Donderdag 18
Januari 1912.
Ron A
No. 8057.
61e Jaargang.
Cacao
De beste voor den prijs
AMERSFOORTSCHE
Uitgave van de Naamlooze Vennootschap „De Amersfoortsche Courant, voorheen Firma A. H. van Cleett".
HOOFDREDACTEUR
F. J. 7RSDZHZKS.
AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden
franco per post 1.45. Advertentiën 16 regels 60 centelke regel meer 10 cent. Bij regel-
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieële- en onteigen'.ngs-
advertentiën per regel 15 cent. Reclames 1—5 regels 1.25. Bewijsnummers naar buiten
worden in rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
ZOETEGB^CHT 9.
De Kamperbinnenpoort.
(INGEZONDEN.)
Niet zonder verbazing heb ik in uw ver
slag gezien wat de heer Van Duinen in de
Gemeenteraadsvergadering van 2 Januari jl.
heeft gezegd over mijne bespreking der voor
genomen sloaping van de Kamppoort op de
conferentie voor de bescherming der schoon
heid van Nederland. Afgaande op een cou
rantenverslag, heeft de heer Van Duinen zich
niet ontzien te beweren, dat ik de Kamp-
poort blijkbaar niet kende en haar verwarde
met de Koppelpoort. Het achtbaar lid van
uwen Raad heeft daarmede echter alleen
bewezen, dat hij van Amerfoort's monumen
ten zelf slecht op de hoogte is want
anders hadde hij geweten, dat in 1908 van
Regeeringswege is uitgegeven eene »Voor-
loopige lijst der Nederlandsche monumenten
van geschiedenis en kunst» (deel I: de pro
vincie Utrecht)dat daarin Amersfoort is
bewerkt door mij en dat ik ook (op blz, 7)
de Kamppoort heb vermeld zoodat de
veronderstelling, dat ik deze niet zou kennen,
eenvoudig belachelijk is.
In de bewuste conferentie heb ik gezegd,
dat Amersfoort van zijne tweede omwalling
o. a. nog twee fraaie waterpoorten over heelt
(Koppelpoort en Monnikendam), en dat het
van zijn eerste ommuring nog twee land-
poorten bezitden z. g. Plompentoren en de
Kamppoort. De verslaggever van het Han
delsblad c heeft mij niet verstaan of verkeerd
begrepen, en zoo liet hij mij zeggen, dat de
Kamppoort een waterpoort is.
Niet echter om deze onbelangrijke ver
gissing te herstellen, kom ik eenige ruimte
van U vragen, doch om erop te wijzen
hoezeer ook overigens wat de heer Van
Duinen over de Kamppoort zeide, verre van
juist is. „Zij is niet schoon en niet merk
waardig en in de laatste eeuwen is het zelfs
niet eens meer een poort" zeide de heer
Van Duinen en hij verklaarde later nog,
dat ten aanzien dezer poort „van kunst geen
sprake", en »de historie ver te zoeken is».
Het lijkt mij niet onaardig, tegenover deze
krasse uitspraken van iemand, die noch als
kunstkenner noch als historicus te boek
staat, het oordeel te stellen van Van Root-
selaar, indertijd archivaris uwer Gemeente
en stichter van het museum »Fléhitec, Spre
kende over een vroeger tot een Raad ge
richt verzoek om de Kamppoort af te breken
een verzoek dat gelukkig zonder gevolg
bleef schreef Van Rootselaar (Sprok
kelingen, I, blz. 137)
Tegen het at breken van die torens pleit
te dan ook de gewichtige reden, dat een der
schoonste gedeelten van de stad verloren zou
zijn gegaan, leder, die slechts een weinig
geopend oog heeft voor afwisseling, wordt
getroffen door het schilderachtig gezicht, dat
hem, hetzij hij van de Kamp- of Langestraat
komt, door die zelfde Kamperbinnenpoort
met de beide torentjes gegeven wordt. Dat
niet alleen. De geschiedenis der vervlogen
eeuwen ontrolt zich voor zijn oogen. Men
herinnert zich de eerste stichting van de
stad, toen die Kamperbinnenpoort een buiten
poort was, waar zóo dikwijls en zóo held
haftig door onze Voorvaderen ter verdediging
hunner vrijheid en rechten gestreden is. Die
Kamperbinnenpoort met die torentjes maakt
een deel uit van de zóo roemrijke geschie
denis onzer stad, in steen geschreven. Dank
daarom aan den Raad der Gemeente van
jaar 1827, dat aan het verzoek om de toren
tjes af te breken geen gevolg is gegeven.»
Ook dat de Kamppoort al «in de laatste
eeuwen» geen poort meer is, zal de heer
Van Duinen bij Van Rootselaar weerlegd
vinden; eerst in 1827 is de boog, die de
beide torentjes verbond en de eigenlijke
«poort» vormde, afgebroken, zoodat men hem
nog ongeschonden vindt afgebeeld op een
schilderij uit 1819 door Jordanus Hoorn
waarvan de heer Van Duinen in het museum
»Fléhite« (en op mijn bureau) een foto kan
vinden I
Intusschen vrees ik, dat ook erkenning
van hare historische en aesthetische waarde
de Kamppoort niet zou kunen redden, in
dien het verkeer hare verdwijning wezenlijk
eischte. Maar reeds in mijne rede ter Heem
schut-conferentie heb ik gezegd, dat dit
geenszins het geval is, daar, bij eenigen
goeden wil, gemakkelijk eene oplossing is
te vinden, die de poort spaart en aan de
verkeerseischen voldoet.
Ten eerste worden deze eischcn-zelf uiterst
overdreven voorgesteld. De Kamperbinnen
poort is op haar smalste punt nog 3.50 M.
breed en het verkeer, dat er doorheen gaat,
is in de verste verte niet te vergelijken met
dat, hetwelk zich beweegt door de ongeveer
even wijde Gevangenpoort te 's-Gravenhage,
waar dagelijks o. a. eenige honderden auto's
doorheen snorren, of door de Amsterdam-
sche poort te Haarlem, door welke, behalve
al het overige verkeer, meer dan 160 elec-
trische treinen per dag gaan Toch is men
in Den Haag en te Haarlem eerst in den
laatsten tijd ernstig op voorziening tegen
deze verkeersbelemmeringen bedacht. Maar
in beide plaatsen denkt men er niet aan, de
middelecuwsche bouwwerken op te offeren
aan het verkeermen is er op uit, het ver
keer om de poorten heen te leiden, hoewel
dat alleen met groote kosten kan geschieden.
Te Amersfoort zal het verkeer door de
Kamppoort wel nimmer de intensiteit be
reiken welke het in Den Haag en Haarlem
thans reeds heeft, en eigenlijk zou men dan
ook gerust nog jaren den toestand kunnen
laten zooals hij is. Maar daarenboven kan
men hier het verkeer afdoende helpen, zon
der aan de fraaie torentjes te raken en zon
der veel hoogere kosten.
Wat toch is het geval? De vernauwing
in den verkeersweg wordt niet alleen ge
vormd door de beide poorttorentjes, doch
ook door hunne belendingen. Bij verruiming
zal men in ieder geval het torentje en de
huizen aan den Noordkant (de zijde van den
Weverfsingel) laten staan, om niet in over
bodige onteigeningskosten te vervallen. Aan
de Zuidzijde bestaat de belemmering uit:
het torentje met het aan den binnenkant
daartegenaan gebouwde huisje beide
j eigendom der stad het huis aan den
Zuidsingel (in particulier bezit), en huizen
Kamperbinnenpoort 3 en 5, waarvan nrs.
1 en 3 aan de stad behooren, doch no. 5
particulier eigendom is. Op dit laatste huis
rust wel het servituut, dat de voorgevel 3
M. naar achteren moet worden verplaatst,
als de stad dit eischt, doch met een zóo
onbeduidende verkeersverbetering als daar
door te verkrijgen valt, zal toch wel niemand
genoegen nemen. Want een belangrijk ver-
keersbez.vaar blijft dan bestaan: het verkeer
van den Heiligenbergerweg, door de St.
Andriesstraat en langs den Zuidsingel, naar
de l.angestraat blijft dan bemoeilijkt door
den lastigen en gevaarlijken draai, om van
den Singel in de Langestraat te komen.
Ben ik wel ingelicht, dan zijn ook reeds
onderhandelingen geopend om de stad in het
bezit van het geheele perceel Binnenkamp-
poort nr. 5 te stellen. En wil men dan tot
een wezenlijk afdoende verkeersverbetering
komen, dan dient men ook het huis ten Zuiden
van het torentje, aan den Singel, uit den
weg te ruimen. Maar dan kan het torentje,
met het kleine doch zeer karakteristieke
daar tegenaan gebouwde huisje, gerust laten
staan. Bij afbraak der huizen Kamperbinnen
poort nrs. 15, met het huis aan den Zuid
singel, en overkluizing der Singelgracht, kan
een breede weg verkregen worden, die ge
makkelijk zóo is te traceeren, dat hij ook
van uit de St. Andriesstraat zonder gevaar
lijken draai bereikt wordt.
De bestaande weg tusschen de b-ide
torentjes kan dan blijven dienen voor het
verkeer in de eene-, de nieuwe weg, om het
zuidelijke torentje heen, voor dat in de te
genovergestelde richting.
Amersfoort behoudt dan de schilderachtige
torentjes, die met den Plompentoren de
laatste overblijfselen zijn van de eerste
ZOO ZIET EEN BUS
V/AN HOUTEN'S
ER UIT.
Met volle gerustheid
kan aan het publiek de
beoordeeling van dit
fabrikaat worden over
gelaten.
1 Kg. 1.50
- 0.80
/4Kg. 0.42!
3*0" -0.18
omwalling der stad, en het behoudt ook het
zoo eenig mooie stadsgezicht, dat door deze
torentjes wordt gevormd en reeds zoo meni-
gen schilder inspireerdezie b.v. Van
Anrooy's sneeuwgezicht in het Suasso-museum
te Amsterdam en Hartink's bekende etsen.
Waarlijk, men moet wel alle schoonheids
gevoel missen, om niet te beseffen hoe fraai
de Kamppoort staat in het stadsbeeld, vooral
uit de Kamp gezien, als men den St. Joris-
en den O. L. Vrouwetoren op den achter
grond omhoog ziet rijzen, en er is toch maar
weinig voorstellingsvermogen noodig om te
begrijpen, dat bij aibraak der torentjes een
veel te lange, onbelemmerde doorkijk zou
ontstaan van het midden der Langestraat
naar de Kamp, en omgekeerd, zoodat een
der aantrekkelijkste punten van Amersfcort's
stadsschoon voor immer verloren en door
iets zeer leelijks vervangen zou zijn.
Is het vermetel te vertrouwen, dat de
Raad van thans in beschaving en schoonheids
gevoel bij den Raad van 1827 niet zal willen
achterstaan Mij dunkt het ware onwellevend,
te veronderstellen, dat de meerderheid
den Raad zich door oppervlakkige praatjes
als die van den heer Van Duinen zou laten
om den tuin leiden. De adressen van «Heem
schut» en van het «Oudheidkundig Genoot-
schap* hebben duidelijk doen blijken, dat
men buiten Amersfoort het grootste belang
stelt in het behoud der Kamperbinnenpoort
zou de Raad dan in genegenheid voor de
schoonheid zijner stad voor vreemdelingen
willen onderdoe:. Moge hij zijn plicht be
grijpen en waken tegen schennis van Amers-
foort's schoonheid
JAN KALF.
s-Gravenhage, 17 Januari 1912.
Het kind een huisdier.
Wij hebben onze spoorwegen, machines,
in éen woord de moderne techniek, duur
betaald, zucht de „N. Tilb. Ct". Niet alleen
heeft tot aan ons leveusgeluk heel weinig
bijgedragen, maar zelfs heeft zij niet kunnen
verhinderen, dat bet levensgeluk heel wat
minder is geworden. Het najagen der mate
rie - goud, goud, goudbracht nog
Diemand geluk.
Wy leven in een decadenten tijd. Dat be
wijst vooral het afnemen der geboorten, de
gewilde kinderbeperking, welke niet alleen
door het egoïsme der ouders, maar ook door
de goudzucht van anderen in de hand wordt
gewerkt.
Dat te Parijs een gezin m -f. een kind of
vier onnoozel aantal toch nog geen
woning haast kan krijgen, is bekend, lluis-
heereu zijn er tyraunou alleen te Parijs
en dulden geen groote huishoudens. Die zijn
lustig! Kinderen maken spektikeldat is
hinderlyk voorde buren. En dagelijks gebeurt
bet, dal een gezin, dat kinderzegen nog als
Gols woldaad beschouwt, op straat wordt
(zet.
Wie het niet gelooft, leze de Franscho
bladen slechts of den Parijschen brief
in een der laatste nummers van het „Handels
blad."
De schijver klaagt over de huisheeren, die
misbruik maken van den woningnood, en
bij schrijft:
„De huisheeren, maken misbruik van den
toestand. Hebben ze, wanneer bij toeval een
bunder appartementen is leeggekomen, door
hun beloften van een algebeele „remise a
neuf" van het huis, een nieuwen huurder
gekregen, dan weten ze wel, dat by niet
licht meer heengaat, en beschouwen hem
als „'aillablea merci". Van verven of behan
gen, i« geen sprake meer. Alle mogelijke
huisdierenhonden, katten, papegaaien (en
dikwijls ook kinderen) ziju verboden".
Is liet duidelijk'?
Huisdieren en kinderen zyu verboden!
Hoelang zou onza beschaving.'t woord
lijkt een parodie het nog houden
Opvoeding van achterlijke kinderen.
In «Belang en Recht» geeft de heer
C. H. de Jong nuttige wenken aan moeders,
hoe te handelen met hun achterlijke kinderen.
»VVat moet de goeie moeder doen, als zij
bemerkt, dat, 11a de tweede maand \an het
schoolgaan, het jonge kind niet meer met
opgewekte verhalen uit school komt en niet
graag zijn nieuwe wijsheid wil vei tonnen?
Zij muet vooral uiet over privaatles detikeu
zij moi t opschrijven wat haar schat op school
geleerd heeft en dan het begin vasthouden
en langzaam voortgaan met het nieuwe.
Groote letters (geen hoofdkttcis) zijn ge
makkelijk uit te knippcu uit een gebruikte
krant. Zi) legt ze in een of ander mooi doos
je en zorgt er voor, met een klein beetje
vertooning. Zoontje of dochtertje zullen moe
der helpen zoeken naar de ïetteitjes, die
moeder noodig heeft maar dit mot t nim
mer gecommandeerd wordenhet is geen
leeren, maar moeder vrijwi'lig helpen. Latei-
worden de letters door moeder opgeplakt en
uitgekniptde kinderen doen na. wat zij
anderen zien doen alleen de klinkers worden
uitgesproken en de zoo moeilijke letter d
wordt geuoemdde loiter van doos, de let
ter van does, de letter van doek.
Dit spelletje is het begin van veel be
wegingsspelletjeswe vei stoppen de aa, het
kind moet zoeken, enz. enz. Wie hier meer
van weten wil, melde zich aan bij schrijver
het is hier alleen te doen om pret mei letters.
En nu het rekenenwe hebben dobbel-
s'eenen en gooien ieder om de beurt en we
spelen ganzenbord en desnoods maken we
een nieuw ganzenbord met grappige poppe
tjes en we tellen het aantal oogen, dat we
gooien met een zelfgemaakte dobbelsteen,
waarop do zes niet voorkom!, maar waarop
twee vieren geteekend zyn met mooie dnide-