Zaterdag 15
October 1910.
No. 8780.
60e Jaargang.
BIJVOEGSEL.
Stadsnieuws.
UITGAVE
FIRMA A. H- VAJY CLEEFF;
AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden fl.
franco per post f 1,15. Advertentiën 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bij regel-
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, oflicieële- en onteigenings-
advertentiën per regel 15 cent. Boolames 15 regels f 1.25, elke regel meer f 0.25. Groote
lettere naar plaatsruimte. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening gebracht en kosten
evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
KORTEGRACHT 9
Postbus 9.
Telefoon 19.
Bij dit nummer behoort een
K ENNISGEVING.
Verkieziug Kamer van Koophandel
eu Fabrieken.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
AMERSFOORT
brengen hiermede ter openbare kennis, dat
op Dinsdag, den 15 November 1910, des voor
middags van 10 tot des namiddags éen ure, ten
Raadhuize dezer Gemeente zal plaats hebben
een verkiezing van drie leden van de Kamer
van Koophandel en Fabrieken te Amersfoort,
en zulks ter aanvulling van de plaatsen, ontstaan
door de periodieke aftreding van de heeren
J. G. KLEBER,
J. SINN1GE en
H. van HASELEN.
De stemming geschiedt bij ongeteekende brief
jes, waartoe met het zegel der Gemeente ge
waarmerkte stembriefjes ten minste acht dagen
vóór den dag der verkiezing, door den Burge
meester aan de kiesgerechtigden worden toege
zonden.
Den kiezer, die zijn stembriefje verloren of
er geen ontvangen beeft, wordt gelegenheid
verschaft, om er aan het stembureau een te be
komen.
Het openen der stembriefjes geschiedt dadelijk
nü afloop der verkiezing.
Van onwaarde zijn briefjes, welke niet zijn
gewaarmerkt met het zegel der Gemeente, welke
onderteekend zijn, welke niet duidelijk een per
soon aanwijzen, of- waarbij of waaraan andere
stembriefjes zijn ingesloten of vastgehecht.
Amersfoort, 13 October 1910.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester,
WÜIJTIERS.
De Secretaris,
J. G. STENFERT KROESE.
Een boeteling.
Toen ik op den ochtend waarop de
telegrammen ous kwamen meedeelen, dat
er revolutie in Portugal was uitgebroken,
dit bericht las, was mijn eerste gedach
te, die alle andere verdrong, gewijd aan
den Koning, aan den jongen man, die
in de korte spanne tijds van zijn bestaan
ien 15 November wordt hij pas 21 jaar
zooueel ellende reeds moest ondervin
den.
Eerst, dat verlies van zijn vader en
en zijn broer, die beiden vermoord wer
den toen, al die teleurstellingen bij zijn
pogingen om in verzoenenden geest op
te tredeneu eindelijk dit voor hem
zoo wreede, dat men in geen meuschen-
leven ooit geheel te boven komt; ont
troond en uit zyu land verjaagd.
En dit alles op een leeityd, waarop
het leven anderen van alle zijden tegen-
jlacht.
Op een leeftijd, waarop de gedachten
nog geen twyfel geworden zijn, óok niet,
al werden ze nu en dan, zooals onge
twijfeld ook bij dezen jongen man wel het
geval zal geweest zijn, somber b de
droeve herinnering aan wat geschieaue.
Op een leeftijd, waarop de hoop ein
deloos en de vrees gering is.
Op een leeftijd, waarop 's menschen
dagen helder zijn, als een frisch opko
mende morgenstond, waarop men 's nachts
nog geniet van een gezonden, door geen
booze droomen verontrusten slaap.
Op een leeftijd, waarop het hart warm
klopt voor al wat goed en edel is, voor
wat liefelijk is en wel luidt.
Op een leeftijd, waarop men iedere
waarheid een op te lossen geheim vindt,
ieder heil een rechtmatig goed acht.
Op een leeftijd, waarop elke lach een
recht, elke traan een onrecht is, tegen
's menschen schoonste dagen gepleegd.
En daarom al kon het niet anders
is, op zichzelf beschouwd, het wreed
te noemen, dat deze jonge Koning al de
wanhoop nu-reeds moet leeren kennen,
die het leven aau enkelen brengt en dan
nog zelden alvorens men 's levens middag
hoogte bereikt heeft.
Toen het moordend lood hem zijn
vader en broer ontroofde en Manoel ge
roepen werd tot de taak waarin hij nooit
lust had, maar die door de plicht der
traditie hem werd opgelegd, heeft hjj
zijn werk moedig aanvaard, en op den
voorlaatsten verjaardag van den Konings
moord te Lissabon sprak hij de woorden
„ik ben de Koniug van geen enkele
party; ik wil vóór alles de eenheid en
verzoening van allen, allen zonder uit
zondering".
En groot waren zijn plannen met de
marine, die hij herstellen wilde in den
ouden luister van voorheen, en ook wat
betreft hervormingen van allerlei aard.
Het heeft niet zoo mogen zijn. Koning
Manoel heeft moeten boeten voor de
zonden van die vóór hem het roer van
het schip van Staat in handen hadden
en voor alle misbruiken van zyu om
geving-
Politieke schandalen waren het dage-
lyksch brood in de Portugeesche politiek.
Zoowel de Uegeueradores, de conserva
tieven, als de Progressistas, de liberalen,
kenden slechts éen lenzezooveel moge
lijk verdienen aan op touw te zetten
groote oudernemingen. De politiek was
zooveel als een zaak op aaudeelen. Met
beginselen en moraliteit hield niemand
rekening.
De revolutie kón niet uitblijven, al
is het een groote fout om aan de Kroon
te wijten het bederf, dat overal opeu-
baar werd en dat door een Republiek
niet kan vernietigd worden, tenzij dege
nen, die aan het hoofd staan, zich tot
taak willen stelien om dat bederf met
wortel en tak uit te roeien.
En zoo dit het geval is, dan maar
ook alleen dhu zal het blijken, dat
deze omverwerping van bestaande toe
standen iets goeds heeft gewrocht, dat
zij, die vóór de Republiek zich verklaar
den de broederschap, de eendracht, de
dageraad beoogden en dat een vaas vol
geluk geworden is, wat een vat vol jam
mer en ellende was. Dan zal de toekomst
het leed vergeven, dat men dezen sympa
thieken Koning, met dat vriendelijk
jongensgezicht heeft aangedaan en hij
zelf, de nu beleedigde, zal het woord van
verzoening spreken, als het resultaat vun
dit drama tot betere toestanden geleid
zal hebben, als uit de slagen van het
heden eeu liefkozing zal zijn voort
gekomen.
't Is wel vreeselyk, dat er altijd zulke
harde, ruwe schokken noodig zijn om
een enkele schrede voorwaarts te karnen
doch dat mag nog geen reden zijn om
de revolutie te veroordeelen, zoo deze
althans uit noodwendigheid geboren is.
Want dan is ze een recht, eeu gaan uit
het schijnbare tot het wezenlijke, uit
duisternis tot licht.
Daarom, niemand mag haar oordeelen
dat mag en kan alleen de toekomst doen.
Verschillende krachtige beginselen be
sturen de menschelijke handelingen en
brengen ze alle na verloop van tijd tot
den logischen staat; dat is in evenwicht,
dat is tot rechtvaardigheid.
De kracht, die de menschheid regeert,
is uit hemel en aarde samengesteld
wonderbare ontknoopingen zijn baar niet
vreemder dan buitengewone gebeurtenis
sen.
Moge de onttroonde Manoel dat in
zien. Moge hij vrede vinden bij de ge
dachte, dat men geen Koning behoeft
te zyti om koninklijk te handelen, cn
moge hij een levenstaak vinden, schoo
ner dan hem nu ontrukt werd. Worde
de arme Koning een gelukkig mcnscli.
En mogen zij, die thans in Portugal
geroepen zijn, den vooruitgaug te leiden,
dit doen langs zachte hellingen, in den
geest van liefde en verdraagzaamheid,
opdat niet het despotisme van gisteren
door een schrikbewind van morgen ver
vangen worde.
J. A. C. N.
Een oplossing.
Door een dier allerellendigste toevallen,
welke slechts een blad als „De Telegraaf'
kunnen treffen aldus de Amsterdammer,
die af en toe in „De Telegraaf" een gedeelte
van zijn dagboek tot gemeen gted maakt
vind ik hedenochtend op mijn tafel
de allergeheimste gedeelten uit het zeer ge
heime rapport der commissie tot samenwer
king van land- en zeemacht. Laat ik van
deze allergeheimste gedeelten der extra-ultra-
allervervaarlijkste geheime punten het lezend
publiek meedeelen. Ik stel me natuurlijk
bloot aan een vervolging wegens landvel raad
zes jaar gevangenisstraf doch ik kaD
niet anders. Mijn lezers vóór alles!
Op blz. 134,derde alinea, staat het volgende
De co iimissi'-, overtuigd, dat alleen een
allerinnigste samenwerking tusschen land
en zeemacht ous vaderland in tijden van
nood kan redden, heeft daarom de eer voor
te stellen:
Sub. 1. Dat er zooveel mogelijk naar ge
streefd moet worden, het daarheen te leiden,
dat onze vloot geschikt gemaakt worde, zoo
noodig op de Veluwe te opereeren, ten einde
het opmarcheereud Duitsche leger tegen te
houden, terwijl onze cavalerie bij den eer
sten oproep gereed moet staan om in het
Goereesche gat te spri 'gen eu de Engelschi
vloot in den grond te boren. Te dien einde moe
ten bij Krupp Co. onderstellen op wielen ge
bouwd worden, die, onder onze paritsersche-
pen geschroefd, bet de „Heemskerck" c.s.
mogelijk zullen maken, zich over land te
bewegen. Mm verkiijgt aldus een aantal
snel beweegbare forten, die, plotseling van
achter een dennenboscbje of een schaaps
kooi verschijnend, niet zulhn nalaten, schrik,
dood en ontsteltenis te verspreiden in de
gelederen van den vyand.
Ten einde de cavalerie zeewaardig te ma
ken, zullen de cavaleristen stevig worden
vetgemest, zoodat hun drijfvermogen toe
neemt, en zal ieder der manschappen uit
gerust worden met zes varkensblazen, terwijl
de paarden voorzien worden van zwemvliezen,
lu het Rijks-remonte-de.pot te Bergen-op-
Zoom worden thans reeds proeven genomen
met een kruising van paard met eendvogel;
tot dusver m'-t zeer gelukkige resultaten.
Sub. 2. Dat, aangezien de samenwerking
tusscben land- en zeemacht, op elke behoor
lijke wijze dient bevorderd te worden, het
zaak zal zijn, dat zooveel mogelijk zonen van
zeeofficieren met dochters van laodofficieren
en omgekeerd trouweD. Het voordeel van
dergelijke gemengde huwelijken ligt voor de
hand. Volgens de theorie der Darwinistische
teeltkeuze zal na twee geslachten een officier-
amphibie geboren worden, die zoowel op het
land als te water leven kan en waaiui', na
zorgvuldige kruising, de langbegeerde Mi
nister van Algemeene defensie te kweeken is.
Wjj stellen aldus beslist de commis
sie deze maatregelen met des te meer
gerustheid voor, omdat de kosten zoowel
van het sub 1 als van het sub 2 vermelde
uiterst gering zijn.
Eert de vronwen niet.
Een paar jaar geleden reden een jongedame
en eeu beer in tegengestelde richting op een
rijwielpad, dat ten opzichte van eerstgenoemde
links van den rijweg gelegen was.
De heer, die dus niet behoefde uit te
wijkon, dacht aan het eh ret die Fraueu",
eu haalde met een sierlijken zwaai links uit,
kort vóór de ontmoeting met de jongedame,
opdat zijn daad als een uiting van hoffelijkheid
tot de vrouwelijke ziel moest doordringen.
Maar de dame, juist van plan zijnde het
rijwielpad te verlaten, om den rechthebbende
te laten passeeren, haalde rechts uit.
Gevolgbotsing, met ernstig beschadigde
rijwielen.
Enfin, 't liep goed af, want geen van
beiden bad zich noemenswaard bezeerd, èn
ze kregen elkaar
Maar dat is de manier natuurlijk niet om
aan een man of aan een vrouw te komen.
Recht is recht.
Rechts is niet links en links is niet rechts.
Een toerist moet gedisciplineerd zijn en
mag ten opzichte va.i de regels voor den
weg geen verschil maken tusschen dames
en heeren.
Wie hetzij man of vrouw het
rijwielpad moet verlaten bij 't ontmoeten
van een anderen wielrijder, doe het zonder
aarzelen en bijtyds.
Met het »ehret die Frauen" heeft het ver
keer niets of weinig uit te staan.
De mannelijke toeristen eeren de vrouwen
meer, wanneer zij het verkeer zoo veilig
mogelijk helpen maken.
Met een botsing eert man de vrouw niet.
Een andere fout van wielrijders is, dat
zij een r ij w i e 1 p a d verlaten vqpr wande
laars, menschen met kruiwagens of spelende
kinderen, die zich daarop bevinden en er
niet bebooren-
In dergelijke gevallen rijde men langzaam,
geve door bellen of roepen te kennen, dat
men passeeren wil en wijze de niet-reeht-
hebbenden op het misbruik, dat zij van het
rijwielpad maken.
Met een dergelijk opvoedingswerk helpt
men mee aan de bevordering van de ve -
keersveiligheid voor alle categorii ën van
toeristen.
Aldus »De Kampioen".
Zegt het voort.
Herinnerd zij, dat morgen hier alleen ge
opend is de apotheek van den heer J. J. P.
van Wisselingh, Langestraat 118bijdeKara-
perbinnenpoort.
Schreven we Dinsdag, dat de vervolging
tegen de heeren Iitmann en Van Wisselingh,
die op Zondag 5 Juni in overtreding waren,
waarschijnlijk was ingesteld met het doel
een beslissing iu hoogste instantie te verkrij
gen, het heeft er thans veel van of dit ver-
i moeden reeds wordt bewaarheid.