij
om vrijspraak voor de vierschaar der publieke
opinie.
Want ook Smeder's lijden was zwaar te dragon.
Kens toen man en vrouw bijna handgemeen
werden en do kinderen tusschonbeide kwamen,
do kleinste met het droef verwijtend„Je mag
moeder geen kwaad doen, dan.... ben je niet
lief, dan kan Boy niks van je houwo... o l'aatjo",
vertelt de vader, al6 gebogen van smart en
kermend van zielspijn aan zyn oudBtoti iotigon,
zijn Leo, dat Trims hem gezegd luid, dat zijn
kinderen lietu verachten, waarop Leo hem troost
niet zijn kinderlijk
„Nietwaar, Paatje-lief... ik hou veel van je...
altijd... mijn Pontje... mijn lieve vadertje''.
'tZijn de kinderen die dan een verzoening
weten to bewerken, waarbij, zoo toreoht, de
schrijver opmerkt: „Er zijn op do wereld in
aevoelszaken geen grooterphilisophondan kindor-
harten".
Dozo kindoren oordeelden hun ouders niet; zo
brachten ze eenvoudig tot olk iar. Och! dat wij,
groote meiischcn, ook op dat punt eons wat meer
ons spiegelden aan 't voorbeeld dat kinderen
geven, en werden als zij.
Welk recht hebban wy, nnderon to oordeelen?
Alleen wie liefheeft en alles weet, is daartoe
bevoogd. Wie zonder zonden is, mag den eersten
steen worpen.
Eons luid Loo bemerkt, dat zijn moeder, in
baar droef beslaan, oen groote sympathie had
opgevat voor Max Vanderzoe, eon vriend van
zijn vader. Hoe jong hy ook was, toch bad du
wyze, waarop zijn moeder toen Vandorzoo had
aangekeken, hem schrik aangejaagd. Hij kon
er niet van slapen, tot zyn moedor zolvo hem
toedekken kwam en zijn ntmd in do hare nam.
met do woorden„Slapen gaan, hoor... Nacht
ventje I"
Toen was hom dat oudo wiegliedjc te binnen
geschoten, dat zij vroeger zoo vaak zong „Slaap
nu, mijn liefje, Je moeder houdt wacht."
Toon voelde hij „dat ze zijn moeder was, altyd
zijn moeder... die bij hom luid gewaakt en hem
vorzoiyd ais hij ziek was... dat zo altyd en
eeuwig heilig zou moeten zjjn in z\in herinne
ring... dut hij haar ecren moest, en immer huur
liefde hoog houden... dat hij van alles, wat ze
(leed alleen goed mocht denken, omdat zo alleen
daartoe in slaat was; on... ja... dat zwoer hij
zieli in heiligen eed. Toen sliep hij rustig in."
Later, toen inderdaad Leo's moeder aan Van
derzoe de liefde schonk, die eens hot recht was
van hunr man. en een nameloozo smart zich van
Leo had meester gumnakt, was hot degedaohto
tuin wat zijn tnOodcr voor hem geweest svas en
do horinnciing aan haar woord: „zul je ooit
slecht van je moeder kunnen donken die hem
antwoorden deden„Nooit".
Het kind vergeeft omdat hot liefheeft. Die
gedachte ook was het, die den Psalmist het
woord in den mond eens guf: „Daar is bij Geil
vergeving".
Want God is liefde.
ICen boek van lovensvrougdo ia hot. dat Jo
hanna van Woude schreef; i,Hollandseh Bin
nenhuisje".
De keerzijde van do medaille gaf haar zoon
om- in „Iujo Smeder". En wol droef moot do
ervaring van dezen jongen man geweest zijn,
om on een leeftijd waarop de meeste mensclien
van hot leven alles goeds en liefs verwachten,
oen zóo sombere en eenzijdige levensbeschou
wing te kunnen neersohryven. als do volgende:
en vermoedelijk is hot dan nog iaat. Had ik die
Stratton en Kunt muur nooit 'ecrou kennen I"
David Hicks wns duur moedor Kal uur niet j
stiefmoederlijk bedeeld gewordenhy was slank
opgeschoten, had een fyn besneden gelaat, een vrien-
delykon, open blik en ging by nl zijn kennissen
voor eeu volmaakt gentleman door. Hot was geen
geheim, dat hy mei miss Magdalou» Dwighl, de
dochter vun zyn patroon, verluulii wasomar wel
verbaasde muu er zich over, dat do elTuctcn-makclnar
Ainos Dwiglit tot do verbintenis mot eon eenvou
dige» boekhouder zijn toestemming had gegeven.
Zy, die ingewijd meenden te zijn, vertelden, dat
Hicks van een rijke en reeds hoog bejaarde tante
moest erven on (lav deze omstandigheid bij don
vader zijner bruid een zwaar gewicht ten RUnsto
der party in de schaal luid geworpen.
David had ook van ziju tante een aanzienlijk ver
mogen te wachten; dit was evenwel voor du oprechte
liefde vau Mngdalena van geen invloed geweest ou
even min had zioh de jonge man by ziju aanzoek
om de band der dochter van den rijken makolaar
door andere beweegredenen laten leiden dan door
een innige licldc voor hut bukuorlyke meisje.
Nadat Hicka do baudtaseh had gesloten, verliet
hy du kamer en daalde zonder geilruiscli, ten eindo
geen stoornis teweeg te brongun, de doukoro trap
af. Toen by aan don voet ervan gekomen was, bleet
bij staan, da»r bij meende van den kant vau bot
kantoor een geluid als half onderdrukt steunen ge
hoord lo hebben, wat hem iu dc hoogste male ver
baasde.
„Wal is dat?" vroeg lijj ziohzelvon af. „Zonden
inbrekers do kantoorlokalen zjjn binnengedrongen?"
Ilij luisterde met iiigehuuib n udoin of de xoudur-
lingo geluiden zich ook zouden herhalen.
Terwijl hy daar nog zoo stond, vio. hem eens- I
„Als wo even weg wogvagon hot dunne waaa
vau schijnvreugde, dut nis con vornisjo over de
dingon ues levens ligt.dan Btaren wo od zwart-
naakte ontzetting van schrijnende ellende... in
duistere dalen van snijdende smart. Zie...i Do
feesten en bals, vol lach en muziek.al hat
blij bewegen der menschen... schijn en verber-
Sen van leed is heldo gozichlon stralen en
wingen zich tot glimlach.maar de mooito on
pijn die het doet, dien lach op te roopen.dia
vermoeden wo niet... hol dorre, het schrijnend#
in de trokken, als lach in don nacht goatorvon
is, een niouwo dag aanvangt..die zion we niet."
Daar is verband tussohen dien somboron blik
op het lovon en het zoo droeve verhaal van
diepgaand leed, dai Jonri van Wormeakerken
als eersteling do wereld in zond.
Uit „Hollundsch Binnenhuisje" lachte on» bly
vertrouwen, hot moedig hopou dor jeugd tegen.
Toch zullen zy, dio met aandacht „Leo Sme
der" lezen, ook daarin eun ideale levensbeschou
wing vinden, mot het heilig vuur dor jeugd
verkondigd.
Al lezende, is meer en moor my do auteur
vor-chcncii als oen jong, hoogernstig priester,
klaps in, dit l'almor. do kuxaioron procuratiehouder
de firma, die mot hem op do zelfde verdieping
woonde, eon nimzionlyk bedrag, dat hy kort vóór
het sluiten der Bank ontvangen had, in do brand
kast bad gesloten, on gedreven,door de begeerte, don
eigendom van zyn patroon 'e beschermen, deed hy
eenigo schreden in do richting der kantoordeur.
Op bet zelfdo oogonblik evenwel wurd die deur
van don biunekanl geopend en bet achijnsel van een
licht viol uit hot kantoor op don daartegenover
slaande» muur van den gang.
Snel trok Hicks zich in do schaduw van het trap
portaal terug. Bijna gelijktijdig trad een vrouwelijke
gedaante uit de dour, in de eone hand oen brandende
knars, in do andere oen papier met een hol schltte-
rond voorwerp houdend.
„Dat is Janol" fluisterde do jonge man in zichzelf.
„Wat mag zij nog zoo laat in hol kantoor te doen
hebben Hm, haar vader, die dikwijls gedurende
den halvon nacht in zyn woning zit to werken, zal
haar zeker om papieren, waaraan bij bohoofle had,
naar boneden gezonden hebben."
Van zyu seauilhoek uit merkte David op, dat
Janu's gelaat doodsbleek was; uit baar oogeusprak
een uitdrukking van do vreezelüksto ontsteltenis on
bot scheen dal baar ganscho lichaam door koorts
rilling-»» wet.l geschokt. Zwjjgend trok zy do zware
kantoordeur lot;zy slak don slcutul in het slot eu
beproefde dier te «luiten, maar haar hand beefde
zóo, dat hot mar niet gehikte. Met eon wanhopige
inspanning draalt!» zij cindoljjk den sloutel om on
vloog naar do trap.
„Wie zou ooit gedocht hebben, dat Jane zoo vrees
achtig .v,i«mompelde Hiaka thans iu zichzelf
„Wat kan naarbinnouahulsoverkomen? Zou ook dit
beschaafde meisje door vreu voor spoken gekweld
worden
i jong, hoot H99.4
wiens lust 't is, hot goede te boodschappen, be
droefden to troosten eu de broederhand to reiken
nan hou, die struikelden in hot leven.
„Hebt l'of", zoo luidt zyn prediking on hy
haalt daar. ij do onvergankelijke woorden aan
van dun h jidon-apostol„Do liefdezjj be
dekt a'le dingon... zij golooft allo dingen...
zij hoopt allo dingon.zy verdraagt alle din
gon. de Uofde vergaat nimmermeer."
De liefde toont nij ons in den door bittere
ervaring to vroeg gerijpton Leo, die. als zijn
ouders gescheiden xijn, beiden omringen blijft
mot zyu kinderlijke genegenheid en toewijding
Truus is te Laren gaan wonen. Leo's vader
wil niet, dat hy haar, do vrouw die hem ontrouw
geworden is, bezoeken gaat. Doch Leo kan niet
vau huur schelden eu gaut iederen Zondag naar
huur toe. Zwaar was zyn stryd. Zjjn moedor
wilde hy hut weinigj# geluk brengen, dat ze
ton minste eens in uu week haar jongen, baar
Leo zag, en zyn vndor wonsohte hy zoo weinig
mogelijk te kwetsen met de liefde, die hy voor
zijn moeder gevoelde.
Hoor naar zyn pleidooi:
„Begryp je me, lieve vader, als je ion moord
doodt.als ju een dief was... ou do geheel#
wereld veroordeelde jo, weetje wat Leo dan doou
zou... hij zuii de reden zoeken waarom je tot
dien moord gekomen wmh, on dio willen begrij
pen... al was hem die onbegrijpelyk. Waar
do geheele .vertild op jo spuwde.zou hij jo
liefhebben.on jo overal verdedigen.daarom
is hy jo zoon,., on daarom is hy ook do zoon
van zyn moeder. Vortrap haar... veracht haar
ik zal haar blijven liefhebben.tot het
einde, zooals ik jou zal liothebben.altijd.''
Do omgang tussohen Truus on Max Vonder
zee was van korten duur. sleohts een zomer
droom geweest. Truus wensohte, dat hy niet
langer voor haar zijn lcvon zou opofferen en
hij weer aan do kunst zich wijden zou. AU Von
derzee daaraan gehoor geeft ou naar Amerika
vertrekt, dan wordt de smart haar te maebtig.
Hy dacht er evenwel niet vo: .ar over na. maar
opende stil de huisdeur eu trad mar buitenhij
moest zioh toch lmnsuu, nis hy op tijd *aa het
station on vóór hot kantooruur vau zyn uitstapje
terug wilde z(jn.
Hot buis dat do jonge man verlaten had. was een
dor onaanzienlijkst" gehou sn van d" zoo beroem
de on beruchte Wall Street; het woeaon dar oudste
in dit godoelto dor stad an do inwendige inrichting
ervan wii» zou onpractizoh mogolyk. Om hat make-
liiarskaumor to bereiken, moest meu eon ai og door-
loopon, wolko hot gebouw in zyu volla diepte door
sneed eerst aan bot einde van dien gang kwam
men door een zijdeur iu hot kantoor van Amee
Dwight. Do trap naar do bovenverdiepingen bevond
zich in de nabyhoid der voordeur; aan het achter
einde van het gnbouw was eon smallere trap aan-
gobraobt, welke naar de tweede verdieping voerde
ou rogolrocht uitkwo.n op do binnenplaats en bij
oen aohtordeur.
Do boor Dwight had hot geheele gebouw gohuurd,
niettegenstaande b|i alleen do benedenverdieping
voor zyn zaak noodkg baddeed zioh own geschikte
huurder op, dan stond by rfezon de ovortollige ruimte
af. Op dit oogonblik was do dOfdt verdieping niet
bezet: de twoade daaron logon word door zyn kassier,
Molvillo Palmer bewoond.
Palmer was een zostigor eu weduwn-ar. Hij bezat
slechts een ecnig'klnd, zijn dochter Jaae.de zonne
schijn van zyn ou !en dag. De kloino huishouding
werd bestuurd door Rachel Gibbs, een omitrxnlr*
veertigjarige oudti vrijster, do zuelor van Tihald
Gibbs, don kantoorlooper ou kantoorknecht. Eon
overtollige kamer had Palmer laten meubileeroa en
aan zijn collega David Hicks verhuurd.
(Wordt vervolgd).
