Stadsnieuws.
Het adres der plaatsolyke afdeel!»g van liet
Ned. Onderwyxers Genootschap aan den Raad
dezer Gemeente, waarvan we in het vorig num
mer reeds met een onkel woord melding maakten,
luidt in zijn geheel:
Geeft met verschuldigden eorbied te kennen
de nfdeeling Amersfoort en omstreken van het
Nederlandsch Onderwyiers Genootsehap (coedge-
kenrd bij Kon. besluit van 15 M»»r' lS-14, No. SO)
dot zij mei erkentelijkheid kennis heeft go
nomen van de onlangs in de Staten Generaal
aangenomen wyuging der Wet op het Lager
onderwijs (de zoogenaamde Salariswet-Rink)
dat tengevolge van deze wijzigiog, zoowel als
vau die, welke in 1905 in de VVet op het Lager
onderwys is gebracht, de toelagen van het Ryk
aun de Gemetnten aanmerkelijk zijn gestegen
en nog zullen «tijgen;
dat in verbund hiermede een herziening van
de salarisregeling der onderwijzers en onderwij
zeressen te Amersfoort wenscnelijk geacht mag
worden
dat door UEA. het vorige jaar reeds eene
wijziging betreftende de «alarieering is toege
zegd.
Redenen waarom genoemde afdeoling UNA.
beleefd doch dringend verzoekt, de Verordening
tot regeling van de jaarwedden der onderwijzers
en onderwijzeressen by het openbaar Lager on
derwijs te wijzigen overeenkomstig de volgendo
pum on
A. Voor de hoofden der scholen:
le. Het minimum-salaris worde bepaald op
f1100;
het maximum worde gebracht op f 1600,
bereikbunr in 4 driejaarlijkschc verhoo-
f ingen van f 50.
s het hoofd der schoolftls zoodunig werk
zaam aan een school, waar ook onderwijs
gegeven wordt in een of meer der vakken:
Franseh, Duitsch, Engelsch. Wiskunde, of
Gymnast:ek, dan wordt het bezit eener
akte voor elk dezer vakken beloond met
f150.
3e De vergoeding voor huishuur worde ge
bracht op f 350.
■le De jaren nis hoofd een er Bchool in deze
Gemeente of elders doorgebracht, tellen als
diensttijd mee bij de vaststelling der aan-
vaugsjaarwedde en de tookenuing der perio
dieke verhoogingen.
B. Voor onlerwijzcrs en onderwijzeressen:
le. Het mini num-salaris der onderwijzers en
onderwijzeressen zonder hoofdacte blijve
bepaald op f 600; dat van hen mei de
hoofdacte worde gebracht op f 800 per jaar.
Allen genieten 10 tweejoarlijksche verhoo-
fingen van f 50.
b de on4erwijzer(es) werkzaam aan een
schooi, waar hy (zij) ook onderwijs geeft
in ('en of me r der vakkeu: Fransch,
Duitsch, Engelsch en Wiskunde, dan wordt
het bezit van de akte beloond met flöO.
3e Alle mannelijke onderwijzers, die den leef
tijd van 28 jaren hebben bereikt en ge
zinshoofden zijn, of daarmee zijn gelijk te
stellen, ontvangen een tegemoetkoming in
de huishuur van f 100,
4e De jarcu als onderwijzeres) in deze Ge
meente oi elders doorgebracht, tellen als
diensttyd mede bij de vaststelling der aan-
vangsjaarwedde en bij de tockeuning der
periodieke verhoogingen.
C. Allen alhier bij het openbuur Lager on
derwijs werkzaam, wordt jaarlyks f50 uit
gekeerd voor het behalen of bezitten eener
akte Fransch, Engelsch, Duitsch, Wiskunde,
Gymnastiek of Ter-kenen.
't Welk doende, enz.
Aan de ui gebreide Memorie van toelichting
zy het volgende ontleend
Kort na elkander, in 1905 tijdens het Ministerie-
Kuyper en in 1907 tijdens het Ministerie-Do
Meester, is art. 26 van de Wet Lager onderwijs
(regelende de minima-jaarwedden) gewijzigdm
oaide gevallen is de subsidie, vrelke het Rijk
tengevolge van art. 26 aan de Gemeenten uit
betaalt. verhoogd. Rovend.en werd in de Tweede
Kamer bij do laatste wijziging der Wet Lager
onderwijs amendement aangenomen, waarbij
de wensohelijkheid van een herziening der salaris
regeling in alle Gemeenten werd uitgesproken.
Vandaar, dat adressanten meenen 'thans met
hun verzoek tot U te moeten komen.
Adressanten vrc-z-n geen tegenspraak, indion
xy l»-w€" n. dat in de laatste tientallen van ja-en
in l.ij a alle kjineen der maatschappij uuu h«t
leven nong-ü eis.-hen gesteld worden.
Hoewel de inima in de hiervoor uitgedrukte
wen-ehen slechts «ene kleine wijziging ondergaan,
de maxima zonden bij verwezenlijking worden
verhoogdtot f 1100 voor de onderwijzers zonder
hoofdakte, tot f1300 voor de bezitters dor hoofd
akte, en tot f1600 voor de hoofden van scholen.
Adressante ontveinst zich geenszins, dat dit
de Gemeente op fluancieele offers zou komen
te staan, toch meent zij haar wenschen niet
lager ui mogen en te moeten stellen en vraagt
U beleefd doch in gemoede: is f1310 een te
hoog salaris voor een onderwijzer in het bezit
dor hoofdakte, de hoogste bevoegdheid bij hot
Lager onderwijs, en gekomen op ongeveer 40-
jarigen leeftyd?
Adreasante noemt met reden hier het maxi
mum, dat zij vraagt voor dc onderwijzers, die
niet aan het hoofd eener school staan. Het wil
hnnr toeschijnen, dat deze leerkrachten in do
allereerste plaats in aanmorking moeten komen.
De toestand toch, dat dc betrekking van
klasse-onder wijzer voor ieder een doorgang wns
naar het hoofdschap, behoort vrijwel tot het
verleden.
I>c oud-Minister dr. Knyper heeft deze ge
dachte in d Tweede Kamer in 1901 een» al ius
geformuleerd- ..Zoolung iedere gewone onder
wijzer 2ijn hftton de marécbal in z(jn rokzak
had, en kon leven in de bijna zekere verwachting
van straks zelf hoofdonderwijzer to kunnen
worden, en dan te huwen, was het niet noodig
den onderwijzers in het algemeen zooveel hon-
gere tractcmenten toe te kennen. Maar van hot
ongenblik af, dat het grootere deel,ja, verreweg
het grootste deel vun het onderwijzend perso
neel dit uitzicht niet meer heeft en de kans
mist om dien baton de maréchal te verkrijgen,
is voor dat grooto deel van het onderwijzend
personeel een toestand ingetreden, die hen feite
lijk tot eer. celibatair leven dwingt. En daar
het gedwongen celibaat vooral voor onderwijzers
van lie Latere school altoos een bedenkelijk
karakter draagt, is uit dien veranderden toe
stand m.i. met noodzakelijkheid de eisch geboren,
dut <1« jaarwedden van het onderwijzend perso
neel aanmerkelijk verhoogd moeten worden,
opda* deze kunnen huwen."
Het wil adressante toe3cbijneD, dat de huidige
gularieerh.g niet genoeg rekening hondt met
dezen veranderden toestand en ae behoeften,
welke daarvan het gevolg zijn.
Het is waar, de levensbehoeften loopen bij
verschillende menschen uiteen en op zich zelf
kunnen zij als maatstaf geen dienst doen, mnar
nis by argument naast meerdere geschiktheid
door ervaring, kunnen zij wel in aanmerking
komen, als uien binnen bescheiden perken blijft.
En dat meent adressante zeer beslist te doen,
indien zij voor een onderwijzer met drie of vier
kinderen, dat is dus een normaal gezin, een
familieloon verzoekt van f 1100 voor onderwijzers
zonder hoofdakte, f1300 voor de bezitters van
die akte en f 1600 voor de hoofden van scholen;
tegemoetkoming in of vergoeding van huishuur
niet medegerekend.
Onder de punten van het adres A 2* en B l'
en 2o zijn samengevat de wenschen van adres
santen omtrent de belooning voor hoofd- en
bijacten,
Het wil haar toeschijnen, dat de toelage van
f100 en de meerdere periodieke verhongingen,
welke de bezitters der hoofdacte onder te tegen
woordige regeling genieten, niet voldoende zijn.
De ervaring heeft reeds vele malen bewezen, dat
onderwijzers, in het bezit der hoofdacte, naar
elders vertrokken om financieele redenen en
geenszins door mindere sympathie met alhier
bestaande onderwijstoestanden.
Dat goede krachten op deze wijze allicht ge
mist zullen worden, is aan geen twijfel onder
hevig. De ernstige studie bovendien, die het
behalen der hoofdacte vordert, beslist over de
waarde, die daaraan mag worden toegekend,
zoodit een belooning van f200 bij het bezit der
hoogste bevoegdheid zeker te billijken is.
Art. 26 van de Wet Lager onderwijs bepaalt,
dat aan alle onderwijzers, die den 28-jarigen
leeftijd hebben bereikt en gehuwd zijn, een tege
moetkoming in de huishuur moet worden ge
geven. Als minimum stelt de wet daarvoor vast
£50. De hoofden van scholen genieten vrije
woning of; bij gemis daarvan, vergoeding van
huishuur tot eeu minimum bedrag van f150.
Hieruit volgt, dat volgens den wetgever tegemoet
koming en vergoeding 2ioh tot elkaar verhouden
als 13. Een regeling in den geest der Wet
Lager onderwijs, en dat zal elke gemeentelijke
verordening toch moeten zijn, moet met deze
verhouding rekening houden.
Sommige hoofden van scholen in deze Ge
meenten genieten een woninghuurvergoeding van
f300; anderen beschikken over een hun aange
wezen ambtswoning. Eenige ongelijkheid valt
hierin duidelijk te bespeuren.
Allereerst toch vertegenwoordigen de verstrekte
woningen meer huurwaarde, dan die. welke te
bekomen zijn voor de toegekende vergoeding
voor woninghuur, en vervolgens is de belasting
voor ambtswoningen geringer.
Werd de woninghuurvergoeding op f350 ge
steld, dun zou naar het oordeel van adressante
de ongelijkheid zijn opgeheven.
Indien nu de wettelijke verhouding wordt
aanvaard, komt men van zelf tot een verhooging
van do tegemoetkoming in de huishuur voor
onderwijzen», Met afwijking van de rekenkundige
nauwkeurigheid meent adressante le mogen ver
zoeken de fóü, welke thans aan elk gehuwd
2S-jarigc wordon uitbetaald, voor dit doel te
verhoogen tot f 100. (Punt B, 3 van het adres.)
Verder meent adressante nog een en ander te
mogen aanvoeren ter aanbeveling van wat zij
vraagt in punten A 4» en B 1».
De grond, waarop men meer en meer in
ambtenaarskringen het systeem der periodieke
verhoogingeu naar hot aantal dienstjaren invoert
en waar ook in art. 26 der Wet Lager onderwijs
sprako i« van dergelijke verhoogingen, is twee
ledig
In do eerste pksts neemt men, en zeer terecht
in h'-t algemeen aan, dat bij langer diensttijd
de meerdere ervaring de aangeboren of reeds
verwonen talenten komt vergrooten, hetgeloverde
werk daardoor me r waarde krijgt en dus beter
moet worden beloond. In de tweede plaats wordt
rekening gehouden met de levensbehoeften, die
in oen normaal gezin tot het 40e A 50e jaar van
den kostwinner steeds stijgende zijn.
Periodieke verhoogingen op te vatten als bs-
looning voor dieDBtijvor, vlijt of goed gedrag
acht adressante verkeerd.
(De bestaande verordening getuigt, dat U in
deze van het zelfde gevoelen zijt.)
Grootere bekwaamheid tengevolge van meer
dere ervaring en toeneming van levensbehoeften
zyn de beide gronden voor verhooging wegens
langeren diensttijd. De toekenning der periodieke
verhoogingen dient dan ook te geschieden, al?
er geen redenen zijn om ze niet toe te kennen.
Uitgaande van dit beginsel kan het niet anders
dan juist zyn, voor de onderwijzers alle dienst
jaren als zoodanig doorgobracht, mode te tellen
bij de vaststelling van de aanvangsjaar wedde
en de toekenning der verder periodieko ver
hoogingen.
Het onderwijs profiteert van de meerdero er
varing en als zoodanig is het billijk, bij het
toekennen der jaarwedde daarmede rekening te
houden. Op dit. standpunt staat ook de huidige
verordening.
Verder merkt adresaante op, dat de onder
wijzers. in do laatste jaren te Amersfoort be
noemd, eeD gemiddelden leeftijd hadden van 22
jaren en dus werden aa^eetcld op een salari
van f Ö0Q, of f 736 bij 't haiit dor hoofdact®.
Bleef de regeling, zooals ze thans is, en wor
den tengevolge van de herziening dor Wot Lager
onderwijs in andere Gemeenten de salarissen
verbeterd, wat natuurlijk niet zal uitblijven,
dan zouden zich te Amersfoort in den regel
sleohts die leerkrachten aanmelden, die hun be
trekking hier als oefenings- en doorgangstijd
zouden beschouwen om zoo spoedig mogelijk
naar plaatsen te solliciteeren niet hoogere maxioia
te bereiken in korteren tijd en door verhoo
gingen met kortere tusschenpoozen. Dat dit zeer
tot nadoel van het onderwijs in onze Gemeente
zou zyn, behoeft niet nader worden aangetoond.
Aangaande punt C zy vermeld, dat elke studie
buiten de schooltijden den goziclitskring van den
onderwijzer verruimt en ten volle aanmoediging
verdient.
De nuttig bestede tijd moet middellijk vruch
ten afwerpen voor het onderwijs en den leer
lingen ten goede komen: vandaar het vragen
van eene beloouing voor akten, genoemd in
punt C van het adxes.
Bovendien zal liet toekennen van sn beloo-
ning voor eene verworven akte prikkelen tot
het behalen eener tweede en de kans oin in
Amersfoort geschikte krachten voor het onder
wijs te bekomen uit eigen kring, toenemen.
Mejuffrouw M. van Mill heeft ontslag ge
vraagd als onderwijzeres by de Herhalings
school.
Conducteur C. A. Quint zal 23 dezer 25
jaar iu dienst zijn bij de H. IJ. 8. M
In het gesticht Coude water overleed Jo
hanna F. die sedert 5 Juli 4858, dus bijna
vyftig jaar, als armlastige krankzinnige op
kosten der Gemeente Amersfoort werd ver
pleegd.
Kapitein U. N. J. Doornbos van het le
regiment veld-artillerie, zal 1 Mei als instruc
teur bij de Ryscbool vervangen kapitein A.
F. Singels.
In de «Staatscourant" van heden zijn
opgenomen de oproepingen voor Kon. Mili
taire Academie Hoofdcursus en Cadettenschool.
Voor de Kon. Militaire Academie zyn opeu-
gesteld voor de oud-leerliugen der Cadetten
school de volgende plaatsen6 infanterie,
4 cavalerie, 10 artillerie en 2 genie h. t. 1.
en 17 infanterie, 2 cavalerie, 8 artillerie en
3 genie lndië; en voor hen, dia eind-examen
H. B. S. deden: 15 infanterie, 5 cavalerie,
15 artillerie, en 2 genie h. t. 1. en 4 infan
terie, 1 cavalerie, 1 artillerie eu 2 genie
lndië. Aanmelding voor 1 Juni.
Voor den Hoofd-cursus18 infanterie en
3 administratie h. t. I., en 10 infanterie en
4 administratie lndië.
Voor de Cadettenschool 25 voor den dienst
bier te lande eu 9 voor lndië. Aanmelding
voor 16 Mei.
De tentoonstelling van kunst-koperwerk
tan de firma Dickers, te Heogeloo, onder de
auspiciën van de Vereeniging voor kunstbe
schouwingen hier te houden, zal geschieden
van 26 tot 29 Maart.
Iu den kunsthandel van C. M. van Gogh,
aan de Keizersgracht te Amsterdam, wordt
in deze en de volgende maand een tentoon
stelling gehouden van 25 schilderyen en 6
teekeningen van den heer H. J. Wolter.
De ons toegezonden catalogus bevat een
paar mooie reproducties van hier uit den
aard dar z tak zeer bekende doeken van den
jongen meester, o.a. het stukje Zuidsingel
bij het sprengel.
'sZondags is de collectie niet te bezich
tigen.
Zondag werd te Utrecht een nationale
schaakwedstrijd gehouden, waaraan van de
48 deelnemers 0 leden van de schaakvereni
ging «Amersfoort" meedongeD.
Zes hunner behaalden een prijs en wel de
heerenS. Rintel den 2den prijs tweede
klasse eerste groep en L. J. van Uhyn den
2den prijs tweede klasse tweede groep; H.
van der Byll den lsten prijs derde klasse
eerste groep en V. Herz den lsten prijs
tweede groepP. G. D. G. van Ede den
lsten prijs vierde groep, en And ré van Veen
den 2deu prijs vierde groep.
Quick werd Zondag te 's Gravenbage door
H. V. V. geslagen met 1—5.
In den schoolwedstrijd, Zaterdag te Utrecht
gespeeld tusschen een elftal van de Hoogere
Burgerschool hier en het Gymnasium te
Utrecht, werd door het laatste gewonnen
met 1—2.
H. V. C. werd door Minerva geklopt met
0—1, waarmee ook de rust inging.
De Oost-West-wedstrijd, Zondag op het
terrein van P. W. te Enschede gespeeld,
werd gewonnen door het Westelijk elfial
met 72.
De heer Harterink, die daarbij scheids*-
rechter was, moet wel eens gedacht hebben
aan het bezoek op het Leusderveld toen hij
hoorde, dat te Enschede 1750 toeschouwers
waren.
Het Bestuur van den Middenstandsbond
heeft aan alle Kamers van Koophandel ver
zocht, zijn adres aan den Minister van Bin-
nenlandsche Zaken te steunen waarin lïet
verzoekt, voor Nedcrlund den Middej-Euro-
peeschen tijd als wettelijken tyd in te voeren, j
In het officieel Bondsorgaan wekt het Be- j
stuur de ledeo op »a! hun invloed aan te j
wenden by de leden der Kamer van Koop- 1
handel in hun woonpluats opdat aan het
verzoek van deu Bond gevolg gegeven wordt". I
De onderafdeeling Amersfoort en omstre
ken der V. P. N. vergaderde gisteravond
voor de eerste maal in het keurig verlvuwde
zaullie van café Otle.. aan den Hoiligen-
bergerweg, thans een allerliefste gelegf ih< id
om niet al tegroote vergaderingen te h mden
of een feestje in niet a! te uitgebreiden kring
to geveu. We weten niet wie de verbouwing
leidde, doch maken hora en de uitvtv rders
oils welgemeend compliment.
De S e c r e t a r i s-P n n i n g m e e e r,
de lieer J. Huising», las de notul n der
vergadering van 8 April 1907, die oi ;owij»
zind werden vastgesteld, het Jaarverslss. over
1907 en de Rekening eu verantwoording
over dat jaar.
Uit het Jaarverslag zij meegedeeld, dat
het ledental klom van 88 tot 96, doch dat
de hoendei stapel in de onderafdeeling niet
zoo vooruitging. Als voorheen wordt den
leden voor hun jaar-contributie van f 1 ook
kosteloos toegezonden «De Pluimgraaf", het
orgaan der vereeniging, dat nu aP maand
blad verschijnt, doch zeer vermoedelijk weldra
als weekblad zal uitkomen. Herinnerd wordt,
dat de onderafdeeling adbsesie verleende
aan de marktplannen van «Handel en Nij
verheid". Ten slotte wordt meegedeeld, dat,
nu de financieele toestand zooveel verbeterd
is bij een paar jaar terug, toen de toenmalige
Penniugmeester het beheer al zeer onnauw
keurig voerde, het Bestuur ook meer hoopt
te kunnet. doen.
De Rekening en verantwoording heeft
f 139.80 in ontvangst en f115.018 in uitgaaf
en sluit dus met een bate van f24.761,3.
Jaarverslag en Rekening en verantwoor
ding werden goedgekeurd, onder danbetui-
ging, terwijl de heer Huisinga werd gede
chargeerd van zijn beheer.
Bij de rondvraag vroeg een der leden of
't niet mogelyk was, de leden meer naar de
vergadering te kiijgen. Spr. prees het, dat
het Hoofdbestuur meer onderafdelingen wil
stichten, ook in buitengemeentende lorren
komen niet naar de stad om te vergaderen,
doch zullen in't eigen dorp de vergaderingen
wel bezoeken. Spr. vreesde echter, dat bier
door de vergaderingen der onderafdelingen
in de steden nu zeer slecht zullen w::den
bezocht. Zouden niet, als bijvooiber i te
Utrecht geschiedt, tijdens de vergade .Egen
onderlinge tentoonstellingen kunnen gehou
den, zóo, dat leden zeiven hun mooiste hoen
ders of konijnen meebrengen. Dit behoeft
niet veel geld te kosten; voor de mooiste
dieren looft men een klein geldprijsje uit
gewoonlijk worden zy na afloop der verga
dering verkocht. Elders werkt dit zeer goed
en hier zou het van groot nut kunnen zijn,
vooral wat betreft de konijnen, die hier zeer
veel worden gefokt zonder dat de fokkers
nnchtaos eeD juist begrip hebben vau fokken
zóo dat zij er voordeel mee behaleu. Men
zou dan de vergaderingen ook voor niet-leden
toegankelijk moeten stellen. Spr. kent een
paar beeren, die tegen terugbetaliug der
spoorkosten gaarne bereid zijn, goede wen
ken te geven in een vergadering omtrent de
voord eeligste wijze van fokken.
De Voorzitter, mr. J. K. H. de Beau
fort, antwoordde, dat het hoofdbestuur der
V. P. N. heelt besloten, zooveel mogelijk
overal een onderafdeeling in 't leven te
roepen opdat het doel der vereeniging beter
worde bereikt.
Het Bestuur zal gaarne overwegen of het
mogelyk is, ook hier lezingen te doen hou
den en kleine onderlinge tentoonstellingen te
arrangeeren, als door spr. bedoeld.
Spr. herinnerde, dat morgen (Woensdag)
dr. Bos een lezing zal houden aan de Mot.
te Leusden, terwijl door het Bestuui der
onderafdeeling een circulaire wordtin druk
verspreid, houdende aanwijzingen voor het
met kans op voordeel houden van nuthoenders.
Een ander lid pleitte voor het organiseeren
van een leg-wedstrijd om daardoor te eon*
slateeren welke hoenders van gekruist ras
voor de eigenaars het voordeeligst zijn.
De Voorzitter zoide, dat het Bestuur
ook dit zou overwegen.
Hierop werd de vergadering gesloten.
We ontvingen het Jaarverslag der N. V.
Volkshuisvesting", dat in de Algetneene
vergadering van 26 Maart zal worden vast
gesteld.
De heer Th. M. Ketelaar zond ons een
aardig geïllustreerde circulaire vun het Cen
traal genootschap voor kinderherstelling - en
vacautiekolonies, dat door 2yn zeer snollen
groei behoefte heeft aan een onderstandskas
opdat nog meer kinderen dan thans 551
in J907 kunnen uitgezonden.
Het Secretariaat is gevestigd Banstraat 7
te 's-Gravenbage.
Door de Directie der Hollandscbe en
Noord-Hollandsche Brandwaarborg maat
schappijen, gevesiigd te Oud Karspel (agent
te Amersfoort de hoer Van Loo) zijn de
volgende prerniën toegekend, in verband met
den brand Hij Ant. d« Vries, aan den Lion-
dertsciieweg alhiei.
Aan hen, die zich verdienstelijk maakten
by het redden van het vee en een gedeelte
van hel hooi f 15, aan 2 wachthouder» 15,
ön uan de Amersfoortsche
Vry willige Brandweer f5.
