Verschenen zyn de verslagen der afdee-
lingen van den Raad op do Gemecnte-be-
grooting voor 1910.
Of de winter lang zal zijn en hard, wie
zal 't zeggenmaar, dat hij heel duur zal
wezen en daardoor bijzonder hard voor de
minderbedeelden, is nu al te voorzien omdat
door den kouden zomer en het natte najaar
de oogst zeer is tegen gevallen en juist de
door den kleinen man meest gewilde veld
vruchten zeer duur en heel schaars zullen
zyn.
Daarom te meer herinneren we er aan,
dat de Commissie tot uitdeeling van warme
spijzen Maandag weer zal rondgaan.
Moge zij zeer ruimen steun vinden van
de meerbedeelde stadgenooten.
Ds. J. L. F. de Meijere Joh. Cz., Evange
lisch Lutherse!) predikant hier, staat op bet
zestal voor de Luthersche gemeente te
Haarlem.
De Vereeniging „De Ned. Hervormde
kerk", tellende ongeveer 150 leden, heeft
aangenomen een motie, welke zij verzond
aan kerkvoogden en waarin wordt uitgespro-
keu de wenscbelijkheid der invoering van
een kerkelijken hoofdelijken omslag, zooals
in bijna alle stadsgemeenten wordt gevon-
deD, opdat kau w nvien voorzien in de vele
nooden der gemeente, bet kerkgebouw voor
ondergang kan worden bewaard, doelmatige
verwarming in de wintermaauden kan wor
den aangebracht, en meer vrije zitplaatsen
kunnen worden aangeboden.
De heer P. de Graaf, die verleden Zondag
in de kapel van het seminarium der Uud-
bissehoppeiijke clerezie tot priester werd
gewijd, is benoemd tot pastoor der Oud-
katholieke kerk te Utrecht.
De heer A. J. Krieger heelt Donderdaga
vond te Leeuwarden voor een 35-tal belang
stellenden gesproken over de mogelijkheid
om ook in Friesland's hoofdstad een paar-
detrara tot stmd te brengen,
De totale lengte van het hoofdspoor zal
circa 1776 M. bedragen, die der 'zijsporen
74 M., dus een totale spo.u-lengte van 1850
M., waarvan ongeveer 1610 M. de gewone
ritlengte bedraagt, welke in minder dan
10 minuten kan worden afgelegd. Volgens
raming bedragen de kosten van aanleg en
installatie f22500 en er zullen 6910 ritten
per jaar worden gedaan.
Een commissie van 5 leden werd benoemd,
welke zal trachten een Naamlooze Vennoot
schap te vormen met een kapitaal van
f25000.
De jongedames J. van Achterbergt), M.
Beekendam en A. de Vries behaalden de
akje vrije- en orde-oefeningen der gymnas
tiek
Voor den wereldberoemde!) klokkengieter
Geert van Wouw, die 23 D -comber 1527
in de Bovenkerk te Kampen werd begraven,
is Donderdagmiddag in die kerk een gedenk
plaat onthuld.
Hij goot o.a. in 1499 de klok, naar St.
Jons, als patroon der krankzinnigen, den
«Dolle" gebeeten, in den toren der St. Joris-
kerk, hier.
Donderdag had do jaarlykscbo wedstrijd
plaats voor de officieren van het le regiment
veld-artillerie uit Amersfoort en Utrecht.
Eerst moest 30 K. M. worden afgelegd bin
nen 27a uur> U't beide garnizoensplaatsen
naar de hoeve van 's Rijks- veeartsenijschool,
waarna de paarden in verschillende gangen
werden voorgereden en ejuige eenvoudige
hindernissen moesten worden genomen.
In weerwil van hel zeer ongunstige weder
en de duurdoor hier natte, elders weer zeer
gladde heide, werden toch mooie tijden ge-
gemaakt. Luitenant H. D. S. Haselman maakte
met anderhalf uur het snelste parcours.
De jury, bestaande uit overste 1. Franfois
en kapiteins H. A. Ruysch Lebman de Lebns-
feld ea VV. de Reus, kende de prijzen als
volgt toe: le prijs luitenant N. J. de
Pauw Gerlings, 2e pr. luitenant J. E. Haits-
ma Mullier, 3e pr. luitenant H. D. S. Hassel-
man. Kolonel jbr, E. C. Hoogaert reikte de
prijzen uit.
Van hier namen behalve de boven genoem
den deel aan den wedstrijd de luitenants Vrij
dag, De Waal, Josepbus Jitta en Hulstijn.
De gebruikelijke lunch op de heide, opge
luisterd door in den regel een groot aantal
dames eD de regiment6-muzk-k, kon om het
slechte weder niet plaats hebbeu.
Luitenant R. D. Storm Buysiog, van het le
regiment veld-artillerie, is met ingang van
1 November overgeplaatst by bat korps Rij
dende artillerie.
Een schat van bloemen was wnl het bewys
hoe zeer het Araersfoortsche publnk
gisteravond in «Amicilia' de beide Kunste
naressen bewondeiden en met roden!
Het goddelijke geluid waarover ram rouw
Noordewier—Reddinglus beschikt, dat zij naar
eigen wd, zacht llui^tf end of krachtig, vlei
end of machtig, laat h >oren, betoovert, sleept
mee, brengt in verrukking!
Eu mejuffrouw Walen, de bekende pianiste,
die met het accorapagneeren zoo mooi een
geheel maakte, of by haar solo-spel liet
bewonderen haar volmaakte techniek eu de
prachtige voordracht I
Het was een heerlijke avoad, een stamp
volle zaal, een daukbaar en aandachtig ge
hoor, gevormd uit de élite van stad en
omstreken.
Reeds het eerste nummer (Aria uit
«Pfingstcantate", van Bach) liet direct het
enorme talent van mevrouw Noordewier tot
zijn recht komen.
Wanneer zy zingt »Es hat die Rose sich
beklagt" of «Auf dein Meere", van Heine, dan
weet de artiste de fijuste snaren der ziel
te doen trillen.
Eu haar stem dartelt e.i huppelt en ju
belt als zij zingt «Liebchen ist da"! Hier was
op en top de schalksehbeid aan 't woord.
alm Herbsi" deed u meevoelen de smart
die er ligt in sEinst ging icb zu zwei'n, jetzt
geb' ich all) in! Mein lieb ist lulsch, o ware
ich todt" dan is zij tot stervens toe bedroefd!
Haar zang, doch ook haar voordracht was
subliem
En dan laat mevrouw Noordewier U in
«Tanzlied im Mai" weer hooren, hoe zij mee-
jubelt in het herleven der natuur.
Na de pauze gaf zij ons Hollandsche liede
ren eu of wij nLiedekeu" (op 53) of «Daar
was een sneeuwit vogeltje" of «Schoon lief,
hoe ligt gy hier en slaept" herdenken zij
hebben ons alle doen genieten die liederen,
waarvan vooral dat Oud-Hollandsche «Liede-
ken" prachtig van uitvoering was.
De schalkschelaatste nummers bekoorden
ons ook zeer en het was wel vriendelijk
vau mevrouw Noordewier, dat zij «Lire bou-
liere, lire boula", na de herhaalde daverende
toejuichingen nog eens zong.
Indien wij nog e ns bijzonder mejuffrouw
Walen herdenken, dan zou bet vooral we
zen om de nummers van Scarlatti en de
«Tarantelle" van Cbopin. Zoo'n techniek
is volmaakt te noemen. Ook de indruk hier
van zou onvergeetlijk zijn, indien de ziel
meer had mee gesproken.
Het eerste abonnements-concert behoort
tot het verleden, doch laat een onuitwisch-
baren indruk achter.
Een dertig-tel leden van „Patrimonium's
Zangkoor" heeft daarvoor bedankt, doch ter
stond opgericht een nieuwe zangvereeniging
„De lufstem", waarvan alle oud-leden van
eerstgenoemd koor lid werden.
Directeur is de beer W. van Meggelen Jr.
De heer Th. J. üianchi is gekozen tot Se
cretaris van het Amersfoortsch Drankweer
Comité ter vervangiog van den heer P. J.
Th. Dieges, die als zoodanig bedankt heeft.
In het eind dezer maand zal de meester-
daramer H. Hoogland Jr. hie' eer. simul
taanseance geven.
Aanvankelijk zou zij worihu gehouden
in de kermisweek, doch met het oog hierop
is inmiddels verzocht een anderen datum te
willen bepalen.
Beoefenaars van het damspel, die willen
meewerken tot propageeren van liet spel,
I-unuen by den heer Tb. H. G. Brandsen,
Langestraat 12, alle inlichtingen krijgen.
De eerste der lezingen in dezen winter
der plaatselijke afdeeling van den Ned.
Protestanten Bond, Dinsdagavond in de
R-rnonstrantsche kerk door den heer Jos.
van Veen, uit 's Gravenhage, gehouden, was
overdruk bezochtniet alleen wareu alle
banken, zoowel beneden als boven, dicht
bezet, maar ook waren zooveel mogelijk
stoelen bijgeplaatst en nog moesten velen
zich tevreden stellen met een staanplaatsje,
zelfs in de gangen.
Ds. Hooykaas zeide een kort woord
tot inleiding van den spreker, waarin hij
deed uitkomen, dat men waarschijnlijk zou
zijn gekomen met zeer gemengde gevoelens
sommigen om den gewezen R. K. priester,
die uu optrad voor den Ned. Protestanten
Bond, an.leren om den man die den reu
zenstrijd om de vrijheid zóo heeft aangedurfd
en zóo ernstig heeft gezocht om zijn God to
vinden.
De heer Van Veen herinnerde nu, dat
hy ongeveer twee jaar geleden voor de
eerste maal in het openbaar sprak over „Het
modernisme in de R. K. kerk", welke voor-
dracht hy ter perse legde te Amersfoort
zelf. Omdat deze rede bekend mocht zyn,
wilde spr. niet in herhalingen vervallen en
zou hij op geheel nieuwe "wijze meedeelen
wat deze nog slechts kort levende beweging
te strijden e.' te lijden heeft gehad en een
zooveel mogeiijk voor ieder bevattelijke
uiteenzetting geven van deze jongste kerke
lijke beweging.
Wanneer ik, zeide spr., den godsdienst
opvat in zijn meest verbeven beteekenis, kan
ik mij volgcnderwijze uitdrukkende beste
mcnschen, het levende deel van éen groot
levensgeheel, heboen steeds in zich gevoeld
een verlangen, een onbedwingbaren drang,
een pynlyk heimwee naar het hoogere.
Dc menschheid bestaat uit twee gruote
bestanddeelenhet enne, dat leven bezit
het andere, dat ten leven moet opgewekt:
het eene, dat leidt het andere, dat geleid
moet worden.
De voorgangers nu leidden niet alleen
door woorden, juist u i e t door woorden,
doch door teekenen, symbolen, plechtigheden.
Spr. schetste nu het ontstaan der verschil
lende godsdiensten het dienen vau éeu
God alle bedoelend het wuarachtig heil
hunner belijders en hoe ware godsdienst,
d. i. gemoedsverheffing, verworden is lot
een koud-verstandelyke beredeuetmig, zulks
als gevolg v.ui de verschillende inzichten
van apologeten en dogmatici.
Met de wereldrijke opvattingen wisselden
die der kurk tot de hoofden der. kerk zoch
ten tiaar uuiforraiteit om de macht te be
houden over de schare door een stelsel
waarin de wijsbegeerte in overeenstemming
zou zyn met bet dogma. Du stelsel werd
na vele pogingen in het midden der 13e
eeuw gevouden in de scholastiek van Tho
mas van Aquino, Petrus Lombardus eu Al-
bditus Magnus, toen de luister van paus
Iuoceniius 111 begon le straleneen systeem,
dat behouden is tot den huldigen dag.
Doch de wetenschap raakte aau de hoogte
van het geloof en de wetenschap is veran
derlijk, terwyl dc dogma's onveranderlijk
zyn. Daarom kauite de kerk zich tegen de
wetenschap en hoewel wijsgeeren als Descar
tes, Spinoza eu Leibnitz streden voor weien-
schappelijke vrijheid, toch bleef de kerk
haar heil zoeken in de middoleeuwsche dog
matiek.
Zoowel in de tijden vau hervorming en
contra-reformatie ais by de oplevering der
wetenschappen in de nieuwere lijdeu, door
mauueu als Montal-imbert, Lameuais, Lacor-
duire eu andere vuorloopers van bet moder
nisme, werd de leer van Thomas van Aquino
hoog gehouden. Leo X ili moedigde zells de
wetenschap aan, wilde, dat de geestelijkiieid
zou meeleven, doch herstelde tegelijk de oude
scholastiek.
Daartegenover stond een diepe drang van
innerlijk religieus bestaan en uit deze samen
loop van tegenheden ontstond het moder
nisme, dat door moderne wijsbegeerte eu
Bybelcritiek tracht te redden het door de
koude dogma's schier gedoode religieuss
leven en aan de de kerk wil geven nieuw
leven eu haar wil terug brengen tot den
eenvoud van Jezus.
Spr. schetste nu den strijd tusschen Domi
nicanen, Jezuïeten en Franciscanen, bel lot
stand komen der encycliek «Pascendi Domini
gregis" welke een openlijke veroor leeliug is
van de modernisten, die antwoordden met
hun «Dei moderuisti", en hoe door de
«Correspondenza roraaüa" en hel Vaticaansch
Pers-comité deze encycliek een gunstig ont
haal vond, niet alleen by dr. Kuyper maar
ook bij liberale en vrijmetselaars-bladen.
Na het program der modernisten te heb
ben uiteengezet eindigde spr. met: «Wij
hopen voor de kerk en vooral voor de op
recht geloovigen, die in de kerk hun religieus
leven vroom en vol toewijding willen uille
ven, dat zij niel bitterlijk zal weenen om
dezen tyil, die zeker niet een van de rustig
ste voor haar is".
Weldra zal verscbijuen „De Katholieke
Middenstands Couraut" als officieel orgaan
van alle R. K. middeusiandsvereenigingeu.
Tot redacteur is benoemd de lieer A. Kei-
lenaers, te Meerloo (Limburg),die zich met
terwoon vestigt te Leiden.
Weer en terreiu dienende, zal het Amers-
foortsche Quick morgen in de 2e klasse
van den N. V. B. te Zul feu spelen tegen Be
Quick.
Het eerste elftal der H. V. C. ontvangt
hier U. V. V den Kampioen van den U.
P. V. B.
Evenals vorige jaren zullen in de kermis
week in het Tehuis voor militairen aan de
Beekstraat van 23 tot 28 October iederen
avond anii-kermisvergaderingen worden ge
houden, telkens aanvangende om half acht.
Een alleraardigst programma is ontworpen,
waarop voorkomen ernstige en luimige
voordrachten, heel interessante bioscoop
voorstellingen (o.a. de doop van Prinses
Juliana); de reciteer-vereeniging «Oefent u"
zal weer haar beste beentje voorzetten en
de muziek van den Chr. Nationalen Werk-
mans Bond zal zich weer doen hooren de
bezoekers worden weer onthaald en nog veel
meur is de commissie bereid te doen voor
«de jongens".
Maar hun aantal is zóo groot en de kas
is zóo klein, dat ook nu weer de commissie
moet aankloppen bij voorstanders van deze
bijeenkomsten, die -zwakke broederen terug
houden van veel kwaad.
Volgende week zal zij oen lijst aanbieden.
Moge zij ruimen steun ondervinden.
En wie geen geld te missen heeft, kau
het doel zoo -/.oer bevorderen door het afstaan
vau rooktabak en zooveel andere dingen
die hoogst welkom zijn en gaarne door
«vader" Zevenbergen in ontvangst zullen
worden genomen.
Aan de markt werd gister aangevoerd 900
Kilo boteraan do Centrale botermijn 2675
Kilo ongezouten en 2350 Kilo gezouten fa-
brieksbotor onder Rijks-keur.
De prijs aan de markt was f 1.50 a f 1.65,
die aan de mijn f 1.38 a f 1.48 voor du on-
gezoutun en f 1.35 fl.5l) voor de gezouten
boter.
De lantaarns van auto's en rijwielen moe
ten volgendo week uiterlijk om half zes, die
van andore voertuigen uiterlijk om zes uur
worden aangestoken.
Mon moet het met eigen oogen zien om
het te kunnen gulooven.
In een der vertrokken van het Commis
sariaat vau politie is thans een verzameling
meet-en weegwerktuigen van allerlei aard
voorloopig opgeborgen, waarop menige
Lagere school, al is haar modellen-verzame
ling ook nög zoo Pink, jaloersch kan wezen.
Ondanks de tallooze waarschuwingen, zelfs
zeer harde in den vorm van reeds vroegere
bekeuring, is tegen een veertigtal nering
doenden proces verbaal opgemaakt wegens
bet. niet voldoen aan de IJkwot.
Burgemeester en Wuthouders hebben hun
publicatie doen uitgaan waarbij de belang
hebbenden werden aangemaand, te zorgen
voor den herijkde bladen hebben bijna
tot vervelens toe daaruuu herinnerdde
ijk en de heryk geschieden geheel kosteloos
eu tóch staat nu voor een klein kapitaal aan
werktuigen in liet politie-bureau,
Zij worden verbeurd verklaard en pas
veel later publiek verkocht ten bate van
hel Hyk.
Dus moeten zo aanstonds door nieuwe
worden vervangen en behalv kusten
van aanschaffen hebbon de bene- an bo
vendien boele te betalen, terwyl, uia zo een
beetje hadden opgelet, noch kosten noch
ongeintamhedeu zouden hebben ondervonden.
Do baud inoet zóo sterk aan de IJkwet
wordeu gehouden omdat anders allicht
menigeen maar zou doorgaan, met geheel
afgesleten gewichton en door allerlei repa
raties te kleine inhoudsmaten te verkoopeu.
Daarom eischi de wet telken jure herijk.
De goeden moeten 't met de kwaden ont
gelden.
Want hier is geen sprake van bedrog bij
't gebruiken der nu geconfisceerde werk
tuigen doch zy misten het herijk-loeken,
de letter R in den gewonen schrijfvorm.
En dit eischt de wet onverbiddelijk.
De publieke opinie twijfelt bijna altijd aan
een goede daad, maar nooit aau een slechte.
IJlt den omtrek.
In de te Barneveld ingevolge art. 25 der
Markenv/ut gehouden bijeenkomst voor de
gerechtelijke vsrdeeling van de Kootwijker
en Gurdersche mualscbappeo, werd namens
H. M. de Koningin bezwaar gemaakt tegen
de voorgestelde verdeeling wat betreft het
kamp van Milliiigen, welke gronden voor
den tijd van 99 j iar aan wijlen Z. M. Willem
III in erfpacht zyn gegeven en aan het Mi
nisterie van Oorlog in gebruik zijn afgestaan.
Nochtans is ll.M. bereid tot een minnelijke
schikking.
Op 49 Januari aanstaande wordt weder
een vergadering gehouden en de reeds jaren
hangende zaak dan, zoo eenigszins mogelijk,
afgedaan.
De erfgenamen van L. Gelderman, die,
zooals we in het vorig nummer meldden,
vorige week viij plotseling te Barneveld
overleed, hebben zich, vooral door de 'cou-
ranten-berichten, aangemeld bij den Burge
meester dier Gemeente.
Men wil weten, dat de hun vrywel onbe
kende verwant hun een 10 OUÜ gulden nalaat.
Duitschland, dat de belastingen tot bet
uiterste heeft opgevoerd, kan nog geen
pfenui g extra uitgeven, ja zelfs niet rond
komen met zijn huishouding, of het moet
leenen.
Naar het „Berl. Tbl." vernomen heeft, zal
de Regeeriug volgende maand reeds aan den
Rijksdag voorstellen, een nieuwe leenitig te
sluiten van 5UU millioeu mark. Daarvan moet
al dadelijk 200 millioen gebezigd worden
tot dekking van het tekort over 19U8 o»
1909 en 140 millioen om aan de ambtenaren
de toegezegde verbooging vanjaarweddeu te
kunnen geven.
Jan Kanon en Jan Schuld vragen in Duitsch
land eeu veel te groot deel van de inkom
sten j de eerste do helft, de tweede byna
een derdo van al hetgeen de belasting
betalende burgers opbrengen. Zoo blijft er
nog geen vijfde over voor alle andere zaken.
Hoe al deze belastingen werken, moge
blijken uit het volgende.
Tengevolge der nieuweDuitscLe belastingen
op tabuk beeft een sigarenfabrikuut te
Hamburg elfhonderd werklieden moeten
ontslaan.
Th Dresden stelde een vereeniging van
tabakskervers eeu verzoek op aan den Rijks
kanselier om 4 millioen mark beschikbaar
te stellen tot hot stichten van een fonds,
waarmede ile steeds stijgeudo werkloosheid
onder de tabakskervers bestreden kan worden.
Bij de onderwas-autoriteiten te Haarlem
zyn plannen in bespreking tot verkorting
dor zomervacantie op liet Gymnasium, dó
twee Hoogere Burgerscholen eu do Middel
bare school voor meisjes.
De bedoeling zou zyn, de vacantie, die
nu zeven weken duurt, in te krimpen tot
éen mauud, namelyk Augustus, en dan een
