Donderdag 4 Juni 1908. MUI, No 7512. 57e Jaargang. Feuilleton. firma a. h van cleeff te AMERSFOORT. Verschijnt Dinsdag Donderdagen Zaterdagmiddag. Abonnement per maanden /l.— franco per post f 1.15. Advertentiën 16 regels 60 centelke regel meer 10 cent. Bij regel- abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kos.'eloos. Legale, ofïicieële- en onteigenings- advertentiën per regel 15 cent. Reclames 15 regels 1.25 elke regel meer ƒ0.25. Groote letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent. Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht. KORTEGRACHT 9- Telephoon 19 trouw had gevolgd, kwam toen op het denk beeld, dat het nu toch zoo'n hekseutoer niet zou zijn, een kortschrift saam te stellen.dat niet zóo ingewikkeld was als de tot dusver gevolgde systemen met al hun haaltjes en krulletjes, bun moeilijke regels met tal van uitzonderingen, en na ernstige vergelijkende studie en veel probeeren, dacht hij uit het alfabetisch kortschrift-Groote. En dit mag al aanstonds gezegd, dat het geen hij toen samenstelde zelfs in den loop van tien jaar geen noemenswaardige ver anderingen heeft ondergaan. Onze ruimte gedoogt niet, hier het geheele stelsel te ontwikkelen, hetgeen trouwens vrijwel een monnikenwerk zou wezen, daar men in iederen boekhandel het leerboekje zich kan aanschaffen voor de kapitale som vari twee kwartjes. Met dit bedrag, eeu beetje oplettendheid en een weinigje oefening vooral in den eer sten tijd we bedoelen het schrjjven van een woori in laat ons het noemen Groote- teekens en (en dit vooral) het teruglezen van het aldus geschrevene is men er. Men behoeft geen duur leerboek vuor de verschillende graden, geen dure cahiers, geen muziekpapier, of wat ook te koopen. Het bovenbedoelde leerboekje, eeu goede pen, een blad gewoon papier en wat attentie bij hel werk is kl wat men noodig heeft. Een ander kenmerkend onderscheid van het stelsel-Groote is, de naam duidt het reeds aan, dat het i9 ontleend aan de gewone lot- terteekens van ons alfabet. Krullen en halen en al dat ontbreken er in. Denk li eeu n in den gewonen schrijf vorm; schrijf er maar eens een, liefst niet te klein (geen hoofdletter echter). De eerste haal is in het kortschrift-Groote de z (6ok de s), hel ophaaltje stelt deletter a voor en de achterste haal is in het kort schrift-Groote de letter k. De Groote-schrijver leest uit de n dus onmiddellijk het woord zak. En terwijl een gewoon mensch (probeer 't maar na) twaalf op- en neerhalen maakt om het woord «zak" te schrijven, eischt het kortschrift-Groote voor dat zelfde woord slechts drie op- of neerhalen. Het systeem-Groote verdient dan ook zijn taam «kortschrift" ten volle en velen zijner beoefenaars nemen dan ook met gemak *200 lettergrepen per ra i n u u t op. Wie er iets meer van wil weten, van wil zien, wone aanstaanden Maandag het open bare gedeelte der bijeenkomst bij. De vergadering wordt hier gehouden om dat het stelsel-Groote te Amersfoort is uit gedacht en omdat de vereeniging „Handel en Nijverheid" de eerste is geweest, die het deed onderwijzen op zjjn handelscursus, welk goed voorbeeld al spoedig werd gevolgd door de openbare Handelsschool te Amster dam sedert vindt het stelsel toepassing op allerlei gebied, in handelsinrichtingen zoowel als in de Kamers der Staten-generaal, Pro vinciale Staten en Gemeenteraden, maar ook in college-zalen. De Jaarvergadering zal tegen 10 uur aan- vangeuop dat uur zullen uit heel het land de Groote-stenografen hier zijn saamgekomen. Van 11 tot 1 uur worden wedstrijden ge houden in het schryven op dictee van 150, 200 en 250 lettergrepen per minuut om medailles, uitgeloofd door «Handel en Nij verheid", door «Vreemdelingenverkeer" en door kapitein Groote en om kunstvoorwer pen, beschikbaar gesteld door den Bond. Daarna wordt geluncht. Om 2 uur zal prof. dr. Hendrik de Vries, hoogleeraar in de wiskunde aan de gemeente lijke universiteit van Amsterdam, de feest rede uitspreken, wuarin den heer Groote wel een woord van lof zal worden gebracht. Vervolgens wordt een p r o e f gehouden in het stenogra'eeren in Fransch, Engelsch en Hoogduitse!) en het terugtypen van het stenogram op de Rernmington-schrijfmachine; alsmede een proef met 250 (en meer) letter grepen per minuut en het teruglezen daar van, gedurende lien minuten. Vooral deze proeven zullen belangrijk zijn; wie haar bjjwouen, krijg.-n de, laat ons het noemen, examen-vragen en kunnen dus alles op den voet volgen. Na dezen «harden arbeid" wordt een gemeenschappelijk maal gebruikt, waarna de avond wordt gewijd aan jolijt. Doch ook hier gaat het nuttige gepaard aan het aangename, want na -Ie uitreiking der piyzen door den Bondsvoorzitter, den heer A. VV. Groote, zal de heer B. Groote door lichtbeelden doen zien de ontwikkeling der verschillende schrift vormen. Voor 't overige zullen leden van den Bond musiceeren, voordrachten houden, liederen zingen eu een alleraardigste klucht in éen beilryf' opvoeren. Dit deel van den dag is voor alle belang stellenden toegankelijk tegen betaling van 50 cent. Kaarlen daarvoor zijn, van heden af verkrijgbaar in Slothouwers boekhandel, in «de Moor" en bij den kastelein der Socië teit «Vereeniging", waar de vergaderingen worden gehoudeD. We kunnen dit inleidend woord tot de feestelijke bijeenkomst van den Bond-Groote niet besluiten zonder nog eens te hebbeu gewezen op het zeer mooie systeem. Met een enkel woord hebben we hieruoven reeds gezegd van hoe onschatbaar nut het KENNISGEVING. BURGEMEESTER en WETHOUDERS van AMERSFOORT maken beleend, dat het bureau van deu Burger lijken Stand op deu tweeden Pinksterdag voor het publiek geopend zal zgn des voormiddags van 8'/i tot 9 uur, uitsluitend tot het doen van aangiften van geboorten of overlijden. De biervoor noodige aanvrage moet geschieden aan hel Gemeentehuis mondeling of schriftelijk uiterlijk tusscheu 8 en 8'/, ure des vo.irmiddags van dien dag. Amersfoort, 3 Juni 1908. Burgemeester en Wethouders voorn De Burgemeester, WUIJT1ER8. De Secretaris, J. G. STENFERT KROESE. Het kortschrift-Groote. Nu Tweeden Pinksterdag de Nederlandsche Stenografen bond „Groote" hier saraeukomt tot liet houden van zijn Jaarvergadering, aan welke een meer feestelijk karakter zal wor den gegeven omdat daarop zal worden her dacht de uitdenking nu tien jaur geleden van het kortschrift, dat reeds zooveel beoefenaars heeft, is het niet ondienstig eens mee te deeleu hoe het onstond en wat het onder scheidt van andere systemen. Tien jaar geleden was de tegenwoordige kapitein van het 7e regiment infanterie A. W. Groote luitenant-adjudant bij het 5e regi ment hier in garnizoen. Het is bekend, dat in den militairen dienst, meer nog dan in andere lakken van Rijks dienst, veel wordt geschreven, van oen korte aanteekening tot een vrij gecompliceerde meldiog op het manoeuvre-veld. Vooral in dit laatste geval is tijd gewonnen veel ge- wonniAfr' en zoo kwam een der toenmalige collega's van den heer Groote er toe, den onderofficieren van zijn bataljon onderricht te geven in hot stenographisch systeem, dat hij als leerling der Hoogere Krijgsschool had beoefend. De leerlingen zelf maakten school en spoedig werd het hier bedoelde stenografische systeem niet alleen beoefend door de onder officieren van dat bataljon, doch ook door die van de andere bataljons en zefs van het eskadron ordonnansen en het le regiment veid-artillerie. Edoch 't ging velen hunner zooals het den meesten beoefenaars van dat systeem is ge gaan. Naarstiglijk teekenden zij de haaltjes en krulletjes nasommigen verwierven het „diploma van bekendheid", doch maar zeer enkelen brachten het tot volledige toepassing. Luitenant-adjudant Groote, die het gedoe 81). Daar kwam hem in de gedachte, dat by even tevoren Alexa en den landraad, in verband met een huwelijk, samen bad genoemd. Maar dat kunnen we toch als niet gezegd beschou wen,1' zeide by op veelbeteekenden toon tot zijn vrouw. Die begreep niet wat hjj bedoelde. „Je hebt je den laatsteu tijd aangewend in zinnen te spreken, die duister en onoveretaanbaar zyu als de orakelspreuken van de Pythia. Wat beteekent nu weer: We kunuen dat als niet gezegd beschou wen V' „Dat van den landraad natuurlijk; dat is toch heel duidelijk, Coustance. Wanneer ik nu zeg de landraad, dan meen ik niet den landraad zelf, maar het noemen van zyn naam met dien van Alexa; dat wil zeggen," verbeterde hy zichzelf, toen hy den beslraflenden blik zag waarmee zyn vrouw hem aankeek „daar valt me plotseling eeu geschiedenis uit mliu diensttijd in. Toen had ik een recruut.die was zoo InDg en mager dat hy nooit ander genoemd werd dan: slungel. Da kerel bracht door zyu onr handigheid en domheid de ouderofficieren vaak tot vertwijfeling en wauueer zy woedend op hein waren dan zeiden zy „Ga weg, kerel; ik doe alsof jij niet bestaat. En dan ben je eens en voor altjjd van den aardbodem verdwenen". En zoo bedoelde ik nu ook de woorden, die ik straks over den landiaad zeide. Daar valt me nog wat anders in. Daar was..." „Plaag den baron toch niet met je oude soldaten- histories by kent die immers reeds allemaal", viel de gravin bem in de rede. „Geloof je, dat hjj jou verhalen nog niet keilt?" wilde de graaf vragenmaar bij zweeg. Hy was immers zyn eigen baas en kon doen en Is .en wal hij wilde. En daar hij spreken kon zoodra hjj wou, kostte het hem geeu moeite nu ie zwijgen. En daarom slikte hjj op 't laatste oogenblik die woor den maar we -r in. Dagmar en Alexa waren beiden met een hand werkje bezig, maar bij Dagmar scheen iets niet in orde te zyu, want zij hadden hun hoofden naar elkaar toegebogen en zochteo tezamen de fout. JSn z00 hadden zy weinig van het gesprek gehoord. De heeren kunnen nog wel een party ecarté spelen." zeide de gravin. „Het is nog vroeg." De graaf wilde zeer gaarne aan dit voorstel gu- volg geven, maar iets toon hield hein ervan terug. Het was hem als moest hjj zijn vrouw een kleine schadevergoeding geven, dat hij en naam van Alexa niet eeus, maar zelfs tweemaal samen had eenoemd met dien vau de landraad. En daarom zeide hij: „Het ia heel lief van je,ousdaartoe toe stemming te geven, maaar vandaag blyf )k liever wat praten." Eu hy bleef standvastig, raakte geeu kaart aan en troostte zich mol de gedachte aan morgen. Ook de landraad speelde gaarne on dus zou hy zich morgen kunnen schadeloosstellen voor de outbe- ringen van vandaag. Maar het kwam beel anders uit dan hjj gedacht h»d De landraad was den volgenden avond niet te bewegen, mee te spelen. „Vandaag niet een audereu keer gaarne. Wjj zullen elkaar nu wel vaker rien. Mjjn plaatsvervan ger is zoo overdreven ijverig geweest, dat het wel ljjkt of hij alle werk voor de eerste woken óok heeft afgedaan. Ik heb veel tijd en hoop er mjj schade loos voor te stellen, dat ik zoo lang beu weg geweest. Dan zullen we wel eens gelegenheid vinden om te spelen maar vandaag moet u my bet geuoegeu gunnen, me in de eerste plaats met uw ilames bezig te houden. De graaf bromde iets, dat even goed ja als neen kon beteekeneu, maar hij bromde zoo zachtjes rflat niemand het hoorde. Hij had ook luid kunnen brommen, maar dat verkoos hij nu eenmaal niet. Hy was immers zijn eigen baas en deed daarom vaak het tegenovergestelde van wat hjj had willen doen. De landraad had veel te vertellouhjj had met een vriend, die eeu jacht had, eeu tocht naar Zwe- den en Noorwegen gemaaktook naar andere stre ken was hy geweest en dus kon hjj veel verhalen. Naar de meening van da gravin wat te veel. Maar zjj schoof dat op zekere onrust en zenuwachtigheid, die de landraad des te duidelijker verried, naarmste hjj zyn best deed die te verborgen en die opgewon denheid stelde de gravin op rekening van zijn nieu wen adel. Zjj begreep, dat het voor hem een eigen aardig gevoel moest zyn, nu in zekeren zin geljjk to staan met de oud-adeljjke geslachten; misschien had hij ook wel ondervonden, dat men over die verheffing eeu paar spottende opmerkingen gemaakt had, dat men hem niet voor zoo vol aanzag als hjj wel wenschte. Het nam baar zeer voor hem iu, dat hy niet tegenstaande de ondersobeiding met de oude be. iB voor allen die iets hebben te noteeren, voor kantoorbedienden zoowel als voor stu deerenden. Wie er zich- aan went, de teekens van het systeem-Groote te gebruiken, schrijft oneindig vlugger dan iemand die de gewone letterteekens gebruikt. Niet alleen in den handel, maar ook in de college-zalen is tijd geld. w* Het spreekt van zelf, dat de reeds boven aangeduide Kandelaren in leerboeken, cahiers, ja wat niet al, het systeem-Groote met een heel leelijk oog aankijken, dat rustig zjjn weg gaat, geen lawaai maakt over uitge reikte diploma's en in weerwil van wel licht juist door de tegenwerking steeds meer beoefenaars krijgt. Een zeer afdoend bewijs voor alle tegen spraak als zou het stelsel niet deugen in de practijk is wel, dat zelfs de Tweede Kamer der Staten-generaal, waar het beroemde Kamer-systeem zóo ingeroest zat, thans twee Groote-stenografen heeft, de heeren W. Drees en N. A. Jansen. In stenografie-Groote zijn o.a. opgenomen de colleges van prof. Bolland, de twaalf voor drachten van dr. Van Gorkom ovar bestrij ding der tuberculose, de rede door dr. A. Kuyper, ^uitgesproken op den Bondsdag der Chr.Jongeliugen-vereenigingen.Hemelsvaarts- lag te Zutfen gehouden. Beroeps-stenografen volgens het systeem- Groote verzorgen de officieele verslagen der vergaderingen van de Provinciale Staten van Noord-Holland, Zuid-Holland en Zeeland, die van de Gemeenteraden van 's Graven- hage, Leiden, Zaandam, Gouda, Bussum; Watergraafsmeer; van de Staats-coramissie voor de binnenschipperij en voor den toe stand van het tramweg-personeel, der con gressen der Maatschappij tot bevordering der geneeskunst, voor Kinderbescherming, van deu Handeldrijvenden eu den indu- strieelen middenstand, dat voor internationale seismologie, en zoo veel meer. De Bond bestaat, behalve uit een honderd tal particuliere leden, uit drie afdeelingen (Amsterdam „Steeds Sneller" en «Stenogra- fen-Groote", en Den Haag)het aantal be oefenaars loopt reeds over de 5000, verspreid over Nederland, België (vooral Gent en om streken), Canada, Zuid-A frika en Oost-lndië (vooral Batavia). Moge deze bijeenkomst ook het gevolg hebben, dat, nu de zoo ongezo. ite gelegen heid wordt geboden om nader kennis te maken met het snelschrift-Groote, ook het hier ter stede meer beoefenaars krijgt. scheidenheid tegenover liaHr optrad, niet met zjjn adel praalde, haar en imar familie niet met cordiale hartelijkheid hegroett*. maar ook nu nog het verschil toonde te erkenneD, dat er bestond tusschen een een voudig von" en het oude, trot<che geslacht, waartoe zy behoorde. In werkelijkheid had de bevangenheid en onrust van den landraad een heel anderen grond en wan neer de gravin in tegenstelling met andere moeders zich zelden of nooit bezig hield met de gedachte, dat ook hear kinderen wel eens zouden trouwen, alleen al uiet omdat zjj van oordeel was, dat zelfs de hoogstgeborene niet goed genoeg voor haar doch ters was, dan zou zjj bemerkt hebben dat de onna tuurlijke levendigheid van den landraad, die eeu gevolg was van zijn zenuwachtigheid, dèn het sterkst wns, wanneer hy zich inzouderheid inet.Alexabezig hield. En dun zou zij misschien haar conclusies daaruit getrokken en een middel verzonnen hebben om den band, die tusschen die beiden geknoopt werd, zoo spoedig mogelijk door te knippen. De vriendschap tusschen Alexa en deu landraad dn teerde van hel oogenblik dat zij elkaar kenden. Toen hij nu twee jaren geledeu zjjn eerste visite op het kasteel maakte, waren z:j elkaar dadelijk bevallen. Hij was met zjjn hooge alanke figuur het type van den modernen ambtenaar, die in tegen stelling met vroeger niet alleen waarde hechtte aan zjjn kennis niHar ook san zjju uiterlijke ver schijning, omdat hjj heel goed wist, dat vooral tegeuwoordig dit by de beooideeling .-«u eeu per soon van groote beteekeuis is.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsche Courant | 1908 | | pagina 1