Dinsdag 29
December 1908.
No. 7602.
58e Jaargang.
Stadsnieuws.
UITGAVE
FIRMA A H. VAN CLEEFF
te AMERSFOORT.
Ba advertentiën van buitea de stad worden de incasseerkosten in rekening gebmcht.
BUREAU:
KORTEGRACHT
Postbus Telephoon 1».
't Wordt tijd.
.Nog maar een goede maand en het
Arbeidscontract treedt in werking.
Met 1 Februari 1909 zal ieder werk
gever een schriftelijke arbeidsovereen
komst moeten hebben aangegaan met
zijn of haar werknemer of werkneemster
op straffe van, als dit niet is geschied,
bij geschil zich te zien veroordeeleude
wet wordt dan geheel uitgelegd iu het
voordeel van deu werknemer of do
werkneemster.
Iteeds heeft het Bestuur der vereeni-
giug „Handel en Nijverheid" zich opge
maakt om ten behoeve van de midden
standers eeuige juiste inlichtingen te
verzamelen omtrent wat er alzooinzulk
een arbeidsovereenkomst moet staan. En
waarlyk daaraan zit meer vast dan men
wel denkt.
Te meer omdat op vele plaatseu werk
nemers weigeren, iutlividueele contracten
te teeltenen. Zoo toekenden te Arnhem
slechts 90 werknemers en weigerden 520.
Met dit sprekend cijfer voor oogen is
't wel gewenscht, eens met het personeel
te overleggen, om 't even of 't betreft
éen dienstbode, eenige winkeljuffrouwen,
een groot kantoor* of magazynpersoneel,
dan wel andere mede-arbeiders in werk
plaats of fabriek.
Nu is 't nog tyd tot overleg. Doch
men make zich dan ook de maand die
ons nog scheidt van 1 Februari ten nutte.
Een opvoedingsgesticht.
(INGEZONDEN.)
Er is in den laatste» tijd ernstig sprake
vau een opvoedingsgesticht voor jongens, von-
wege ile Ned. Hervormde kerk. waarin op
genomen zullen worden zoogenaamde Regoe-
ringskinderen en daarmede gelijkstaande
voogdijkinderen.
Dit geslicht is er nog nietmaar het
moet komen. Of liet spoedig komen zal,
hangt voornamelijk af van het feit, of er
voldoende belangstelling gewekt kauworden
voor deze noodige en nuttige zaak.
De emeritus-predikant P. S. Meerburg, te
Soest dijk, die zijn tijd en kracht en nog
meer aan deze zaak wijdt, heett net zijne
gedaan om door oen goed geschreven bro
chure, welke hij gaarne zendt aan ieder die
er om vraagt, deze belangsti llog te wekken.
Zooals bekend is, zijn de Kinderwetten
1 D-iCember 1905 in werking getreden. Over
bet ontstaan dezer wetten behoeit hier niet
nader gesproken te worden. Verschillende
elkander opvolgende Ministers vau Justitie
hebben het hunne daarvoor gedaan. De
groote verdienste dezer wetten is, dat de
berechting van de verwaarloosde en misda
dige jeugd oen geheel ander karakter ge
kregen leeft doordat, zonder dat de gedachte
aan straf is weggenomen, die van kinderbe
scherming op den voorgrond is getreden en
aan de opvoeding meer gewicht gehecht
wordt dan vroeger geschiedde. Bovendien
erkent de Staat door deze weiten zoo be
slist n.ogelijk, dat zjj niet het monopolie dei-
opvoeding bezit, ja zelfs sterker nog, dat de
opvoeding eigenlijk beter in handen van
anderen is dan in de ?jjnë.
Dat blykt iirmvra zoo duidelijk mogelijk
uit het feit, dat de Staat zelf de hulp in
roept van parliculicro vereenigingen of in
stellingen vau weldadigheid bij het werk
dei- opvoeding dezer ongelukkige kinderen
eu aan baur den noodigen steun daartoe aan
biedt Volgens het Kamerlid dr. De Visser
beoogen de Kinderwetten «hot particulier
initiatief te bevordei on, doelmatige aanslui
ting en sameuwerkuig van particuliere zorg
en Staatszorg in het leven te roepen on
aan particuliere bemoeiingen een zoo ruim
mogelijk veld open te stellen®. En nog na
drukkelijker is wat de Minister van Ju-titie
Coi-t van der Linden in de Tweede Kamer
bij de benandeling der Kinderwetten ver
klaard heeft, toen hij zeide „dat ongetwij
feld aan de zorg door de particulieren voor
d verwaarloosden groote voordeden verbon
den zijn, vooral omdat van particulieren
die Consequente en intense godsdienstige be
handeling kan uitgaan, waarop zoo hooge
prijs wordt gesteld en die een Rijksopvoe
dingsgesticht niet kan geven".
Hergeen de Minister hier uitsprak, zal bij
de moesten wel instemming vinden. Tot
welke godsdienstige gezindte men ook be-
'•oort en van welke religieuse richting men
Ook zij, de groote beteekenis van den gods
dienst bij het weik der opvoeding zal door
niemand ontkend worden dan tot schade
der opvoeding zelve. Van den godsdienst
ik zeg niet van alle godsdienstige vormen,
maar van den godsdienst gaat de grootste
opvoedende kracht uit. Het ligt dan ook
voor de haud, dat, hoe goed men het ook
bedoele in de Rijksopvoedingsgestichten,
deze, wegeus het neutrale kerakter dat zij
in onze tegenwoordige verhoudingen dragen
moeten, uiot de meest gewe isclite opvoe-
diugsplaatsen kunnen zijn naar het oordeel
van allen, die prijs stellen op godsdieustige
opvoeding.
Dit is door de Regeering zelve duidelijk
ingezien en daarom heeft zij tegemoet wil
len komen aan de bezwaren van hen, die
een neutrale opvoeding in de Ryksopvoe-
dingsgestichten niet voldoende neutenja
zij heeft zelfs getoond deze bezwaren te dee-
lun door te bepalen»de opdracht tot ver
pleging heett zooveel mogelijk plaats aan
een vcreemging, stichting ot instelling die
waarborg geelt voor eeo opvoeJing in de
godsdienstige gezindte, waartoe de minder
jarige behoort".
De Synode der Ned. Hervormde kerk heeft
gevoeld, dat zij hier een taak te vervullen
heeft om aan haar roeping tegenover de lot
haar behoorende kinderen, die in de termen
der kiuderwetten vallen, niet ontrouw te
worden.
Deze kinderen kunnen in twee klassen
verdeeld worden. Vooreerst de voogdy-kin-
deren, die een civiel-rechterlijke dwaugop-
voeding ontvangen, dat zijn die kinderen,
wier ouders door deo burgerlijken rechter
wegens ongeschiktheid zijn ontheven van de
ouderlijke macht of wegeus verwaurloozing
hunner ouderlijke plichten op slecht levens
gedrag daaruit zijn ontzet, en die nu onder
voogdij vau vereenigingen, stichtingen of
instellingen van weldadigheid zijn gesteld.
En vervolgens die kinderen, die wegens door
hen gepleegd misdrjjf mol den strafrechter
in aanraking komen en door dezen ter be
schikking van de Regeering worden gesteld
en daarom Regeerings-kinderen genoemd
worden en nu oen strafrechterlijke dwaog-
opvoeding ontvangen.
Voor de voj^dy-kinderen wekte de ge
noemde Synode by de leden harer kerk reeds
veel belangstelling. Behalve wat Diaconieën
en weeshuizen te hunner verzorging dedüti
en wat door particuliere inrichtingen van
weldadigheid geschiedde, werden ui ver
schillende gemeenten, dassen of provinciën
Vereenigingen voor kinderzorg opgericht,
met zulk een gevolg, dat er vooreerst geen
gebrek is aun gelegenheid tot verpleging.
Voor zulke voogdijkinderen bestaal tu onze
Provincie vanwege de Hervormde kerk het
gesticht Kinderzorg" te Amersfoort.
Voor de Regeeringskinderen moest echter
ook het noodige gedaan worden. Het Door
gangshuis te lloanderloo, oen stichting van
Ned. Hervormde zijde, verklaarde zich be
reid, een zeker aantal van zulke jongens op
te nemen, on vie Synode steunde deze po
ging. Tevens kuoden daar eenige voogdij
kinderen geplaatst worden, die wegens bun
verdorven aard en slecht gedrag niet ge
schikt bleken te zijn voor gezinsverpleging
of voor opneming of bljjven in voor hen be
stemde inl ichtingen. Voor meisjes was plaats
te Zetten in een der inrichtingen, aan wier
hoofd de bekende pbilanthroop ds. H. Pier-
son staat.
Tegenover, of liever naast verschillende
Roomsch-Katholieke of neutrale vereenigin
gen, die zich de belangen dezer kinderen
aantrekken, waren er dus maar twee Protes-
tantsche stichtingen. Voor vrouwelijke Regee
ringskinderen is te Zetten nog plaats ge
noegmaar te lioenderloo, dat zich beschik
baar gesteld had voor 50 Regeeringskinderen
en voor 50 daarmede gelyk te stellen., hoe
wel niet veroordeelde, voogdijkinderen van
het mannelijk geslacht, zijn de beschikbare
plaatsen me ir dan bezet. „Wanneer meu --
zoo deelt ds. Meerburg mede leest in het
Jaarverslag van hoenderloo, dat van Sep
tember 1905 tut September 1906 inkwamen
158 aanvragen, waarvan aan 76, en van Sep
tember 19U6 tot September 1907 wederom
168 aanvragen, waarvan aan 80 kon worden
voldaan, waar bleven dan die 164 knapen
in die '2 jaren lijds?" Rlijki hieruit niet dui
delijk, dat het de hoogste tyd is, deze zaak
krachtig aan te vatten?
De Synode der Ned. Hervormde kerk wil
nu deze zaak krachtig aanvatte» en zulk een
opvoedingsgesticht in het leven roepen, waar
niet alleen Regeeringskinderen, maar ook
daarmee gelijkstaande voogdijkinderen een
degelijke, Christelijke opvoeding zullen ont-
vangeo, waar zij op zieti zullen voelen inwer
ken het beginsel der Christelijke liefde en
der ware barmhartigheid, die hun welzijn
zoekt en waar hun, onder Gods zegen, de
weg gewezen en de middelen gereikt zullen
worden orn straks als goede burgers en ware
Christenen de maatschappij in te gaan om
daar nuttig en gezegend werkzaam te zijn,
anderen ten zegen en niet ten verderve.
Een commissie van advies en voorberei
ding is benoemd met dr. L. Heldring, te
Amsterdam, als Voorzitter en ds. Meerburg
als Secretaris. Met yvur is door deze com
missie de zaak aangevat. Een poging om de
voormalige Pup llenschool to Nieuwersluis
voor een zeker aantal jaren op nader over
een te komen voorwaarden to huren, werd
dooi1 den Minister van Oorlog mot welwil
lendheid overwogen, maar mislukte, omdat
deze gebouwen voor den dienst vau het De
partement van Oorlog uiet gemist konden
worden. De Minister was echter zoo vrien
delijk, zelf de aandacht te vestigen op aan zijn
Departement behoorende gebouwen te Delft,
die echter ongeschikt bleken te zyn.
Er zal dan een opvoedingsgesticht ge
bouwd moeten worden, bestaande uit twee
gebouwen, ieder voor 100 jongens bestemd.
De Regeering is zeer welwillend gezind
en tot alleD mogelijken steun geneigd. Het
geslicht wenscht men te bouwen „in een
gezonde streek, met goedkoopeu grond, vat
baar voor ontginning, geschikt tot culti-
veermg, zoadat land- en tuinbouw met suc
ces kau worden beoefendeenigszius geïso
leerd en toch wederom niet al te ver van
een spoorweghalte verwijderd, opdat de trans
portkosten niet al te hoog worden".
Reeds ontving do commissie eenige aan
wijzingen van geschikte terreinen, die zij
zou kunnen koopen. Er is echtei nog niet
gekocht. Misachten is er wel do eene of an
dere grondbezitter, die zich met ontferming
bewogen gevoelt ovor zoovele ongelukkige
kinderen, welke eer» Christelijke opvoeding
zoo zeer behoeven, eu nu voor dit goede
doel net noodige terrein ten geschenke aan
biedt.
Voor zulk een stichting is veel gel l noo-
dig. De begroeting, door oen deskundige op
gemaakt, beloopt niet minder dan drie ton.
Voor de kosten van exploitatie behoeft men
zich, naar het mij toescbynt, niet bezorgd
te maken. Naar een alleszins betrouwbare
berekening zullen do kosten van verpleging
voor 4/5door een Regoerings-subsidie te (lek
ken zijn, terwijl wat verder noodig is door
giften, collectes, kerkelijke subsidiëu en eigen
inkomsten gevonden kan worden.
Maar hoe komt men aan het stichtingo-
kapitaal van f 800 000? Reeds zyn enkels
groote giften geschonkeneen algemeens
collecte in de Ned. Hervormde kerk zal ooge
twjjfeld een belangrijke som opbrengen, om
dat de leden der kerk zullen voelen, dat dit
werk, hetwelk van de kerk zelve uitgaat,
gesteund zul moeten worden. En wat er
dan nog ontbreekt, zal door een geldleeniog
te vinden zijo.
Zal zulk een geldleening wel noodig zijn
Zeker is zij niet noodig, als het nelang
der zauk diep genoeg gevoéld wordt. Tot de
Ned. Hervormde kerk behooren nog altyd
zoowel de rijksten en meestgegoedeoals de
armsten en ellendigste» onder ons volk. Zijn
de eersten er zich van bewust, dat zjj een
roeping hebben tegenover de laatsleo, een
roeping om den gevallene op te richten en
dieper val te voorkomen, dau zullen zjj deze
noodige stichting gaarne tot stand balpen
komen. Wie er over kluagt, dal de kerk zoo
weinig doet, vindt thans een gelegenheid om
haar te steunen, nu zjj iets doen wil, dat op
steun kan aanspraak maken eu de ongeluk
kigste» ten zegeu zal zijn.
Het is lieden Kerstfeest. De gansche
Christenheid viert leest, omdat Hjj geboren
is, Die kwam om te zoeken eu zalig te makun
wat verloren was. Van onze Kerstfeestviering
zij ook dit een vrucht, dat deze arb- id der
zoekende liefde mild gesteuod wordt, opdat
vele verlorenen een plaats mogen vinden in
het opvoedingsgesticht, dat de Synode der
Ned. Hervormde kerk tot hun behoud weuscht
te stichten.*)
S. D. van VEEN.
Utrecht, 24 December 1998.
Penningmeester der door de Synode
benoemde Commissie is de heer J. W. A.
Klinkhamer Bredius, emeritus-predikant te
Hilversum.
De Commissaris der Koningin en gravin
F. SchimmelpeQiiinck hopen ter gelegenheid
van de wisseling des jaurs te ontvangen op
Maandag 4 Januari des avonds 9 uur.
Evenals by hei Siut-Nicolaas-feest zullen
bij de groote bedrijvigheid door de jaarswis
seling in plaats vau militairen, burgerperso-
nen assisteerea in het Postkantoor.
Voorzoover nog noodig zjj herinnerd, dat
om den Nieuwjaarsdag de gewone weekmarkt
hier reeds morgen wordt gehouden.
Men lette op de bier neven staande adver
tentie van de ütrechtsche Waterleiding Maat
schappij wat betreft de beschermtrig der wa
terleidingen eu zie ook den gusmeter eens na,
welken men het best kan beveiligen tegen be
vriezen door het kastje te vullen met zaag
sel, zemelen, wol of papter.
Door B. en W. zyn benoemd
bij spuit 2 tot brandmeester de heer C.
A. van Kal veen, tot order-brandmeester de
heer J. Horst en tot commandeur de heer
J. A. Stoopendual.
bij spuit 3 tot onder-brandmeester de hoer
J. M. Reinboud en tot commandeur de beor
H. \au Vulkenhoef.
Mr. dr. W. A. van Zyst, sedert Juli 1905
id van den Raad der Gemeente Utrecht, is
Donderdag met '23 van de 34 stemmen be
noemd tot Wethouder dier Gemeente, in de
vacature, ontslaan door hot bedanken door
mi'. L. van Lier.
De hoer P. G. Groenhuizen logde met gun
stig gevolg af het examen voor de eerste
akte Frausche. taal, Middelbaar onderwijs.
De heer G. A. Muunikhuizen, tnt April
1996 commies op bet bureel vsn den Bur-
