Stadsnieuws
of van ean of mner atyuer Men, br-awarou tagen
liet opichteu van <te inrichting in to brengen.
Toi hot b'ironp, bedonld in art. 15, In lid der
Hinderwet, tijn volgene de I'tniwdejurinprudeniie,
all«t n i\j gereoutigd, die overeenkomttiv artikel 7 dor
Hinderwet voor het Gouwen u be'tunr of éen of meer
«tjnor leden xyn voraohenon, teneinde bun
beswaren mondeling toe te llcbtrn.
Amervfoort, 18 April 11108.
Burgeinooater on Wotbouder# voornoemd,
De Burgemeester,
VVU1JTIERS.
Do Secretaris,
J. G. 8TENFERT KROESE.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
AMERSFOORT maken bekend,
dat hot Bureau van den Burgerlijken Stand
gedurende den Goeden Vrydag voor nol publiek
geopend zal zijn van 's middags 12 uur tot
'a namiddags 1 uur en op den Tweedon Pnaechdag
van dos voor middags b'/j tot 9 uur uitsluitend
tot hot doen van aangiften van geboorten of
overlijden.
Voor het doen van aangifte op don Tweeden
Pa&schdag moet de aanvrage geschieden aan
het Gemeentehuis, mondeling of schriftelijk,
uiterlijk tUMchen 8 en 8'/, ure des voormiddags
van dien dag.
Amersfoort, 13 April 1908.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Burgemeostor,
WUIJTIERS.
De Secretaris,
J. O. STE.NFERT KROESE.
Scholen voor achterlijke kinderen.
Hei is oen heuglijk verschijnsel, dut zich
in du laatste jaren steeds moer du belang
stelling uitbreidt de kinderen, welke door
hun gebrekkige geestvermogens niet in staat
het onderwijs in de gowone scholen te vol
gen, opgroeion zich zei ven tot last, tot bron
van zorg en ellende voor hun familie.
Bijna ieder onderwijzer zal hen wel in zijn
klasse hebben gezien, die achterlijke kinderen,
die bij, hoeveel moeite hy ook deod, onmo
gelijk met de normalen kou meekrijgen.
Sommigen vallen al heel spoedig in het
oog. Het zyn de stillen, „sulfen", wier aan
dacht byna onmogelijk is te wekken. Ze
begrijpen zoo goed als niets van 't gespro
kene, kunnen de eenvoudigste vraag niet
beantwoorden, de gemakkelijkste opdracht
niet volvoeren. Z-< kunnen deu geheelen
schooldag stil voor zich uit zitten staren; zyn
in 't minst niet lastig ol onordelijk. Op de
speelplaats trekken zij zich terug in een
hoekje of tegen den muur. Hot vro Ijjk spel
hunner klassc-genooten, gaat evenzeer als het
onderwns, ulles over hen heenzy loven
buiten de schoolmaatschappij.
Anderen en hun aantal is vry wat aan
zienlijker vormen een groote tegenstelling
met dezen. Die kunnen geen tel stil zitten,
geen minuut zwijgen. Hun zwevende aan
dacht is wel gauw gewekt, maarniet
te behouden. Het geringste een enkel
woord, eett vallend potlood, cenig leven op
straat leidt hen af. Als een vraag nog
maar half is uitgesproken, meenet) Z'j reeds
alles begrepen te hebben en komen met een
antwoord, dat doorgaans kant noch wal raakt.
Zy hebben reeds hun lei genomen vóór het
toeken gegeven is, maar beginnen 't laatst
vun allen. Zij volbrengen niets, en wat zij
nog doen, is oppervlakkig en slordig. Telkens
verstoren zy de orde en brengen de jonge
onderwijzers der wanhoop nabij. Op de
speelplaats vooral zyn ze in hun olenfent
maar het duurt geen vijf minuten, of ze
hebben twist.
Wat het zedelyk leven van verscheidunen
hunner betreft, veel goeds kan daarvan niet
gezegd worden. De slechte elementen der
school tnocl men vank onder hen zoeken,
het zijn do ouwiliigen, de plaagzieken, du
brutalen, die zich koppig verzetten tegen hun
onderwijzer, die met groote sluwheid uit
moeders kast guld wegkapen, die vaak van
school wegblijven en tot 's avonds vagebou-
deeren.
En al deze kinderen in de gewone school
wat een bron van verdriet on ellende
voor hen zeiven, voor do normale kinderen,
en voor den onderwijzer. Dezen is 't niet
mogelijk, den zwakzinnigen Iserling direct
aan zijn lol over te laten hy doet wat hij
kan «in hun iets te loeren; hy tobt en blijft
tobben, en.... de klasse is er de dupe van,
als !>ij zyn pogingen niet staakt. Ondanks
alle zorg en toenyding kan hy niet voor
komen, dat zyn leerling niet wordt verhoogd.
Op 10- of li-jarigen leeltij I zitten dezulken
dan nog in de klassen der kleinen, op wie
zij vaak een nadeeligen invloed uitoefenen,
en wanneer zjj eindelijk, misschien van uit
het derde leerjaar, de school verlaten, is hun
kennis nog zeer onvoldo-nde on zyn hun
slechte neigingen eer toe- dan afgenomen.
Zoo moeten zy nu 't leven in, slecht toe
gerust, zonder besef van eigen zwakheid. Is
het Ib verwonderen, dat uil hen voortkomen
de bedelaar-, landloupers, alcoholisten, prosti-
tuóos
Met algeheele instemming halen w(j dan
ook aau hot volgende van den Minister van
Dirinenlandsche Zaken, dr. Kuypur, uit de
Memorie van Toelichting bij het Wetsont
werp tot wijziging vande Wet op hel Lager
onderwijs (Wei van 3 Juni 1905)
«Dat deze groep vun geestelijk rnisdueldeu
op afzonderlijk onderwijs aanspraak heelt,
lijdt geen twijfel. In hnn eigen bolang, maar
ook in dit van de normale leerlingen, be-
hooren zy aan de gewone Lagere school te
worden omtrokken. In hun eigen belang,
want in een klasse van normale sterkte kan
do onderwijzer op den duur niet den gere
gelder) gang van het onderwijs ophouden om
aan een zwakken leerling zyn bijzondere
aandacht Ie wijden. Hot niet begrepen
otxlorwys gaat dan aan hem voorbij en
verbijstert hem. Bovendien is hy een voorwerp
van spot en plagerijen van de zyde der
normale klassegonooton. Gaandeweg wordt
bij, ondanks den goeden wil des onderwijzer*,
stompzinniger dan te voren en bovendien,
tussclien zyn tijdgenooten zich niet thuis
guvoelende, allengs meer schuw en verlegen.
Overdreven is dan ook zeker niet de
bewering, dat de school van hem niet
maakt een met liefde en toewijding althans
zooveel mogelijk ontwikkeld, maar veeleer
een verbitterd en tot boosdoen geneigd
mensch. Maar ook in het belang van gere
geld onderwijs aan de normale kinderen is
zijn verwijdering uit de klasse gewenscht.
Wor lt hy niet aan zijn lot overgelaten dan ver
traagt immers zyn bijzijn onvermijdelijk een
gestadig voortgaan, en zijn onbegrijpelijkheid,
dikwyls ook z'^n uiterlijk, leiden de oplettend
heid van do overige leerlingen af".
Ziehier van hoogerhand duidelijk uitge
sproken, wat door de schoolmannen in hun
practyk herhaaldelijk is ondervonden.
Het is dan ook onze innige overtuiging
dat, uit eeft sociaal oogpunt een doelmatige
opvoeding dier kinderen een vereisehte i9.
Maar ook, ja vooral, uit een humanitair.
Wie, evenals wij. verscheidene jaren liet
voorrecht hebben gehad, werkzaam te zyn
in scholen voor achterlijke kindereD, weet welk
een weldaad aan die schepselen wordt be
wezen wanneer men hen uit de hun niet
passende omgeving weghaalt en brengt in
inrichtingen, waar ze onderwys ontvangen,
dat niet boven hun begrip gaat on dat hun
belangstelling wekt, waar ze leuren gewennen
aan orde en tucht en waar de nadeelen hunner
defecten zooveel mogelijk worden verzacht.
Welk een verandering, zoowel op intellectueel
als moreel gebied, kan men daar by hen
bespeuren. Zeker, zij hebben óok recht, even
als hun gelukkiger normale makkers, op goed
onderwys, op een doelmatige opleiding zij
mogen niet aan hun lot worden overgelaten
die arme misdeeMen, en het geld voor hen
besteed, is volstrekt niet nutteloos uitgegeven.
Want de voor hen bestem lo school vormt
ze tot bruikbare menschen, brengt ze zoover
dat ze op bescheiden wyze hun brood kunnen
verdienende meesten ten minste. Voorzoo-
ver onze gegevens reike», mogen wjj con-
slateeren, dat er van meer dun 80 pet. iets
goeds terecht komt. We hebben voor ons
liggen een statistiek van Kielhorn, te Bruns-
wijk, loopende over 149 kinderen, een van
de llilfsschule te Breinen over 81 kinderen,
van de Uil sscnule te Elbcrfeld over 319
kinderen, van de beide Amsterdamschoscholen
over 114 kinderen, van de Roiterdamsche
school over een '24-tal kinderen. En deze
gegevens zyn leerzaam genoeg om vol ver
trouwen te kunnen stellen in de resultaten
vun het onderwys aan achterlijke kinderen
ze zoggen ons, dat. van deze (388 slechts van
een 55-tal wegens lichamelijke of geestelijke
ongeschiktheid niets is gekomen.
liet buitenland is ons, wat dit speciale
onderwijs aangaat, ver voor. In Duitschluud
werd reeds vóór 40 jaar de eerste school
voor zwakzinnigen geopend; thans zijn er
verscheidene. Ook in Zwitserland, België, te
Gliristi itiiu, in Engeland. En in ons land,
waai er ongeveer 8ÜÜJ zijn, en waar dus meer
dan z e s d uiten d kindoren slechts op doel
matig onderwys en een aan bekwame
handen toevertrouwde opleiding wachten, om
j gered te kunnen worden, zien wy, gelukkig,
r de belangstelling groeien. Te Rotterdam,
I Amsterdam, Den Haag en Arnhem bestaan
thans scholen; te Utrecht wordt er weldra
I een geopend hot Gemeentebestuur van Haar-
lem heeft voor een paar weken besloten er
een op te richten, terwijl nog in verscheidene
andere pluatsen pogingen worden aangewend
om tol oprichting van dergelijke scholcu te
komen.
Doch, al stemt dit onze verwachtingen
hoopvol, al is do mogelijkheid groot, dat
er wellicht binnen een tiental jaren in de
meeste steden scttolon voor achterlijke kin
deren zullen zijn verrezen, wat dan te doen
voor d i e kinderen in do kleinste steden en
plattelandsgemeenten, waar het aantal te
goring is om een schooltje op te richen, zelfs
een bijklasse te vormen'? En die kinderen
ook in plaatsen, waar scholen zijn met
zwakken wil, slecht ontwikkeld zedelijk in
zicht, die opgrooien in een voor hen verder
felijke omgeving, die in den huiselyken kring
dag aan dug de meest vurkuerde voorbeelden
voor oogen krygen Do kinderen, by wie
wordt afgebroken wat in de school is opge
bouwd kV zijn kinderen, die ook door de
buitengewone school niet gered kunnen
worden. Voor dezen, de laatstgenoemden
zoowel als die ten plattelande, zyn inter
naten dringend uoodig, en zoolang deze er
nog niet zijn, is voor de opvoeding der ach
terlijke kinderen nog maarten halve gezorgd.
Er bestaan eenige inrichtingen van dion aard,
slechts voor de gegoeden, doch niet voorde
armen. Hier ligt nog een heerlijk, zegenver-
spreidend work to verrichten, en wij nemen
deze gelegenheid waar om de aandacht van
den lezer te vestigen op een plan, van een
buteekeiiis, die niet is te overschatten.
Door cenigen, die liefde gevoelen voorde
arme zwakzinnigen, wien de opvoeding (1 zet'
kinderen ernstig ter harte gaat, s besloten,
tor eere van den bekenden dichter en groeten
kiriderv iend dr. J. P. Heije als duurzame hulde
aan dezen edelen man, op den honderdsten
jaardag zijner geboorte, den lsten Maart
1909, te scheppen
„Voor hen, itie eeuiaaiu, arm, ellendig zptj
Zoo'n groene plek in 'a leven# zandwoeBiijn
Door hen is opgericht een Vereeniging
tot het verzorgen, opvoeden en verzorgen
van zwakzinnige kinderen". Het doel der
Vereeniging is zwakzinnige kinderen zoodanig
voor te bereiden en zoowel geestelijk als
lichamelijk te ontwikkelen, dat zij na het
verstryken van hun leeftijd in staat zijn,
in huu levensonderhoud to voorzien. Aan-
vaukehjk 2al daartoe éon algemeen opvoe
dingshuis, toegankelijk voor alle gezindten,
worden opgericht, waarin zorg gedragen
wordt voor de Christelijke opvoeding dei-
kinderen.
Zoo bestaat dus de mogelijkheid, weldra
een inrichting te zien openen, de eerste ro
ons land, voor die beklagenswaardige kinde
ren, voor wie tot nu toe niets werd gedaan,
die, omdat men zich hun lot niet aantrok,
voor 't meerendeel ten onder gingen.
Moge dezen manneu in hun edel voornemen
gesteund worden, opdat hun plan kunne
verwezenlijkt worden mogen er in de naaste
toekomst meer internaten worden gesticht,
opdat later honderden in den lande, die daar
hun opvoediug hebben genoten, die daar
zijn voorbereid voor hun bescheiden, maar
eerlijke broodwinning, met ionige danbaar-
heid kunnen getuigen van het heerlijke
werk, dat daar niet te vergeefs aan hen is
verricht.
Arnhem. J. van Woebkom,
Hoofd der Buitengewone school
(school voor zwakzinnig-n).
In de Roomsch Katholieke kerken is Zondag
voorlezing gedaan van een besluit, waarbij
bepaald is, dat voortaan alle huwelijken tus-
schen Katholieken en niet-Katholieken, orn
geldig te zijn, moeten gesloten worden voor
den pastoor of diens gevolmachtigde en
twee getuigen. Van a.s. Paschen af zullen in
het vervolg ook de gemengde huwelijken,
welke alleen voor den Burgerlijken stand of
op elke andere wijze gesloten worden, niet
alleen ongeoorloofd, maar ook ongeldig zijn.
Van doorgaans zeer goed ingelichte zijde
wordt ons meedegedeeld, dat het veelbespro
ken Driepuntje aan den Arnhemseheweg
weldra in eigendom zal overgaan aau de
Gemeente.
Natuurlijk moet de Gemeenteraad nog
besluiten tot den definitieven koop en moet
dit besluit nog worden goedgekeurd door
Gedeputeerde Statendoch alles wijst er op,
dat het gevaarlijke punt voor voetgangers en
wielrijders zelfs zeer spoedig zal zyn veran
derd in een mooi pleintje met vry uitzicht
naar alle zijden.
In verband met den Goeden Vrijdag wordt
do gewone weekmarkt reeds morgen
gehouden.
Men zie ook de keunisgeving aan het
hoofd van dit nummer voor de openstelling
op de komende feestdagen van het Bureau
van den Burgerlijken stand.
De Kamer van Koophandel en Fabrieken
houdt Donderdagavond eon openbare verga
dering ten Raadhuize.
Mei. L. M. Sinnige en de heer H. Radersma
zijn benoemd tot leden van de propaganda
commissie der plaatselijke afdeeling van hel
Ned. Onderwijzers Genootschap.
De heer J. H. Lodder slaagde ook voor
de akte Vrije- en ordeoefeningen.
Moj. A. D. E. G. van Ede is benoemd tot
leerares in de Gymnastiek auu.drie Gemeente
scholen te Amsterdam.
De »N. Rotlerd. Crt." noemt kolonel J. H.
A. Niorstrasz, thans commandant van het 7e
regiment infanterie, als aangewezen voor com
mandant der 4e divisie infanterie en kolonel
J. A. Roeloffs, commandant van liet '2e regi
ment infanterie, als commandant der Nieuwe
llollandsche Waterlinie.
Luitenant-kwartiermeester S. P. Visser,
van hut 5o regiment infanterie, wordt 21
April voor een maand gedetacheerd te Nieu-
worsluis als verplegings-officier tijdens de
laridweeroefeningeii.
Kapitein W. F. N. von Hombracht, van
het .je regiment infanterie gedetacheerd bij
du landmacht in West-lndië, zal 1 Mui per
«Prins Maurit8" naar Curajao vertrekken.
BJj het tpfilatings-axaman voor da Hoogare
Krngsschool zijn o. a. geslaagd luitenant B
Stövur voor dun krijgskundigen en luite
nant W. J. A. de Wolff voor den intendance
cursus.
De hy het 5e rugimeut infanterie nieuw
benoemde militie-luitenant C. J. li. Bosch
zal niet 18 dezer worden beëudigd, gelijk
aanvankelijk werd bepaald, doch de i 25sten.
De commissie uit het Hoofdbestuur der
onderofïiciersvereeniging «Ons Belang" is op
audiëntie geweest bij den Mioistor van Oorlog
en in de gelegenheid gesteld, doel en streven
dier vereeniging nader toe te lichten, waarna
door den Minister is verklaard, dat. hij een
en ander krachtig wenscht te steunen, onder
voorwaarde, dat de onderofficieren zeiven
d.n ook medewerken en zich dien steun
waardig maken.
Daar komt opeens weer een profusie van
muziek.
Den '22 April zal een der Palestrma- koren
uit Utrecht, dat onder directie van den
heer P. Jos. Vrancken onzen lezors wele
bekend een uitvoering geven in de Groot
kerk.
Deu '28sten geeft «Amersfoort's mannen
koor" zyn eerste uitvoering in Arnicitia.
En den 30sten zal de plaatselijke afdeeling
van Toonkurist", mede in Arnicitia, haar
65^tu uitvoering geven.
Het P.ilestrina-koor zal behalve vijf kleine
werken van G. F. da Palestrina ten gehoore
brengen dr. Diepenbrock's »Stabat Mater"
en >lntocht in Jeruzalem" een nieuwe com
positie van den heer Vrancken.
Het geheel is een herhaling der uitvoering
op Palmzondag in de Luthersche kerk te
Utrecht.
Voor ile uitvoering van het jeugdige Man
nenkoor zie men de advertentie hierneven.
Toonkunst wy.it den avond aan Felix
Mendelssohn Bartholdy.
Het eerste elftal van Quick, dat in
November bier P. W. uit Enschede sloeg
met 6—0 is Zondag te Eusobcde door P. W.
geslagen met 5—0, De rust ging in met 3 -0.
Quick had éen invallerP. W. hut volle
dig elftal.
De wedstrijd was weinig spannend.
H. V. C. sloeg daarentegen op haar terrein
achter Rustoord het onderofficieren-elftal
E. M. M. A. met 7-0.
Er is gepoogd, het uurloon der timmer
lieden te brengen van 18 op 20 cent. Ten
slotte werd een gecombineerde vergadering
gehouden tusschen afgevaardigden der tim
merlieden-patroons en der gezellen.
De billijkheid der loonsverhooging werd
erkend, doch met het oog op den voor velen
zeer slechten tijd werd in overweging gege
ven, de verhoogiug lhan4 nog niet in te
voeren.
Door bijzondere omstandigheden kan de
Jaarvergadering van Handel en Nyverheid"
niet morgen worden gehouden, doch 2&1 zij
Donderdagavond plaats hebben.
Moge deze belangrijke vergadering nu eens
zeer druk worden bezocht.
Weldra zal door de afdeeling van het Ned.
Onderwijzers Genootschap hier een openbare
▼ergadeting worden belegd, waarin de beer
A. J. Schreuder, hoofd der school voor ach
terlijke kinderen op «Klein Warnsborn", zal
spreken over onderwijs aan zwakzinnigen.
Wat dit beoogt, leert het hoofdartikel in
dit nummer.
Bij de Zaterdagavond gehouden aanbeste
ding voor de vergrooting met drie lokalen
der Gabrie-Mehen-school werd ingeschreven
door de heeren J. van Keulen voor f6368,
G. Wassink voor 6057 en T. van Hoogevest
voor f'5745.
Het werk is den minsten inschrijver opge
dragen.
lieden werden 37-stuks hoornvee aan de
veemarkt hi6i* aangevoerd.
De vetto koe gold f'240, ie zes kalfyaarzen
f 120 a f 190, de 7 vaarzen f 135 a f 170,
de 4 kalfdragende koeien f 140 A f '210, de
8 melkkoeien 1 135 A f200, du 4 guste koeien
f 120 a f 180 en de 7 pinken f 40 a f 80.
De markt was willig.
Aan het Commissariaat van polititie zyn
voor de rechthebbenden terug te bekomen
oen halskettinkje, een hondenzweep en een
deksel van een horlogekast, daar als gevonden
gedeponeerd.
Zondagavond ontstond een begin van brand
in een schuurtje achter een der woningen
aan de Aldegonde-straat.
Eer spuit 1, die zeer snel Ier plaatse was,
water behoefde te geven, was het vuur reeds
met behulp der buren gedoofd.
Het geval had geweldige belangstelling;
l was een gedraaf' van ju welste.
Ten huizo van een burger zyn door de
recherche in beslag genomen miliiairo éuui-
puments-stukken, die hoogst veimoedelük
uit da lnfanterie-kazerne zyn ontvreemd.
