Stadsnieuws.
3336 gezinneo gesteund. Uitgegeven werd
in 1901—1902 S 31 488.07
1905—1906 52987.29
1906—1907 t 81 646.70
Uit verschillende bronnen werden de noo-
dige gelden geput; voor een derde kwamen
zij van particulieren die voor een bepaald
gezin om speciale redenen een bedrag be
schikbaar stelden, ot ook van personen die
voor bepaalde vormen van onderstand het
hunne afzonderden, soms vertrouwen ook
kerkelijke liefdadige corporation bun gelden
aan de vereeniging toe om aan bepaald aan
gewezen gezinoen uit te keeren.
Een bizondere wijze om voor zeer grooten
nood of in zeer deerniswaardige gevallen
bijdragen te erlangen is: het plaatsen van
communiqué's in de bladenzonder naam
en woonplaats natuurlijk, maar met uiteen
zetting van het geval wordt dan een beroep
op het publiek gedaan. Op deze wijze werd
in 19061907 t 5 511.25 ontvangen.
Sommige couranten plaatsen nooit oproe
pingen om hulp zonder vooraf het advies te
hebben ingewonuen van de c-omité's der
vereeniging. Een uitnemende maatregel voor
waar
Ook wordt werk verschaft. Men gaat
daarbij uit van de gedachte om aan perso
nen die buiten huD schuld werkeloos zijn
geworden, aan verdienste gevenden arbeid
te helpen.
Er zyn drie instellingen die in die rich
ting arbeidenWood Yard, the Laundry
en het Special employment bureau forhandt-
capped.
De Wood yard is een in 1884 ingerichte
werkverschaffing voor mannendaar wordt
hout bewerkt. De mannen worden op ver
toon van tickets aan het werk gezet; deze
tickets geven weldenkende en meer gegoede
laden aan beboeftigeD die hun een gave
vragen. Zij mogen op een ticket circa drie
uren werken en ontvangen dan waoneer zy
een huisgezin hebben 50 dollarc, anders
twee maaltijden en een bon voor nacbtver-
blijf. De vereeniging heeft geen eigen
nacbtasyl meer, zij komen onder in het Muni
cipal lodging house.
De lundry is een waschinrichting waar
vrouwen voor de menschen de wasch doen.
Men vind daar weduwen, moeders van kleine
kinderen of gehuwde vrouwen wier mannen
door ziekte geen verdienste hebben, 't Zijn
meest personen die op andere wijze hun
brood niet kunnen verdienen. In 1906—1907
werden daar 11534 dagtaken verricht door
244 vrouwen, Zij verdienen f 1.25 per dag.
De laundry bedruipt niet baar onkosten.
Zeer eigenaardig is het speciale werkbu-
reau voor gebrekkigen en minderwaardigen.
De personen die zich daar aanmelden wor
den ingeschreven en, ia ovarleg met een
medicus, wordt nagegaan tot welk werk zy
nog in staat zijn; men poogt dan plaatsing
te vinden. In de 18 maandeD dat deze in
stelling bestaat, waren er 1137 sollicitanten
en 450 plaatsingen. De aanvragers waren
gebrekkig door verschillende redenen, byv.
rbeumatisme, zwakheid na ziekte of door
ouderdom, aanvangende tuberculosis; dan
waren er half blinden, personen met éen
band of éen voet, epileptici- Er komen te
New-York merkwaardige oorzaken van min
derwaardigheid voor „a miscellaneous group
of eight, included corpulency (sic), bay fever,
and loss of a singing voice".
Uit den aard der zaak is een deel daarvan
min of meer bekwaam in een vaü zy vin
den natuurlijk soeller plaatsing dan degenen,
die niets kennen.
Wanneer wij thans het eigenlijke terrein
van armenzorg verlaten, dan komen wij tot
de maatiegelen, genomen tot verhooging vun
den algemeenen welstand der behoeftigeu.
Men beoogt naast de zorg voor het individu
het belang van bet alge een. Uit deo aard
der zaak treedt men bier meer op sociaal
terrein. Drie hoofdwegen volgt het daarvoor
ingesteld comité, 1. bestrijding der bedplarij,
2. zorg voor de woningen der armen, 3. bet
neinen van voorbereidende maatregelen
tegengtuberculose.
De bedelaars worden bevochten in ver
band met de overheid en de politie, men
wil niet alleen den straatbedelaar weren
maar ook hen bestrijden, die roerende be
delbrieven schrijven, lamentabele verhalen
doen of in vermommingen bedrieglijk optre
den (als liefdezuster, chapelaio, zeeofficier
(sic). In de woningen heeft men vooral ge
arbeid door het bewerken der wetten ma
kende lichamen, het indienen, waar noodig,
van bezwaarschriften, het zenden van re
quester het openbaren van desiderata, het
aanwijzen van misbruiken. Nieuwe verande
ringen zijn in overweging gegeven, voor
stellen over hygiënische détails zijn gedaan,
enquêtes zijn ingesteld.
De tuberculose-bestrijding uit zich door
voordrachten en tentoonstellingen van platen,
modellen, foto's: men verspreidt vlugschrif
ten, propaganda-brochures, dv'nt kaarten
(«do'nt give consumption to others» vKeep
your window open day and night», ([consump
tion can be cured, delay is fatal», „If you
have a cold or cough that hangs, if you even
faintly suspect that your longs ar. not strong,
learn the truth and act on it.") Een krach
tige Pers-campagne gaat daarmee gepaard,
terwijl een oude veerboot als dryvendelighal
is ingericht, waar de patiënten op bet water
onder leiding van een ziekenverpleegster
den dag doorbrengen.
Het laatst te vermelden arbeidsgebied is
meer van ideëelen, theoretischen aard.
't Is nameiyk het onderwijs in de propa
ganda door geschriften. Reeds van den aan-
vangaf werden geschriften verspreid. Naast de
gewone Jaarbericbten noemen wy byv. een
monographie over 500 behoeltige gezinnen
en de oorzaken hunner verarming: 574
mannen verlieten hun gezin, hoe zulke ge
vallen te behandelen Onderwerpen van be
spreking maken verder uit de bedelary.de
woningtoestanden, de werkloosheid, de voe
ding van arme gezinnen, in later jaren in
het bijzonder de tuberculose (b.v. tubercu
lose onder de negers.)
Zomercursussen vormden het gevolg dezer
studiën terwijl de Philanthropic school de
kroon op het meer ideele werk zet.
Men wil in die school vormen armbezoe-
zoekers, arbeiders op sociaal gebied in den
meest uitgebreiden zin des woords: bestuur-
deren van liefdadige corporatiëo, woningtoe-
zicht-beambten, opvoeders van verwaarloosde
kinderen, Staatsambtenaren in dienst van de
Public health-departemen ten van de charities
and correction, in de laatste jareu is samen
werking verkregen met de Columbia univer
sity. Het academisch jaar loopt van October
tot Meiaanvullende lessen voor steeds in
den arbeid werkende lieden hsbben plaats
in de zomermaanden.
Op dit terrein der theoril liggen ook de
gepubliceerde Tijdschriften, eerst the Charity
organisation review, later in plaats daarvan
the Charities en the Commons.
Het centrum van heel dit werk is metal
haar bureaux gevestigd in het United Cha
rity building, een te ooideelen na derepro
ductie, voor Amerika klein huis met slechts
negen étages.
Het Feminisme in de dagen
van Tromp en de Ruyter.
Dat er toen reeds vrouwen waren, ver
langend en geschikt om mannenwerk ie
verrichten, is o.a. te vinden in Kollewyo's
«Geschiedenis van Nederlaud", dl. 3. Men
leest er, als in de eerste Engelsche oorlug
de vloot beter moet worden uitgerust:Het
handgeld en de soldy werden verhoogd, en
de ingezetenen van zeeplaatsen uilgenoodigd,
op een schip dienst te nemen tol verdedi
ging van bet vaderland. Menigeen voldeed
daaraanZeeuwen bij voorkeur op het
schip van Jan Evertseo en van De Ruyter.
Menig Amsterdammer nam vrijwillig dienst
met een aantal raatrozen, die hy op eigen
kosten uitrustte en onderhield. Zelf» van
drie vrouwen, waaronder een van 16 jaar,
is het bekend, dal zij eenigen tyd in mans
kieeren op de vloot hebben gediendAnna
Jans van Texel als mastklimmer. Van Adri-
ana la Noy getuigde de kapitein, dat zy
zich vroom en eerlijk had gedrageD, zulks als
een matroos schuldig was te noen. Toen
men merkte, dat zij vrouwen waren, wer
den zy ontslagen".
En na de nederlaag die onze vloot onder
Wassenaar bij Lowesboft leed: «Behalve de
17 schepen waren 4000 man aan dooden
en gevangenen verloren. Onder de gevan
genen was weer een meisje, Willemtie Ger-
rits, uit Eraden, dat op 13-jarigen leeftijd
in de Sont gevochten had en nu als bus
schieter diende".
Van bet feminisme moest men dus in die
dagen op de vloot nog niets hebben, en
dat dc handelwijze van die vrouwen niet
aan ieder als pure vaderlandsliefde voor
kwam, schijnt te blijken uit het straatdeuntje
uit die dagen, dat thans nog overal bekend
is: «Daar was laatst een meisje, loos, dat
wou gaan varen al voor matroos".
KENNISGEVING.
Kamer van Koophandel en Fabrieken.
(TER-VISIE-LEGGING KIEZER8LLJST1.
BURGEMEESTER ea WETHOUDERS der Ge-
meent® AMERSFOORT;
Gelet op art. 9 van het Koninklijk beeluit ven
den 4d. n Mei 1896 (Staatsblad No. 76)
Brengen biermede ter oponbare kennis, dat de
door ben detinitief opgemaakte ljjst van kiesgerech
tigden in die Gemeente voor de Kamer van Koop
handel en Fabrieken te Amersfoort gedurende acbt
dagen, te rekenen van af den laten September a. s.,
op de Secretarie der Gemeente voor een ieder ter
insage is nedergelegd.
B-zwaren tegen die ljjst, hetzij die den ktagor,
betzij die andere personen betreffen, kunnen gedu
rende acbt dagen, te rekenen n& beden, dus vóór
den 9en September a. s., by den Gemeenteraad
worden ingebracht
Amersfoort, 1 September 1908.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Do Burgemeester,
WUIJTIER8.
De 8ecretarli,
J. G. STEN FE RT KROES E.
De hedenmiddag van 1.45 tot 3.20 under
voorzitting van den Burgemeester jbr. J. W.
A. Barchman Wuijtiers gehouden vergade
ring van den Raad dezer Gemeente werd
bijgewoond door 12 leden en den Secretaris
rar. dr. J. G. SteDfert Kroese.
Met kennisgeving waren afwezig de heeren
Salomons, Gerritsen en Tromp van Holst;
zonder bericht de heeren Rolandus Hago-
doorn en Veis Heyn.
De notulen der vergadering van 28 Juli
werden als vastgesteld beschouwd.
De belangrijkste def Ingekomen stukken
waren
Van Gedeputeerde Staten een mededeeling
dat aan het verzoek om een buitengewone
vergunning te verleenen voor «Birkhoven"
niet kan worden voldaan.
Aangenomen voor kennisgeving.
Van Burgemeester en Wethouders de
ontwerp-begrooting voor 1909 met voorstel
len nopens de jaarwedden van den Gemeen-
te-ontvaDger, deD deurwaarder voor de Ge
meente-belastingen en den Gemeente-archi
varis.
Te behandelen in de afdeelingen.
Van B. en W. een voorstel tot aankoop
van een raechanischen brandladder.
Als voren.
Van de plaatselijke vereeniging tot be
strijding der tuberculose een verzoek om
subsidie.
Om advies naar B. en W.
De heer Jorissen verzoekt, dat dit
advies zóo spoedig inkome.dat de vereeeni-
giog nog iu 1909 het subsidie erlange.
VaD de Raads-com missie in zake werk
loosheid het rapport.
Zal worden behandeld in de volgende
vergadering.
Van den heer P. van Acbterbergh (Beu
kenlaan) het verzoek om de beuk voor
perceel 3 Beukenlaan te doen rooien.
Om advies naar B. en W.
Om 1.55 kwam aan de orde de Agenda.
1. Verkiezing van een wethouder, wegens
altreding van den heer E. L. Visser.
Do heer Visser verlaat de vergadering.
Herkozen de Visser met 10 stemmen, tegen 1
op den heer Salomons.
De heer Visser wordt weder binnengeleid.
De Voorzitter deelt hem mede, dat de Raad
hem weder benoemde tot Wethouder en vraagt
of hij het ambt weder aanvaardt.
De heer Visser verklaart, weder aan te ne
men.
De Voorzitter; Dat doet me veel genoe
gen. Ik wensch U geluk met ha^t vernGwde blijk
van vertrouwen uwer medeleden en hoop dat U
kracht en gezondheid zullen worden geschonken
om uw taak met den zelfden ijver te blijven
vervullen (teekenen van instemming).
De heer Visser dankt.
2. Benoeming van een Inspecteur vun het
Bouw- en Woningtoezicht.
De heer Plomp wil vragen weike leidende
gedachte heeft voorgezeten bij het maken der
voordracht. Daar wellicht personen zullen wor
den besproken, verzoekt spr. de inlichtingen te
mogen ontvangen in besloten vergadering.
De deuren worden gesloten van 2 uur tot 2.52.
Na heropening der vergadering wordt benoemd
voor één jaar de heer J. Schulte Nordbolt, te
Alkmaar, met 10 stemmen, tegen 2 op den heer
R. J. van der Vlugt, te Arnhem.
3. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot wijziging dér Pensioenverorde
ning.
Het voorstel strekt om in de verordening
op te nemen den inspecteur van het bouw- en
woningtoezicht en den klerk-teekenaar bij den
Gemeente-architect.
Aangenomen z. d. met alg. et.
4. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot het geven van eervol ontslag
aan den onderwijzer J. H. Rademakers
(school aan de Beekstraat).
Z. d. of h. st. eervol verleend per 16 October.
5. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot splitsing van de 6e klasse der
Jongensschool.
Aangenomen z. d. of h. at.
6. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot uitbreiding van het personeel
aan de openbare Lagere school 3e soort,
aan de Puntenburgerlaan.
nmomen z. d. of h. st.
oorstel van Burgemeester en Wet
houders tot tijdelijke uitbreiding v&d het
personeel aan de openbare Lagere school
2e soort aaD de Hellestraat.
Aangenomen z. d. of h. st.
8. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot het toekennen van pensioen aan
den oud-leeraar W. N. Coenen.
Z. d. of h. st. wordt sedert 1 September 1908
een pensioen toegekend van f1259.
9. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders betreffende het adres van de Maat
schappij tot exploitatie van sport-, feest- en
tentoonstellingsterrein.
Aangenomen z. d. of h. st.
10. Nader voorstel van Burgemeester en
Wethouders inzake verbetering van hel
kruispunt van den Arnhemschen- en Leus-
denschen weg en de Bergstraat.
Kor reotificatie van het vorig raadsbesluit
ten deze. Besloten werd z. d. of h. st. alsnog
goedkeuring van dat besluit te vragen oun Ge-
doputeerdo Slaton.
11. Rapport en voorstel van Burgemeester
en Wethouders betreffende een Dader adres
van de firma H. A. de Vries, inzake lever
anties aan du Gasfabriek.
De V o o r z i 11 e rB. en W. stellen voor,
dit zeer belangrijke rapport aan te neraeu
voor kenuiigeving.
De heer Van Duinen; Ik acht het
zeer wenscheljjk, het aan te houden tot de
volgende vergadering en het alsnog te doen
drukken en raeedeelen dvor de plaatselijke
bladen. Er isthans iets meegedeeld en ik
acht het goeddat het publiek nu ook ten
volle wordt ingelicht Daarna kan hot
rapport alsnog worden aangenomen voor
kennisgeving.
De heer Oosterveen steunt dit voor
stel.
Wethouder Visser acbt dit niet noodig.
De heer Van Duinen: B. en W. zjjn
begonnen met de zaak publiek te maken
ik meen, dat zy dien weg thaDs moeten
volgen en acht het goed, dat de zaak zoo
openbaar mogelyk wordt behandeld.
De Voorzitter vreest, dat daardoor
geen eind aan de zaak zal komen, want dat
airessant weder zal antwoorden, en zoo
verder.
De beor Plomp wil het verzoek des
heeren Van Duinen gaarne steunen; er is
alles voor te zeggen en zeer goed is 't, dat
er volkomen licht schijne.
Zelfs iedere schijn moet vermeden, dat iets
niet zuiver zou zijn en daarom is 't in belang
van Raad en commissie, dat alles worde gedrukt
en gepubliceerd.
Mocht adressant weder antwoorden dan zal
spr. niet licht meewerken om dat adres weder
te verzenden naar B. en W.
De Voorzitter: B. en W. nemen het voor-
stel-Van Duinen over.
Wethouder Celosse deelt mee, dat hij in
de vergadering van B. en W. evenzeer publi
catie voorstond.
Het voorstel wordt na aangenomen met al
gemeens stemmen.
12. Rapport en voorstel van Burgemeester
en Wethouders betreffende een adres tot
verharding van den Bisschopsweg.
De Voorzitter herinnert, dat het voorstel strekt
om den weg te verharden de als eigenaren daartoe
terrein afstaan en een vierde der ko9ten dragen.
De heer Kroes hecht voile goedkeuring aan
het voorstel. Waar anderen de volle kosten dra
gen, worden deze eigenaren al zeur humaan
behandeld door hun slechts een vierde dier kos
ten te doen betalen.
Het rapport wordt aangenomen z. d. of h.st.
13. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot goedkeuring van du Rekening en
verantwoording van de voormalige rustende
schutterij over 1907.
Z. h. st. goedgekeurd op een bedrag van
f 16.75.
14. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot beschikking over een gedeelte
van het batig saldo der rekening dienst 19074
ten behoeve van de begrooting voor he£
jaar 1908.
Aangenomen z, d. of h. st
15. Voorstel van Burgemeester on Wet
houders tot wijziging van de begrooting
dienst 1908, in verband met de verbetering der
Mooierstraat, waartoe reeds in 1907 werd besloten
Aangencmen i. d. of b. st.
16. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot betaling uit liet artikel voor
onvoorziene uitgaven.
Z. d. of h. st. wordt f 40 toegestaan voor de
E ouden medaille, verleend bij het concours voor
armonie- en fanfare-korpsen.
17. Vaststelling 3e aanvullingskohier In
komstenbelasting, dienst 1908.
Z. d, of h. st. vastgesteld op f334.25.
18. Behandeling van reclames in zake
inkomstenbelasting, dienst 1908.
Z. d. of h. st. wordt afgeschreven f 510.
19. Behandeling van reclames in zake
straatbelasting, dienst 1908.
Z. d. of h. st. wordt afgeschreven f68.77.
20. Samenótelljfe der afdeeling.
Do eerste afdeeling wordt gepresideerd door
Wethouder Visser terwijl als leden daarvan door
loting worden aangewezen de heeren Veis Heijn,
Tromp van HoUt, Heijligers, Jorissen, Van Dui
nen, Salomons, Gerritsen en Humors.
Voorzitter der andere afdeeling is Wethouder
CeloBHeleden daarvan zyn de overige zeven
Raadsleden.
Hierna werd te 3.20 de zitting gesloton.
Wat is er in de laatste paar etmalen voor
Maandag dikwijls bezorgd naar de lucht
gekekenwat zijn er combinaties gemaakt
als „markweer-karkweer", „Zaterdag na vjj-
ven, zal 't Zondag zoo blyven" en wal dies
meer zywat is ur gehoopt op mooi en ge
vreesd voor slecht weer en wat is ten slotte
het geloof in het Oranjezonnetje versterkt.
Want tot veler voordeel en aller blijdschap
heeft Jupiter Pluvius niet in het water doen
vallen wat zoo heel veel voorbereiding beeft
f;ekost, wat met zoo groote zorg en voor-
lefde werd tot stand gebracht.
Juist die goede voorbereiding heeft een
mooi feest gegeven, een waardige herdenking
van den dag waarop tien jaar geleden Ko
ningin Wilhelmina de regeering aanvaardde.
Er waren beel mooie en er waren beter
bedoelde dan uitgevoerde versieringen, en
de vele vlaggen en de feeststemming onder
de menschen toonden weer, dat heel Amers
foort wilde deelnemen aan de viering van
dezen gedenkdag.
Reeds om half acht waren honderden en
honderden op en rond den Hof om te luis
teren naar de koraalmu/iek door do Amers-
foortsche Muziek-vorooniging van den St.
Joriskerktoren uitgevoerd, een waardig plech
tig begin van den gedeukwaardigon dag.
In de gadsche drommen trok men van den
Hof naar Groote en Kleinen Haag om daar
