Donderdag 21 1910. No. 7805. 59e Jaargang. UITGAVE: FIRMA A H VAN CLEEFF AMERSFOORT. Verschijnt Dinsdag Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per maanden /"l. franco per post f 1.15. Advortontiën 16 regels 00 cent; elke regel moer 10 cent. Rij regel- abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, ollicieëlo- en onteigenings- advertentiën per regel 15 cent. Reclames 15 regels f 1.25, elke regel meer /"0.25. Groote letters naar plaatsruimte. Uewijsnummers naar buiten worden in rekeuing gebracht en kosteu evenals afzonderlijke nummers 10 cent. Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkoston in rekening gebracht. BUREAU: KORTEGRACHT Postbus 9. Telefoon 19. KENNISGEVING. ASBBSF"* eD WETH0UDE!i3 k*e,!Rcn 'er kannis van belanghebbenden, dat op 1 Mei n. s. nieuwe leerlingen op de scholen de soort (Koningsstraut, Reekstraat en runten- burgerlaan) kunnen worden toegelaten. Zij, die leerlingen ter school wenschon te zen- den. moeten zich daartoe aanmelden bij het Hoofd der school minstens acht dagen vóór den tijd, waarop de toelating verlangd wordt en dien onderwijzer de door hem noodig geoordeelde opg. ven doen. Tevens wordt herinnerd, dat vóór de toelating moet worden overgelegd eone verklaring, ver meldende naam, voornamen, jnar on datum van geboorte, en woonplaats van den adspirant-leer- ling. Deze verklaringen zijn to verkrijgen op de Gemeente-secretarie (afdeeling Bevolking). Amersfoort, 15 April 1910. Burgemeester en Wethouders voornoemd, De Burgemeester, WUIJ TIERS. De Secretaris, J. G. STENFERT KROE3E. Voor- en nadeel. Daar zal wel geeu enkele wet, geen verordening, geen maatregel wezen, die aller instemming vindtsteeds zullen er zijn vooral zoogenaamd vrije Neder landers die een maatregel, in het algemeen belang genomen, aanstonds beschouwen als een inbreuk op hun per soonlijke vrijheid. Dat is door alle tijden zoo geweest schreef niet de Haagsche Vroedschap in 1594 boven haar Stadhuis, dat zelfs Jupiter het niet allen nui*ï den zin kon maken en dat zal ook wel altijd zoo blijven. Een dergelijk onthaal vindt óok het plan tot wettelijke regeling van dn ver vroegde winkelsluiting; de eenige wijze waarop alle winkelhoudenden een niet over-langen arbeidsdag hebben. Nauw is de algemeene inhoud van het ontwerp door de Pers bekend gemaakt of van vele zijden wordt in alle toonaar den aangeheven iets als ik zal in m ij u zaak doen, wat i k wil. Eu de vaklieden, die het ontwerp samenstelden, na te voren de soortge lijke wettelijke bepalingen in het buiten land terdege te hebben nagegaan, óok in verband met de plaatselijke toestanden hier te landeèu zij, die het ontwerp tot wet zullen verheffen, zullen de meeste tot dusver ingebrachte bezwaren wel aannemen voor kennisgeving. Wat maar goed is óok; want veel van het tot dusver te borde gebrachte, is uiet anders dan het refrein ik zal in m ij n zaak doen, wat i k wil. Thans echter geeft de „Utrechtsche Courant" een pijl-artikeltje, dat wel aan dacht verdient. liet blad schrijft ouder meer üt het ontwerp ongewijzigd het Staats blad zal bereiken 1 YVy weten nóg hopen het. Wij willen daarmede volstrekt niet geacht wovdeu te meenen, dat de aan neming van het outwerp uiet zeer groote voordeelen voor de gemeenschap zou brengen, doch wij zyn van oordeel, dat die groote voordeelen tevens groote nadeelen inhouden voor de k 1 e i n e win keliers. Zijn winkeliers over het algemeen de meuschen, op wie schier alle belasting stelsel stevig houvast heeft, de kleine winkeliers staan er, wat dit betreft, het allerslechtst voor. Eu nu zullen, naar wij meenen, de kleine winkeliers by aanneming vau het onderhavig wetsontwerp weder min of meer de dupe worden. Waarom datï vraagt men. De kleinere winkeliers hebben dikwijls pas 's avonds in de latere uren eenigen toeloop. Het slag hunner clientèle werkt dik wijls overdag in vasten dienst, waarom dan ook pas na afloop van die taak er op uit gegaan kan worden om, wat men noodig heeft, te koopen. En die betrekkelyk drukke uren ge ven toch altyd nog maar een heel gelei delijk bezoek. In do groote winkelpaleizen, waar op een groote oppervlakte honderden bezoe- kers zich niet gauw vervelen, daar doet de wet niet extra veel kwaad. Die binnen zjjn, mogeu immers gehol pen worden dus die paar honderd krijgen op hun doode gemak eerst hun beurt, alvorens de deur op het nachtslot gaat. lloe anders bij den kleinen winkelier Juist zijn éen of twee bezoekers heen gegaan, de winkel is even ledig; daar slaat het wettelijke uur. Deur dicht, winkelierDe wettelijke bescherming is van oordeel, dat gy voor van daag genoeg hebt verdiend. En zóo zyu er veel punten, die een aandachtige beschouwing overwaard zijn. Een dankbaar arbeidsveld inderdaad voor Winkelieüsvereenigingen en derge lijke om dienomtrent, door openbaar ge voerde actie, de uooden der kleine winkeliers kenbaar te maken en te too- neu, dat het wetsontwerp beperkingen en wijzigingen behoeft opdat de kleine winkelhouder, die dagelijks tóch al zoo zwaar te strydeu heeft om het hoofd boveu water te houden, uiet voorgoed onderga. Het woord is aan de Middenstands- vereenigingen. Het gedrag bij gedrang, eu brandufrichting iu de school. Een Duitsch blad heeft over het boven staande onderwerp van de hand van prol'. W. Wetekamp «en belangwekkend stuk, dat ouk iu ons lauu wel mag wordeu gelezen eu overwogen. Haast overal aldus het artikel waar, om welke reden ook, brandgevaar, enz. een paniek ont-dait, doet zich hot verschijnsel voor, dat er veel meer menschen letsel beko men door een ondoelmatig gedrag van hei publiek dan door de eigenlijke oorzaak van net gevaar. Om hieraan ten minste in de scholen tegemoet komen, heeft het Departe ment van onderwijs reeds langen tijd gele den bevolen, dat er oefeningen „firedrill" noemen do Amerikanen ze gehoedeu moeten worden om het bovenvermelde gevaar op eeu gegeven oogenblik te voorkomen of ten minste tot eeu veel geringer omvang terug te brengen. By du nieuwe schoolgebouwen, met mas sieve plafonds eu onbrandbare vloeren, al of niet met linoleum belegd, zullen derge lijke oefeningen wel niet noodig zijn. In de inrichting, die ik op het oog heb bijv. is iu overeenstemming met de directie der brand weer bepaald, dat als in het gebouw ergens brand uitbreekt, ook als so s alle gangen met rook gevuld mochten zijn, de scholieren eenvoudig met gesloten deuren eu geopende vensters in do ki ssen blijven. Daar ziju zij het veiligst. Waar «firedrill" wordt beoefend, geschiedt dit meestal op deze wijze: meu weut de f leerlingen er aan, ordelyk in de iy aan te treden en hel hu s te verlaten. Deze maaier heeft mij altyd weinig doel matig toegeschenen, poor tiet aantreden gaat, al zijn de leerlingen er ook nóg zoo goed in geoefend, kostbare tij 1 verloren. Dit tijdverlios is zeker van weinig gewicht als men er den waarborg door kreeg, dat hut verlaten van het gebouw nu werkelyk, als er gevaar dreigt, volkomenrustiggeschieden zou. Dat is echter heeleinual het geval niet. Er behoeft met meer le gebeuren dau dat eeoigen of misschien maar éen enkele het hoofd verliest om alle anderen aan te steken en een suggestie van een groot aantal iu het loven te roepen en wanordelijk ge drang, met alle daaiuan verbonden gevaren, ontstuut. Dat deze vrees niet uit de lucht gegrepen is, bewees het bekende groote ongeluk bij den brand iu een meisjesschool in de Vet- eenigde Slaton van Nuord-Aineriku, nog uiet zoo heel lang geleden, en kwam ook aan het licht kort geleden bij de ontploffing in een volksschool te bcbü.ieberg. iu het eerste geval wureu de oidelyku lijen spoedig uil elkaar, in het tweede geval dachten de scholieren der hetrukkeu klasse er heelemaal niet aaD, zich in de ry op te stellenzij wiren als het weerlicht uit de kamer en hot huis verdwenen, zóo had Ue schrik hen liet hoofd doen vei liezen. Als meu dus door zulk een al'rich'ing niet liet uitbreken van panieken kan verhinderen, kan het /.yn nut hebben, deze k^etsie eens van een tegehovergestel I standpunt onder de oogeu te zienhet beoefenen van zich juist le gedrugen in gedrang. Eu dat be'"»eit hue vreemd dit ook op bot eerste gez ebt moge schijnen uiet al te moeiiyk te vallen. Waarin ligt h.-t gevaw by een paniek- gedrang? Paaiio, «lat alles zinneloos naar voren stormt, ook duu nog als in die rich ting do uitweg versperd is ol belemmerd wordt en dus de weg niet Vijj is. Eu zells als <le "itgaug vrij is, behoelt er maar écu enkele op den grond te vallen en spoedig heeft zicli dan eeu onoverkomelijke berg van menschelyke lichamen gevormd, waarin de bet onderst hggendeu verstikt of verpletterd worden. Het is echter niet moeilijk, dit alles te vermijden. Er behoeven maar betrekkelyk weinigen met achterovergeleunde lichamen tegen den stroom in te gaan om dezen tot stilstand le brengen of Lunrninste veel lang zamer te doen ga>n, zóu een rustig voor waarts schrijden en degenen, die kwamen te vallen, het op taan mogelijk ie makenen daardoor ecu groote bron van gevaar voor de nakomenden weg te nemen. Ik zelf ben, als leerling der lageie klussen, door eigen waarneming er op gekomen, hoe betrekke lijk weinig kracht er voor noodig is, eeu stroom van menschen togen te houdcu. I'.ij het naar boveu gaan van het schoolplein was bij eeu overigens uitstekend aangelegd schoolgebouw (Ulïendoi fl-sehool, te Lippsladt) voor het groot aantul leerlingen eeu slechts zeer nauwe trap beschikbaar. Van tyd tot t jd werd wel bevoleu, dut de leerliugeu klassesgewyze ia ryou aantreden en in het gebouw moesten gaan, maar die maatregel verslapte telkens weer en dan ontstond er steeds een lamelyk sterk gedrang. Ik bemerkte toen spoedig hoe ik, door bet achteroverleunen met myo lichaam, betrek kelijk gemakkelijk den stroom kon tegen houden tot ik behoorlyk plaats had om vooruit te gaan en ik heb het zelfde middel ook later dikwijls in een vrjj gevaarlyk volksgedrang opnieuw deugdelijk bevonden en tol myn vreugde daardoor een naar bet scheen ernstig dreigend ongeluk kunnen voo, komen. Ik meen nu, dat het niet Al te moeilyk zou kunnen vallen, door geschikte otfeniu- gen de scholieren van dezen eenvoudigen maatregel geheel te doordringen ou daarmede de gevaren van een paniek zoo klein moge- lyk te maken. Na een bespreking over dit onderwerp met ean brandweerdirecteur, bracht deze de kwestie op eer» brandweerdag ter sprake, maar hy vond heelemaal geen instem niug. Kort geleden had ik bet genoegeo in pro- f jsor dr. Rohrbach, le Gotha, een man te ieeren kennen, dien het denkbeeld duidelijk werd en die bereid was proeven te nemen. Over het verloop daarvan deelde hy mjj bet volgende mede: »Het z.tl u interesseeren wut uit ons ge sprek over «firedrill" geworden is. »Üp de eerste plaats heb ik reeds sedert drie weken proeven, telkens met 80 tot 90 leerlingen, in de gymnastiekzaal genomen, die goed uitvielen. Vervolgens nam ik tevens twee tot drie proeven met groepen, telkens van drie klassen en toeu de riskante pruef met de geheele school onberispelijk650 leerlingen in I Va tot D/4 minuut in de open lucht (volgens (le oude methode in 21/] mi lium). Vandaag bij een herhaling der proef (die dr. Richter, de staatsminister, by woonde) slechis 45 seconden, dus nog niet een derda vau den tijd by de oude »oriie-africhting" de hoofdzaak is daurOy echter heelemaal uiet de besparing iu lijd, maar het »Vitue non scliolae", eu dat hebben ook de leerlingen onmiddellijk begrepen". Zoo is het inderduad. De africhting op orde beeft slechts waarde voor het bepaalde geval; bij elke verandering der uiterlijke omstandigheden byv. verwisseling van klassen en leerlingen moet opnieuw ge oefend worden en tóch behoeven er maar cnkeleu bet hoofd te verliezen om bet ge bet le resultaat illusoir te maken. De sgedrangnfrichting" past voor alle ge vallen en wel tot buiten (le school, en bet is voldoende, dat slechts eenigen hun zinnen hy elkaar hou Jen om veel ernstigs te voor komen. Gelukt her, een ook maar eenigszins be langrijk percentage van do bevolking vau den eenvoudigen maatregel te doordringeu en dat kun, als de zaak in de school be oefend wordt, op den duur uiet al te moei lijk zijn dau zullen de panieken veel vao hun noodlottig karakter verliezen. Croenloopen. De volgende circulaire is verzonden Aan ouders en voogden van hen, die als student aan de Hoogescholen te Amsterdam, Delft, Groningen, Luiden of Utrecht zullen worden ingeschreven. De ondergeteekendon, daartoe opgewekt door het dezer dagen uitgegeven gssenrift van den boogleeraar dr. J. J. M. de Groot, to Leiden, getiteld„De Groentijd, een aoudemisch mis bruik, en de weg ter afschaffing", bobben zich geroepen gevoeld, de handen ineen te slaan, ten einde het door velen reeds lang nagestreefde dool, D.l. afschaffing van den groentijd, met alle kracht en met volle overtuiging te bevorderen. Het genoemd geschrift, is door den schrijver opgedragen „Aan de ouders die zoons naar ds lioogescholuu zenden" on, juist in die opdracht ligt, naar onze nieening, aanwijzing van den weg, langs welken hel beoogde doel hoogst Waarschijnlijk zul zijn te bereiken. Het geldt hier n.l. een zaak, waarbij niet enkel de eer en het aanzien der studentencorpsen zelve, maar ook de heiligste belangen van de

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsche Courant | 1910 | | pagina 1