Dinsdag 7
September
1909.
No. 7710.
58e Jaargang.
FIRMA A H VAN CLEEFF
te AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden f\.
franco per post f 1.15. Advertentiën 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bij regel-
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieële- en outeigenings-
adverteatiën per regel 15 cent. Reclames 15 regels f 1.25 elke regel meer f 0.25. Groote
letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening gebracht en kosten
evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
KORTEGRACHT 9
stbus 9. Telephoon 19
Wie ziek met 1 October
doet inschrijven als
abonné op de Amers-
foortsche Courant ont
vangt tot dien datum
verschijnende nummers
KOSTELOOS.
KENNISGEVINGEN.
C II O L I It A.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS
van AMERSIÏ 0RT
raden, wegens het heerschen van cho
lera in eenige Gemeenten, den ingezete
nen aan, overeenkomstig onderstaande
regelen te handelen
Gebruikt GEKOOKT WATER,
of water uit de waterleiding of uit een
nortouwel, óok voor het wasschen van
kleeren en groenten, het reinigen van
vaatwerk en het bereiden van spijzen.
KOOKT UW MELK!
Gebruikt geen rauwe groenten, onrijpe
of ougeschilde vruchten.
Eischt van uw groentenhandelaar uit
sluitend ongewasschen groenten.
Wascht uw handen vóór eiken maal
tijd.
Betracht in alles reinheid en matigheid.
Amersfoort, 2 September 1909.
Burgemeester en Wethouders
van Amersfoort,
De Burgemeester,
WUIJTIERS.
De Secretaris,
J. G. STENFERT KROESE.
De BURGEMEESTER van AMERSFOORT
brengt ter kennis van belanghebbenden, dat,
volgens schrijven van den Commissaris der
Koningin in deze provincie dd. 1 September
1909, ie afdeeling no. 4622/3119, op 7 en 8 Sep
tember a.s. tusschen 7 uur n.m. en zonsop
komst bij de Z.W. en Z. kust van het eiland
Voorne oefeningen zullen worden gehouden met
gekleurde seinlichten, electrische zoeklichtenen
vuurpijlen.
Amersfoort, 6 September 1909.
De Burgemeester voornoemd,
WUIJTIERS.
De BURGEMEESTER van AMERSFOORT
brengt ter kennis van belanghebbenden, dat
ingevolge een schrijven van den Commissaris
der Koningin in deze provincie dd. 31 Augus
tus 1909, no. 4592/3107, 4e aldeeling, op 7 Sep
tember en zoo noodig ook op 8 September a.s.
eene schietoefening zal worden gehouden van
het fort Pampus
Er zal gevuurd worden met kanonnen van
licht kaliber (6 c.M.) waarbij onveilig wordt
gemaakt een sector, begrensd door de ware rich
tingen Oost en Z. O. t. Z. (56°), tot op 4500 M.
van het fort.
Op 9 en zoo noodig ook op 10 September
a.s. zullen gelijksoortige oefeningen wordeu ge
houden, waarbij onveilig wordt gemaakt een
Bector begrensd door de ware richtingen N. W.
door Noord tot Z.O.t.Z. (191°) tot op 4500 M
van het fort.
Dat op de dagen, waarop gevuurd wordt, van
het fort Pampus eene roode vlag zal waaien
f die drie uur vóór het begin der oefening half
stok en éen uur vóór de oefening geheel voor-
geheschen wordt;
Bovendien zullen tegelijkertijd en op de zelfde
wijze roode vlaggen waaien van de batterijen
Diemerdam en Durgerdam, de Westbatterij nabij
Muiden en den kerktoren te Muiderberg.
Amersfoort, 4 September 1909.
De Burgemeester voornoemd
WUIJTIERS.
SCHOUW.
De BURGEMEESTER van AMERSFOORT
b.engt ter kennis van belanghebbenden,
dat op Woensdag, Donderdag en Zaterdag
22, 23 en 25 September 1909 door Watergraaf
en Heemraden van het Heemraadschap „de
Eem" een schouw der beken en waterleidingen
zal gehouden worden.
Schouwplichtigen worden uitdrukkelijk aan
gemaand er voor te zorgen, dat zij alsdan vol
daan hebben aan hunne verplichtingen, in de
desbetreffende verordening gesteld.
Amersfoort, 4 September 1909.
De Burgemeester voornoemd,
WUIJTIERS.
De Arbeidswet.
Met ingang van 1 September is in
werking getreden een Algemeens maat
regel van bestuur iu zake de Arbeidswet,
waarbij verschillende uitzonderingen op
die wet zijn opgehevenuitzonderingen,
die niet alleen bekend dienen te zijn bij
hen die de wet moeten helpen handha
ven, doch ook bij hen die middellijk dan
wel onmiddellijk met de Arbeidswet in
aanraking komen.
Eeu zeer juist en hoogst bevattelijk
overzicht van de nieuwe bepalingeu is
opgenomen in het jongste nummer van
„De Politiegids".
Wij doen ze hier volgen, opdat ieder
belanghebbende er kenuis van kunne
nemen.
Art. 5 der Arbeidswet verbiedt den
arbeid van een persoon beneden 16 jaar
of van een vrouw in fabrieken of werk
plaatsen vroeger te doen aanvangen
dan des voormiddags te 5 uur en later
te doen eindigen dan des namiddags te
7 uur.
Maar er is nog een tweede lid in dat
artikel, en volgens dat tweede lid kan
bij Algemeenen maatregel van bestuur
voor bepaalde bedrijven worden vergund,
dien arbeid op andere uren te doen
aanvangen en te doen eindigen, met
dien verstande, dat het aantal ureu,
gedurende welke die arbeid wordt ver
richt, niet meer dan elf per etmaal be
drage.
Die Algemeene maatregel was uitge
vaardigd in 18S9toen werden voor
een aantal bedrijven uitzonderingen
toegestaan. Nu, 20 jaar later, is die
Algemeene maatregel vervangen door
een nieuw Kon. besluie van 12 Juli
(Stbl. no. 266) waarbij verschillende
wijzigingen in de tot nu toe geldende
vrijstellingen en uitzonderingen gebracht
zijn-
Vergelijkt men het nieuwe besluit met
het oude, dan blijken voor verschillende
bedrijven, voor welke de overgangstoe
stand, gedurende welken zij zich aan de
bepalingen der Arbeidswet hadden aan
te passen, thans lang genoeg geacht
werd, de uitzonderingsbepalingen te zijn
vervallen. Het nieuwe besluit is een
flinke stap naar grootere beperking
van den kinder- en den vrouwenarbeid.
Allereerst zij opgemerkt, dat, waar
het oude besluit voor enkele bedrijven
nog Zondagsarbeid voor kinderen en
vrouwen toeliet, ofschoon slechts tot 6
uur des voormiddags, deze uitzonderingen
op het algemeen verbod van Zondags-
arbeid voor die personen, thans alle
verdwenen zijn.
Wanneer we thans de wjjzigingen
nagaan, dan zullen we eerst bet oog
vestigen op de bedrijven, van welke de
uitzonderingen thans geheel vervallen
zjjn.
Brood-, beschuit- en koekbakkergen.
In deze mocht men tot dusverre den
arbeid van eeu jongen tusschen 14 en
16 jaar doen aanvangen op zijn vroegst
te 2 uur des morgens. Deze bepaling is
vervallen. Jongens beneden 16 jaren
mogen dus voortaan niet vóór 5 uur
des voormiddags beginnen.
Courantdrukkerijen.
De vergunningen om jongens beneden
16 jaren, die helpen bij het drukken of
vouwen van een dag- of weekblad,
daarbij te doen doorwerken tot 10 uur
namiddags, en op Zondag tot 6 uur des
voormiddags, zijn vervallen. De arbeid
van jongens beneden 16 jaren moet dus
voortaan des avonds om 7 uur eindigen.
Melkfabrieken.
Hier is vervallen de vergunning om
jongens van 14 tot 16 jaar om 4 uur
voormiddags te doen eindigen en hen,
evenals de vrouwen, tot acht uur des
avonds te doen doorwerken.
Gistpakkerijen.
Vervallen zijn de vergunningen om
jongens van 14 tot 16 jaar te doen aan
vangen des morgens te 4 uur en ben in
den nacht van Zaterdag op Zondag te
doen doorwerken tot 6 uur des morgens.
Werkplaatsen van breisters.
Vervallen is de vergunning om meisjes
boven 14 jaren te doen doorwerken tot
des avonds acht uur. Alle meisjes en
vrouwen moeten dus om 7 uur eindigen.
N ettenboeterijen.
De vergunuing om vrouwen boven 14
jaren te doen doorwerken tot 10 uur des
avonds, is vervallen.
Steenbakkerijen, pan- en
tegelfabrieken.
Vervallen zijn alle vergunningen om
jongens en vrouwen vroeger te doen
aanvangen dan des morgens te vijf uur
eu later te doen eindigen dan des avonds
te zeven uur.
Steendrukkerijen.
De vergunniugen om in den winter
jongens beneden 16 jaren, die hulp ver-
leeuec bij bet kleurendrukken, te doen
doorwerken, tot des avonds 8 uur, is
vervallen. De jongens moeten om 7 uur
uiterlijk eindigen.
Wasch-, bleek- en strijkinriebtingen.
In deze was bet tot dusverre geoor
loofd indien zij zonder krachtwerktuig
werkten en er hoogstens vijf kinderen of
vrouwen arbeid verrichtten, vrouwen
boven 16 jaren te doen doorwerken in
bet tijdvak van 15 September tot 15
Maart tot 8 uur des avonds, en in het
overige deel van bet jaar tot 9 uur des
avonds. Deze vergunning is vervallen.
Ook in de kleinere wasscberijen en strjj-
kerijen, zoo goed als in de grootere,
mogen dus personen beneden 16 jaren en
vrouwen voortaan tot hoogstens 7 uur
de3 namiddags arbeid verrichten.
In de volgende bedrijven zijn nog
uitzonderingen toegestaan
Botvisscherij.
Hier is gehandhaafd de bepaling, dat
men in het tijdvak van 1 Juli tot 1
December den arbeid voor personen
beneden 16 jaren en van vrouwen mag
doen voorduveud tot 10 uur des avonds,
voorzoover die arbeid bestaat iu het
schoonmaken, spleeteu of azen vau hoek
want.
Glasblazergen.
Gedurende éen jaar na afkondiging
van het besluit voor jongens van 14
jaren en gedurende twee jaar daarna
voor die van 15 jaar, mag men voor die
jongens den arbeid bij smelt- of koelovens
nog doen aanvangen vroeger dan te 5 uur
des voormiddags en doen eindigen later
dan te 7 uur des namiddags. Over twee
jaren is die vergunning vervallen,
en dus de nachtarbeid in glasblazerijen
voor jongens beneden 16 jaren afgeschaft.
Werkplaatsen van naaisters, bor
diAursters, passementswerksters, mo
demaaksters of vervaardigsters van
vrouwelijke Landwerken.
Tot nog toe mocht men den arbeid van
vrouwen bovenl4 jaren doen eindigen te
acht uur des avonds, als zij des morgens niet
vóór acht uur begonnen. Voortaan zal dat
alleen gelden voor vrouwen boven 16
jaren. Ook meisjes van 14 en 15 jaren
zullen dus altijd om 7 uur moeten ein
digen. Als vrouwen boven 16 jaren tot
8 uur werken, zullen zij echter, behalve
den verplichten rusttijd des middags, van
minsteus éen uur, nog moeten genieten
een rusttijd van minstens anderhalfuur
tusschen 4 uur eu half 7 des avonds,
gedurende welken rusttgd zij de werk
plaats mogen verlaten. Deze rusttijd
behoeft echter niet te worden gegeven
in den seizoentijd, n.l. gedurende den
tjjd van twee weken vóór en acht weken
na den eersten Paaschdag eu van 1
November tot 7 December.
Inrichtingen tot eerste bewerking van
verscbe visch, viscbrookergen,
drogerijen en zouterijen.
Het zal vergund zijn, den arbeid van
personen beueden 16 jaren en vrouwen,
voorzoover die bestaan in werkzaamheden
om het bederven vau viscb te voorkomen,
te doen eindigen te 10 uur des avonds.
Fabrieken vau verduurzaamde levens
middelen of van vruchtensappen.
Van 1 Mei tot 1 November zullen
vrouwen boven 16 jaren mogen door
werken tot des avonds 9 uur, mits zij
niet vóór 7 uur des morgens beginnen
(dus niet meer, zooals vroeger tot 10 uur)
terwijl personen beneden 16 jaren allen
om 7 uur moeten eindigen.
Inrichtingen, uitsluitend gedreven
door wind- of waterkracht.
Het blijft verguud, personen benedeu
16 jaren en vrouwen te doen arbeiden
tot 10 uur des namiddags, als zij door
gemis aan voldoende wind- of waterkracht
in bet te 7 uur geëindigde etmaal niet
gedurende 11 ureu hebben kunnen ar
beiden.
Voorts zal het vergund zijn, voor elk
bedrijf, waarin het r e i u i g e n van
werktuigen, toestellen of gereedschappen
of van werklokalen en toebehooren be
zwaarlijk gedurende de gewone bedrijfs-
werkzaamheden kan geschieden, de rei
niging te doen geschieden door een vrouw,
die haar 25ste jaar voleind heeft, des
avonds tusschen 7 en 10 uur als die
vrouw althans geen andere werkzaam
heden in of voor de ouderneming ver
richt.
Bestrijding van woeker.
Het is zeker voor eeu voornaam deel te
danken aan de wakkere actie der Ned. Ver-
eemging tot bestrijding van den woeker dat
de Regeering wil gaan beproeven aan de
misstanden op het gebied der particu
liere Banken van leening een einde te
makeD.
Dit zal dan de vierde poging in een halve
eeuw tijds zijn, daar eveneens regelingen hij
de Staten-Generaal zijn aanhangig gemaakt
in de zittingen van 185550, 18671968
en 1869—1870.
Dat Banken van leening in de practijlc
zeer moeieiijk kunnen worden gemist, staat
vrijwel vost, zoolang er geen andere vorm
