Stadsnieuws.
Daar spr. meent, dat dit onderwerp weer i
ter sprake /al komen, stolt hij voor, het j
thans te laten rusten.
De heer Willenborg zegt, in de vorige
vergadering niet alleen de wenschelyktieid
te hebben uitgesproken, dat Naamlooze V en-
nootscbappen onder beter Rijks-toezicht kwa
men, maar alle financierde personen. Spr.
heeft niet gezegd, dat de «Kosmos" een
daitsche maatschappij was, doch dat eeu
duitsche commissie haar boeken nazag.
De heer F rederiks zegt, dat het eigen
lijk doel van deze controle is, het werken
der niet-Duitsche maatschappijen in Duitscb-
land onmogelijk te maken.
De heer Van der Meiden heeft een
andere lezing en respecteert zeer een Regee
ring, die een zóo ernstig onderzoek doet
instellen.
De Voorzitter meent, dat een toe
zicht op particuliere financieele pensonen,
gelijk de heer Willenborg zou wenscheu, niet
doenlijk is, omdat dit de handelaren en denij
veren dan to zeer aan banden zouden leggen.
De heer Willenborg bedoelde hoofd-
zakkelijk notarissen, die, hoewel Rijks-ambte
naren, niet onder controle staan, terwylalle
overige Rijks-ambten iren wel worden gecon
troleerd.
De Voorzitter zou het reeds een heel
groote verbetering vinden als bij het sluiten
eener hypotheek onmiddellijk bericht werd
gegeven aan hypotheekgever en hypotheek
nemer. van sluiten zoowel als royement. Spr.
heeft gehoord, dat er sprake is vau een nieuwe
Notariswet.
De Peuningmeester deelt mee, dat
de gewezen adjunct-inspecteur Palm thans
agent van politie te Schoonhoven is. Spr.
deelt dit mee, omdat allicht leden daarbij
belang hebben.
Spr. heeft o.a. 4 September in een der
plaatselijke bladen eeu advertentie gelezen
«Bedrijfskapitaal verkrijgbaar". Enkelen, die
aan het in die advertentie opgegeven adres
schreven, hebben zich later tot spr. gewend,
die vervolgens inlichtingen vroeg. Het slot
dier inlichtingen luidt: «De man weet zich
zeer net voor te doen, doch is zeer geslepen
en verdient niet het minste vertrouwen".
Op de derde plaats wil spr. wijzen op het
artikel »Een nieuwe parasiet", in de «Amersf.
Crt" van 10 October overgenomen uit het
Orgaan van den Middenstandsbond.
De Voorzitter wil nogmaals wgzen op
het Bondsorgaan, dat hoogst belangrijk is en
slechts éen gulden per jaar kost.
Aan de orde is de rondvraag.
De heer Te Kulve wil terugkomen op
het vroeger door hem gesprokene over melk-
verkoop hier ter stede en de knoeierijen in
dit voedingsmiddel. Toen spr. in een vorige
vergidering deze zaak aanroerde, werd hem
geantwoord, dal de Gezondheids-commissie er
zich voor interesseerde en werkelijk heeft hij
later ook haar rapport gelezen waaruit blijkt,
dat bij sommige melkboeren en verkoopers
groote zindelijkheid is, doch bij velen onorde-
lijkbeid. Sedert is een geruime tijd verloopen
en nu er zooveel mond- en klausvzeer heerscht,
zo u spr. raeenen, dat een strenge coutrole
zeer nuttig is. Spr. wyst op Gouua, waarde
melk van gemeentewege wordt onderzocht.
De heer Van der Wal dankt spr. dat
hy zijn vraag vooraf aankondigde, omdat daar
door aanstonds kan geantwoord. Spr. heeft
daardoor nog gelegenheid gehad, den Voor
zitter en den Secretaris der Gezondheids
commissie te spreken, die hem meedeelden,
dat een ontwerp reglement op den melkver-
koop gereed is en reeds ingediend is bij het
Gemeentebestuur, dat echter den afloop wil
afwachten van een proces over eeo elders
tor zak' opgelegde boete.
Spr. vervolgt, dat controle op melk zeer
noodig is. ïn geeo plaats hier te linde is
de keuringsdienst vun voedingsmiddelen beter
ingericht dan te Leiden, vaar, evenals overal
elders, de melk het stiefkind was. Sedertde
invoering der keuring is het vetgehalte der
melk te Leiden gestegen van 2.85 tol 3.7%
en welk groot financieel voordeel dit brengt,
om van de andere voordeelen maar niet te
spreken, kan hieruit blijken, dat tu Leiden
per dag 40 (XX) Liter melk worden aangeven!
eu daar 20 000 Liter per dag wordt gebruikt
door de rond 60 000 inwoners, die een jaar
lijkse» voordeel van f58 000 genieten doordat
sedert de keuring niet langer water wordt
verkocht als m»lk. Te Leidon is ook geble
ken dat de boeren meer zich schuldig maken
nao melk vervalsc'ning dan de melkslijters.
CJit een overzicht van 1899 tot 1901 blijkt,
dat te L"iden de volgende vervalschingen
zijn geconstateerd: volle melk .16, boter 23,
meel 18, cacao 86. kaneel 63, safraan 92,
koffiestrOop 30, reuzel 11 en raapolie 45
pCt.
Het blijkt dus, dat controle op alle levens
middelen zeer noodzakelijk is.
öpr. zou hier voor Amersfoort nog aan
willen toevoegendok controle op de groenten,
want daarmee is het hier al zeer erg gesteld.
De Voorzitter dankt den Secretaris
voor diens uitvoerig antwoord.
De heer Te Kulve heeft evenzeer met
belangstelling deze cijfers gehoord, doch met
cacao en sal'raan is liet toch he-l watauders
dan met melkzy nebbeu verschillend» prijzen
naar hun qualiteit, maar melk beeft een
eenheidsprijs. Als men geen goede melk
km leveren voor 8 cent, laat ze dau Reent
per. Liter kosten, maar dau moet ze ook goed
zijn In do vergadering van melkslijters is
gesproken over een eigen keurmeester, doch
het is inde pen gebleven. Spr. zou wenschen,
dat van gemeentewege toezicht werd gehou
den op den melkverkoop.
De beer Van Ede zegt, dat in België elke
agent van politie weet om te gaan met een
lactometer en dan ook dikwijls midden op
straat een melkveDter aanhoudt en diens
melk controleert op watergehalte.
De heer Vau der Wal is het volkomen
eens met den heer Te Kulve, dat melkcon-
trole noodu is, doch niet, dat de andere
levensmiddelen, die verschillende prijzen
hebben,daarom behoeven vervalscht te worden,
soms met \oor de gezondheid zeer schadelijke
stoffen.
De Voorzitter wyst ten slotte nog op
de oprichting van de Centrale botermijn hier
ter stede. Om het late uur kan spr. niet
meer doen daD daarop wijzen en zeggen,
dat haar tot stand koming van groot belang is.
Hierop wordt de vergadering gesloten.
Ds. E. M. ten Cate, uit Apeldoorn, hoopt
aanstaanden Zondagochtend weer voor te
gaan bij de godsdienstoefening van den Doops
gezinden Kring, die wederom wordt gehou
den in het Loge-gebouw aan de Van Persijo-
straat en te half elf aanvangt.
Het wetsontwerp op de Ouderdomsverze-
kering zal dezer dagen de Tweede Kamer be
reiken.
De wetsontwerpen der Grondwetsherziening
met Memorie van toelichting en bijlagen zijn
thans voor 22 cent per compleet exemplaar
verkrijgbaar bij de Algemeene Landsdrukkerij
te 's-Gravenhage.
Men schryft uit Den Haag
Tot de veteranen van de Tweede Kamer
der Stiten-Generaal behoort rar. VV. K. F.
P. graaf Van Bylandt, de afgevaardigde eerst
van Amersfoort, later, na de invoering der
enkelvoudige districten, van Apeldoorn, voor
welk district hij thans nog zitting heeft. Hij
zal den 8sten November gedurende 25 ach
tereenvolgende jaren zijn mandaat hebben
vervuld.
Bekend is, hoe deze algemeen geachte
volksvertegenwoordiger, die, behoorende tot
de rechterzijde, zich evenwel nooit bij de
uiterste geroepen dier richting heeft aange
sloten, in dat vierde eeuwgedeelte zijn taak
heeft vervuld en hoe vooral zijn adviezeo
over buitenlandsche en diplomatieke aange
legenheden en over de verspreiding van het
Christendom onder de inlanders in onze ko
loniën steeds de volle aandacht der Kamer
hebben gehad. Ziju redevoeringen bij Buiten
landsche zaken getuigden ran de kenni3 en
ervaring, ia zijn eervolle diplomatieke loop
baan verworven.
Door zyn vriendelijke vormen eu sympa
thieke eigenschappen is graaf Van Bylandt
onder alle partijen zeer gezien.
De Voorzitter van den Gemeenteraad heeft
onder dagteekening van 3 October het volgende
geantwoord op de vragen, gesteld door den heer
Velds Heijn in de Raadvergadering van 1 Octo
ber
Ter beantwoording van de door den heer Veis
Heijn in de openbare vergadering van den Ge
meenteraad van 1 October j.l. tot den Voorzitter
gestelde vragen diene het volgende
De eerste door het geachte lid gestelde vraag,
luidt: .Stellen de bestaande wetten of verorde
ningen den Burgemeester als hoofd der politie
in staat, de voor de Zoudagrust en heiliging
hinderlijke optochten te keoren
Deze vraag moet bevestigend worden beant
woord.
Bij artikel 4 der Verordening, houdende bepa.
lingen omtrent openbare orde is aan den Burge
meester de bevoegdheid toegekend, het houden
van openbare vermakelijkheden of feesten, op
tochten of intochten toe te staan of te weigeren.
Deze bevoegdheid stelt hem derhalve in staat,
de voor de Zondagrust en heiliging hinderlijke
optochten te keeren.
De tweede, met de eer9te in nauw verband
staande, vraag luidt„Zoo ja, waarom worden
deze tegenwoordig toegelaten V'
Een opmerking dient aan haar beantwoording
vooraf te gaan.
Het komt oudergeteekende voor, dat de vraag
in haar algemeenheid niet juist geformuleerd
is, want het daarin voorkomend woord „tegen
woordig" doet denken aan in den laatsten tijd
herhaaldelijk voorkomende gevallen waarin toe
stemming zou zijn verleend tot het houden van
optochten op Zondagen, terwijl toch inderdaad,
zoolang ond6rgeteekende zich heugt, van de
hem by voornoemd art. 4 gegeven bevoegdheid
slechts eenmaal is gebruikt gemaakt en wed tot
het houden van een optocht door de leden van
het Middengewest van het „Ned. Gymnastiek
Verbond" op Zondag den 29 September dezes
jaars.
Is het evenwel de bedoeling van den interpel-
lant, inlichting te erlangen omtrent de redenen,
welke den Burgemeester geleid hebben, toestem
ming tot het houden van dezen optocht te
verleenen, dan worden deze, waar het ae uitvoe
ring van een plaatselijke verordening betreft,
gaarne verstrekt.
Met ter zijde stelling van alle persoonlijke ge
voelens omtrent Zondagsrust en heiliging van
den Zondag, heeft ondorgeteekende, -ch plas
sende op het standpunt dat hy geroepen ie d<-
belangen van allo ingezetenon te behartigen en
verstoring der ojienbare orde te voorkomen, zijn
toestemming tot het houden van een optocht op
Zondag den 29 Soptombor I.I.verleend, omdat hy
van oordeel was, dat hot belang van de Gemeente
zulks vorderde cn verstoring van de opebaren orde
niet te vreezen was.
Thans rest ondorgeteekende nog het an twoord
op de laatste vraag, luidende „DenktdeBurge-
meesterols hoofd der politie maatregelen te nemen,
opdat feestvieringen op Zondag tot particulier
terrein beperkt blijven?"
Ondergeteekende denkt er niet aan, algemeen
geldende naatregelen te nemen tot beperking van
openbare feesten op Zondag.
Hij behoudt zich het hem bij meergenoemde
plaatselijke verordening toegekend recht voor, in
elk concreet geval te beoordeelen of hij al of niet
toestemming zal geven tot het houden van open
bare vermakelijkheden ot feesten, optochten of
intochten.
De heer P. J. A. van Voorst Vader Jr. is
beDoemd tot adjunct-iugenieur bij den Ryks
YVaterstaat.
Mejuffrouw G. Terpstra behaalde de akte
vrije- en orde-oefeningen gymnastiek.
Mejuffrouw Marie van Aaken, thans leerares
aan de Drake university, te Desinotnes (Ver-
eenigde Staten van Noord-Amerika) heeft 1
October het muzikaal seizoen geopend meteen
piano-concert, waarvan de «Uesmoines daily
news" schrijft: «Miss M. van Aakeu scores
a triumph. Gives a splendid piano recital."
Het blad zegt onder meer van onze be
gaafde stadgenoote
Appearing before one of the largest
audiences ever assembled at the faculty
recitals of Drake university, miss Marie V3n
Aaken, of Amersfoort, Holland, Monday night
established herself as one of the greatest
pianists which Desmoines has ever been
allowed to call its own. Beginning a program
with the «Pastorale" of Scarlatti, and playing
through a strange combination to the bril
liant and impassioned «Campanella" of Pa-
ganmi-Liszt, she captured a critical musical
audience.
Miss Vao Aaken cannot be compared with
other pianists of the city, as she has a style
of playing all her own, this being notici-
able in the minor passages «Pastorale" and
«Moonlight Sonate" but showing in its grea
test strength in the two final numbers of the
evening »La campanella" and the «Hungarian
rhapsodie". At the conclusion of the first
Darned number, miss Van Aaken was ten
dered a well deserved ovatiop.
De cursus in recntsgeleerde vakken voor
officieren is ingetrokken.
Kolonel W. A. Sodenkamp, sedert 26 Juli
1906 commandant van het le regiment veld
artillerie, is benoemd tot commaudant der
vesting-artillerie.
De Gabrie-Mehen-schooi, derNed.Hervormde
diaconie, wordt hoogst vermoedelijk 30 Octo
ber ingewijd.
Zooals onze lezers weten, komt aanstaanden
Zondag het sterke P. W. uit Enschede tegen
Quick op de Leusderheide spelen.
De vereeniging Quick doet al het mogelijke
om het aan de toeschouwers zoo aangenaam
mogelijk te maken. Zoo zal er bijvoorbeeld
Zondag ook consumtie op het terrein te ver
krijgen zijn. Daar de zorg hiervoor opge
dragen is aan den heer S. van Kolfschoten,
hoteliler van het hotel Oud-Leusden", kan
men er van verzekerd zijn, dat de waar best
zal wezen. Ook voor stoelen zal gezurgd
worden.
Hoe dikwijls hoorden we de dames zeggen,
dat ze er graag heen wilden gaan om een
wedstrijd bij te wonen, maar dat eerst de
wandeling er heen en daarna zoowat ander
half uur staan hun vee! te vermoeiend was.
Aan dit groote bezwaar is dus óok door de
vereeniging te gemoet gekomen laten de
sportliefhebbers nu ook allen Zondag naar
het terrein optrekken; de strijd belooft mooi
te worden.
Volledigheidshalve dient opgemerkt, dat de
wedstrijd tegen P. W. het vorige jaar door
Quick met 1—0 gewonnen werd.
Aanstaanden Zondag speelt het eerste elftal
der H. V. C. op het terrein achter «Rustoord"
tegen het eerste van D. O. S. uit Utrecht.
Haar tweede elftal zal zich te Bussum gaan
meten met het derde vaD A. W.
In de gisteravond gehouden ledenvergade
ring der plaatselijkeafdeeling van«Toonkunst"
weiden de voorstellen betreffende de wets
wijzigingen dier Maatschappij in den breede
besproken en werd als afgevaardigde naar de
26 (lezer te Amsterdam te houden buitengewo
ne Algemeene vergadering der Maatschappij
benoemd jhr. mr. dr. A. E. van Beresteyn.
Luitenant W. if. E. Vrijdag, Penning
meester van «Het Groene Kruis", moet heden
wel zeer aangename oogenblikken hebben
gehad toen, bij het inwijden van het VVyk-
gebouw der vereeniging, hem lof werd ge
bracht voor het al hetgeen hy voor de tot
3tand koming er van gedaan heeft.
Bekend is het, dal hij, zoodra er een kansje
bestond om het werK van het Groene Kruis
te volmaken door het stichten van een eigen
Wijkgebnuw, hij niet heeft gerust voor het
plan tot uitvoering werd gebiacht, dathyde
stuwkracht is geweest in het Bestuur, en dat
hij all.: bezwaren heeft weten te overwinnen.
In tegenwoordigheid van Burgemeester en
Wethouders, van geneesheeren, leden dor
Gezondheids-commissie, Raadsleden, den archi
tect en den aannemer en genoudigden de
kamers zijn te klein om er ook maar aan te
kunnen denken, allo 1500 leden der vereeni
ging te inviteeren werd dun hedenmiddag
liet Wijkgebouw ingewyd.
De hoer J. L. F. de Meyere, Voorzitter
der vereeniging, herinnerde, na een kort
welkomstwoord, aan het practisch-mensch-
lievend doel der vereeniging en zeide, dat
zoodra de wijkverpleging in 1884 nok hier te
larde haar intrede deed zij stormenderhand
toenam en de kleine vonk oplaaide i»t uen
groote vlam. Spr. bracht oun eetmilut.it aan
ds. Fleischmann en den arts Poolman, die
samen to Groningen de eerste afdeeling van
het Groene Kruis stichtten.
Amersfoort volgde in 1905 en alras kon
door den steun vau alle medici ook hier haar
svelslagen op goede gronden worden voorspeld.
Haar doel is veelzijdig; haar hoofdarbeid
is eebter ziekenverpleging in hei gezin. Doch
hiervoor is naast de hulp van den geneesheer
noodig de liefderijke en deskundige Zusteren
ook verplegingsmateriaal.
Spr. heeft groot respect voor de zorg en
de toewijding van menige moeder en menige
huisvrouw, die zelf haar kranken verpleegt,
doch niet te ontkennen valt, dat vooral de
tijd aan menigeen harer te kort schiet.
Wat de vereeniging hier ter stede betreft,
weet iedereen uit het jongste Jaarverslag.dat zij
op menig geoied zich niet onbetuigd liet en
dat dit erkend wordt, getuigt het ledental,
dat thans bijna 1500 bedraagt. Even ver
blijdend als dit groot aantal, acht spr. het,
dat. het meerendeel hunner de minimum
contributie betaalt, dus dat de vereeniging
het meest ten goede komt aan de minver
mogenden; te gelijk wil by daaraan het ver
zoek toevoegen, dat anderen de vereeniging
steunen.
Met beide handen wilde spr. deze gelegen
heid aangrijpen om dank te brengen aan de
darnes Üieraont en Bakker voor het zeer
vele, dat zij als wijkverpleegsters voor de
vereeniging deden en daarbij den wonsch
uitspreken, dat zij nog lang hun uitnemen le
krachten haar mogen wijden.
In dat verslag is reeds gezinspeeld op een
eigeu gebouw. Allerlei hulp is verleend tot
het bereiken van dit heerlijk schoon ideaal
en spr. uit namens het Bestuur gaarne groote
erkentelijkheid voor de schenkers van giften
en voor hen, die tegen kleine rente gelden
verstrekten voor den bouw.
Zoo is het gebouw tot stand gekomeD,
waaaraan zoo groote behoefte wus. Binnen
enkele dagen zal tiet iri gebruik genomen
wordeu eensdeels als woniDg *oor Je Zusters,
anderdeels als magazijn voor de verplegings-
arlikelen. Ook zyn er een zaal voor wan
delende patiënteD, een badkamer en een
spreekkamer, terwijl in den tuin een ont-
smettingskamer en eeu reinigingsvertrek zijn
gebouwd.
Den aannemer, den heer W. van Genderen,
betuigt spr. namens het Bestuur groote tevre-
denheid, terwijl hij dank brengt aan den
bouwkundige, den heer P. van Acbterbergb,
die geheel belangloos teekening en bestek
maakte en toezicht hield, een nieuwe daad
ten bate der vereening, die hy reeds zoo
verplichtte door een bijzondere regeling te
maken voot' het doen gebruiken zijner Had-
en zweminrichting door de leden.
Inzonderheid voor u, mijnheer Vrijdag
aldus vervolgde spr. moet het een groote
voldoening wezen, dat het Wijkgebouw thaDS
feestelijk wordt ingewijd, want gij naam i het
initiatief, ontzaagt moeite noch tijd en kendet
geen bezwaren. Hartelijk dank en groute
hulde breng ik u daarvoor, met den wenscb,
dat u '.og vele jaren zult willen samenwer
ken tut bloei der vereeniging.
Bij de voorbereidende werkzaamheden tot
oprichting der vereeniging herinnerde spr.
aan het «onbekend maakt onbemind". Thans
reeds hebben zeer velen haar ieeren waar-
deeren en liefhebbon. Daarom gaat het Be
stuur met vol vertrouwen de toekomst tegen,
doch blijlt haar belangen aanbevelen bij de
stadgenooten.
Spr. dankt den Gemeenteraad, die in haar
eerste dagen gastvrijheid verleende aan de
vereeniging in het Schutterij-magazijn en
bet niet liet ontbreken aan firi^uicieelen steun
waartegenover de vereeniging do armlastige
patiënten der Gemeente kosteloos verpleegt.
De werkzaamheden breiden zich echter steeds
uit en daardoor stijgen de uitgaven daarom
ook wil spr. de bede richten tot den Raad
blijf ons steunen in het algemeen belang.
Spr. hoopt van ganscher haite. dat het
groene kruis in den gevel zal blijven spre
ken jaren en jaren lang en dat velen zullen
willen komen en velen zich nog zullen aan
sluiten.
Moge de vereeniging groeien tot een ster
ken en grooten boom en worden gedragen
door veler ja aller liefde en daardoor bren*
gen in alle ziekenkamers steun en verlicb-
ttug.
Gelyk het Roode Kruis op het oorlogs-
