Zaterdag 5 Juni 1909. No. 7670. 58e Jaargang Stadsnieuws. UITGAVE FIRMA A H V*N CLEEFF te AMERSFOORT. Verschijnt Dinsdag Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden fi. franco per post 1.15. Advertent'iën 16 regels 60 cent; elke regel meer 10cent. Bij regel- abonnemont reductie, waarvan tarief op aanvraag kos'eloos. Legale, officieële- en onteigenings- adverteutiën per regel 15 cent. Reclames 15 regels f 1.25 elke regel meer /"0.25. Groote letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent. Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht. BUREAU KORTEGRACHT9 Postbus 9. Telephoon 19 KENNISGEVINGEN. STEMMING. ter verkiezing van éen lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal. De BURGEMEESTER der Gemeente AMERS FOORT brengt ter openbere kennis, dat op Vrydag den 11 Juni aanstaande, van des morgens acht tot des namiddags vijf uren, de stemming zal geschieden ter vervulling van éen plaats in de Tweede Kamer der Staten-Generasl voor het kiesdistrict Amersfoort, waartoe deze Gemeente behóórt. De candidaten, in alphabetische volgorde, zijn ASCH VAN WIJCK, Jhr. Mr. H. VV. van BEAUFORT, Mr. W. H. de LEEUWEN, Dr. J. van De herstemming, zoo noodig, zal plaats heb ben op Woensdag 23 Juni d.a.v. Tevens wordt de aandacht gevestigd op art. 128 van het Wetboek van Strafrecht, luidende „Hij, die, opzettelijk zich voor een ander uit gevende, aan een krachtens wettelijk voorschrift uitgeschreven verkiezing deelneemt, wordt ge straft met gevangenisstraf van ten hoogste een jaar". Amersfoort, 2 Juni 1909. De Burgemeester voornoemd, WUIJTIERS. De BURGEMEESTER van AMERSFOORT Brengt ter kennis van de ingezetenen dezer Ge meente, dat het door den Directeur van 's Rijks directe belastingen, enz. te Utrecht executoor ver klaarde kohier No. 6 van de Bedrijfsbelasting over het dienstjaar 1908/1909 aan den Ontvanger van 's R\jks directe belastingen alhiei isierha dges.eld aan wien ieder verplicht is, zijnen aanslag op den bij de wet bepaalden voet te voldoen. Gedaan en op de daarvoor gebruikelijke plaatsen aangeplakt te Amersfoort den 6. Juni 1909. De Burgemeester voornoemd, WUIJTIERS. Mr. Tideman over nir. W. H. de Beaufort. Mr. P. Tideman, advocaat te Bloemendaal en Kamer-candidaat voor Breda, die strikt genomen gister te Leusden zou spreken, hield gisteravond indegrooto zaal van de sociëteit „Vereeniging" hier ter stede een redo ter aanbeveling van de cnndidatuur voor de Tweede Kamer van mr. W. H. de Beaufort. Ofschoon eerst gister tegen den middag hier bekend werd, dat mr. Tideman zou optreden, was c,e vergadering aanvankelijk toch zeer druk bezocbt j later, vooral bij de pauze, tegen half elf, verliep zij en slechts weinigen wot n fla haar bij tot het einde, te ruim middernacht. Nadat een der heercn uit Leusden mr. Tide man had ingeleid, zeido deze, dat hij de begin selen der Vrij-liberalen wilde beschouwen, als achtergrond waarop hij wilde verdedigen de candidatuur-De Beaufort, wel een zeer gelukkige candidaatBstelli^g. Het liberalisme is in zeker opzicht te beschou wen als het zout der politieke aarde. Gelukkig achtte spr. de candidatuur-De Beaufort omdat hij het zou betreuren als in bet district Amers foort geen eigon liberale cadidaat werd gesteld en niet ware gevolgd het voorbeeld der anti revolutionairen en sociaal-democralen, die toch óok tegen de verdrukking in zijn groot gewor den. Had men geen liberalen candidaat gesteld, het zout ware zouieloozer geworden. 9p. hecht niet veel aan het uiterlijk, doch het beschaafd-gemoedelijke, het kalm-waardige van den man die veel heeft gewerkt, veel heeft nagedacht, pleit ten volle voor mr. W. II. de Beaufort met wiens portret nu vier jaar geleden goed is gepropageerd. Juist een liberaal beginsel is het, dat het uiterlijk overeenstemme met het innerlijk. Juist dit is het typische verschil met de man nen der andere partijen, die wel hun eigen dub belgangers lijken, twee andere personen schiineD, 6ok in hun schrijven tegenover hun handelin gen,óok in on buiten de Kamer, óok als zij spre ken voor heeren of tegenover middenstanders. Het streven der liberalen is echter, geen din gen te zeggen, die zij niet mot hun persoon kunnen betalen, in alles echt en waar te zijn. Zijn zeer grondige en omvangrijke studiën van Nederlandsche en .Staatkundige geschiedeniszijn medewewerking aan de „Studiën en schotsen" van prof. Buys; zijn parlementaire kronieken in „De Gids" zij*- wel bij allen bekend, evenals zijn veelzijdige ontwikkeling en werkzaamheid, zijn keurige stijl, zijn drang om te werken. Zijn eenvoudige hartelijkheid, geheel ontdaan van aristocratische hoogheid, welke maar al te dik wijls innerlijke leegheid tracht te bedekken zjjn bezadigdheid en gemoeilykheidzijn ver- keeren op vriendschappelijken voet met ander denkenden maken mr. De Beaufort tot een volks vertegenwoordiger in den waren zin des woords. Het Nederlandsche volk wordt het best gesym boliseerd door een grooten, goedigen reus, geen Duitsche Michel, een beetje laat- candidaut- stellerig met rechts en links aan de polsen twee machtige krachten, Kuyper en Troelstra, die hem stevig vasthouden met handboeien en onder wier suggestieve werking van sociale hervor mingen, waarop hij niet kan wachten, geen dag en geen nacht, hij nog wel leeft, nog wel adem haalt, doch niet opschiethij heeft immers de handen niet eens vrij om voedsel naar den mond te brengen. Wat willen we nu bereiken als liberalen Dat deze goedige reus zijn tanden eens weer laat zien op ouderwetsche wijze en zich los maakt van deze twee dwingelandendat hij zijn verstand weer doe spreken en zich outworstele aan de suggestieve macht der geestdrijverij en geestesopwinding der massa. De jonge reus lijdt aan Jan-salie-achtigheid, slaperigheid en dit moet verholpen door hem weer te doen nadenken, hem niet langer te doen zijn eenzijdig verstandig, doch zijn gezond verstand te doen herleven. Spr. wilde het niet hebbeD over de mannen der S. D. A. P. of over de Vrijzinnig-democraten, die zooveel op hen gelijken, doch wel wilde hij er op wijzen dat men den boom kent aan de vruchten, herinneren aan den A. N. D. B. en zijn eocialistischen leider Henri Polak, den auteur van den socialistischen kinderliederen-bundel, en voor den geest roepen de ergelijke wijze waarop die Bond personen post, een zoo gemeen en schandalig middel, dat hij van nabij zag bij de staking in de chemigrapische kunstinrichting te Haarlem. Voorwaar als deze en alle andere vakvereenigingen zóo weinig in hun vaandel schrijven het woord „naastenliefde" dan kan spr. ze slechts vereenzelvigen met zeker iemand aan de linkerpols van den jongen reus. Aan diens rechterkant is het precies het zelfde; alleen gebruikt men daar een andere terminologie. Ook daar kent men aan de vruch ten den boom. Men moet slechts in echt Gere formeerde streken hebben verkeerd om te weten hoe het daar toegaat. (Spr. wijdt uit over Om men, de zaak van ds. Scholtz te Hardenberg en de preek onder poli tie-bescherming te Ber- gentheim). Dit karakteriseert bij uitstek de uiterste par tijen de middelmoot, de liberalen, doen anders (de quaestie in de Remonstransche kerk le Haar lem werd eerlqk uitgemaakt). Wat moet onverbiddelijk de toekomst zijn als men den uitersten partijen voet geeft Dat dc middenmoot geen harmonisch geheel vormt, doch telkens is olootgesteld aan schok ken. De wereldbeschouwing is aan links eh rechts niet gemeenwel gemeen is het gewone gezond verstand, dat te maken heeft met de tastbare werkelijkheid en de ontastbare werkelijkheid, als 't wara een telegrafie zonder draad,'welke waarneming en ervaring vastknoopen aan weten- ec'iap. De a. r. stellen 't voor alsof de lib. zweren bij de rede, die een soort automaat isde lib. zeggen: dit is telegrafie zonder draad door welke wij elkaar verstaan. En wat is hot eerste werk, dat rechts doet? Door rede overtuigen wie het niet mot hen eens zijn. Zij gebruiken dus zelf óok de rede als 't maar in hun kraam te pas komt. Welnu, indien aan het gezond verstand, dat zich baseert op ervaring, een ruime plaats wordt gegeven, dan hebben we de beste basis en ver krijgen we pract.sche maatregelen die steeds stand houden. Zóo bijvoorbeeld het onvereenig- baar verklaren van het predikambt met het Kamerlidmaatschap. De Staatkunde beweegt zie i niet in den zevenden hemel, doch op den beganen grond en personen die in een torentje zitten te wjjsgeeren, zijn bij uitstek ongeschikt voor de politiek en wie deze wil beoefenen, moet staan te midden van het dagelijksch le ven. Wie practische politiek beoefent, moet uitgaan van dezen regel, dat in een hoeveelheid van kleine dingen het groote ligt. Het komt er uit sluitend op aan met welke practische maatre- ■gelen we elkaar, onze mederaenschen, telkens I m beetje verder brengen. Dat ia de ware naas tenliefde, geen sentimentaliteit, geen tranen storten en onderwijl een ander een oadienst doen. Menschen zijn als 't ware omgekeerde pyra- mides, die op aarde wandelen en denken gelijk te zijn, doch een zeer verschillend volumen hebbeD. Wij hebben ons zorgvuldig er voor te wachten, ons verschil niet op 't grootst te zien, willen we met elkaar iels tot Btand brengen. En vooral wie zich in de politiek verhoogt, zal vernederd worden. Let eens op of we met een paar jaar dit evenemeat niet zullen beleven. Na deze theoretische beschouwing welke tol halt tien duurde de werkelijktieid. Welke is op 't oogenblik de onderlinge ver standhouding tussehen a. r. en R. K. De R. K. zijn steeds practische menschen ge weest, die een wereld op zichzelf vormen en in tegenstelling van de 8. D. A. P. uitne mend de kunst verstaan hün vuile wasch bin nenshuis aan kant te maken en daartoe, net als in de Middeleeuwen, nog in hun sterke muren zitten, waarin geen pantserkogel ook een nóg zoo klein gaatje kan maken. Dr. Kuyper geeft hoog op van het weder- keerig Chr. beginselde R. K. spreken niet zoo van harte daarover. De R. K. zijn dan ook niet een politieke partij, doch een eigen wereld, met eigen wijsgeeren in hun torentjes en een eigen ondergrond. De R. K. zijn 't best te vergelijken bij een breede kolom op de schijf van AristotleB, welke steeds zich uitbreidt tot de boel kant en klaar is, en 't wordt tijd om eens te vragen of daaraan geen einde moet gemaakt Het Vaticaan is geen paleis te Rome, doch een wereld-organisatie, waar heden ten dage nog wereldvonnissen wor de.! geBlugei, en de „militante kerk" zet steeds, zien uit. Wie haar een beetje helpt, kan er zeker van zijn, dat hij de wereld weer met zoo veel vierkante Meters heeft bewogen en nader heeft gebracht tot den tqd, dat het Protestan tisme ulleen nog maar kan bestaan in vlieg machines. Dit wordt niet alleen bewezen in Lim burg, maar ook in Noord-Holland, waar elke maand een klooster wordt geboreD. Moet daar niets tegeD gedaan? Is 't dan niet onze plicht als gewone menschen, die opstaan met den wensch iets nattigs te doen en ons te ruste leggen met de bewustwording, iets nuttigs te hebben verricht, te arbeiden, wel kennend de wet op 't behoud van arbeidersvermo-^n, die leert, dat geen arbeid verloren kan gi.an En hoe staan daar tegenover de a. r. Pre cies andersom als de lib.Dr. Kuyper heeft de- gewoonte aangenomen, te zeggen, dat Gods naam moet zegevieren over de geheele linie hij zal wel hebben bedoeld God zelf. Hij vat de zaak niet practisch aau, doch theologisch en politiek is niet een zaak van enkele beschouwing, doch oen van de daad. De leuze van dr. Kuyper is dus onbruikbaar. Doch van dien kant is meer georakeld, dat niet steekhoudend bleek. Zóo de beschuldiging jelui zijn ongeloovigen. Later is de heer Lobman eenig?zi.ns afgegaan van de antithese een bewijs, dat ook op de rechtsche torentransen verschil van meening heerscht doch het is niet alleen gezegd, maar ook geschreven. Doch het onderwerp heeft mij een beetje be heerscht en ik heb me daardoor laten verleiden tot theoretiseeren. Van meer belang is de practyk, óok die voor der komenden stembusstrijd. Wat zien we daar? Dat in de zoogenaamd vaste districten eigenlijk stem-rutschbanen geen andere candidat-n zijn gesteld dan 10 R.K. en 1 a.r. Verder zijn gesteld: 1 Chr. democraat, de heer Staalman, die niet meer doet in de levens verzekering, doch weer zal trachten te gaan doen aan politiek, 20 R.K. 21 Chr. historischen 50. A. Revol. Als ze gekozen zijn, spelen we weer Crom- wel redivivus. Tegenover die 20 R.K. staan in 8 districten S. D. die met hun zoute taktiek overal opko men. Volgens de wet zijn 10 districten vastvol gens de rede óok 10. We zien dus, dat er zijn 10 R. K. en 50 a.r. De practische naastenliefde verhoudt zich du9 als 1 tot 5, of wel een R.K. houdt 5 maal meer van een a.r. dan een a.r. van ejn R.K. Eu nu links, waar ik, n'en déplaise zekeren 70-jarigen, een heuglijke opleving van het libe ralisme zie. Daar werden gesteld (de 8. D. A. P. of S. D. P., een aparte partij, laat ik daar) 3 Vrqzinnigen zonder meer 21 Vrije liberalen 31 Vrij3. demooraten 45 Unie liberalen Links heeft dus niet stil gezeten en is bereid den strijd aan te bieden. In Ede hebben de Chr. hist, een eigen can didaat tegenover den a. r., evenals in Den Hel- der; in Hoorn staat een R. K. tegenover een a. r., in 5 districten staan R. K. tegenover el kaar. Dat nu de liberalen niet toegeven in krachta ontwikkeling, doch ieder éen mannetje mee nemen naar de stembus. Schudt die twee aan uw polsen af, verbrijzel ze tegen elkaar of schudt er vast éen af, dan krijgt ge den ander óok wel klein. De stemmen in dit district gaan niet verlo ren omdat er nooit arbeidsvermogen verloren kan gaan. Ieder kiezer oefene practische naas tenliefde tegenover den Staat en zorge, dat het zout in hem Diet zouteloos worde doch, dat de innerlijke kracht, het kleine greintje dat door verdrukking werd gecondenseerd, zich weer uitzette opdat in het overwegend liberaal d-. trict worde getoond, dat er menschen wonn die liberaal denken en spreken en handelen Neemt een voorbeeld aan de volgelingen van Kuyper en aan de mannen van de S. D. A. P. Toont wat ge zijt; werpt de slaperigheid en de sufferigheid van U en dan kunnen we treffen sociale maatregelen tot welzijn van allen. Deze behandelde spr. na de pauze, welke te gen half elf werd gehouden. Vervolg en vragen spr. weigerde beslist elk debat in het volgende nummer. Het aantal kiezers volgens de nieuwe Kie zerslijst voor deze Gemeente is verdeeld als volgt District Kamer Staten Raad I 1262 1248 1083 II 615 609 523 III 847 833 728 Tot klerk ter Secretarie, afdeeling Bur gerlijke stand, is in de vacature ontstaan door het vertiek van den heerJ. H. C. Kuy- laars, die als adjunct-commies werd vervan gen door den heer J. C. ten Bruggencate, benoemd de heer J. W. W. Westhof, uit Utrecht. Een zeer ernstige waarschuwing. Dooi* het Bureau voor chemisch, microsco pisch en bactereologisch onderzoek van den heer W. A. van den Bovenkamp is binnen veertien dagen reeds tweemaal suiker afge keurd, wegens zeer groote verontreiniging met meel. Wanneer toch komt er een keuring op alle voedingsmiddelen. Hoofdingelanden van het Heemraadschap sDe tivier de Eern, beken en aankleven van dien" hebben hun goedkeuring gehecht aan het voorstel van het Bestuur om de Groote scbotbalksluis aan den Koppel, die dringend herstelling behoefde, te vervangen door een sluis met ophaalschuiven, een zoo genaamde Stony-sluis. Indien Gedeputeerde Staten goedkeuring verleenen aan dit besluit, betgeen spoedig kaa worden verwacht, zullen de plannen en bestekken, die reeds voor een goed deel gereed zijn, worden afgewerkt. De aanbesteding zal vermoedelyk worden gehouden begin 1910. Tot Hoogheemraad van den Bunschoter veen- en veldendyk is by Kon, besluit be noemd mr. A. J. de Beaufort, te Leusden. Mevrouw jbr. S. M. vaoReigerbersgVersluyt Seb. barones Van Isaelraude is herkozen en e beer L. S. Gerard van Sijsen is gekozen tot lid van het Bestuur der Maatschappij tot opvoeding in het gezin van weezen en andere minderjarigen, doorgangshuis „Zand bergen",

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsche Courant | 1909 | | pagina 1