Zaterdag 9 April 1910. No. 7800. 59e Jaargang. Stadsnieuws. UITGAVE: FIRMA A H VAN CLEEFF te AMERSFOORT. Verschijnt Dinsdag Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden f\. franco per post f 1.15. Advertentiën 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bij regel- abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, ollicieële- en onteigenings- advertentiën Der regel 15 cent. Reclames 15 regels, f 1.25 elke regel meer 0.25. Groote letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent. Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht. KORTEGRACHT 9 KENNISGEVINGEN. De BURGEMEESTER van AMERSFOORT Brengt ter kennis van de ingezetenen dezer Ge- nieonte, dat het door den Directeur van 'b RijkR- direcle belastingen, enz. te Utrecht executoor ver klaarde kohier No. 3 vau de Personeele belasting over het dienstjaar 1910 aan den Ontvanger van 's Rijks directe belastingen alhier is ter hand gesteld aan wieu ieder verplicht is zgn aanslag op den by de wet bepaalden voet te voldoen. Gedaan en op de daarvoor gebruikelijke plaatsen aangeplakt te Amersfoort den 8 April 1910. De Burgemeester voornoemd, WUIJTIER8. De BURGEMEESTER der Gemeente AMERS FOORT brengt, ter voldoening aan de aanschrijving van den Commissaris der Koningin in de pro vincie Utrecht, dd. 5 April 1910, 4e afdeeling no. 1426/970, ter kennis van belanghebbenden, dat in de Gemeente Kameerik een geval van MILTVUUR is voorgekomen Amersfoort, 7 April 1910. De Burgemeester voornoemd, WUIJTIKRS. BURGEMEESTER en WETHOUDERS van AMERSFOORT, Gelet op artikel 37 der Drankwet, Brengen ter openbare kennis 1. dat bij hen is ingediend een verzoekschrift om verlof tot verkoop, van alcoholhoudenden drank, anderen dr .1 sterkedrank, voor gebruik ter plaatse van verkoop door het Bestuur van het R. K. I'ATRONAATSGEBOUW in de bo venzaal en de bestuurskamer van het perceel aan het Zand no. 17 alhier, 2. dat binnen twee weken na deze bekend making iéder tegen het verleenen van het ver lof schriftelijk bezwaren bij Burgemeester en Wethouders kan inbrengen. Amersfoort, 8 April 1910. Burgemeester en Wethouders voornoemd, De Burgemeester, WUIJTIERS. De Secretarip, J. G. STENFERT KROESE. BURGEMEESTER en WETHOUDERS van AMERSFOORT, Gelet op artikel 37 der Drankwet Brengen ter openbare kennis: 1. dat bij hen is ingediend een verzoekschrift om verlof tot verkoop van alcoholhoudenden drank, anderen dan sterkedrank, voor gebruik ter plaatse van verkoop, door ABRAHAM VER- HOEFF in de beneden-lokaliteit van het per ceel aan deD Hof no. 34 alhier, 2. dat binnen twee weken na deze bekend making ieder tegen bet verleenen van het verlof schriftelijk bezwaren bij Burgemeester en Wet houders kan inbrengen. Amersfoort, 8 April 1910. Burgemeester en Wethouders voornoemd, De Burgemeester, WUIJTIERS. De Secretaris, J. G. STENFERT KROESE. Gisterochtend weid de tijding in de stad bekend, dat jhr. mr. A. M. C. Sandberg in den ouderdom van ruim tachtig jaren na kortstondige ziekte was overledeneen tgding, die van mond tot mond ging en met groot leedwezen werd vernomen. Want niet éen .te Amersfoort, die den ontslapene niet zeer hoog achite om zijn eenvoud en zijn hartelijkheid, den edelman van den goeden, ouden stempel, steeds b> - rcid mee te deelen van zijn schat van le venservaring en zijn groote kennis zonder ooit iemand te kwetsen door vertoon van geleerdheid. Toen hy niet meer zoo trouw iederen middag naar «Amieitia" kon gaan om daar een poosje te praten over de gebeurtenissen van den dag, te verhalen van zijn reizen, of met hartelijke belangstelling teinformee- ren naar anderer tegenheden, meenden zij, die dikwijle met hem aan de groote tafel zaten, zijn SOsten geboortedag niet onopge merkt te mogen laten voorbijgaan, en tref fend was het te zien, hoe allen aanstonds instemden met hot voorstel, deu jarige een bloemstuk t) zendeD, als klein bewijs van sympathie. Steeds zal hy blijven voirtleven in aller herinnering on zeer velen zullen zich ge lukkig achten een man als jhr. Sandberg op bun levenspad te hebben ontmoet. Den 20 October 1829 te Zwolle geboren, werd bij aim de Rijks-universiteit te Utrecht bevorderd lot moester in de rechten en 29 November 1854 benoemd tot surnumerair bij de registratie. Als ontvanger van dien tak van dienst ston.l hij achtereenvolgens te OmmeD, Druten, Rualte, lloogevnen, Kampen Tiel en sedert 1 Augustus 1880 te Amers- foor'. Op zijn verzotk werd hem 1 April 1893 eervol ontslag verleend uit dat ambt- We kunnen dit kort woord aan de nage, dacbteuis van «Jonker Sandberg" niet beter besluiten dan met de woorden die hijzelf, nog niet zoo lang geleden, in dit blad wijdde aan de nagedachtenis van een vroeger stadgenoot en die zoo volkomen op hemzelven van toe passing waren: „Zyn helder verstand, zijn gelijkmatig humeur, de buitengewone tact jegens allen met wie hij in aanraking kwam: zijn beminnelijke eenvoud, zijn milde opvat tingen en zijn streven om van den blijden gloed, die hem bezielde, ook anderen te scheukenio éen woord de hooge opvatting, die hij van zijn levenstaak ha l, wekte ieders achting en genegenheid en toonde, dat in zijn gemoed een hooger adel schuilde dan door geboorte hem geschonken''. In den ouderdom van bijna 71 jaar is bier gister onverwacht overleden de heer S. W. H. M. Colombijn, oud-Directeur der levens verzekering-maatschappij «Dordrecht». De agent van politie 2e klasse H. J. Ros sen, sedert 1 Januari 1907 hier in dienst, heeft ontslag gevraagd en zal zich vestigen als vrachtrijder. De beer J. B. van Heutsz is aan de Bijka- universiteit te Utrecht bevorderd tot semi- arts. Het R. K. dagblad «De Tijd» deelt mede, dat op de Algemeene vergadering van afge vaardigden van de Centrale kiesverenigingen der Christelyke partijen in do Provincie Utrecht besloien is, in verband met de aan- staaude periodieke verkiezing van leden der Provinciale Staten, om tegenover geen en kelen der aftredende liberale leden een candi- daat der reclitsche partijen te stellen. Zells zal men dit niet doen, wanneer door de linkerzijde de aftredende leden der rechter zijde zouden worden bestreden, door tegen over dezen een tegencandidaat te stellen. De bettekenis van dit besluit is volgens genoemd blad deze, dat men de thans bestaande reclitsche meerderheid in de Pro vincie naar evenredigheid voldoende acht, een goed bestuurder te vormen en men geen strijd wil voeren tot het alleruiterste. De plaatselijke afdeeling der Vereeniging voor vrouwenkiesrecht hield Donderdagavond een druk bezochte openbare vergadering. Mej. De Holl, die een kort woord tol ope ning sprak, zeide daarin zich te verheugen over die talrijke opkomst omdat zij een bewijs was voor een wakker worden voor vrouwenkiesrecht on slechts lauwen die beweging in den weg staan. Freule Sophie Wichers, uit Huis tec Heide, die al een paar malen het „Nut" heefi doen geaieten van haar wonderschoon zeggen, droeg hierop een vijftal toepasselijke liederen voor, waarvan „Geleiden", met den slotregel „zoekt zelf den weg, gij vrouwen", wel het meest pakte. Mevrouw dr. Aletta Jacobs, uit Amsterdam, besprak hierna de vraagIs spoedige invoering van vrouwenkiesrecht wenschclijk en noodza- zakelijk Zoo dikwijls wordt gevraagd, aldus spr. onge veer, waurom daü toch vele vrouwen zoo'n haast maken met, zoo sterk ijveren voor vrou wenkiesrecht. De strijd voor vrouwenkiesrecht is geen kunstmatige, doch een gevolg van den geest des tijds en wordt dan ook over de geheele wereld met steeds sterker argumenten gevoerd. Toen de vrouw, door grooter geestelijke ont wikkeling, zich eigen kracht meer bewust werd, ontstond die strijd vanzelf. Thans leven we in een tijd van overgang overal is een nieuwe sociale geest bezig, zich baan te breken; een nieuwe wereld wordt op gebouwd. Telkens meer wordt ingezien, dat de eene helft der menschheid alléén niet in staat is, een goed geheel saam te stellen, doch dat de andere helft, de vrouw, moet kunnen deelnemen aan het maken der wetten, en de vrouw zal beter werk leveren als ze reeds k .n deelnemen aan den bouw der wet'en. Wie zegt, dat wetten maken mannenwerk is en dat de vrouw thuis behoort, vergeet, dat het tehuis van heden niet meer is dat van vroeger, óok door de inkrimping van den huiselijken arbeid, maar veel meer nog door de steeds meer ingrijpende controle van Staat of Gemeente op het maatschappelijk leven (Woningwet, Leer plichtwet, Vaccine, Arbeidswet, zelfs ontzetten uit de ouderlijke macht, DU-nsibodenwet, enz). En zou nu de vrouw, door die controle ontlast van tal van huiselijke beslommeringen, niet het recht hebben vanmeespreken in .aken die zij beter kan overzien dan de mannen En als we volgen het politieke leven dan blijkt glashelder, dat de argumenten voor vrou wenkiesrecht juist de zelfde zijn als die voor de uitbreiding van het mannen kiesrecht. Vrouwen zyn vrouwen en kunnen ook daar om niet worden vertegenwoordigd door mannen, die hen naar het dichterlijk woord beschouwen als „ondoorgrondelijke wezens". Onverstandig en onrechtvaardig is het, de vrouw geheel versloken te laten van invloed op het maken der wetten aan welke ook zij hebben te gehoorzamen. Voor oningewijden moge dit vreemd schijnen, doch de zeer groote vooruitgang der vrouwen beweging is een gevolg van bet verhoogd ge voel van eigenwuarde der vrouw, zoowel van de gehuwde, d:e wil opkomen voor haar kin deren, als van de ongehuwde, die geheel of ten deele voorziet in de behoeften van een gezin of arbeidt voor eigen onderhoud. Overal wordt de vrouw zich bewust, dat haur positie afhankelijk is van haar positieve inmenging in het kies recht, dat wel groepen van mannen in de ge legenheid stelt invloed te oefenen op de volks vertegenwoordigers, die in iederen man een kiezer zien. Dat dit inderdaad van belang is, werd be wezen in Noorwegen, waar jaren achtereen vruchteloos aan de Regeering werd verzocht een Staats-huishoudschool le stichten, doch die school er kwam zoodra, in October 1909, de vrouwen voor het eerst hun kiesplicht zouden uitoefenen en waar toen opeenB de salarissen der vrouwelijke ambtenaren bij den post- en telegraafdienst vrijwel werden gelijk gemaakt met die van hun mannelijke collega's, terwijl dat verzoek vroeger zelfs onbeantwoord bleef. En het is noodig, dat de vrouwen mede een stem krijgen in het kapittel opdat een eind worde gemaakt aan de bescherming der uiaDnen ten nadeele van de vrouwen (o.a. in de Wet op het vaderschap). De veranderde tijdsomstandigheden hebben de vrouw gedwongen, als arbeidster op te tre den, als concurrent van denman. In ons landje van 6 millioen inwoners werken reeds meer dan een millioen vrouwen voor loon een nood wendig gevolg van de ontwikkeling der maat schappij. Toch zijn ze nog steeds het slechtst gesalarieerd en aangewezen op de laagste be trekkingen alw er als gevolg van hun politieke onmondigheid. En toch eischt het Staatsbelang, dat elke betrekking goed wordt waargenomen, niet door een man, doch óok door een vrouw als deze daarvoor de bekwaamste is. Maar de vrouw wordt uitgesloten (byv. als klerk aan het Departement van Koloniën of als lid van het Dagelijksch Bestuur eener Gemeente). En dat er vrouwen zijn, die even goed als een man belangrijke ambten kunnen vervullen, wordt bewezer. in Colorado, waar sinds 18 jaar vrouwenkiesrecht is en 12 jaar geleden een vrouw werd benoemd tot Minister van onder wijs, welk ambt sedert steeds door een vrouw werd vervuld, zeer ten bate van het onderwijs. In Suffolk is een vrouw een betere Burgemees ter dan menig mannelijk hoofd eener Gemeente. Als de vrouwea niet zorgen, spoedig kiesrecht te krijgen, kunnen zij er zeker van zijn, nog meer te worden uitgesloten van betrekkingen. Immers het Kamerlid Pastoors heeft al in allen ernst vrouwenarbeid willen verbieden opdAt er meer plaatsen zouden komen voor werklooze mannen en jongens. Alsof de vrouw niet even veel recht heeft op voedsel, kieeding en dak. In de Regeering, die de landswetten samen stelt, waaronder de mannen èn de vrouwen moeten leven, moeten ook vrouwen zitting hebben opdat de vrouw niet nóg meer worde zaak dan persoon en blijve in een toestand, een beschaafde natie onwaardig. Men bedenke toch, dat het kind van heden is de man of de vrouw der toekomst. Veel man nen komen er eerlijk voor uit, dat zij niets weten van kinderopvoeding en toch maken zij wetten, die deze regelen. Hoe deze zijn, blijkt o. a. uit den maatregel, door de Engelsche regeering getroffen om, ter voorkoming van het doodliggen van zuigelingen, leege sinaasappel-kisten beschik baar te Btellen, zonder kussen of dekentje. Na een vrij lange pauze werd gelegenheid gegeven om vragen te stellen. De heer Basting meende, dat inl. wat zeer eenzijdig oordeelde over den man. Door alle eeuwen heen hebben dichters de vrouw geïdeali seerd (das ewig Weibliche, de vrouw als even beeld der Moeder Gods, Ehret die Frauen, de duizend kleinigheden die zoo lief staan in een vrouw, enz.). Doch daarnaast Eva, de verleidster. Spr. zou het beter achten indien de vionwen eerst werden gewezen op betgeen zij moeten nalaten (modes, enz.) en dienen te weten (zin delijkheid, verhouding tot man en gezin). Mevrouw dr. Jacobs beantwoordde deze opmerkingen met de vrouwen aan te sporen, lid te worden van de vereeniging en zich dan zelve te ontwikkelen. Spr. ontkende de mannen belachelijk te heb ben gemaakt of als bekrompen wezens te hebben geschetst. WetteD, alleen door vrouwen gemaakt, zullen even slecht zijn als wetten, die alleen door mannen worden bedachtman en vronw moeten daartoe samenwerken. Zeker, er zijn dichters, die de vrouw ideali seerden doch freule Wichers heeft zooeven andere uitspraken doen hooren. En is het „cherchez la femme" niet schering en inslag Als we het Bijbelverhaal omtrent Eva moetan aannemen als waar, dan blijkt niet veel van de groote kracht van Adam. Indien we het stembiljet in handen hebben kunnen we alle verbeteringen die de heer Basting aangaf honderdmaal sneller en beter invoeren dan thans. Vervolgens beantwoordde inl. drie schriftelijk ingekomen vrage. Of vrouwenkiesrecht oneenigheid zal brengen in bet gezin Integendeelwaar de vrouw kiesrecht heeft, wordt zij meer gewaardeerd. Spr. kreeg daarvan te Denver in Colorado doorslaande bewijzen. Evenals nu vóór het aan gaan van een huwelijk wordt gelet op gelijken godsdienst, zal, als vrouwen kiesrecht hebben, meer worden gelet op gelijkheid van politieke overtuiging. Of vrouwenkiesrecht grootere macht zal geven aan de geestelijkheid? Evenals in alle landen waar het reeds bestaat, zullen de vrouwen zich, evenals de mannen, voegen by de verschillende partijen, die wel worden vergroot, doch geen bepaalde meerdferheid krijgen. Of de vereeniging een bepaald politiekeIdenr heeft? Zij is zoo neutraal mogelijk; vróuwen van alle kleuren zijn lid. Zij streéft er alleen naar, zoo gauw mogelijk don vrouwen het kies recht te geven, liefst gezinshoofden-kiesrecht omdat dit het meest voor de hand ligt. Mej. De Holl dankte hierna de inleidster voor haar even leerzame als interessante voordracht. Onder ademlooze stilte droeg freule Wichers nog voor „Een lied van de zee" en „Van een klein kindje". Het woord van dank, haar door niej. De Holl gebracht, vond luiden bijval bij de aanwezigen. De Vereeniging van de H. Cathariuê van SeneD, tot steun vau arme zieken en behoef tige kraamsvrouwen, heeft in het op 30 Maart geëicdige boekjaar verstrekt80 lakens, 77 sloopeD, 76 vrouwebemden, 63 vrouwe jakken, 8 manshemden en 6 boezeroenen, 93 lakentjes, 60 sloopjes, 60 ponnetjes, 120 hemdjes, 141 witte en 58 wollen luiers. Secretares is mejuirrouw J. M. de Bruyn, Utrechtscbestraat 37a. De 15 Februari 1909 opgerichte N. V. Amersfoortsche Glasverzekering-maatschap pij" hield Donderdagavond haar eerste Jaar vergadering onder voorzitting van den heer S. J. van Duinen.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsche Courant | 1910 | | pagina 1