Dinsdag 28
Februari 1911.
No. 7938.
60e Jaargang.
BLOOKER'S
CACAO
Stadsnieuws.
AMSFOOM
FIRMA A H VAN CLEEFF
AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden fl.
franco per post 1.15. Advertentïën 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bij regel-
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieële- en onteigenings-
advertentiëD per regel 15 cent. Reclames 15 regels 1.25, elke regel meer f 0.25. Groote
letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening gebracht en kosten
evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden «Ie incasseerko-sten in rekening gebracht.
BUREAU
KORTEGRACHT 9
Postbus 9.
Telefoon 19.
De opening van het
Leger des
Jongenshnis van het
Aan het rondpoint der Koninginnelaan, tegen
over het station, op het plateau van den Amers-
foortschen berg, liet een tiental jaren geleden
jhr. L. Martens, voor zich een groote villa
bouwen, „Lusiduna" geheeten, geheel bestand
tegen de temperatuurswisselingen op dit hooge
en vlakke terrein, een prachtig huiB, van alle
denkbare gemakken voorzien.
Na zijn dood werd er een jongenskostschool
in gevestigd en het huis in verband met zijn
nieuwe bestemming wal bijgebouwd.
Verleden jaar zomer is het in eigendom overge
gaan aan het Leger des Ileils, dat besloot er
een Tehuis voor jongens in te vestigen, waartoe
het zich bij uitstek leende.
Den 9 Januari vau dit jaar werd het betrok
ken nadat er onder leiding van een officier
architect door verpleegden uit de toevluchten
een vleugel was bijgebouwd, onder éen dak met
het hoofdgebouw.
Vóór dien tijd was het Jongenshuis gevestigd
te Maarsen, doch dit werd te klein, vooral
sedert aan het Leger ook voogdij kinderen wer
den toevertrouwd.
Thans zijn in het nieuwe Tehuis opgenomen
29 jongens ouder dan G jaar. De meesten zijn
kinderen uit Reddingshuizen van het Leger,
waar ze vertoeven tot ze den 6-jnrigen leeftijd
hebben bereikt, kinderen van gevallen meisjes
dan wel van vrouwen die door hun mans zijn
verlaten. Er is plaats voor 60 jongens, doch de
aanvraag om plaatsing is zóo groot, dat alle
plaatsen wel vóór den winter zullen zijn bezet
en er voor de laatstgenoemde categorie geen
ruimte meer is.
Eerst als de knapen geheel zelfstandig zich
t kunnen bewegen, verlaten zij het Tehuis, dat
hun echter een thuisblijft; want steeds kunnen
zij, als de nood mocht dringen, er terugkeeren,
steeds blijven zij in verband er mede.
Gelijkvloers is het kantoortje van den Direc
teur en aau den anderen kant der ruime vestibule
de ontvangkamer, waar de verwanten der ver
pleegden de jongens kunnen sprekenverder
zijn er beneden een speelkamer voor de kleinste
jongens en daarachter die voor de grootere,
ieder met eigen serre, benevens de eetzaal met
keuken.
Rond het prachtige trappenhuis liggen de
slaapzaleneen voor jongens beueden 10 jaar
en een vrouwelijk officier, een voor 16 jongens
ouder dan 10 jaar met een mannelijk officier,
en nog eenige groote slaapzalen, ook in den
bijbouw.
Naast elke slaapzaal bevinden zich de zeer
practischingerichte wnschkamers terwijl drie bad
kamers ieder met twee kuipbaden en geyBers
zich in hoofdgebouw en bijgebouw bevinden.
Ook een ziekenzaaltje is aanwezig, terwijl clo
sets en waterleiding, zeer goede ventilatie, enz.
zorgen dat wordt voldaan aan alle sanitaire
eisohen. Brandladders, waarop meermalen wordt
geoefend, zijn gemakkelijk van alle slaapzalen
te bereiken.
In den tuin staat een groot houten gebouw,
waarin zich bevinden een waschlokaal voor
het lijfgoed met droogkamer en een vertrekje
waar een der vrouwelijke officieren de geheele
week druk werk heeft om te herstellen hetgeen
de bengels stukravotten. Want ofschoon er
groote orde heerscht in het huis ('s zomers om
zes uur, '8 winters om half zeven op en de
oudsten uiterlijk om 9 uur naar bed) laat men
den kinderen alle vrijheid om zich, echter steeds
onder toezicht, naar kinderaard te amuseeren.
Zij bezoeken de scholen te Amersfoort, doch
in hun grooten speeltuin het overige van het
zeer groote terrein wordt aangelegd voor moes
tuin mogen zij vrijelijk ravotten.
Laat ons nog meedeelen, dat de jongens een
heel goed fanfare-korps hebben, dat de Leger-
/.angen op zeer verdienstelijke wijze begeleidt.
Directeur is thans adjudant A. H. P. de Pree,
die in zijn moeilijk doch dankbaar werk even
trouw wordt bijgestaan door zijn echtgenoote
als toen beiden te Soerabaya een militair tehuis
vooral voor de marine en een metropool met
arbeidsbeurs voor de Europeanen en de Indo's
stichtten en bestuurden, tot oververmoeienis en
malaria hen dwongen uaar Europa terug te
keeren.
Gistermiddag werd het gebouw in tegen
woordigheid van een 70-tal belangstellenden
geopend door mevrouw Bramwell Booth, de
echtgenoote van den oudsten zoon des generaals.
Nadat de samenkomst, welke werd gehouden
in de beide speelzalen, met gebed was geopend,
en onder begeleiding van een harmonium een
lied was gezoDgen, nam mevrouw Bramwell Booth
het woord en herinnerde hoe, kort na haar
huwelijk, nu een 27 jaar geleden, de generaal
haar bevel gaf, het eerste Reddingshuis in te
richten en te besturen. Sedert is zij onafge
broken werkzaam als hoold van het Maatschappe
lijk werk voor gevallenen en hulpbehoevenden.
In alle oorden (Ier wereld worden thans in 737
tehuizen rond 30 000 menschen uit alle standen
der samenleving liefdevol verpleegd. Want waar
anderen zeggen, verspil uw tijd, vermors uw
geld niet aan zóo diep gezon kenen, heeft het
Leger den hartocht zielen te redden uit de
ellende der zonde, nooit wanhopend aan het
behoud der diepst-gezónkenen, het terughiden
op den goeden weg van de verst-afgedwaalden.
Het Leger heeft het eerst dit Maatschappelijk
werk ter hand genomen; velen hebben het
nagevolgd, doch niet steeds even goed.
Blijmoedig en practisch, vroolijk en fleurig,
zoDder zuchten en jammeren, zonder altoos wier
berispen, pakt het met beiuc banden aan, hen
die zij u hulp vragen of die geholpen moeten
wordenhet verspilt geen woorden, omdat het
maar al te goed weet, dat deze den tijd ont
nemen om daden te doen.
Dit Jongenshuis nu is de 757ste stichting van
dien aard, vervolgde spr. en wel van heel groot
belang zal ieder achten dit werk voor de kinderen,
ofschoon Gods goedheid ook groote wonderen
heeft gedaan aan oudereu, óok al waren die door
alle anderen reeds opgegeven. Heel waar is het
woord van den dichter„jonck rys is te buighen",
en heel belangrijk is het, in te grijpen ia de
nog niet zoo geheel verdorven jonge levens en
deze te vormen tot weder nuttige le'den der
maatschappij.
Velen der kinderen zijn weggenomen uit de
verderflijke omgeving van ouders, die slechte
wachters bleken eu zich overgaven aan drank
eu zedeloosheid. Maar te gelijk werden zij
beroofd van het dierbaarste, dat een kinderleven
heeftwant zelfs de beste inrichting kan het
ouderlijk huis niet vervangen, ook al doen de
pleegouders, onder Gods on misbaren zegen, nóg
zoo hun best.
Van de 29 jongens, die thans in dit nieuwe
tehuis worden verpleegd, zijn 12 voogdijkinderen I
en 13 kinderen van ongehuwde moeders, terwijl
8 sedert hun geboorte onder de hoede van het
Leger zijn.
Eeu der jongens had, tot Rij hier werd opge
nomen hij was toen bijna 14 jaar nog
nooit in een bed geslapen. Af en toe komen de
sporen van zijn bijna dierlijk bestaan nog wel
voor den dag, doch hij is al zeer veel verbeterd
en zou voor uiets ter wereld terug willen naar
zijn vroegere omgeving.
Een andere jongen is een voogdijkind. De
vader verdiende heel weinig en was hoogst on
verschillig; de 2ó-jarige moeder leidde een zeer
Biecht leven. Toen de Voogdijraad de twee kin
deren tot zich had getrokken, zorgde het Leger,
dat de vrouw ging naar het Moederhuis te Rotter
dam, waar het derde kindje werd geboren. Het
Maatschappelijk werk trok zich den vader aan.
Aanvankelijk verdiende hij slechts een zeer ka
rig loon; thans heeft hij f 12 per week en reeds
zooveel bespaard, dat hj bezig iB een nieuw
huishouden op te zetten. Hij betaalt 's zomers
fl en 's winters f0.50 per week in de verpleeg-
koBten voor elk der kinderen. De vrouw is een
zeer bekwame naaister geworden en heeft, geheel
uit eigen beweging, op het jongste Kerstfeest-het
eerste in haar leven verzocht, dat het gezin
hersteld zou worden. Er is goede hoop, dat de
Voogdijraad dit verzoek verhoort en het gezin
hereenigt.
Een derde jongen is nu reeds 12 jaar bij het
Leger. Zijn moeder was het meest denkbaar gede
genereerd type. Hij -vaa haar 25ste onwettig
kind. Alle vorige stierven en dit wekte zulke
achterdocht, dat het Leger haar f50 beloofde
als dit kind bleef levem Deze jongen is thans
16 jaar en een zeer goed leerling eener vak
school.
Spr. meende dan ook, dat ondanks alle erf-
lijksheids-theorieën de kinderen wel degelijk
zijn terug te brengen tot de maatschappij. Haar
lauge ervaring in dezen arbeid heeft haar geleerd,
dat God ieder nieuw geslacht een nieuwe kaus
geeft.
Als bewijs hiervan deelde zij het volgende
mede.
Een allerslechtste drankzuchtige vrouw ver
liet op een avond haar kinderen nadat zij alles
in huis te gelde had gemaaktde vijf kleinen
werden bijna uaakt gevonden door een officier
van het Leger. Eéu knaapje was erg ziek en
lag roerloos op den kalen grond. Toen de dok-
Sta er op
DAALDERS
te ontvangenla goedkoop
en goed.
ter kwam, zeide deze, dat die vrouw niet was
een moeder, doch een monster. Toen trachtte
de kleine, even 4-jarige zich op te richten en
hij schreeuwde den dokter toe: „zeg dat nóg
eens, dan krab ik je je oogen uit".
Ik heb allen moed, eindigde spr., dat, als wij
met Gods hulp deze jonge karakters weer in
het goede spoor mogen brengen, wij ze nog
kunnen vormen tot waardige burgers van uw
lief land.
Alsnu werd meegedeeld, dat de inrichting
heeft gekost aan: aankoop er transport f18079,
verbouwing, bijbouw, reparatie, schilderwerk,
enz. f7746, verlies aan rente, belasting, enz.
f760, meubileering, in orde maken buiten-ter-
reio, enz. f7700.
Tegenover deze totaal-uitgaven van rond
f34000 staan: een gft van een dame groot
f5000, opbrengst van collecten f3845, verkoop
van het bouwvallige en ongunstig gelegen ge
bouw te Hilligersberg f 4000, samen dus f 12 853.
Het tekort van ruiin f21000 wordt voor een
deel gedekt door een hypotheek en door bij
dragen uit het centraal Maatschappelijk fonds.
Mr. A. de Graaf, Voorzitter van den Voog
dijraad te Utrecht en Secretaris van „Pro juven-
tute" aldaar, zette du uiteen hoe, in stede van
een „erg interessante" arbeid te zijn, gelijk som
migen meenen, de taak der Voogdijraden is
eeD afschuwelijke en vreeselijke. Zij vinden
slechts kracht daarvoor door de afschuwelijke
omgeving waarin de kinderen vertoeven en door
de hoop, hen tot een ander leven te brengen.
Die taak zou nochtans onmogelijk zijn zonder
inrichtingen als dit Jongenshuis.
Hoogst sympathiek klonk spr. het zeggen
van mevrouw Booth, dat geen opvoeding kan
evenaren die van het gezin.
Er zijn er die smalend zeggen, dat over weinig
jaren de grootste helft der bevolking van ons
land in dergelijke tehuizen zal zijn en dat de
andere helft de directie zat voeren over die ge
stichten. Dezulken meenen, dat deze poging
tot verzachting van het lot der kinderen iets
is als een nieuwe tak van sport; zij begrijpen
niet hoe uiterst moeilijk deze arbeid is en alleen
geschikt voor hen, die er roeping voor hebben
en met hart en ziel er zich aan geven. Geen
„paddestoelen" verrijzen, zoouls men deze stich
tingen wel noemt, doch toevluchtsoorden, welke
groot nut kunnen brengen.
Wie Amersfoort zoo goed kent als ik uit
mijn beide qualiteiten het helaas ken, weet dat
het is een der treurigste plaatsen uit ons land.
Er wordt veel gedaan, doch er kon beter gedaan
en daardoor meer gedaan.
Daarom te meer juich ik toe, dat het Leger
des Heils zijn practischen zin en groote erva
ring juist hier ten beste geeft. Mogen de vruch
ten van dezen arbeid de heerlijke omgeving van
deze plaats evenaren en mogen werkelijk de
kinderen kunnen worden terug gegeveu aan
hun ouders en op die wijze menig gezin her
steld. Ik wensch u veel geluk en hoop, dat uw
arbeid rijke vruchten moge dragen.
Nadat kolon.-i Sehoch met dankgebed de bij
eenkomst had gesloten, werden de gebouwen
en de omgeving in «ogenschouw genomen.
Ook werd een collecte met open schaal ge
houden voor dit werk, waarbij ruim werd geoSerd.
gelegenheid tot bet indienen van reclames,
welke ter visie liggen tot 21 April.
Vóór 15 Mei definitieve vastelling der
Kiezerslijst.
De akte Nuttige handwerken werd nog
behaald door mejuffrouw J. Hilderink.
De heer F. Wesseling heett aangenomen
de uitnoodiging van het Hoofdbestuur der
vereeniging van leeraren bij het Middelbaar
onderwijs om voor het leervak Aardrijks
kunde aan te tooneo, bet identiek-kunnen-
zijn der beide leergangen zooals die zyn
neerg-legd in het hervormingsplan van bet
Middelbaar onderwijs volgens die vereeniginj
en in het latere plan der zoogenaamde ineen
schakelings-commissie.
Zijn rapport zal worden gevoegd by do
agenda voor de Algemeene vergadering die'
vereeoigiüg, welke dezeD zomer te Amster
dam zal worden gehouden en waarbij het
hoofdonderwerp van bespreking zal zyn
Kao een algemeene Middelbare school uit t
tevens zijn on lerbouw van het voorbereidend
Hooger onderwijs
G. vao Wijland mocht Zondag dun dig
herdenken waarop hij veertig jaar geledto
als timmerman in dienst trad by nu wylta
den heer J. C. van Eijbergen.
Al dien tijd was hij onafgebroken werk
zaam bij de tegenwoordige firmanten <d
hun vader.
Kapitein J. W. von Henoing, le luitenant-
adjudant H. D. Scherpenhuyzen, sergeaut-
majoor-arlministrateur A. Slagter en sergeaut-
schryver A. van de Werken, allen van l.et
5e regiment infanterie, zijn benoemd in de
sub-commissie voor de soldij-regeling.
Slechts in een deel der ophap van na
vorig nummer konden we opnemen liet
telegram, vermeldend de mutaties in liet
ofiicierskorps van het le regiment buzarun.
Het wo'-de dus herhaald.
Met ingang van 1 Maart is aan majoor
J. M. baron Van Boecop eervol ontslag vi r-
leend onder toekenning van pensioen; tot
zijn opvolger als commandant te Ede is be
noemd majoor C. Sandt van NooteD, thais
ritmeester by het 3e regiment; terwijl bï-
vorderd is tot ritmeester de le luitenant 1.
C. A. van den Heuvel, van het 2eregimeit.
Laatstgenoemde komt in garnizoen
Amersfoort.
Morgen 1 Maart is de laatste dag waarop
zy, die dit oog uiet deden en prys er op
stellen, bun kiesrecht te behouden, hun belas
ting kunnen betalen.
Den 23 Maart wordt de voorloopige Kiezers
lijst ter vi Ie gelegd.
Van dien dag tot 15 April bestaat er
Luitenant A, D. A. Tilanus, van het :.e
regiment infanterie gedetacheerd bij de R j-
school, wordt 1 Maart ontheven van die
detacheering en keert dan naar Ede terug.
De derde of laatste winter-collecte voor
de diaconie der Ned. Hervormde gemeen; e
heeft opgebracht f 376.30.
De V. P. N. Vereeniging tot bevordering di<*
nut-Pluimveehouderij eu der tamme konynei -
teelt in Nederland, hield Zaterdag van klokke
twaalf tot half zes te Utrecht een Buitengewone
algemeene vergadering.
Het spreekt wel vanself, dat io een bijeenkomt t
van de afgevaardigden uit alle Provinciën d<e
lands aliiebt meer dan voor de belangen di r
geheele vereeniging dienstig is de gewestelijke
belangen op den voorgrond worden geschoven,
zoodat deze voor-vergadering van de Algemeete
vergadering, welke half April wordt gehouden,
wel noodig was.
Het eenige punt van behandeling was eei
voorstel van het Hoofdbestuur tot wijziging ij
hoofdzaak van de artt. 1, 7 en 9 der Statute 1
en het voorzien in enkele leemten en, by aar-
neming, het in overeenetemming brengen mtt
deze wijziging van enkele artikelen van het Huii-
houdelijk reglement, welk voorstel zijn ontstaan
te danken had aan een motie door de afdeel in,;
Noord-Holland ter vorige jaarvergadering inge
bracht.
Hoofdzaak was het benoemen van een bezol
digd Secretaris,zoo noodig tevens Penningmeester
die zijn vollen tyd en volle werkkracht kar
geven aan de belangen der bijna 18000 leden
en om den zetel der vereeniging te verleggen
naar 's-G ra ven huge, waar gevestigd zijn de Regee-
gings bureaux eu hun bibliotheek, statistisch*
gegevens, enz.