Dinsdag 2 Juni 1908. No. 7511. 57e Jaargang. Feuilleton. DATO, FIRMA A. H. VAN CLEEFF te AMERSFOORT. Verschijnt Dinsdag Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden /l. franco per post f 1.15. Advertentiën 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bij regel- abonnement reductie, waarvan tarief' op aanvraag kosteloos. Legale, oflicieële- en onteigenings ari vertentiën per regel 15 cent. Reclames 15 regels f 1.25 elke regel meer f 0.25. Groote letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent. Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht. KORTEGRACHT S Telephoon 19 KENNISGEVINGEN. Da GEDEPUTEERDE STATEN dar provincie UTRECHT, brengen ter kennis van belanghebbenden, dat de overeenkomstig art. 110 der Kieswet in dato 8 Juni 1908 van kracht zjjude an in de plaats der bestaande tredende Lijst der Hoogstaangeslagenen in de pro vincie Utreobt, verkiesbaar als afgevaardigden ter Eerste Kamer der Staten-Generaal, voor een ieder op de Provinciale Griffie ter inz<ge is nedergelegd en tegen betaling der kosten in afschrift algemeen verkrijgbaar is gesteld. Bedoelde Ljjet zal ingevolge art. 111 der Kieswet worden geplaatst in de Nederlandscbe Staatscourant van 15 Juni e.k. Utreoht, 28 Mei 1908. De Gedeputeerde Staten voornoemd, F. D. 8CHIMMELPENNINOK, Voorzitter L. J. RIETBERG, Griffier. De BURGEMEESTER van AMERSFOORT Brengt ter kennis van de ingezetenen dezer Ge meente, dat het door den Directeur van 's Rijks directe belastingen, enz. te Utrecht executoor «er- klaard kohier No. 7 van de Personeel» Belasting over het dienstjaar 1908 aan den Ontvanger van 's Rijks directe belastingen alhier is ter hand gesteld, aan wien ieder verplicht is, zijnen aanslag op den bij de wet bepaalden voet te voldoen. Gedaan en op de daarvoor gebruikelijke plaatsen aangeplakt te Amersfoort den 1. Juni 1908. De Burgemeester voornoemd WUDTIER8. Werkloosheid. ui. Het Comité van inzameling hield zgu eerste vergadering op Vrijdag 10 Januari. Tot Voorzitter werd benoemd de heer A. M. Tromp van Holst, tot plaatsvervan gend-Voorzitter de heer H. W. E. Vrijdag en tot Secretaris de beer M. van Heioma, die allen de benoeming aannamen. Besloten werd eeu inzameling van gelden te houden door de geheele stad en aan alle ingezetenen lijsten aan te bieden voor bij dragen in eens of per week en dit, zoo mogelijk, te doen geschieden door een aantal jongedames, die zich, na daartoe te zijn aangezocht, bereid mochten verklaren. Met den meesten spoed werd voor dit doel een uitnoodiging aan 50 jongedames verzonden en reeds hadden zich den volgen den dag een 48-tal bereid verklaard, die, na met het Bestuur deze aangelegenheid geregeld en besproken te hebben, de taak van inzamelen op zich namen. Tevens stel den nog eenige leden uit het comité zich beschikbaar voor dit doel en werd op Maan dag 43 Januari 1908 met het aanbieden der lijsten aangevangen. Dank zij vooral de groote toewijding der dames voor deze zaak, was bet resultaat schitterend. Een woord van lof en oprechten 81.) Io den beginne bad hei den baron ontzette>.d verveeld, maar zjjn belangstelling was wakker ge worden boe verder hij kwam. Een van de eerste avonden dat hij ermee bezig was, had hij hartelük gelachen over alle betrekkingen die bjj hier bekleedde: rjjleeraar, verbaier vso geschiedenissen, partner bjj ecarté en tennis, en nu ook nog huwelijksmakelaar. Tot last in den nacht zat hjj te werken, maar tevergeefs zocht hij iederen dag naar een gelegen heid om zijn nieuwe kennis ten beste te geven. Dat moest aan bet toeval worden overgelaten en eindelijk was dat nu gebeurd. Niemaud, zelfs de landraad niet, kon over diens verheffing in den adelstand meer verheugd zijn dan de baron. En dus was hg bet er volkomen mee eens, over morgen aan te vangen met den graaf te vertellen van dit voor hem geheel onbekende terrein. De graaf was met bet denkbeeld zeer ingenomen, al interresseerde de stof hem zeer weinig. Niet omdat hjj trotsoh was op zjjn adeldom, maar alleeo omdat hü er niet van hield zich geestelijk in te spannen. Hu las de „Kreuzzeitung" die hg iederen dag .tienmaal vervloekte en twaalfmaal ter hand nam, dank voor hun flinke raedewerkiDg komt hun ten volle toe. Door het comité werd in zijn vergadering van 29 Januari 1908, waarbjj de dames inzaamelaarsters tegenwoordig waren, gecon stateerd, dat toen reeds was ontvangen een totaal bedrag van ruim f4900, terwyl door alle dames de lijsten nog niet waren inge leverd. Er mocht dus worden aangenomen, dat behalve bovengenoemd bedrag, plus de nog te verwachten lijsten, de opbrengst van een door de dames onderwijzeressen der Industie- en Huishoudschool te houden verloting, met een maximum van 2000 loten a 25 cent per lot, het totaal der inkomsten meer dan f5000 zouden bedragen. Na verkregen inlichtingen omtrent de wekelijkscbe uitkeeringen besloot bet comité van inzameling voorloopig geen nieuwe plannen tot verkrijging van meerdere gelden te vormen, daar het zich liet aanzien, dat er voldoende middelen aanwezig waren om den nood der werkloozen in de eerste maan den te lenigen. Ontvangen isaan giften in eens en aan wekelyksche bijdragen f 5177.20, de opbrengst eener verloting f250.60, totaal f 5427.80. Waar de verschillende commissies reeds op zulk een uitgebreide wijze verslag gaven van de handelingen van het geheele comité, meent de financieele commissie dat op vol doende wyze is aangetoond hoe de gelden zyo besteed en wil zjj daarom dan ook alleen volstaan met de verklaring, dat zij de gehouden administratie van den Penning meester heeft nagegaan en accoord bevonden. Het resteerende saldo zal op de meest so- liede wijze beheerd worden om later ter dispositie gesteld te wordoe. Een opmerking meent de commissie te moeten maken, nl.Bij de uitgifte van de bons, is uitdrukkelijk verzocht, dat ieder bij zijn eigen leverancier bleef. De commissie ging van bet volgende stand punt uit. De kleine winkelstand wordt 's win ters iinancieel het zwaarst getroffen, omdat de gewoonte bestaat, 's winters op rekening te koopen en in bet voorjaar, wanneer or meer werk is, dat de arbeiders dan de schuld afbetalen. Waar de werkloosheid en dus geldgebrek zoo groot was dezen winter, maakte de kleine winkelstand ook een zwaren tijd mede. Door bovengenoemd verzoek meende de commissie, dat er ook voor den winkelstand eenige verlichting zou komen. De practijk heeft echter aangetoond, dat men met de bons naar andere leveranciers ging. Men gaf daarvan verschillende redenen. Valsche schaamte was echter het meest plausibele motief. las de nieuwe romans, die man gelezen moest heb ben om te kunnen meepraten, maar om meer te lezen, bad bjj naar zgn innerlijke overtuiging geen tjjd. Ook hg bad er natuurlijk geen flauw vermoeden van, waarom de baron plotseling too'n belangstel ling bad voor den burgerstand hg wist msar éen oplossingdat zijn gast niet langer kon aanzien boe hg zich verveelde bjj die eeuwige verhalen van zgn vrouw. De graaf was den baron dankbaar, dat deze niet gewacht had tot zgn hulp werd ingeroepen, maar dat hg uit eigen beweging de gravin wilde geuezen. Da gravin bracht het gesprek gauw weer op deu landraadhaar was te binnen geschoten wat zy in baar eerste verbazing over bet hoofd bad gezien de landraad was, ofsoboOB jonggezel, in den erfe- Igken adelstand verheven en dat wees er natuurlijk op, dat hg 6f al verloofd was óf althans zich zeer ernstig met de gedachte daaraan bezig hield. .Verloofd is bg niet," zeide de graal, „want waar om zou bg ons dat niet hebben meegedeeld. Mis schien was zgu burgeljjke naam daartoe een hinder paalmaar nu hg van adel is, is dit weggeoomen, wanneer hg al een aanstaande heeft. Ik geloof, dat hij die uog zoekt. Wie zou hij nemen?' En lacheud voegde hij er aan toe„Jammer, dat Marianne niet hier is. Die zcu hem zeker op de koffie vragen en hem bet portret van zgn aanstaan de laten zien De gravin behandelde de zaak ernstiger. De land raad was een goede partijmen mocht over nieuwen adel denkeu sooah men wilde, hg was van adel. De Voorzitter der sub-commissie voor werkverschaffing, de beer E. L. Visser, gaf io de vergadering van 14 Januari ten Stad- huize een overzicht van de werkzaamheden eener vorige commissie tot werkverschaffing die rechtspersoonlijkheid verkreeg en feiteljjk nog bestaal, zelfs nog een kas bezit van f25, en waarvan de heer Visser het eenig over gebleven lid is sedert de oprichting. Later zijn nog eenige bestuursleden geasstimeerd, waarvan, door vertrek of overljjden, ook alleen jhr. J. W. A. Barchman Wuytiers is gebleven. Op voorstel van den Voorzitter werd be sloten te trachten ae kas dier vereeuiging over te nemen en ter beschikking te stellen van de commissie uit de burgerij, wanneer door deze sub-commissie werk wordt ver schaft. De heer Noorman vroeg werk van ge meentewege voor de werkloozen gedurende dezen winter. De beer Kam zeide, dat reeds een 70-tal werkloczen aan het ijshakken zijn geplaatst a 14 cent per uur, doch dat voor dat doel slechts een kleine post op de ge meentelijke begrooting is uitgetrokken, zoo dat alleen voor puinkloppen nog meer werk gegeven kan worden, hetgeen geschieden zal. Verschillende denkbeelden werden geop perd om op andere wijze werk te verschaf fen grondwerk ten behoeve van Birkhoven, het vernarden van wandelpaden op den Amersfoortschen Berg, enz. doch geen dezer denkbeelden bleek bij onderzoek voor onmid dellijke uitvoering vatbaar. De sub-commissie beeft zich er dus toe moeten bepalen, een beroep te doen op haar Voorzitter om, in zijn hoedauigheid van Wethouder, te willen bevorderen, dat van Gemeentewege zooveel mogelijk werk beschikbaar gesteld zou worden, eu dat na onderzoek gemeld zou worden aan wie zoodanig werk het best besteed zou zijn. Blijkens oiïicieele opgaven is gedurende 14 dagen ijs gehakt tegen een loon van te zamen f550, terwijl gedurende 33 dagen puin is geklopt tegen een loon van te zamen f500. Het spreekt van zelf, dat, daar de sub commissies geheel zelfstandig optraden en werkten, het Comité in zijn geheel gemak kelijk werk heeft gehad. Er zijn dan ook slechts een viertal verga deringen gehouden, waarvan de resultaten zich afspiegelen in de verslagen der sub commissies. Melding dient echter te worden gemaakt van de laatstgehouden vergadering op Maan dag 4 Mei in «Ons Huis". Door de groote offervaardigheid, die den Amersfoortschen inwoners tot blijvende eer zal strekken en door de gepaste zuinigheid waarm e de ingekomen gelden ziju beheerd, Daarbg kwam zijn rijkdom, de zekerheid, dat bij later een schitterende carrière zou maken en nog zooveel anders. Hij zag er goed uit, was amusant kortom voor vele jonge meisjes een aanstaande xoo- soosls er niet heel veel zijn. Allen, die van adel waren en in de buurt woon den, weiden besproken en gelaxeerd. „U is toch eigenlijk een eigenaardige moeder," zeide Alexa, toen de gravin weer eeDs bezig was allerlei menscben op te noemen, die in baar oogen geschikt waren om met elkaar te trouwen. „Iedere aniere moader zou, wanneer zij het over dit onderwerp had, er in de eerste plaats aan den ken bsar eigen Kinderen te doen trouwen maar u denkt altijd eerst aan anderen." „Maar Alexa, wat moet do baron uu wel van die woorden deDken?" Alexa laohte„Niet waar baron, wjj zgu goede vrienden en voor u behoef ik mg niet te geneeren. En dan bet is toch ook geen schande wanneer een joug meisje zegt, dat zjj wel trouwen wil. Ilc weet wel, dat ik evenals Dagmar ingekocut ben in een pension voor dames uit onzen stand, maar dat hst nu juist mjjn bartewenscb is mjjo levensavond, om me een9 p >8tisch u.t te drukken, daar te sljjten, kan ik nu niet precies zeggen." De gravin wist niet goed wat sjj zeggen moest. Alexa bad geljjk, maar in tegenwoordigheid van den baron vond zjj dit ouderwerp toch minder geschikt. Ten slotte was hij toch ook een man, die velen jongeineiqjes als echtgenoot welkom zou zjjn en. al kwam hjj ook voor haar dochters in geen enkel opsioht in aanmerking, het onderwerp bleef bleek bet namelijk, dat een vrij aanzienlijke som niet behoefde te worden uitgekeerd eu dus in kas kon bljjven. Nu diende te worden vastgesteld wat met deze gelden (ƒ1800) zou moeten geschieden. Het Dagelijksch Bestuur van het comité had over deze vraag natuurlijk reeds be raadslaagd en was overtuigd, dat dit geld ten bate zou moeten komen van werkloozen, waarvoor het bedoeld was. Over het algemeen er geen vriend van, altijd te peinzen over ellende, die komen kan, meende het Dagelijksch Bestuur toch wel degelijk rekening te moeten houden met hetgeen den volgenden winter weer voor de deur kan staan. En het vooruitzicht is helaas weinig hoopvol. Immers nu in het voorjaar, in Mei, nu er eigenlijk overvloed van werk moest zgn, worden er o.a. in de bouwvakken nog menschen door de patroons afgedankt, omdat er niets te doen is. Er heerscht in de drie grootste Bg verheids- landen van de wereld een algeraeene tegen spoed en daarvan ondervinden wjj den terug slag. Het is hier de plaats niet, de oorzaken daarvan op te sporen, wat ook trouwens niet zoo eenvoudig zou zijn, omdat er bti gebrek aan algemeene welvaart zóóveel factoren in 't spel komen, nationale- en internationale, dat wij de dunne draadjes, die al deze belangen aan elkander verbinden, toch niet duidelijk kunnen onderscheiden. Maar dit willen wg zeggen, dat, nu de zaken voor de arbeiders in dit seizoeu reeds slecht staan, er kans is, dat er in den aan staanden winter weer ellende door werk loosheid zal worden geleden. Hierop kar. slechts éen antwoord gegeven worden voor de toekomstige slachtoffers en dat is: verzekeren eu sparen. Zij zullen dit niet allen kunnen doen. De meeste verzekeringskassen hier te stede zijn nog zoo jong, dat de uitkeeringen bg ge dwongen werkloosheid niet groot kunnen zijn en de meeste spaarpotten zgn, daar de ellende zoo onverwacht kwam, helaas niet groot. Maar voor allen, die van goeden wil zjjn, kan er hulp komen van de Gemeente en... van de bovenbedoelde overgeschoten som. Het D igelijksch Bestuur was er echter ook van overtuigd, dat het in uitzicht stellen van toekorastigen steun, zonder dat daaraan eenig voorbehoud werd verbonden, zou kun nen leiden tot zorgloosheid. Vandaar dat er voorgesteld werd, reeds dezen zomer het oog te houden op de gezinnen, van welke men kan vermoeden, dat zg in den a.s. win ter weer met werkloosheid te kampen zullen hebben. En dus meende het de spaarzaam heid aan te moedigen, door mede tedeelen, dat in de eerste plaats voor steun in aan merking zullen komen, zg, die zelf pogingen in het werk hebben gesteld, te zorgen voor pjjtilglr. De jjdelheid van mannen ia soms gtooter aan van vrouwen en zich te moeten beschouwen als „hors concurrence" is voor niemand prettig. „Ik geef je groot geljjk," zeide de graaf. „Wacht maar, ik bezorg je een besten man en als je den landraad hebben wilt" „Maar papa," zeide zjj verlegen. „Maar Eduard." zeide de gravin, „ik begrjjp je|niet." Haar toon maak to hem bang. „Ik heb toch met die woorden niets kwaads be doeld met den landraad bedoelde ik nu niet direct onzen landraad. Ik wilde maar zeggen wanneer Alexa een man wit hehlen, onverschillig wie hg is, zjj zal hem hebben ook, daarvoor is ze mjjn eenige lieveling, niet waar Alexa?" En hjj trok haar naar zich t >e, kuste haar tender en hield haar handen in de zjjoe. Tevergeefs beproefde de gravin bet gesprek in eer. andere richting te leiden; bet wilde, door welke oorzaak dan ook, niet goed meer vlotten. Natuur lijk was bet maar een toeval geweest, dst de graaf de namen van Alexa en den landraad samen had gebracht, maar bet pijnlijke van het geval bleef toon bestaan, vooral uu de laudraad den volgenden dag zou komen. „Wellicht speel je met den baron nog een partg ecarté, lieve Eduard?" Wanneer zjjn vrouw htm „lieve Eduard" noemde, dan was dat voor hem een bewijs, dat zjjn geweten lang niet zoo zuiver was als bjj zichzelf wel inbeeldde, dau was er iets niet in den baak. En zoo was ook op dit oogeublik sjju eerste gedachte: wat heb ik nu wser misdreven? (Wordt vervolgd.)

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsche Courant | 1908 | | pagina 1