October 1907.
57e laargang,
No. 7413.
Stadsnieuws.
a. v. b.
Feuilleton.
OM TWEE TON.
COURANT.
UITGAVE:
FIRMA A. H. VAN CLEEFF
te AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden fi.
franco per post /"1.15. Advei'tentiën 1—6 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Legale,
ollicieële- en onteigeningsadvertentiën per regel 15 cent. Reclames 15 regels f 1.25 elke regel
meer f 0.25. Groote letters naar pluatsruimte. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening
gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
1882 een oproep om jonge mannen, die voor
hun medeburgers wilden op de 1 res sprin
gen, uit te noodigen tot een samenspreking
op 12 October d. a. v. Dertig gaven gehoor
en nog dien zelfden Zondagavond werd de
A. V. B. opgericht.
Het Bestuur werd saamgesteld uit de
heeren: J. J. de Koningb, Voorzitter; W.
van Leer, Secretaris; H. E. van Sweden,
Penningmeester G. E. Janssen en St. Deenik,
Commissarissen, terwijl de heer Van Ruyven
werd benoemd tot Eerelid.
lu de tweede vergadering, gehouden 17
December 1882, werd, als bewijs van adhm-
sie van het Gemeentebestuur, een bericht
ontvangen, dat twee spuiten van het nieuw
ste model zouden worden ter beschikking-
gesteld van de vereeniging, die uit vrijwil
lige bijdragen het thans nog gebruikelijke
distinctief maar ook verlichtings- en reddings
middelen aanschafte. Ook werd den eersten
Donderdag van iedere maand een oefening
gehouden en de gezellige bijeenkomsten na
afloop dier oefeningen brachten er niet wei
nig toe by, de vriendschappelijke verhou
ding tusschen de leden onderling, maar bo
venal het onderling vertrouwen in geval van
brand te verhoogen. Toen bet eerste Jaar-
/erslag werd uitgebracht, had de vereeniging,
welke inmiddels 55 leden telde en die bij
Kon. besluit van 16 December 1883 als rechts
persoon werd erkeud, reeds drie maal getoond
wat zij vermocht.
Steeds werd de medewerking der popu
laire A. V. B. op prijs gesteld en verschil
lende brandwaarborgmaatschappijen schon
ken haar meermalen aanzienlijke premiën,
waardoor het korps in staat werd gesteld,
doelmatig een flink materieel aan te schaffen
en dit te onderhouden. Het Gemeente-subsi
die, aanvankelijk f100 en later f200 per
jaar, en het goede beheer der Penningmeesters
brachten niet weinig daartoe bij.
Tot ons leedwezen is er een hiaat in de
notulenboeken tusschen 1888 en 1892 zoodat
het on3 niet mogelijk is geweest, gevolg te
geven aan ons voornemen om hier te resu- j
meeren de branden waarbij de A. V. B. zich i
verdienstelijk maakte.
Wel kau meegedeeld, dat door haar zeer
goed ingericht alarm-systeem, zij veelal de
eerste ter plaatse was en daardoor meestal
het gevaar in den aanvang kon stuiten en in
den regel beperken tot het aangetaste pand.
Haar goed voorgaan had tot gevolg, dat
de bediening der Gemeente-spuiten grooter
activiteit aan den dag legde terwijl vooral
sedert de invoering vau eeu nieuw Brand
reglement, op 1 October 1887, door betere
samenwerking met de Gemeentespuiten, de
taak der Vrijwilligers veel werd vergemak
kelijkt, hetgeen nog meer het geval was door
de aansluiting der Gemeente aan de Utrecht-
scbe waterleiding, wier brandkranen hier ter i
stede 10 Juni 1891 op eenigszins feestelijke
wijze voor de eerste maal werden beproefd.
Van eenigszins historisch belang zyn de
volgende aanteekeningen uit de notulen-hoe-
ken.
Voor den optocht ter herdenking van den
70steri geboortedag van Koning Willem III
werd in Januari 1887 een vaandel aange
schaft voor den werkelijk civielen prijs van
vijftien gulden. Waar het mag gebleven zijn?
Het thans in gebruik zijnde vaandel werd
12 October 1897 uitgereikt, dus bij het 15-
jarig bestaan.
In Mei 1884 werd, evenals dit hedenmid
dag plaats bad, bij de Waag een photo ge
maakt van het personeel met de spuiten
toen als aandenken voorden heer A. Mulder,
den oudsten commandeur, bij diens vertrek.
Ten slotte zij vermeld, dat vrouw Ekke-
veld, wonende Bolderstraat, sedert de oprich
ting der vereeniging als klopster dienstdoet.
Voorzeker zal ook haar zilveren feest niet
worden vergeten door de leden en door
menig stadgenoot.
De oude getrouwe, die in weer en wind,
dikwijls in het holle van den nacht nooit op
haar post ontbrak, heeft werkelijk wel ver
diend, dat deze herinneringsdag haar tot een
feest worde gemaakt.
Moge de A. V. B. nog in lengte van jaren
eendrachtig samenwerken tot welzijn van de
gemeenschap.
Jhr. mr. H. W. van Asch van Wijck, het
Kamerlid voor Amersfoort, houdt met de
heeren Van Bijlandt, Kolkman en Ferl en
de leden van het Üagelijksch Bestuur van
Harderwijk heden eeu proeftocht op de Zui
derzee waarbij voorstanders der kuil-visscherij
hopen aan te toonen, dat het visschen met
wonder- en knakkuil niet zoo schadelijk is
als wel door tegenstanders wordt beweerd.
In het jongste nummer van »De Week"
komt voor een portret van luitenant-gene
raal J. M. Campbell, Inspecteur der infatp;
terie.
Dr. R. Krul, thans rustend geneesheer te
's-Gravenhage, bij vele oud-Amersfoorters
welbekend, hoopt morgen den dag te her
denken waarop hij vijftig jaar geleden pro
moveerde.
Mejuffrouw J. M. van Helsdingen legde
aan de Rijks-universiteit te Leiden met gun
stig gevolg af het tweede natuurkundig
examen.
Kapitein F. Köhlhrugge, van het 5e regi
ment infanterie, wordt 1 Nov-rnbor belast
met de functiëii van kapitein voor speciale
diensten en is aangewezen urn op te treden
als Directeur van de kaderschool der 4c di
visie infanterie,
In de jongste vergadering van Handel en
Nijverheid" is er op gewezen, dut door de
ditie weinig toezicht wordt gehouden op
iet stapvoets rijden in (16 Langestruat bij
bet bprengel en in de Kamperbinnenpoort.
Zij kan de automobilisten niet verbulisee-
•eu omdat de Langestraat is een Rijks-ver
keersweg.
Eerst in het nieuwe Motor- en rywielre-
glement wordt aan het Gemeentebestuur be
voegdheid gegeven, de snelheid voor auto's
te beperken op alle wegen in de Gemeente.
Zeer spoedig zullen duu ook bepalingen
hieromtrent worden getroffen.
De melkslijters hebben gister weer ver
gaderd met net doel, den melkprys te ver
hoogen.
Daar echter de meesten eerst kwamen op
dagen toen de vergadering was afgeloopen,
werd besloten, voorloupig den ouden prijs
te handhaven.
In dit verband zij meegedeeld, dat de Ge
zondheids-commissie een outwerp-reglement
op den raelkverkoop hier ter stede heeftin-
gediend aan het Gemeentebestuur. Nu echter
elders een proces wordt gevoerd over de
toepassing van een dergelijk reglement heb-
beu B. en W. gemeend den afloop van dit
proces te moeten maken afwachten aivorens
zij dat reglement inbrengen bij den Gemeente
raad.
Het eerste elftal van Quick zal morgen
niet spelon, doch zich voorbereiden op de
ontvangst, Zondag acht dagen, van Prinses
Wilhelmina, uit Enschede, de kampioen-club
van het Oosten.
Het tweede elftal gaal te De Bilt de B. V. C.
bestoken.
Haar derde speelt hier tegen het derde der
U. V. V.
D« Algemeene vergadering der federatie
van parochiale Patronaatscommissies en be
sturen van R. K. Jongelings-vereenigingen in
hetaartsbisdom Utrecht zal aanstaanden Maan
dag worden gehouden iu het gebouw van
den R. K. Volksbond hier.
Onder meer zal de heer H. B. Reimers,
lreraar aau de Rijks-Landbouwschool te Wa-
g' ningen, een referaat houden over het uui
van landbouwcursussen.
We herinneren, dat de Spijscommissie
aanstaanden Maandag zal aanvangen met het
doen van de jaarlyksche inzameling van bij
dragen aan de huizen der ingezetenen.
Zeer tot ons leedwezen moeten we om
plaatsgebrek ons beperken tot mededeelmg
KENNISGEVING.
De BURGEMEESTER van AMERSFOORT
Brengt ter Kennis van de ingezetenen dezer Gemeen
te, dat het door den Directeur van 'sRjjks directe be
lastingen, enz. te Utrecht executoor verklaarde kohier
No. 3 van de
Bedrijfsbelasting,
over het diensijaar 1907/1908 aan den Ontvanger van
's Rijke directe belastingen alhier ia ter hand gesteld,
aan wien ieder verplicht is, zijnen aanslag op den
bij de wet bepaalden voet te voldoen.
Gedaan en op de daarvoor gebruikelijke plaatsen
aangeplakt te Amersfoort, den 12 October 1907.
De Burgemeester voornoemd,
WUIJTIERS.
1882 - 12 October 1907.
Daar zal wel niemand in de stad wezen,
die uit de bovenstaande letters niet aanstonds
leest den naam der zoo nuttige vereeniging,
die heden haar zilveren feest viert.
Dat de vereeniging »Amersfoortsche Vrij
willige Brandweer" een höogst nuttige is,
zal wel niemand ontkennen en vooral niet
degenen die van haar geheel belangloos be
wezen diensten hebben genoten, die, toeD er
brand was uitgebroken in hun huis of dat
van den buurman, verlicht opademden toen
werd geroepen: daar zijn deVrijwilligers".
Met een enkel woord willen we herhalen,
hoe tot stand kwam deze vereeniging van
wakkere raanneo, die dag en nacht bereid
zijn voor hun medeburgers zich in het ge vaar
te begeven. En waar we dit laatste schrijven,
mogen wel het eerst herdacht de negen nog
jonge mannen, die in deze kwart eeuw het
leven lieten door dit werk van welbegrepen
altruïsme. Veelal uit bun slaap opgeschrikt,
daardoor niet voldoende beschut tegen de
koude dor nachtlucht en der waterstralen
'hebben bewijsbaar negen leden der vereeni
ging longaandoeningen opgeloopen, die na
langer of korter tijd hen ten grave sleepten.
Het zij dan herinnerd, dat reeds spoedig
na de vaststelling van Hoofdstuk VIII van
het Algemeen reglement voor de Gemeente
Amersfoort, in 1856 door den Gemeenteraad
gearresteerd en waarbij de organisatie en de
dienst der brandweer geregeld werden, bleek,
dat, hoe groot ook de toewijding der gasten
van de Gemeente-spuiten' was, de blusch-
mtddelen niet voldoende waren om een brand
tot éen perceel te beperken. Allerlei pogin
gen werden in het werk gesteld om beter
materieel te verkrijgen eo geschikte en ge-
oefeode manschappen aan te werven voor
de bediening van het materieel, doch veel
verbetering vermocht men niet aan te bren
gen.
Na een bespreking tusschen het college
van brandmeesters en den ioenmaligen Bur
gemeester, deed de heer B. A. van Ruyven,
destijds Opperbrandmeester, den 9 October
a).
„Gij vergist u, juffrouw; hij is, zooals gewoonlijk,
van avond, naar zijn kamer gegaan en ik heb bem
nog even voor u me riep, er in hoorea rondloopen.
Zeg dat in 'e hemelsnaam aau niemand 1" smeekte
miss Palmer. „Ik bid 't je, ik bezweer 'tje! Deze
mededeeling zou eeu onschuldig menscb iu een
vreesdijke verdoukiug kunnen brengen 1'
Eer Rachel Gibbs nog kon antwoorden, werd de
deur haastig geopend en de te hulp geroepen poli
tieagent trad binnen. „Wat is er gebeurd 7' nep by.
Toen bij vervolgeus een blik m de rondte bad ge
worpen, liet hij er op volgen „Een moord 7 En ook
de brandkast open gebroken?"
Met weinige woorden deelde JaDe hem mode, boe
zii haar vader bad gevonden. De agent vertrok daar
op onmiddellijk weder om zijn superieuren zooveel
mogelijk op de hoogte te brengen.
Kort daarop verscheen een inspecteur van politie
met een aantal agenten en een détective op de plaats
des onheils. De détective en de inspecteur gingen
onmiddellijk tot bet onderzoek van den stand van
taken over. Allereerst betiobugden x\j bet lak; ty
bepaalden den aard der wond, en bedekten vervol
gens bet gelaat van den doode met de doek, welke
Rachel gebaald had.
Hierop werden de verdere bijzonderheden vastge
steld. De inhoud der groote brandkast waB door
elkander geworpen, alsof iemand haastig er in ge
zocht had, maar bet slot ervan wss in orde. De
sleutel, welke in bet slot stak, herkende Jane als
dengene welken haar vader steeds bij zich droeg.
„Bijgevolg heeft do heer Palmer de brandkast
zelf geopend en is bij daarbij door den moordenaar
overvallen en doodgeschoten daarop is de laatste
mot het plunderen der brandkast begonnen", was
bet oordeel van den détective.
„Hot kan ook wezen, dat de beer Palmer eerst
neergeschoten werd, dat daarop de moordenaar, die
op de hoogte van de zaken was, den sleutel uit den
zak van ziju slachtoffer haalde en de brandkast
opende", meende de inspecteur. „Deze theorie kQmt
mij des te waarschijnlijker voor, omdat alleeu een
ingowijde kon weten, of bet bedrijven van zulk een
misdaad de moeite loonde, dat wil zeggen of er veel
geld in de kast voorhanden was."
De omgeworpen schrijftafel werd overeind gezet
en de zaken, welke er af gevallen warén, er weder
opgelegd. Deze bestonden uit een pen, een inktko
ker, papier en een klein uurwerk, dat op twintig
minuten vóór eeneu was stil blijven staan.
„De vermoorde greep, nadat het schot op hem
was gelost, naar de tafel om er zich aan vast te
houden; bij ziju val sleurde bij ze vervolgens mee
eu bet uurwerk bleef stilstaan," zeide de detective.
„De beer Palmer zal in ieder geval op het oogen-
blik van den overval geschreven hebbenbijgevolg
moet er ook eenig schrift aanwezig zijn."
Alle zoeken was evenwel tevergeefsmen kon
geen letter schrift van welken aard ook in de na
bijheid van den vermoorde vinden.
Het kaatoor bestond uit twee kamers; in de
voorste, waarin de open brandkast stond, werkten,
volgens Jane's verklaring, de beer Dwight eu ziju
kassier, terwijl de daarachter gelegene voordekerken
was bestemd. In deze laatste bevond zich nog een
tweede, kleine brandkast, welke bet privaateigen
dommen van den veralagene wasdeze was gesloteu.
In de achterkamer gaf een raam uitzicht op de
smalle tusscbenruimte, welke het buis vau bet na
burige sobeiddehet was van stevige blinden voor
zien welke aan den binnenkant met zware ijzereu
bouten gesloten werden. Deze laatste waren met
groote krachtinspanning afgebroken en de blinden
stonden op een kier.
Nadat bet onderzoek der politiebeambten was af-
geloopon, wendde de détective zioli tot beide vrou
wen en vroeg bun
„Hebt u gedurende de jongst verloopen uroo niet
eeu of ander buitengewoou gedruisch of een knal
geboord 7"
„Neen", antwoordden beiden tegelijk.
„Vond u, toen u bij het kantoor kwam, de deur
gesloten 7"
„Z\j was open en de sleutel stak er niet in", ant
woordde miss Palmer.
„Eu de huisdeur?" giug de détectieve voort.
„Ook dio vond ik los en de zware knip aan den
binnenkant er afgeschoven", antwoordde de dienst-
i bode„ik ondekte dat, toen ik naar de straat vloog
BUREAU:
KORTEGRACHT9
Postbus 9. Telephoon 19.
om hulp te roepen."
„Was er gedurende den nacht, behalvp u heid»n,
soms nog iemand ander» iu buis, miss Palmer?"
June talmde eenige oozenblikkeu met haar ant
woord, als kwam haar deze vraag ongelegen ;daaiop
zeide zij: „De heer Dwid Hieks, een der boekhouders
vau den beer Dwight, bewoont de kamer, welke
zich vlak boven dit kantoor bevindt."
„Maai hij is niet thuis, zooals ik onmiddellijk na
de ontdekking van deu moord gewaar werd, toen ik
naar zjju kamer liep om hem te roepen," liet Rachel
uit eigen beweging er op volgen, ,,'t Is tue raadsel
achtig, hoe bij zoo opeens verdwenen is, want hy
zonderde zich op den gewouen lijd af om te gaan
slapen en ik boorde bem. nog ten naas'enbij eeu half
uur vóór miss Palmer me riep, in zijn kamer loopeu
ook zjjn baodtascb is er niet meer."
Aan dit getuigenis scheen Jane een onheilspellende
beteekenis te hechten, want zij keek de spreekster
aan niet een blik, waaruit schrik en verachting spra-
De detective ging eindelijk Davids k >mer onder
zoeken hjj vond er evenwel niets buitengewoons;
alleen viel bet bem op, dat bet bed gebruikt was,
zonder dat de dekens opgeslagen waren geworden,
zoodat bet al deu schijn bad, dat het jonge menscb
reeds was gaan liggen met bet voornemen, spoedig
weer op te staan.
Eon kort beraad tusschen den detective en den
inspecteur leidde tot het besluit, oumiddellijk deu
heer Amos Dwight van den stand van zaken kenr.is
te geven.
(Wordt vervolgd.)