Zaterdag 5
Maart 1910.
No. 7785.
59e Jaargang.
Stadsnieuws.
FIRMA A H VAM CLEEFF
te AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden f\.
franco per post ƒ1.15. Advertentiën 16 regels 60 cent; elke regel meer 10cent. Bij regel-
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosleloos. Legale, officieële- en onteigenings-
advertentiën Der regel 15 cent. Reclames 1—5 regels] 1.25 elke regel meer f 0.25. Groote
letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening gebracht en kosten
evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
KORTEGRACHT V
Postbus 9.
Telefoon 19.
KENNISGEYIN G.
De BURGEMEESTER van AMERSFOORT
Gelet op het schrijven van den Commissaris
der Koningin in de provincie Utrecht d.d. 1
Maart 1910, 4e afd. no. 814/577
Brengt ter kennis van belanghebbenden
Ministeriën van Landbouw, Nijverheid en
Handel en van Financiën.
Gelet op de Koninklijke besluiten van 22
Juni 1896 (Staatsblad no. 98) en van 25 Juni 1906
(Staatsblad no. 135)
Mede gelet op de gemeenschappelijke beschik
kingen van de Ministers van Binnenlandsche
zaken en van Financiën van 21 Mei 1901 (Ne-
derlandsche Staatscourant van 26 en 28 Mei
d. a. v., no. 121) en van de Ministers van Land
bouw, Nijverheid en Handel en van Financiën
van 3/7 Augustus 1906 (Nederlandsche Staats
courant van 16 Augustus d. a. v., no. 190);
Brengen ter kennis van belanghebbenden, dat
ten aanzien van den invoer van paarden, be
stemd voor de in het tijdzak van 6 April tot
en met 26 October 1910 op de renbaan te Duin-
digt (Wassenaar) to houden wedrennen en hard
draverijen, afwijking van de verbodsbepalingen,
vervat in boven aangehaalde ministerieels be
schikkingen, wordt toegestaan onder voor
waarde
a dat aan het eerste kantoor worde overge
legd een door of vanwege den secretaris van
het rencomité van bedoelde renbaan afgegeven
bewijs, dat de paarden voor de rennen of dra
verijen te Duindigt bestemd sijn
b dat de paarden, voorzooveel zij na afloop
van de rennen hier te lande mochten bljjven,
niet in het verkeer worden gebracht, dan na
door den districtsveearts te 's-Gravenhage of
een zijner plaatsvervangers te zijn gekeurd en
gezond bevonden.
's-Gravenhage, 15/18 Februari 1910.
De Minister van Landbouw,
Nijverheid en Handel,
(get.) A. S. TALMA,
De Minister van Financiën
(get.) KOLKMAN.
Amersfoort, 4 Maart 1910.
De Burgemeester van Amersfoort,
WUIJTIERS.
Amersfoort <5ok?
In ons nummer van 15 Februari ves
tigden wij de aandacht op de Weldadig-
heidsbloem ten bate van tuberculose
lijders.
HetDagelijkscb bestuur van de Centrale
vereeniging tot bestr jjding der tuberculose
in Nederland heeft thans besloten, alle
plaatselijke vereenigingen tot bestrjjding
der tuberculose in ons land en de daarmee
gelijkgestelde vereenigingen op te wekken
om dit jaar een proef met een nationalen
weldadigheidsbloemendag te nemen en
to trachten het philantropisch instinct
van de Nederlandsche burgers en bur
geressen volgens deze nieuwe methode te
prikkelen.
Het Bestuur is van gevoelen, dat geen
dag ons Nederlanders in opgewekter
en dankbaarder en dus in milder en
geeflustiger stemming zal vinden, dan
de geboortedag van H. K. H. Prinses
Juliana, en dat dus geen dag in |Neder-
land voor een proef zich beter zal leenen
dan de 30ste April.
Deze opwekking is in goede aarde
gevallen, en zoo zal in een groot aantal
Gemeenten in ons land de 30ste April
1910 voor het eerst worden georganiseerd
als een nationale weldadigheidsbloemen
dag. Allerwege worden comité's gevormd
van dames, die zich op dien dag be
schikbaar siellen, op de straten, in
koffiehuizen, stations, treinen, trammen,
enz. het celluloid-bloempje te koop aan
te bieden. Het bloempje krjjgt den vorm
van het madeliefje (Meizoentje, Mar
griet), met witte bloemblaadjes op een
sterk naar voren tredenden cranje bloem
bodem.
Welk ingezetene zou weigeren, het
aidus aangeboden bloempje voor lOcent
tc koopen en dien dag zichtbaar te dra
gen?
H u i s v 1 ij t.
Nog maar eon goede maand en ook hier zal een
Huisvlyt-tentoonswlling worden geopend, welke in
„Amicitia" wordt gehouden van 12 tot 16 April en
leiteiyk dient als voorbereiding tot de Natiora'e
huisvlyttentooistslling, welke vm 15 Juli tot 15
September te Sebeveningen zal plaats hebben.
Voor de plaatselijke tentoonstelling zyn reeds tal
van medailles en andere begeerenswnarde prijzen
toeitezegd en ook mocht de eommissie toezeggingen
ontvangen van voorwerpen ter opluistering.
Maar mi moeten ook de stidgenooten, jong en
oud, arm en r\jk, inzenden voorwerpen door ben-
zelven vervaardigdvoorwerpen ter mededinging,
dus voor de andere categorie, die, waarop bet dit
maal bet meest aankomt.
Toen een achttal jaren geleden de beweging
voor huisvlijt zich hier ter lande begon te ont
plooien, *a' wellicht niemand gedacht hebben, dat
zij zulk een vlucht zo t nemen, zóo spoedig reeds de
aaudacht zou trekken van plaatselijke autoriteiten
en regeeringspersonen. Dank zij de machtige propa
ganda van den Volkshond, tegen d-ankmisbruik, en
haar afdeelingen, dank zij mede de aandacht, die
de geestelijkheid, vooral in het Zuiden, aan de ont
wikkeling van Huisvlijt schenkt, is de bekendheid
met hetgeen ..huisvlijt" wil, meer en meer toegeno
men, doorgedrongen in alle hoeken vao ons vader
land en straks zal die bekendheid zich uiten in tal
van kunstvolle, merkwaardige voorwerpen bijeen
gebracht op de Nationale tentoonstelling voor Huis
vlijt, uitgaande van den Volksbond.
Alles ia daar welkom, mits de ingezonden voor
werpen een eigen karakter dragen, d.w.z. mits daarin
een ontwerp, een deokbopld, een gedachte schuile.
Huisvlyt-beoefecaars, hetzij mannen of vrouwen,
jongens of meisjes, moeten onderscheid maken
tuischen gedacht»,cozen arbeid (waartoe o.a. fig ur-
zaagwerk gerekend moet worden) en arbeid, waarbij
de mensch zichzolf ontwikkelt, arbeid die verat een
ernstig overdenken, een zoeken,een raadplegen,een
arbeid, die ten slotte de grootste zelfvoldoening
schenkt.
„Ik ken niks", zei een jongen, toen hem gevraagd
werd, iets voor de tentoonstelling te maken, on
verschillig wal dan ook. „Zeg d<t niet, jongen",
werd hem geantwoord, Je weet nog niet wat ja
knot".
En die zelfde jongen was bet, die met behulp
van de kromme takken, welke bakkers gebruiken
bij het aanmaken hunner oven, en van een oude,
buiten gebruik gestelde waschtobbe zijner moeder,
met behulp van die waardelooss grondstoffen dus,
wat zwarte lak en wat kurkschore, een bloemenmand
maakte, die een sieraad van een plaatselijke ten
toonstelling vormde.
Eenige jaren geleden was op de Zaandamsche
tentoonstelling van Huisvlijt een eigengemaakte
pbonograaf te zien, samengesteld uit een veer van
een afgedankten wekker, een dekseltje van een poets-
pomadedooaje, een stukje miks, een plankje en een
stuk blik. Met bijgekochte rollen wist de jeugdige
knutsela r zjjn buisgenooten te vergasten op muziek,
die een dure phonograaf niet zou hebben kunnen
verbeterea.
En op de Amsterdamsche Handvlyt-tentoonstel-
ling was in bet afgeloopen jaar een automobiel,
vrairvan blik, houten wieltjes en het uurwerk van
een ouden wekker het grond materiaal vormden, en
een locomotief, waartoe een inlegbus en verschei
dene blikken beschuittrommels gebezigd waren.
Dergelijke voorwerpen en zoo zyn er nog vele
worden hoog gewaardeerd door hen, die zich met
de organisatie van de tentoonstelling van huisvlijt
hebben belast.
Die voorwerpen toooen, dat er meer in onze
meisjes en onze jongens zit, dan men oppervlakkig
zou denken, dat ieder meer kan dan by meerit, als
de lust maar wordt gaande gemaakt.
En ze toonen, dat ieder rijker is dan hij meent,
dat ook oogeu schijn lijk waardelooze grondstoffen
gebruikt kunmen worden om voorworpen te ver
vaardigen, die terecht veler aandacht trek
ken.
Wat toch kan men al niet maken van sigaren-
kistenhout. Doosjes, kisten, spaarpotten, naaidoos-
je*, inktstellen, echenkhlaadjes, portretlystjes, pop-
penrueubelen, molens, werktafeltjes, ja, zelfs de Sint
Pieterskerk te Rome, is van sigarenkistenbout nage
maakt.
Nu is sigarenkistednout wel niet een artikel om
er practischo voorwerpen van te maken, doch uit
de omgpvi' g nagebootste modellen, vernist en bier
en daar beschilderd, voldoen als versiering goed.
Welkom, hartelijk welkom zijn èl die voorwerpen,
welke van waardelooze grondstoffen zijn vervaardigd
doch groote waarde wordt tevens gehecht aan die
inzendingen, waarbij van kostbaarder grondstof ge
bruik is gemaakt.
En daarbij denken wij onwillekeurig aan die vele
en velerlei besneden of beschilderde voorwerpen,
die de woonkamer tot sieraad strekken in elk geval
een nog open hoekje vullen. Geduld en tijd zijn er
voor noodig geweest; met eenvoudige hulpmiddelen
is wellicht een kunstwerkje ontstaan. En wat geen
kunstwerk ia, heeft den meosoh toch doen denken,
hem doen st'eveu naar een doel, hem kracht bijge
zet om dit doel te bereiken.
Huisvljjt is niet altijd knutselwerk of prutswerk,
zooals sommigen wei eens beweren huisvlijt kan
kunstwerk z(jn. En vergeten we niet, dat onze uit
vinders en kunstenaars in hun jeugd óok knutselaars
zijn geweest, dat men door vallen en opstaan voor
waarts gaat, dat de kunstvaardigheid van een
meuscbenhand verre die van een machine overtreft.
Anderen noemen Huisvlijt „ongereglementeerde
slöjd". Zeker, we geven gaarne toe, dat slöjd als
opvoedingsmiddel, huisvlijt krachtig bevorderen kan
en de handvaardigheid van den mensch op onmis
kenbare wijze verhoogt. Doch vernuft' en vinding
rijkheid laten zich niet reglementeeren; de schep
pende kracht is reeds jong in den n eusch aanwezig
en zoekt zich een uitweg door nabootsing in de
eerste plaats van hetgeen in de naaste omgeving
gevonden wordt.
Zien we niet aan den zeekant het verschijnsel,
dat de jongens met de aller-primitiefrte hulpmid
delen scheepjes gaan maken sommigen uit een
afgedragen klomp, anderen uit boomschors waar
mede ze wedstrijden gaan houden? En betz\jn niet
altijd de kostbaarste vaattuigjes, die bet in zeilvlug-
beid van de andere winnen.
Een open oog voor al hetgeen ons omringt, doet
reeds veel. Kunstig nagemaakt^ molens, forten,
bruggen schepen, gebouwen '.reft men aan in het
be/it van vele familiën sommigen in miniatuur,
andere in grootscher uitvoering, doch bijna zonder
uitzondering boot9eo alle zorgvuldig na de zich in
de pla<tielyke omgeviog bevindende voorwerpen.
Wat ge schept, is voor u en uwe familie kost
baar doch laat hetgeen ge schept ook kunstwerk
zyn.
Van postzegels worden soms wansttllige voorstel
lingen gevormd, doch bet postzegel werk van Felix
Wylick, te Brussel, vindt zeer veel bijval en wordt
door Vorsten gekocht en vorstelijk betaald.
Scherven-mozaïek wordt een enkele maal op
bloempotten of klompjes toegepast; men kent dit
werk als een bonten, kleurenrijken spoedig verve
lenden arbeid. Doch de heer Stemler. te Rüperkerk,
vormt van die scherveu fraai gepolijste tafelbladen
en vuurschermen, waarin wapens en allegorische
voorstellingen de middenversiering vormen; eenar-
beii, die voor het zoo beroemde marmer-mozaïek
uit Italië niet beboelt onder te doen.
En vergelen wij niet de voorbeelden van been
snijwerk, die iné agère-voorwerpjes, als duiventillen,
Zwitsersche huisjes, klompjes, stoeltjes, tafeltjes, enz.
te koop worden geboden en meerendeels van den
bekenden beensnijder Van der Gronden, te Ooster
beek, afkomstig zijn, of de stoommachine, met
uurwerk gedreven en uit been gesneden door den
heer H. Scholtens, te Koog aan de Ziau.
Zij allen zijn beoefenaars van huisvlijt en trachten
hun werk, waaraan zij zich, buiten hun dagelyk-
schen arbeid, wijden, zoo goed en zoo nauwkeurig
mogelijk te maken.
We spreken nog maar niet van de ta'looze voor
werpjes, uit brooddeeg gekneed, Wajang-poppen en
ratten, authentiek uit Hameln, die óok ter opluiste
ring worden ingezonden.
Ge kent toch de fabel vaa hit viooltje? Zooniet
dan zal ik ze u meedeelen.
Een hovenier.loopt door zyn tuin en beschouwt
nauwkeurig hoornen ea planten. Deze beginnen te
klagen de een al erger dan de ander. Daar is de
trotache eik, die klaagt; waar ben ik nuttig voor;
ik breng geen enkele bloem voort. Iets verder staat
de roos in vollen bloei. Zij klaagt: ik kan evengoed
stervenik draBg toe') geen vruchten. Elders de
wijnslok, beladen met trossen; bij klaagt: welk
goed doe ik in do wereld, ik verspreid niet eens
scnaduw.
De tuinman gaat verder en staat stil bjj het
nederig viooltje; wat zal hij hier voor klaagtoon
vernemen! Wat is het viooltje, vergeleken bij eik
en roos en wijnstokMaar dal kleine diug sieek;
heel tevreden het frirsche kopje omhoog en ziet
n hovenier vergpnoegd aan. En deze vraagt ver-
onderdwat maakt je zoo vrooljjkde anderen
ijken allen zoo treurig? Eu het eenvoudige ant
woord is; gij hebt mij hier geplant; ik dacht, dat
ge mij bier noodig hadt, daarom doe ik mija best
om een goed viooltje te zyn.
Zie, als alle eenvoudige menscheu eens probeer
den, frisch uit de oogen te kijfceD en hnn best de
den iu den kring, waarin ze nu eenmaal zyn geplaatsL
en even gaarne deden wat hun krachten niet te
boven gaat, boe zou dit de achting, die men voor
zichzelf behoort te hebben, bevorterenl Klein van
zichzelf denken, is zeer zeker beter dan het over
schatten van eigen beteekenis; maar het kan leiden
tot een valsche bescheidenheid, waardoor men nooit
tot stand kan brengen wat men met zijn vermogens
tocb zou kunnen.
Een tikje meer zelfvertrouwen en 't gaat u als
den jongen van welken we in den aanhef spraken,
die zoo moederloos zeide „ik ken toch niks" en die
al heel gauw ondervond, dat by niet wist wat hij
wel kon.
Zulke „ontdekkingen" zyn reeds meer gedaan en
ze hebben geleid tot verrassende resultaten. Een
koperwerker, die in zyn vrjjen tijd sierlijke modellen
van rjjtuigjrs, scheepjes, enz. v rvaardigde, zag zich
bij een goudsmid een betrekking aangeboden, waar
aan een salaris verbonden was, driemaal zoo groot,
a's dat, waarvoor hij werkzaam was, geweesteen
bekwame houtsuydster werd aan een menbelfabriek
verbonden, waar zy tbans tot de uitoemendste en
best betaalde krachten behoort.
Wie zegt ons, dat zich ouder onze Amersfoortsche
i'ongeDs en meisjes niet meer verborgen talenten
«Vloden? Huisvlijt wordt druk doorben beoefend;
ze knutselen reeds veel en vervaardigen til van
uitnemende voorwerpen.
Dit zal hopen we ook de plaatselijke ten
toonstelling uitwijzen.
Een beetje durf maar, een tikje zelfvertrouwen.
En wat óok voor velen een goed ding isbet
inzenden van voorwerpen koet niets.
Alle ledeu van het tentoonstelling*-comité zyn
gaarne bereid, nadere inlichtingen te geven.
Het ia aaamgesteld ala volgt' jhr. J. W. A. Btrch-
man Wuy tiers, Eere-v.-orzitterH. W. E. Vrijdag,
Voorzitter; F. Wesseliug, Onder-voorzittermej.
L. H. Wildt, Penniugmeeatereemevrouw A. l'fi.
Louman, Secret»-.aM. van Heioma, Tweede-Secre
taris die de Regelings-commissie vormen,
De comi'ó-leden zijn verder: mej. H. M. S. J. de
Holl, mevrouw A. G. M. J. barones Van Oldeneel,
mevrouw Q. J. barones Van Burmania R> ngera,
mevrouw W. J. 8teinbuch, mevrouw J. G. S,enfert
Kroeae, mevrouw J. F. O. H. Tromp van Holst,
mevrouw S. van Vollenhoven, mej. H. van Voorst
Vader, mevrouw J. To. M. Warnsiock, en de bee,
renTh. J. H. Biancbi, B. W. baron Van Dedem-
prof. F. Kenninck, dr. H. J. Revnders, H. A. Ruysch
Lehman de Lehnsfeld en A. Veen.
Het Wijkgebouw «Ier Ned. Hervormde
gemeente, aan de PuntenburgerlaaD, zal
aanstaanden Donderdagmiddag met eenige
plechtigheid worden geopenddes avonds
wordt daarin de eerste samenkomst gehou
den.
Vrijdagmiddag zal de feestelyke opening
geschieden van de daarbij behoorende Bewaar
school.
Het Rijk heeft gehuurd het perceel Plant
soen no. 4 niet de bedoeling, daarin te ves
tigen de kantoren van de Inspecteurs der
Vermogensbelasting en der Directe belastin
gen, zoomede de kantoren van den Rijks
ontvanger en van de Registratie.
Burgemeester en Wethouders van Amersfoort
hebben een rondschrijven gericht tot de Besta
ren der 38 omliggende Gemeenten uit welke leer
lingen de Hoogere Burgerschool bier bezoeken,
met het verzoek hun te willen mededeelen of
zij bereid zyn een overeenkomst aan te gaan
met de Gemeente Amersfoort, betreflende de
toelating van buiten-leerlingen op die school,
waarbij Amersfoort zich verbindt de leerlingen
uit de buitengemeenten op den zelfden voet tot
de school toe te laten als de leerlingen uit
Amersfoort en de Gemeentebesturen hunnerzijds
de verplichting op zich nemen, jaarlijks een
som te storten in de kas der Gemeente Amers
foort, berekend naar het aantal der buitenleer
lingen, die op de Hoogere Burgerschool plaat
sing verlangen. De Gemeenteraad van Amers
foort is bereid, de leerlingen nit andere Gemeen
ten op den zelfden voet, als de Amersfoortsche
leerlingen toe te laten, indien voor iederen bui-
tenleerliog-spoorleerliog f125 en voor iederen
buitenleerling-kostleerling f100 par cursus aan
de Gemeente Amersfoort wordt betaald.
Aangezien het schoolgeld, dat de ouders zei
ven moeten betalen f60 bedraagt, zon dus voor