Dinsdag 11
Januari 1910.
No. 7762,
59e Jaargang,
FIRMA A H VAN CLEEFF
te AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden f\.
franco per post ƒ1.15. Advertentiën 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bij regel-
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, oflicieële- en onteigeniügs-
advertentiën per regel 15 cent. Reclames 15 regels f 1.25 elke regel meer f 0.25. Groote
letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening gebracht en kosten
evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Rij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
KORTEGRACHT 9
Postbus 9.
Telefoon 19.
KENNISGEVINGEN.
De BURGEMEESTER der Gemeente AMERS
FOORT,
Gelezen de missive van den Commissaris der
Koningin in de Provincie Utrecht, d.d. 22 De
cember 1909, 4e afdeeling, no. 6719/4600;
Brengt ter kennis van belanghebbenden, dat
in het vervolg door het hoofd of den bestuur
der van een fabriek of werkplaats, die de in
artikel 5, 3e lid, der Arbeidswet bedoelde ver
gunning wenscht te bekomen om personen be
neden 16 jaren of vrouwen te doen overwerken,
bij de aanvrage daartoe het'volgende moet wor
den ic acht genomen
lo. de aanvrage behoort tijdig te worden
ingezonden aan den Commissaris der Koningin
(voor een vergunning voor niet langer dan zes
achtereenvolgende werkdagen, of om den ande
ren dag niet langer dan gedurende veertien
dagen) of uan den Burgemeester (voor een ver
gunning in spoedeischeude gevallen, voor niet
langer dan twee achtereenvolgende werkdagen)
2o. de aanvrage moet, behalve de bijzondere
omstandigheden, welke tot de aanvrage leidden,
nauwkeurig vermelden welke der beschermde
arbeiders aan het overwerk zullen deelnemen,
welke soort werkzaamheden zij alsdau zullen
verrichten, en welke arbeids- en rusturen voor
hen zullen gelden op de dagen waarop men
overwerk W6n«cht te doen verrichten
3o. indien het kleine werkplaatsen betreft,
moeten bij de aanvrage worden opgegeven de
namen en de leeftijden van de personen, die men
aan het overwerk wenscht te doen deelnemen;
wordt de vergunning voor grootere inrichtingen
aangevraagd, dan kan worden volstaan met een
opgave van bet aantal der jeugdige personen,
onderscheidelijk tusschen 12 en 14 jaar en tus-
schen 14 en 16 jaar, alsmede van het aantal der
vrouwen boven 16 jaar, die het overwerk zullen
verrichten.
Amersfoort, 7 Januari 1910.
De Burgemeester voornoemd,
WUIJTIERS.
De BURGEMEESTER van AMERSFOORT
brengt, ter voldoening aan de aanschrijving
van den Commissaris der Koningin in de Pro
vincie Utrecht d.d. 10 Januari 1910, 4e afd.
no. 111/75, ter kennis van belanghebbenden,
dat in de Gemeente Kamerik een geval van
MILTVUUR is voorgekomen.
Amersfoort, 11 Januari 1910.
De Burgemeester voornoemd,
WUIJTIERS.
l)e Vrouwenklecding,
voorheen en thans.
Toen, eenige weken geleden, in deze
kolommen, eene tentoonstelling, georga
niseerd door de vereeniging der 5 V 's
werd aangekondigd, hebben velen uwer
waarschijnlijk een oogenblik vreemd op
gekeken
Want, als ik me niet vergis, is deze
vereeniging den meesten onzer stadge-
nooten totaal onbekend.
Mag ik haar daarom even voorstel
len, als eene vriendelijke, ernstige, intel
ligente damede Vereeuiging Voor
Verbetering Van Vrouwenklecding.
En, opdat U zich niet geheel vreemd
tegenover haar zult gevoelen, als U bin
nenkort eens persoonlijk met haar in
aanraking komt, wil ik U het een en
ander vertellen van haar levenverleden,
heden en toekomst.
De meesten uwer zullen wel eenigs-
zins bekend zijn met de ontwikkeling
der vrouwenkleeding gedurende de voor-
Het is een algemeen erkend feit, dat
de kleeding eene wijziging onderging,
zoodra er overweldigende gebeurtenissen
plaatsgrepen.
Tot de 12de eeuw sloot de kleeding
juist om het raiddel zonder het te druk
ken. Toen vertoonden zich de eerste ken-
teekenen van het «rijgen' die echter
nog geen misvormingen van het mensche-
lijk lichaam insloten.
Langzamerhand kwamen er echter over- t
drijvingen in denkwijze en kleeding. Men j
poogde de natuurlijke vormen zooveel
mogelijk te laten verdwijnen, te bedek
ken, ging rok en lijf scheiden, en bijv.
mouwen vervaardigen, die tot op den
grond sleepten. Ook had men toen de
snavelschoenen in de mode gebracht, en
versierde gordel, halsuitsnijding en schoei
sel met bellen.
De Kerkhervorming en ook zeer zeker
de ontdekking van Amerika brachten an
dere denkbeelden, zoodat de kleediug,
voor mannen zoowel als voor vrouwen,
doelmatiger werd.
Toch zegevierden deze nieuwe denk
beelden niet lang. Spanje verhief zich
tegen de hervorming. Stijf en streng
waren de opvattingen der machtige v
Spanjaarden. En dat deze «stijfheid" ook
invloed had op hunne kleeding, daarvan
leverden de hooge, stjjve plooikragen wel
het beste bewijs. Ook in Frankrijk was
toen de toestand hoogst ongunstig
moorden en vooral sluipmoorden waren
aan de orde van den dag, met het ge
volg, dat men zich slechts gemaskerd
op straat begaf.
In de daarop volgende eeuwen onder
ging de kleeding verschillende verande
ringen au eens overlaadde men zich
met. kantjes en strikjes, droeg reusach
tige en gepoederde kapsels (Lodewijk XIV
en Lodewijk XV)dan weer zag men
een kleed, geheel naar de lichaamsvor
men vervaardigd (Fransche revolutie
En later, in den Empire-tijd, verschenen
de smaakvolle japonnen, met uitgesne
den hals en korte pofmouwen en waarbij
de gordel dadelijk onder de borst gedra
gen werd.
In de 19de eeuw zag men de onmoge
lijkste kleediugstukken, met reusachtig
wijde, of bespottelijk nauwe rokken, cri
nolines, balloumouwen en meer derge
lijke schöouheden.
Smaken verschillen nu eenmaal, en
zoo kwamen er eindelijk vrouwen en
mannen, die het nut inzagen van een
eenvoudige, smaakvolle, practische klee-
ding.
Ik stem dadelijk toede eerste pogin
gen beautwoordden weinig aan het ge
stelde doel. Maar hoe zou het ook anders
kunuen 1 Overgangstypen zyn nu meestal
niet zoo heel gelukkig.
Meer en meer wint echter de meening
veld, dat ieder slechts dragen moet, het
geen voor haar eigen gestalte geschikt
is, en zich niet mag laten beïuvloeden
door hetgeen andereu hun opdringen.
Onlangs las ik dit gezegde van Ruskin
„Goede kleeding is derhalve die, welke
geschikt is voor de positie in het leven,
en het werk, dat daarin gedaan moet
wordenen die bovendien isgracelijk,
goed staande, duurzaam, gezoud en ge
makkelijk, óok waar dat pas geeft
schitterend en a 11 ij d zoo mooi als
m o g e i p k is.
Van dit principe nu, gaat de veree
niging der 5V's uit. Zjj tracht alle
vrouwen te doordringen van de noodza
kelijkheid eener kleeding, die aan boven
staande eischeu voldoet.
En dat zij nog steeds met vele moei
lijkheden te kampen heeft, blijkt dage
lijks.
Wèl is haar streven velen sympathiek,
maar de vele vrouwen, die zouden willen
overgaan tot het dragen van verbeterde
kleeding, worden weerhouden door
gebrek aan eene vakkundige naaister.
Tot op onzen tijd was de opleiding
voor costuum- en linneunaaister hoogst
gebrekkig.
Dit was een der eerste behoeften,
waarin de vereeniging wilde voorzien.
Door het Bureau voor Vrouwenarbeid
werd toen in verschillende steden van
ons land een onderzoek ingesteld naar
de toestanden in het kleedingbedrijf. En
de resultaten lezen we in het verslag
uan mr. Pb. Falkenburg, Secretaris der
commissie. Hij zegt over de opleiding
van de costuum- en linnenuaaister het
volgende
„De opleiding van de costuumnaaister
laat veel te wenschen over. Noch het
atelier van de costuumnaaister, noch dat
van het groote modemagazijn is daar
voor een geschikte plaats. Het atelier
van de costuumnaaister niet, door den
druk waaronder deze zelf gekomen is,
en het laatstgenoemde atelier evenmin,
omdat elk systeem van avbeidsverdeeliog
in strijd is met de belangen van eene
het gebeele vak omvattende opleiding.
„Ook hier zou dus eene vakschool dkt
moeten geven, hetgeen op de werkplaats
niet kan worden verkregcu. Eene alles
zins geschikte vakschool ontbreekt echter
te Amsterdam. Dc industrieschool voor
vrouwelijke jeugd is niet bestemd voor
de talrijke meisjes, die eene plaats als
naaister op het eene of andere atelier
zoeken.
„De enkele meisjes, die op deze school
geleerd hebben, en in het costuumvak
hun bestaan zoeken, doen dit als patrones,
niet als werksters. Toch biedt dit vak
eene uitmuntende gelegenheid aan voor
de oprichting eener vakschool, die voor
een niet onbelangrijk deel hare kosten
kan dekken".
En verder lezen we over de opleiding
der linnen naaisters
„De meeste meisjes moeten voorname
lijk iu de practijk trachten haar vakken
nis te verzamelen, en de eenmaal ver
worvene te vermeerdereu. Gelegenheid
tot voorbereiding voor de practijk der
ateliers is te Amsterdam niet aanwezig.
De meisjes, die opgeleid zijn op het atelier
der costuumnaaister, worden slechts zel
den goede liugerie-werksters. Zijn zij in
weeshuizen groot gebracht, dan zijn zij
uitstekend geschikt voor fijne verstel-
naaisters, doch zij missen de voor eene
atelier-naaister noodige vlugheid. Ook de
Werk- en leerschool, de school in de
Elandstraat, en de particuliere naaischo
len zijn geen opleidingsscholen voor vak
werksters. Hare besteraming is dan ook
eene andere.
„Hoofddoel dezer scholen is, de leerliu-
gen keunis te doen krijgen van alle
naaiwerk, dat in eene huishouding te
doen valt. Verreweg het grootste aantal
arbeidsters wordt dus in dit vak te werk
gesteld zonder eenige voorafgaande vak
opleiding. De klacht over de onbekwaam
heid derwerksters was dan ook alge
meen. En het is juist die geringe vak
kennis, die het peil van het hier te
lande vervaardigde werk laag houdt.
Meermalen werd hef de commissie ver
zekerd, dat het daardoor onmogelijk is,
in het fijnere werk tegen het buitenland
te concurreeren, zoodat de meeste fabrie
ken zich tot de vervaardiging van grof
werk moeten bepalen.
„Een groot veld van werkzaamheden
ligt hier nog braak voor diegenen, wie
ën het belang dezer werksters, èn deze
tak vau Nederlandscho nijverheid ter
harte gaat."
Waar eenige jaren geleden zulk een
rapport gepubliceerd werd, begrepen zij,
die zich voor dezen tak van nijverheid
werkelijk interresseerden, dat hier een
spoedige verandering moest worden aan
gebracht. En na jaren van zwaren ar
beid bereikten de doortastende leden der
V. v. V. v. V. hun doel.
Den 16 October j.l. werd de vakschool
der vereeniging te Amsterdam geopend.
Vóór alles zal men er zorg voor dra
gen, dat de leerlingen onderwijs ontvan
gen in kennis van het menschelijk li
chaam, verder in kleedinggeschiedenis,
teekenen en stoffenkennis, terwijl men
vooral aan de wijzen van versiering bij
zondere aandacht zal schenken.
Om nu het streven dezer vereeniging
in ruimer kring fiekend te maken, heeft
de presidente, mevrouw G. A. J. Posthu
mus Meyjes-Hofstede de Groot, zich be
reid verklaard, in verschillende steden
een causerie te houden over de vak
school, en over het nut der verbeterde
vrouwenkleeding uit een hygiënisch oog
punt.
Deze causerie wordt ook te Amers
foort gehouden en wel op Dinsdag 18
Januari a.s.
Tevens zal in een der lokalen van de
Industrie- en Huishoudschool een hoogst
interessaute collectie kledingstukken
worden tentoongesteld, welke tegen een
zeer geringen entree-prijs voor ieder
te bezichtigen is.
Stellig zullen causerie eu tentoonstel
ling vele belangstellenden trekken, zoodat
misschien hier ter stede wel eene afdeeling
der V. v. V. v. V. zal kunnen worden
gesticht.
Dat beduidthet oprichten van cur
sussen, waar onderricht gegeven wordt
in het vervaardigen van reform- onder-
I en boveukleeding. Lezingen, bijv. over
„De aesthetica der kleeding", zooals de
i afd. Utrecht ze dezen wiuter georgani-
seerd heeft, en nog vele belangwekkende
I tentoonstellingen en causerieën.
Zooals in vele andere steden, kunnen
I we dit hier natuurlijk ook bereiken,
j maar slechts dan, als allen hunne
medewerking verleenen.
M. J. A.
Amersfoort, S Januari 1910.
Liefdadigheidsbus.
(INGEZONDEN.)
Het is wel nodig er nog op te wijzen,
dat de Vereniging „Liefdadigheid", in
afwijking van de beide voorgaande win
ters, wed r uitsluitend hulp gaat verle
nen aan tjjdehk in nood verkerende ge
zinnen en personen die door arbeidzaam-