Stadsnieuws.
DeventerZwolle dsn zon Amersfoort het kun
nen stellen met 25 000 volts, niet eens langs
zwaar materiaal. Intusachen ik ken noch den
prijs noch den opzet van DeventerZwolle,
maar ik weet, dat die wordt ingericht door een
der zake zeer kundige.
Doch nemen we eens aun, dat Amersfoort
zich niet kan combinecren, dan is misschien de
oplossing te vinden in de reeds bestaande Ge
meente-bedrijven, gelyk de heer Van der Wal
zooeven aanstipte.
Spr. bouwde de waterleiding te Water^r—r,.-
meer om in gas-, water- en electrieche centrale.
De distributie is daar, door den eigenaardigen
stratenbouw, zeer moeilijk. Toch werd in het
tweede jaar, bij een kapitaal van f80 000 voor
den ombouw, reeds f12000 zuivere winst ge
maakt.
Jauamer genoeg heerscht er in Nederland een
zucht ocd de Gemeente-bedrijven af te scheiden.
Veel hoofden, veel zinnen, geldt ook hier en
daarvun blijven de nadeelige gevolgen niet uit
afgezien nog van de hoogere directie-kosten.
Denk nu eens,dat de machines voorde water
leiding ook worden gebruikt voor het electrische
bedrijf. Neem aan, dat voor de waterleiding
noodig is 50 P.K., voor opwekking van el. licht
ook 50 P.K., voor el. energie eveneene 50 P.K.
dan kan men voor de drie bedrijven samen
volstaan roet 100 P.K. in plaats van met 150
P.K. Immers gewoonlijk wordt het water in
anderen lijd gewonnen dan de el. energie.
Iedere gasfabriek levert elk jaar cokes-gruis,
dat alleen wordt gebruikt voor verharding van
wegen. Welnu, dit kan omgezet in stoom, gelijk
LeideD reeds doet en Tilburg zich haastte, na
te volgen.
De naijver lusschen de bedrijfs-directeuren,
die niet onder elkaar willen staan, moet uit
den weg geruimd, ten bate van de belastingbe-
talenden.
Concludeerend, besloot inleider:
ten eerste dient onderzocht of Amersfoort zich
kan aansluiten bij een Ueberland-centrale, die
een aanneemlijken kostprijs vraagtzoo niet dan
bedenke het, dat bet gevaar dreigt, zyn industie
te zien verloopen, althans niet te zien toenemen
ten tweede overwege het of door samenvoe
ging der reeds beetaande Gemeente-bedrijven
niet kan geraken tot een goede oplossing.
Spr. hoopte door het meegedeelde iets te
hebben bijgedragen tot den toekomsligen bloei
van Amersfoort. (Applnua).
De beer Van Duinen zeide, dat het ap-
plauB het hem al zeer gemakkelijk maakte,
dank te zeggen, 6ok namens bet Bestuur van
H. N. dat er zeer over verheugd is, dat
Raadsleden en andere autoriteiten gehoor heb
ben gegeven aan de uitnoodiging.
Spr. me-nde, dut door drze voordracht de
zaak is getreden in een stadium zooals zij nog
niet heeft gehad en hoopte, dut inderdaad deze
voordracht mocht leiden tot den bloei van
Amerafjort.
De vergadering werd hierna gesloten.
Een wel zeer sprekeud voorbeeld van goede
combinatie ia wel het volgende, dat ona juist
dezer dagen onder de oogen kwam.
De badiurichting ie Siuttgart, een particuliere
instelling, heelt in 1906 een contract aangegaan
met de Gemei-nte, waarbij zij zich verbond, elec-
trischen stroom te leveren aan he' stedelijk net,
met de bedoeling de „verloren warmte" der stoom
machine, welke de dynamo dryft, voor haar
eigen bedrijf te gebruikeu in plaats van, zooals
vroeger, voor de bereiding van badwater en voor
verdere verwarmingsdoeleinden eeu directe»
ketelstoom te bezigeo.
Badinrichtingen gebruiken veel warmte, docb
weinig krachtdaarentegen gaat in een elecfi-
Bche centrale verreweg het grootste gedeelte der
ontwikkelde warmte als gecondenseerde Btoom
verloren.
Men gevoelt dus hoe rationeel deze combina
tie is en de proef op de som zijn de volgende
treffende bed njfs-re." uitaten.
In 1907 bedroeg het kolenverbruik 2800 ton,
in 1909, het eerste jaar der combinatie, 2942
ton, du» 5 pCt. meer. Er werden ook omstreeks
evenveel meer biden gebruikt, zoodat het kolen-
verbruik per bad hel zelfde is gebleven
Doch in 1909 werd bovendieo opgewekt rond
1 166 000 K. W. U. aan electrischen stroom,
waarvoor ontvangen werd rond 77 000 Mk.
voor 1910 verwacht men zelfs 1400 000 K. W.
U. te zullen kunnen leveren.
Neemt men alle koeten, op de stroomproduc-
tie vallende, in aanmerking (dua ook bediening,
rente en afschrijving) dan laat zich uit deze
combinatie voor 1^09 een voordeel van 50000
Mk. becijferen; voor 1910 werd dit zelfs begroot
op 60 000 Maik.
Deze winst is dus eenvoudig „meegenomen".
Men heeft de warmte van den stoom „en
passant" den arbeid laten uitoefenen dien zij
in staat ia te verrichten en beeft duur een goe
den prijs voor gemaakt, Ier wijl de alad nog te
vreden zal zijn over den goedkoop verkregen
stroom. Natuurlijk gaat een deel van de warmte
verloren door omzetting in arbeid. Dat het ko
lenverbruik per bad even groot ie gebleven,
moet liggen aun de nieuwe, betere ketelinstaietie.
Er wordt nog veel te weinig met de mogelijk
heid van dergelijke combinatie's bij bet oprichten
van centrales en instellingen rekening gehouden.
En toch zou men dikwijle, op nog eenvoudiger
wyze dan te Stuttgart mogelijk blijkt, verschil
lende bedrijven tot een rationeel en zeer zuinig
werkend geheel kunnen vereenigen.
Burgemeester en Wethouders hebben we
der afgekondigd de uitnoodiging tol aangifte
voor plaatsing op de Kiezei lijst.
De lijvige kennisgeving wordt in liaar ge
heel opgenomen in het volgende nummer.
Lang vóór zeisen was Zondagavond de
Grooto kerk gevuld met hen. die de afscheids
rede van ds. G. W. C. Vunderink wilden
aanhooren. Ook het classicaal bestuur was
tegenwoordig.
De scheidende leeraar sprak naar aanlei
ding van Handelingen 20:31 en 32 en werd
met groote aandacht aangehoord. In zyn af
scheidsgroet aan bet kies-college bond ds.
Vunderink dit op 'thirt, een predikant te
benoemen, die den door hem aangevangen
arbeid in den zelfden geest kan en wil voort
zetten.
De gemeente zoog hem ten slotte toe
De Heer zal U sleed* gadeslaan.
In de Januari-allrtveriog van den «Mili
taire Spectator" b^an' woorden de kapitein.-
der artillerie jhr. W. A. Ortt en G. de Jus-
seliu de Jong ontkeon-nd de vraag of over
gang der kust-artillerie naar bet Departe
ment vau Marine wunschelijg is.
Achtereenvolgens trachten zy met kracht
van argumenten op zakelijke wyze de ou-
juistheid aan te tooneo van hetgeen vóoi
bedoelden overgang wordt aangevoerd in de
Memorie van toelichting tot het ontwerp
van wet tot «Instelling van een fonds ter
verbetering van de kustverdediging, enz." en
de nota van een drietal leden van den Raad
van Defensie, welke laatste op scbryversden
indruk maakt, dit «getracht is door de
veelheid van motieven te gemoet te komen
aan hun volkomen gemis aan juistheid en
kracht".
De opmerking, vervat in de M. v. T., als
zoude de Marine meer bekend zyn met de
behandeling van zoeklichten, bestrijden zij
aldus
«Hier is buiten beschouwing gelaten het
feit, dat de landmacht, nl. bij de pantserforl-
artillerie, bet korps torpedisten en de genie
troepen over zoeklichten beschikt. Doch nog
meer verwondering verwekt dit argument,
aangezien niet alleen elke beboorlyk inge
richte laudversterking, doch; ook .het veld
leger, en liefst in ruime mate, over zoek
lichten dient te beschikken,"zoodat het ar
gument, als het draagkracht had, wortelt in
een toestand van achterlijkheid, die hoe eer
zoo beter dient te worden opgeheven".
In het jongste nummer vin «De Prins" is
opgenomen een portret van luitenant W. A.
van der Gant, van de infanterie O. I. leger,
die onlangs deelnam aan de excursie van
Long Iram naar Apo Kajan, in Centraal
Borneo, waar vóór hem slechts drie Euro
peanen waren geweest.
Dat dit by lange na geen militaire wan
deling was, moge hieruit blykeo, dat van de
50 deelnemers aan den tocht, welke, be
halve verkonning van het terrein, ook ten
doel bad te ageeren tegen de koppensnel-
lende bevolking, slechts valide soldaten
terugkeerden.
Paardenarts le klasse D. H. Goossen, van
het 1 regiment huzaren, is eervol ontheven
van zyn functiën als lid der vaste remonle-
cornmissie en daarin vervangen door paarden
arts le klasse J. Maas, van het 3e regiment
huzaren.
Bij Mini9terieele beschikking zijn thans
geregeld de sol lijen, enz. voor de leden der
muziekkorpsen van de regimenten infanterie,
terwijl is bepaald, dat deze regeling wordt ge
acht ingegaan te zijn op 1 J-nuari j.l.
Het tructement van den kapelmeester is
daarbij bepaald op f 1200 per jaar. De soldijen
per dag zynvoor den onder-kapelmeester
fl.25; voor de muzikanten f 0.80, terwyl per
korps ten hoogste acht hunner f 1.00 kunnen
gemeten; en voor élèves f0.50 benevens
25 cent per dag wegens vergoeding vau
levensmiddelen.
Voor aanschaffing en onderhoud van in
strumenten en partituren wordt jaarlijks per
korps door het Ryk verstrekt f300.
Nog is de bepaling gemaakt, dat de kapel
meester geen aandeel meer trekt uit zooge
naamd kleine pariyen, tenzy hy zelf daarbij
meewerkt.
Mevrouw Bertha Frensel Wegener-Koop-
mun, wier heerlijke liederen vooral in den
laatsten tijd hier meer bekeud zijn gewor
den, zal oy de op 1 Februari te geven
vierde uitvoering vau «Amersfoort's Man-
ueukoor" de door deu bariton Jac. P.xCaro,
uit Utrecht, te zingen drie liederen door
haar getoonzet, zelf begeleiden.
We komou terug op deze uitvoering,
waar vau het programma wel zeer veel belooft.
Zondag is onder presidium van pastoor
J. L. M. Hoorneman een parochiaal Kruis-
verbond (matigheids-vereeniging) gesticht in
de parochie van den H. Franciscus Xaverius.
neelis traden 85 leden toe.
De R. K. coöperatieve verbruiks-vereeni-
giug beeft aaugekocht twee perceelen in de
Muurhuizen by de Kampei-binnenpoort om
daarin haar bakkerij te vestigen, die zij
reeds begin April hoopt in gebruik te kun
nen nemen.
voer openluchtspel en athletielc. 7a en
Vertegenwoordig'! waren bet le, 2e, .jerg
het 9e regiment infanterie, bet regi
en jagers, hei regiment 8e°1P'K°^'de overige
hpr««t«n wnnniis en de Hoofdcursus«e o»o q
bereaen w»p s Militaire Academie
infanterie-regimenten, de Kou mui
en het Kon. instituut voor de M«nne nauaeu s
antwoord gezonden op de jitnoodlging.
De Voorzitter, de l.eer A.
luitenant en eerelid van den Bond voor l.Ch.meiyit
opvoeding, deed in syn openingswoord mUcomen.
dat het geenszins in de bedoeling lig
te Toeren teven cenie lichaam op sportgebied tioca
juist wordt beoogd stutten werltin, dj
opdat de sport in het leger '"eer.BlK.e™®™ eTOiKfl
liefst in elk garnizoen worde beoefend, ten ge*
waarvan de naar lyn woonplaats ter igge
milicien die daar op zijn beurt propageere
Alle openluchtspelen zullen worden beoefend be
halve het schermen, dat uitsieke; d 18
dooi den Kon. Onderofficieren Scherm Bono, en
geregeld zal worden al h.-tgeen is buiten de eige
lij ke competities.
Aanvankelijk zou men kuonen houden militaire
competities in di-tricten, by voorbeeld des Zaterdags
middags. Indien mettertijd de vereeniging over meer
geld beschut en dus de reiskoeten minder ge»'"»1
in de schati leggen, zou men companies kunnen
inrichten over het geheele land.
De voorslag, des Zaterdagsmiddags te spelen, ont
moette eenige I edenkingen. Op de eeraie P.'*aM
vreesde men, dat hierdoor en door de wed-.trycien
van in staande sport-bonden, die in den regel 8
Zoudiigs worden gehouden, te veel tijd wordt ont
trokken aan oefensprlen, terwijl de spel-qualiteit
den volgenden Zondag zal blijken geleden te nebben.
Op de tweede plaaie is er het verbod van den Ned.
Voetbal Bond om voor andere sport-lichamen uit
te komen.
De Voorzitter merktesten opzichte vau ditlaatïte
op, dat de N. V. B. toch niet zal verbieden te
spelen in den tyd dat zijn speel-seizoen gesloten is,
dus van April tot Juli. Voor 't oogen blik achiteliy
het niet geweuscht, te zeer in détails te treden,
doch in beginsel te besluiten tot het oprichten eener
militaire competitie. Mochten de bestaande sport-
licbameu bezwaar hebben, dan zou men subsidiair
een mi itairen bekerweds rijd kunnen houden.
M t 7 tegen 2 stemmen werd in begi ïsel besloten
tot het instellen eener militaire competitie.
Het Bestuur hiervoor werd s «ingesteld als volgt
A. Dujjnhouwer, Voorzitter;sergeant-majoorDrsyer,
van het 5e regiment infanterie, Secretariswacht
meester Burmeister, van het le regimeut veld
artillerie, Penningmeestersergeaot Verbeek, van
het 6e regimeut infanterie, en sergeant De Koning,
het regiment grenadiers en jagers, commis-
Zated tguvoud werd iu „Hotel Bellevue" te Amers
foort gehouden een buitengewone vergadering van
Alle namen de benoeming aan; de heer Duijn-
houwer, tot tyd en wijle een actief dienende hem
kan veruangun,
Hierna kwam aan de orde dioprichting eener
Ned. miliiaire vereeniging voor openluchtspel en
ath lelie k
Haar doel is, de beoefening van alle openlucht
spelen in het leger te helpeu bevorderen eu den
lust aau te moedigen vau voetbal, kurfbal, vuutbal,
slingerbal, honkbal, enz. xiod-it in ie Ier giruizoen
naar eigen keuze een der takken van openlucht
sport kan beoefend. De verscnillende clubs vinden
door toetreding tot deu Boud houvast, steun en
voorlichting en een ontzettend mooie propaganda
in lie 'l net land zal hiervau het gevolg Weien.
Middelen om dat dool te bereiken, zyn o. m
vergaderingen ter bespreking vau leemten eu fouten
het verstrekken van adviezeu aan clubs; het doen
houden van propagandi-wdstrjjden samenwerking
met het licnaaiu dat een bep <ald onderdeel van het
openluchtspel behartigthet bezoeken van invloed-
ryke Ryks-, Proviuciale- of Gemeentelijke autori
teiten, enz.
Ledeu kunDen zijn alle militaire vereenigingen
die openluchtspel of atbletiek beoefenen en be
boorlyk zijn gereglementeerd; dit laatste om te
voorkomen, dat iu eenig garnizoen op kosten van
den bond een wedstrijdje wordt gehouden door enkel-
lingen, die voor eeu dag of wat zich aansluiten tot
een pseudo-club.
Omtrent de contributie zullen gehoord worden de
Bpori-vereeDigingeu die zich aansluiten. Geopperd
werd eeu progressieve contributie naar gelang van
het aantal leden der clubs, dan wel financieelen
steun te vragen bij de officiereu.
De Voorzitter kon vooral met dit laatste niet
meegaan eu vond „seifuelp" oneindig beter. Doel
is de sport te bevorderen en niet bet linancieele
gedeelte. Vau zeer groot belasig achtte spr. even
wel den moreelen steun der superieuren.
Met algemeens stemmen werd besloten, den Mili
tairen spurt-hond opterii bten, waarvan het Bestuur
werd saamgesteid ais volgt: Duynhouwer, Voorzitter;
Drayer, Secretaris; Burmeister, Penningmeester.
Als officieel o-gaan werd aangewezen net „Alge-
meeu militair weekblad".
Nadat de Voorzitter dauk had gebracht azn de
afgevaardigden, vooral die uit Groningen en uit
Maastricht, en aan de Pers, die geduloig de dikwyls
zeer ui voerige debatten had aangehoord, werd de
vergadering, welke rund half negen was geopend,
tegen half een geBloten.
Quick werd Zondag ie Am hein geslagen
door O. D. met 05.
H. V. C. wist na buitengewoon spanneuden
strijd P. E. C., uit Zwolle, te kloppen met
50. Het ging er om, welke van beide
clubs, wier gemiddelden Zondag waren t .36
en 1.40, de eerste zou worden iD de Ooste
lijke 2e klasse en ook moest de 1—3 neder
laag, te Zwolle geleden, uitgewisebt. De
rust ging in met 00, docb na rust zette
H. V. C. geweldig door, De gemoederen
buiten bet veld waren heftig bewogen.
Het Vyfde was al evenmin erg toeschiete
lijk tegenover zijn gast, Verwisseling, mede
uit Zwolle, en zond die met een 32 neder
laag terug naar buis. De rust ging in met
3-0.
Da korfbal-club A. V. O. G., die Zondag
te Amsterdam maest spelen tegen 8. D. O.,
gaf dezen wedstrijd gewonnen en liet de
Amsterdammers een papieren vijf boeken.
Hums? doen de menschen "t
.-1-ohW»
Tbrtiï «w»
.1 wonen oiat ,a T° hU
dis moei Je sW "mar «andstrooien.
S:!er.rarwa"U'ie!"°dagocbteod vroeg
geïrfijk A k"klWsheb-
ben dil e"arel|; hee, te vertellen,
„ren hoo «eer veel goede vrienden bj| bezit.
Toch is een hoogst ernstig ongeluk go-
%'e'landbouwer C. V., uit Hoevelaken, reed
^Ste&nieTUSgrlfL^neg
het Utrechtsch wagentje nm.Vuskui en en
7iin zoon sprongen nog in tijd* uit n. t va
hike! doch ne overige imittenilen, de vrouw
van Voskuilen, haar zuster en een buut vrouw,
konden zich niet redden.
Andere kerkgangers verleenden zoo spoe
dig mogelijk hulp, doch de duisternis, de
gladheid van den weg en de omstandigheid,
dat het wagentje onderstboven van den berm
in de sloot was gevalleD, bemoeilijkte zeer
de redding-
Eeindehjk kreeg men bet wagentje overeind
Twee vrouwen bleken ongedeerd, docb He
60-jarige vrouw V. bleek door den val den
hals te hebben gebrokeu.
Te treffender is, dat in den vroegdienst
de huwelijks-aankondiging werd voorgelezen
van den zoon en in latere diensten mede-
deeling werd gedaan van den zoo plotselmgen
dood zijner moeder.
De Rechtbank te Uirrcnt veroordeelde gis
ter den zwerver, die bier ten nadeele van
een weduwe een koperen doofpotje stal, tot
een jaar gevangenisstraf en stelde den
14-jarigen knaap, die zicb schuldig maakte
aan diefstal van reepen chocolade, ter be
schikking van de Regeering zonder toepas
sing van eenige verdere straf.
Als de klokken vau deu laster luiden, dan
is de goedgeloovige menigte wouderlyk snel
ter plaatse.
TTit den omtrek.
Zaterdagmiddag is te Bussum de eerste
steen voor de in September te openen Oooi-
sche Hoogere Burgerschool met 5-jirigen
cursus gelegd door het zoontje van den Bur
gemeester, mr. H. Tb.s'Jacob, eere-voorzitler
der vereeniging.
De steen draagt bet opschrift; Kennis is
macht.
Dat de slappe winter niet alleen te Amers
foort veel zieken maakt, kan hieruit blijken,
dat de openbare Lagere school te Soester-
berg gesloten is wegens ongesteldheid van
het onderwyzend personeel.
We zullen maar niet meer vrageD, terug
te keeren tot bet beproefd oude en goede
systeem om by gladheid der straten zelf zand
te strooien. De Politie-verordering is ten deze
veranderd en men weet wat er vast zit aan
een wetswyziging.
De Gemeenteraad van Soesterberg heeft
afwijzend beschikt op het verzoek van den
kerkeraad om het houden van vliegdemon-
straties op Zondag aldaar te verbieden.
Wel zal er op worden aangedrongen om
op Zondag geeD demonstraties te geveu vóór
drie uur.
De Directie van den Larenschen Kunst
handel, Heerengracht 495 te Amsterdam,
zendt ons de eerste lyst van bydragen voor
het portret van Carnegie.
Onder degenen, die eeu bijdrage zonden,
behooreo de Ministers v. Oorlog en van Finan
ciën, terwijl zoowel van de hoogstgeplaatsten
in den lande al3 van eeuvoudige dienstmeisjes
by dragen inkwameD.
Tot dusver werd van 100 inzenders ont
vangen f108.
Een Engelsch scheikundige is er in ge
slaagd, een drank te bereiden, welke smaakt
als bier, de zelfde voedingswaarde bezet en
zoo op 't oog niet van gewoon bier is te
onderscheiden, doch die absoluut alcoholvrij is.
Zou de bierbrouwerij te Grimsby, die het
eerst dezen drenk bereid heeft, eindelyk er in
geslaagd zijo, voor den geheelonthouder een
oplossing te vinden?
395ste Staatsloterij.
Vyfde klasse. Eerste week.
Trekking van 19 tol 23 Januari 1911,
(1650 loten).
Ten kantore van den Collecteur A Pt?
u LEPWEB™ «e
gevallen VoigeDde Butnmers te beurt
Pryzen van f70:
3371 14552 14555 en 20478.
Te zamen 4 prijzen.
^,nder Pr«s zijn uitgetrokken
Mffi M ,fa' 5788 57!'5 5844
o88o 8545 13a20 13o31 135S91493614947
