Dinsdag 2
Juni 1908.
No. 7511.
57e Jaargang.
Feuilleton.
DATO,
FIRMA A. H. VAN CLEEFF
te AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden /l.
franco per post f 1.15. Advertentiën 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bij regel-
abonnement reductie, waarvan tarief' op aanvraag kosteloos. Legale, oflicieële- en onteigenings
ari vertentiën per regel 15 cent. Reclames 15 regels f 1.25 elke regel meer f 0.25. Groote
letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening gebracht en kosten
evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
KORTEGRACHT S
Telephoon 19
KENNISGEVINGEN.
Da GEDEPUTEERDE STATEN dar provincie
UTRECHT,
brengen ter kennis van belanghebbenden, dat de
overeenkomstig art. 110 der Kieswet in dato 8 Juni
1908 van kracht zjjude an in de plaats der bestaande
tredende Lijst der Hoogstaangeslagenen in de pro
vincie Utreobt, verkiesbaar als afgevaardigden ter
Eerste Kamer der Staten-Generaal, voor een ieder
op de Provinciale Griffie ter inz<ge is nedergelegd
en tegen betaling der kosten in afschrift algemeen
verkrijgbaar is gesteld.
Bedoelde Ljjet zal ingevolge art. 111 der Kieswet
worden geplaatst in de Nederlandscbe Staatscourant
van 15 Juni e.k.
Utreoht, 28 Mei 1908.
De Gedeputeerde Staten voornoemd,
F. D. 8CHIMMELPENNINOK, Voorzitter
L. J. RIETBERG, Griffier.
De BURGEMEESTER van AMERSFOORT
Brengt ter kennis van de ingezetenen dezer Ge
meente, dat het door den Directeur van 's Rijks
directe belastingen, enz. te Utrecht executoor «er-
klaard kohier No. 7 van de
Personeel» Belasting
over het dienstjaar 1908 aan den Ontvanger van
's Rijks directe belastingen alhier is ter hand gesteld,
aan wien ieder verplicht is, zijnen aanslag op den
bij de wet bepaalden voet te voldoen.
Gedaan en op de daarvoor gebruikelijke plaatsen
aangeplakt te Amersfoort den 1. Juni 1908.
De Burgemeester voornoemd
WUDTIER8.
Werkloosheid.
ui.
Het Comité van inzameling hield zgu eerste
vergadering op Vrijdag 10 Januari.
Tot Voorzitter werd benoemd de heer
A. M. Tromp van Holst, tot plaatsvervan
gend-Voorzitter de heer H. W. E. Vrijdag
en tot Secretaris de beer M. van Heioma,
die allen de benoeming aannamen.
Besloten werd eeu inzameling van gelden
te houden door de geheele stad en aan alle
ingezetenen lijsten aan te bieden voor bij
dragen in eens of per week en dit, zoo
mogelijk, te doen geschieden door een aantal
jongedames, die zich, na daartoe te zijn
aangezocht, bereid mochten verklaren.
Met den meesten spoed werd voor dit
doel een uitnoodiging aan 50 jongedames
verzonden en reeds hadden zich den volgen
den dag een 48-tal bereid verklaard, die,
na met het Bestuur deze aangelegenheid
geregeld en besproken te hebben, de taak
van inzamelen op zich namen. Tevens stel
den nog eenige leden uit het comité zich
beschikbaar voor dit doel en werd op Maan
dag 43 Januari 1908 met het aanbieden der
lijsten aangevangen.
Dank zij vooral de groote toewijding der
dames voor deze zaak, was bet resultaat
schitterend. Een woord van lof en oprechten
81.)
Io den beginne bad hei den baron ontzette>.d
verveeld, maar zjjn belangstelling was wakker ge
worden boe verder hij kwam. Een van de eerste
avonden dat hij ermee bezig was, had hij hartelük
gelachen over alle betrekkingen die bjj hier bekleedde:
rjjleeraar, verbaier vso geschiedenissen, partner bjj
ecarté en tennis, en nu ook nog huwelijksmakelaar.
Tot last in den nacht zat hjj te werken, maar
tevergeefs zocht hij iederen dag naar een gelegen
heid om zijn nieuwe kennis ten beste te geven.
Dat moest aan bet toeval worden overgelaten en
eindelijk was dat nu gebeurd. Niemaud, zelfs de
landraad niet, kon over diens verheffing in den
adelstand meer verheugd zijn dan de baron.
En dus was hg bet er volkomen mee eens, over
morgen aan te vangen met den graaf te vertellen
van dit voor hem geheel onbekende terrein. De
graaf was met bet denkbeeld zeer ingenomen, al
interresseerde de stof hem zeer weinig. Niet omdat
hjj trotsoh was op zjjn adeldom, maar alleeo omdat
hü er niet van hield zich geestelijk in te spannen.
Hu las de „Kreuzzeitung" die hg iederen dag
.tienmaal vervloekte en twaalfmaal ter hand nam,
dank voor hun flinke raedewerkiDg komt
hun ten volle toe.
Door het comité werd in zijn vergadering
van 29 Januari 1908, waarbjj de dames
inzaamelaarsters tegenwoordig waren, gecon
stateerd, dat toen reeds was ontvangen een
totaal bedrag van ruim f4900, terwyl door
alle dames de lijsten nog niet waren inge
leverd.
Er mocht dus worden aangenomen, dat
behalve bovengenoemd bedrag, plus de nog
te verwachten lijsten, de opbrengst van een
door de dames onderwijzeressen der Industie-
en Huishoudschool te houden verloting, met
een maximum van 2000 loten a 25 cent per
lot, het totaal der inkomsten meer dan f5000
zouden bedragen.
Na verkregen inlichtingen omtrent de
wekelijkscbe uitkeeringen besloot bet comité
van inzameling voorloopig geen nieuwe
plannen tot verkrijging van meerdere gelden
te vormen, daar het zich liet aanzien, dat
er voldoende middelen aanwezig waren om
den nood der werkloozen in de eerste maan
den te lenigen.
Ontvangen isaan giften in eens en aan
wekelyksche bijdragen f 5177.20, de opbrengst
eener verloting f250.60, totaal f 5427.80.
Waar de verschillende commissies reeds
op zulk een uitgebreide wijze verslag gaven
van de handelingen van het geheele comité,
meent de financieele commissie dat op vol
doende wyze is aangetoond hoe de gelden
zyo besteed en wil zjj daarom dan ook
alleen volstaan met de verklaring, dat zij de
gehouden administratie van den Penning
meester heeft nagegaan en accoord bevonden.
Het resteerende saldo zal op de meest so-
liede wijze beheerd worden om later ter
dispositie gesteld te wordoe.
Een opmerking meent de commissie te
moeten maken, nl.Bij de uitgifte van de
bons, is uitdrukkelijk verzocht, dat ieder bij
zijn eigen leverancier bleef.
De commissie ging van bet volgende stand
punt uit. De kleine winkelstand wordt 's win
ters iinancieel het zwaarst getroffen, omdat
de gewoonte bestaat, 's winters op rekening
te koopen en in bet voorjaar, wanneer or
meer werk is, dat de arbeiders dan de schuld
afbetalen. Waar de werkloosheid en dus
geldgebrek zoo groot was dezen winter,
maakte de kleine winkelstand ook een zwaren
tijd mede.
Door bovengenoemd verzoek meende de
commissie, dat er ook voor den winkelstand
eenige verlichting zou komen. De practijk
heeft echter aangetoond, dat men met de
bons naar andere leveranciers ging. Men gaf
daarvan verschillende redenen. Valsche
schaamte was echter het meest plausibele
motief.
las de nieuwe romans, die man gelezen moest heb
ben om te kunnen meepraten, maar om meer te
lezen, bad bjj naar zgn innerlijke overtuiging geen
tjjd.
Ook hg bad er natuurlijk geen flauw vermoeden
van, waarom de baron plotseling too'n belangstel
ling bad voor den burgerstand hg wist msar éen
oplossingdat zijn gast niet langer kon aanzien boe
hg zich verveelde bjj die eeuwige verhalen van zgn
vrouw.
De graaf was den baron dankbaar, dat deze niet
gewacht had tot zgn hulp werd ingeroepen, maar
dat hg uit eigen beweging de gravin wilde geuezen.
Da gravin bracht het gesprek gauw weer op deu
landraadhaar was te binnen geschoten wat zy in
baar eerste verbazing over bet hoofd bad gezien
de landraad was, ofsoboOB jonggezel, in den erfe-
Igken adelstand verheven en dat wees er natuurlijk
op, dat hg 6f al verloofd was óf althans zich zeer
ernstig met de gedachte daaraan bezig hield.
.Verloofd is bg niet," zeide de graal, „want waar
om zou bg ons dat niet hebben meegedeeld. Mis
schien was zgu burgeljjke naam daartoe een hinder
paalmaar nu hg van adel is, is dit weggeoomen,
wanneer hg al een aanstaande heeft. Ik geloof, dat
hij die uog zoekt. Wie zou hij nemen?'
En lacheud voegde hij er aan toe„Jammer, dat
Marianne niet hier is. Die zcu hem zeker op de
koffie vragen en hem bet portret van zgn aanstaan
de laten zien
De gravin behandelde de zaak ernstiger. De land
raad was een goede partijmen mocht over nieuwen
adel denkeu sooah men wilde, hg was van adel.
De Voorzitter der sub-commissie voor
werkverschaffing, de beer E. L. Visser, gaf
io de vergadering van 14 Januari ten Stad-
huize een overzicht van de werkzaamheden
eener vorige commissie tot werkverschaffing
die rechtspersoonlijkheid verkreeg en feiteljjk
nog bestaal, zelfs nog een kas bezit van f25,
en waarvan de heer Visser het eenig over
gebleven lid is sedert de oprichting. Later
zijn nog eenige bestuursleden geasstimeerd,
waarvan, door vertrek of overljjden, ook
alleen jhr. J. W. A. Barchman Wuytiers is
gebleven.
Op voorstel van den Voorzitter werd be
sloten te trachten ae kas dier vereeuiging
over te nemen en ter beschikking te stellen
van de commissie uit de burgerij, wanneer
door deze sub-commissie werk wordt ver
schaft.
De heer Noorman vroeg werk van ge
meentewege voor de werkloozen gedurende
dezen winter. De beer Kam zeide, dat reeds
een 70-tal werkloczen aan het ijshakken zijn
geplaatst a 14 cent per uur, doch dat voor
dat doel slechts een kleine post op de ge
meentelijke begrooting is uitgetrokken, zoo
dat alleen voor puinkloppen nog meer werk
gegeven kan worden, hetgeen geschieden zal.
Verschillende denkbeelden werden geop
perd om op andere wijze werk te verschaf
fen grondwerk ten behoeve van Birkhoven,
het vernarden van wandelpaden op den
Amersfoortschen Berg, enz. doch geen dezer
denkbeelden bleek bij onderzoek voor onmid
dellijke uitvoering vatbaar.
De sub-commissie beeft zich er dus toe
moeten bepalen, een beroep te doen op
haar Voorzitter om, in zijn hoedauigheid
van Wethouder, te willen bevorderen, dat
van Gemeentewege zooveel mogelijk werk
beschikbaar gesteld zou worden, eu dat na
onderzoek gemeld zou worden aan wie
zoodanig werk het best besteed zou zijn.
Blijkens oiïicieele opgaven is gedurende 14
dagen ijs gehakt tegen een loon van te
zamen f550, terwijl gedurende 33 dagen
puin is geklopt tegen een loon van te
zamen f500.
Het spreekt van zelf, dat, daar de sub
commissies geheel zelfstandig optraden en
werkten, het Comité in zijn geheel gemak
kelijk werk heeft gehad.
Er zijn dan ook slechts een viertal verga
deringen gehouden, waarvan de resultaten
zich afspiegelen in de verslagen der sub
commissies.
Melding dient echter te worden gemaakt
van de laatstgehouden vergadering op Maan
dag 4 Mei in «Ons Huis".
Door de groote offervaardigheid, die den
Amersfoortschen inwoners tot blijvende eer
zal strekken en door de gepaste zuinigheid
waarm e de ingekomen gelden ziju beheerd,
Daarbg kwam zijn rijkdom, de zekerheid, dat bij
later een schitterende carrière zou maken en nog
zooveel anders. Hij zag er goed uit, was amusant
kortom voor vele jonge meisjes een aanstaande xoo-
soosls er niet heel veel zijn.
Allen, die van adel waren en in de buurt woon
den, weiden besproken en gelaxeerd.
„U is toch eigenlijk een eigenaardige moeder,"
zeide Alexa, toen de gravin weer eeDs bezig was
allerlei menscben op te noemen, die in baar
oogen geschikt waren om met elkaar te trouwen.
„Iedere aniere moader zou, wanneer zij het over
dit onderwerp had, er in de eerste plaats aan den
ken bsar eigen Kinderen te doen trouwen maar u
denkt altijd eerst aan anderen."
„Maar Alexa, wat moet do baron uu wel van die
woorden deDken?"
Alexa laohte„Niet waar baron, wjj zgu goede
vrienden en voor u behoef ik mg niet te geneeren.
En dan bet is toch ook geen schande wanneer een
joug meisje zegt, dat zjj wel trouwen wil. Ilc weet
wel, dat ik evenals Dagmar ingekocut ben in een
pension voor dames uit onzen stand, maar dat hst
nu juist mjjn bartewenscb is mjjo levensavond, om
me een9 p >8tisch u.t te drukken, daar te sljjten,
kan ik nu niet precies zeggen."
De gravin wist niet goed wat sjj zeggen moest.
Alexa bad geljjk, maar in tegenwoordigheid van
den baron vond zjj dit ouderwerp toch minder
geschikt. Ten slotte was hij toch ook een man, die
velen jongeineiqjes als echtgenoot welkom zou zjjn
en. al kwam hjj ook voor haar dochters in geen
enkel opsioht in aanmerking, het onderwerp bleef
bleek bet namelijk, dat een vrij aanzienlijke
som niet behoefde te worden uitgekeerd eu
dus in kas kon bljjven.
Nu diende te worden vastgesteld wat met
deze gelden (ƒ1800) zou moeten geschieden.
Het Dagelijksch Bestuur van het comité
had over deze vraag natuurlijk reeds be
raadslaagd en was overtuigd, dat dit geld
ten bate zou moeten komen van werkloozen,
waarvoor het bedoeld was.
Over het algemeen er geen vriend van,
altijd te peinzen over ellende, die komen
kan, meende het Dagelijksch Bestuur toch
wel degelijk rekening te moeten houden met
hetgeen den volgenden winter weer voor
de deur kan staan. En het vooruitzicht is
helaas weinig hoopvol. Immers nu in het
voorjaar, in Mei, nu er eigenlijk overvloed
van werk moest zgn, worden er o.a. in de
bouwvakken nog menschen door de patroons
afgedankt, omdat er niets te doen is.
Er heerscht in de drie grootste Bg verheids-
landen van de wereld een algeraeene tegen
spoed en daarvan ondervinden wjj den terug
slag. Het is hier de plaats niet, de oorzaken
daarvan op te sporen, wat ook trouwens
niet zoo eenvoudig zou zijn, omdat er bti
gebrek aan algemeene welvaart zóóveel
factoren in 't spel komen, nationale- en
internationale, dat wij de dunne draadjes,
die al deze belangen aan elkander verbinden,
toch niet duidelijk kunnen onderscheiden.
Maar dit willen wg zeggen, dat, nu de
zaken voor de arbeiders in dit seizoeu reeds
slecht staan, er kans is, dat er in den aan
staanden winter weer ellende door werk
loosheid zal worden geleden.
Hierop kar. slechts éen antwoord gegeven
worden voor de toekomstige slachtoffers en
dat is: verzekeren eu sparen.
Zij zullen dit niet allen kunnen doen. De
meeste verzekeringskassen hier te stede zijn
nog zoo jong, dat de uitkeeringen bg ge
dwongen werkloosheid niet groot kunnen
zijn en de meeste spaarpotten zgn, daar de
ellende zoo onverwacht kwam, helaas niet
groot.
Maar voor allen, die van goeden wil zjjn,
kan er hulp komen van de Gemeente en...
van de bovenbedoelde overgeschoten som.
Het D igelijksch Bestuur was er echter ook
van overtuigd, dat het in uitzicht stellen
van toekorastigen steun, zonder dat daaraan
eenig voorbehoud werd verbonden, zou kun
nen leiden tot zorgloosheid. Vandaar dat er
voorgesteld werd, reeds dezen zomer het
oog te houden op de gezinnen, van welke
men kan vermoeden, dat zg in den a.s. win
ter weer met werkloosheid te kampen zullen
hebben. En dus meende het de spaarzaam
heid aan te moedigen, door mede tedeelen,
dat in de eerste plaats voor steun in aan
merking zullen komen, zg, die zelf pogingen
in het werk hebben gesteld, te zorgen voor
pjjtilglr. De jjdelheid van mannen ia soms gtooter
aan van vrouwen en zich te moeten beschouwen
als „hors concurrence" is voor niemand prettig.
„Ik geef je groot geljjk," zeide de graaf. „Wacht
maar, ik bezorg je een besten man en als je den
landraad hebben wilt"
„Maar papa," zeide zjj verlegen.
„Maar Eduard." zeide de gravin, „ik begrjjp je|niet."
Haar toon maak to hem bang.
„Ik heb toch met die woorden niets kwaads be
doeld met den landraad bedoelde ik nu niet direct
onzen landraad. Ik wilde maar zeggen wanneer
Alexa een man wit hehlen, onverschillig wie hg
is, zjj zal hem hebben ook, daarvoor is ze mjjn
eenige lieveling, niet waar Alexa?"
En hjj trok haar naar zich t >e, kuste haar tender
en hield haar handen in de zjjoe.
Tevergeefs beproefde de gravin bet gesprek in
eer. andere richting te leiden; bet wilde, door welke
oorzaak dan ook, niet goed meer vlotten. Natuur
lijk was bet maar een toeval geweest, dst de graaf
de namen van Alexa en den landraad samen had
gebracht, maar bet pijnlijke van het geval bleef
toon bestaan, vooral uu de laudraad den volgenden
dag zou komen.
„Wellicht speel je met den baron nog een partg
ecarté, lieve Eduard?"
Wanneer zjjn vrouw htm „lieve Eduard" noemde,
dan was dat voor hem een bewijs, dat zjjn geweten
lang niet zoo zuiver was als bjj zichzelf wel inbeeldde,
dau was er iets niet in den baak. En zoo was
ook op dit oogeublik sjju eerste gedachte: wat heb
ik nu wser misdreven? (Wordt vervolgd.)