BIJBLAD
Gemengd nieuws.
Laatste Berichten.
uitgave van
N.V. de AMERSFOORTSCHECOURANT
voorheen Firma A. II. van CLEEFF
VAN ZATERDAG 14 SEPTEMBER 1912-
Blijkens advertentie in dit nummer houdt
de N. V. «Glasverzekering-maatschappij*
aanstaanden Vrijdagavond een aandeelhou
ders-vergadering.
Aan het slot van liet jaarverslag der Ka
mer van Koophandel en Fabrieken staat
vermeldDe aanvoer van kippenleren ter
markt neemt steeds toe. Voor de bruine
eieren werd gemiddeld 40 cent per 100 stuks
meer betaald dan voor de witte, omdat ze
onder het transport minder breken.
Zou dit niet-breken nu wel de reden we
zen Of zou het niet eerder hierin zitten,
dat Engeland bij voorkeur donkerbruine
vraagt.
Zooals op de jongste V. P. N.-tentoon-
stelling zoo duidelijk werd gedemonstreerd,
door de verschillende nuances naast elkaar
te stellen en bij de donkerste een kaart te
leggen, waarop «dit zijn je ware*.
Dit is stellig den ijverigen en bekwamen
steller van het verslag ontgaan.
'I'e dezer stede is opgericht een postdui-
ver-vereeniging >de Snelpost», welke zich
ten doel stelt het beoefenen der duivensport.
Het Bestuur bestaat uit de heeren S. Har-
togsveld, Voorzitter; Krause, Secretaris (Pa
rallelweg 12); A. van den Berg, Penning
meester; en K. van den Berg, Commissaris.
Het eerste elftal van Quick houdt morgen
om 2 nur op «Birkhnven* een oefenspel
niet »De veteranen*.
liet eerste elftal der H. V. C. zal hier
morgen achter «Rustoord* een vriendschap
pelijke!) wedstrijd houden met de voetbal
club »Het Vijfde*.
Dr. P. Plantenga, arts te Kortenhoef,
schrijft in het jongste nummer van «De
Kampioen* over het aanpassen van het rij
wiel een artikel, vooral van belang voor
hen, die aanleg hebben voor ruggegraats-ver
kromming.
Ons exemplaar is ter beschikking.
In den fraaien nieuwbouw op den hoek
van Varkemarkt en I-angestraat, waar vroe
ger de apotheek des heeren C, M. M. Ver
molen was gevestigd, wordt hedenavond
geopend het twaalfde sigarenmagazijn van
den heer H. VV. ten Hove Jzn.
De keurige inrichting van het magazijn
en het woord van aanbeveling in de adver
tentie in het hoofdblad zeggen genoeg dan
dat we er nog iets aan bphoeven toe te
voegen.
Bij de Donderdagavond ten overstaan van
notaris C. A. van Blaricum gehouden vei
ling van vaste goederen werden verkocht
hel woonhuis met erf aan de Kronunestraat
no. 17, groot 36 c.A., voor f 940 aan den heer
W- van Ifaz.elen P.Hzn.
het winkelhuis aan de Krommestraat no.
13 op den hoek der Ilaversteeg, groot 38
r.A,. voor f 2860 aan den heer J. T. van
Manen
het woonhuis aan de Vijverstraat no. 23,
groot 35 c.A.. voor f720 aan mejuffrouw E.
C. Meijer;
het pakhuis met oven aan de Vijverstraat
110. 15, groot 27 c.A., voor f350 aan den
heer G. van de Klashorst; en
het woonhuis met erf, schuurtje en grooten
tuin aan den Heiligenbergerweg no. 6, groot
4.50 A., voor f2520 aan den heer J. C. van
der Veer.
't Is deze week hier wel een week van
ernstige ongelukkeu geweest. Maandagoch
tend verbrandde een 2-jarig meisje en Don
derdagmiddag kwam, bij het uitgaan der
school aan de Puntenburgerlaan het 6-jarig
dochtertje van P. B. onder een passeerenden
wagen en werd daarbij zóo ernstig verwond,
dat het een paar uur later overleed.
Sergeant-majoor-schrijver W. slipte gister
middag in het Plantsoen met zijn fiets en
bezeerde dermate een knieschijf, dat hij per
brancard naar het Militair hospitaal moest
worden vervoerd^
De lantaarns van auto's en rijwiei m moe
ten volgende week uiterlijk tien minuten
over half zeven, die van de overige voer
tuigen op zijn laatst tien minuten over ze
venen flink helder branden.
Mede-lijden is iets; verzachten van lijden
is meer.
in den ochtend. Maar zoo algemeen gesteld,
is dat antwoord toch niet juist. Wie pas uit
zijn bed is opgestaan, is integendeel buiten
gewoon zwak en zijn spieren kunnen slechts
een minimum arbeid verrichten. De spier
kracht neemt echter, na gebruik van het
eerste ontbijt, snel toe en bereikt de grootste
hoogte na het middagmaal. Dan daalt zij
geleidelijk een paar uren lang, doch neemt
tegen den avond opnieuw toe, tot zij inden
nacht tot den ochtend weder afneemt.
De ergste vijanden van de spierkracht
zijn de beide uitersten van rust en overver-
moeienis. Ook het transpireeren gedurende
den arbeid draagt aanmerkelijk bij tot het
verzwakking der spieren.
Kruiwagens hebben van oudsher menigeen
goede diensten bewezen. De heer J. Holtes,
te Emmen, heeft er weer een nieuw gebruik
voor bedacht. Ilij kan niet loopen, maar dat
belet hem niet, mede ter jacht te gaan. Op
een kruiwagen gezeten laat hij zich in het
veld rondvoeren. Op den eersten Drentschen
jachtdag schoot hij drie hazen en drie pa
trijzen.
De «Société d' aviculture* heeft een pro
cédé bekroond volgens hetwelk op een
voudige wijze, zeer nauwkeurig de ouder
dom van een ei kan worden aangegeven.
Dit procédé is gebaseerd op het feit. dat
een ei, in water gedompeld, verschillende
posities aanneemt, naar gelang van zijn
ouderdom.
Hoe ouder een ei is, des te rechter staat
het in 't water.
Tal van proeven hebben geleid om de
volgende regels te formuleeren
Het versche ei ligt horizontaal in de
vloeistot; dat van 4 a 5 dagen oud, maakt
met den horizon, een hoek van 30 graden
de hoek wordt tot 45 graden bij een ei van
8 dagen, en 75 graden bij een ei yan 3
weken is het ei een maand oud dan blijft
het op zijn punt in 't water staannog
ouder, d r ij f t het.
Met behulp van een flesch, met graden
aanwijzing, kan men op die wijze in een
oogopslag den ouderdom bepalen.
Ken oud procédé en zeer eenvoudig, is
het volgende water met 10 pCt. zout heeft
de zelfde densiteit als een pas gelegd, koud
geworden ei. In deze vloeistof moet een
versch ei tot op den bodem zinkeneen
minder versch ei zinkt gedeeltelijk of blijft
drijven.
Wanneer is de mensch'het sterkst?
Op deze vraag antwoordt ieder natuurlijk
Opening Middelbare Handelsschool.
Hedenmiddag om 2 uur is in vervulling
gegaan de wensch, sedert begin 1906 door
de vereeniging «Handel en Nijverheid* ge
koesterd om ook voor de kinderen uit den
handeldrijvenden en den industrieelen mid
denstand een inrichting van vak-onderwijs te
verkrijgen waar zij ter dege konden worden
toegerust voor den steeds meer eischenden
strijd om het bestaan.
In het voormalig kantoorgebouw van de
firma Lamaison Bouwer Co., aan de
Muurhuizen, is de Middelbare Handelschool
geopend.
Aan de uitnoodiging om daarbij tegen
woordig te zijn een uitnoodiging. die
wegens de zeer beperkte ruimte verre van
algemeen kon wezen hadden gevolg ge
geven het college van Burgemeester en Wet
houders met den Gemeente-secretaris, eenige
Raadsleden, de Commissie van toezicht op
het Middelbaar onderwijs, het Bestuur van
de Ambachtsschool en dat van de Industrie-
en huishoudschool, het Bestuur van «Handel
en Nijverheid* eu dat van «De Hanze*, be
nevens enkele ouders van leerlingen.
Vermelden we in het bijzondei den heer
G. J. Buys, die ook voor deze derde vak
school hier ter stede zoo onnoemelijk veel
deed.
Toen allen hadden plaats genomen in het
middenvertrek, dat volgende week als teeken
zaal zal worden gebruikt, nam de heer C.
M. Creme r, Voorzilter van de vereeniging
«Handelsschool voor Amersfoort en omstre
ken* het woord en zeide
Dames en heeren
Het tot stand komen van een Handels
school is in den loop der jaren in ons land
gelukkig geen zeldzaamheid toch heeft ons
Bestuur gemeend de opening van onze Mid
delbare Handelsschool niet geheel onopge
merkt te moeten laten voorbijgaan. Daarvoor
was de algemeene belangstelling in de stad
onzer inwoning te groot en is er te veel
arbeid verricht om niet eens even met zekere
voldoening terug te zien op hetgeen hier door
het particulier initiatief kon tot stand komen.
Het is u bekend, hoe hier te. Amersfoort,
evenals in vele andere plaatsen in ons land, de
middenstand, door Minister Kuyper zoo kern
achtig «de ruggegraat der natie* genoemd,
met groot verlangen uitzag naar deugdelijk
vakonderwijs, speciaal onderwijs voor den
handeldrijvenden en den industrieelen mid
denstand, voor werkgevers, maar ook voor
werknemers.
Wel hebben we een Hoogere Burgerschool
en een Gymnasium, een Ambachtsschool en
een Industrie- eu Huishoudschool, gezwegen
van het l.ager en het M. U. I.. onderwijs
maar daarmee was de middenstand niet vol
doende gebaat. Er was een hiaat in het
vakonderwijs, waarin, uit den aard der zaak,
het M. U. L. O. niet kan voorzien.
Men wenschte een school, die in het bij
zonder rekening houdt met de eischen, welke
de practijk van het leven den middenstand
stelt; een vakschool alzoo voor hen, die in
den handel of de administratie hun brood
willen verdienen.
Ook elders bleek aan dergelijke scholen
groote behoefte te bestaan en trekken ze
vele leerlingen.
Gelukkig, dat Amersfoort, dat op onder
wijsgebied met eere mag worden genoemd,
niet achteraankomt.
Waar de behoefte aan ëen dergelijke school
te Amersfoort bij velen meer en meer zich
deed gevoelen, daar wist het Bestuur van de
vereeniging «Handel en Nijverheid* de on
geordende troepen onder éen banier te ver
eenigen en gaf het in April 1910 den stoot
tot de stichting van de vereeniging «Han
delsschool voor Amersfoort en omstreken*.
Ofschoon aanstonds velen als lid tot de
vereeniging toetraden en de zaak dus finan
cieel steunden, was daarmee wel reeds veel,
maar lang niet alles gewonnen. Het doel,
dat men zich voorstelde, moest bereikt en
daarvoor was geld noodig, de ziel der nego
tie, véél meer dan het particulier initiatief
vermocht bijeen te brengen.
Niet tevergeefs werd er een beroep ge
daan op de publieke kas.
Het Rijk ging vooraan, door ons een
flink subsidie te verleenendaarna volgde de
Gemeente, eerst schoorvoetend, maar ten
slotte toch van ganscher harte. Toen dreigde
ons plan spaak te loopen door gebrek aan
medewerking van de Provincie. Toch hebben
per saldo Provinciale Staten, dank zij voor
al de krachtige hulp van de heeren prof. mr.
De Louter, mr. dr. Van Zijst en Van der
Burg, het Statenlid voor Amersfoort, ons
niet in den steek gelaten en werd door be
schikbaarstelling van een provinciaal subsidie
oprichting van de school mogelijk gemaakt.
Zoo zou de school, door particulier initia
tief ontworpen, met medewerking van Siaat,
Provincie en Gemeente tot stand komen.
Bij de moeilijkheden, welke wij hadden te
overwinnen om daartoe te geraken, kan ik
niet nalaten den steun te herdenken, welken
wij van meerdere zijden mochten ondervinden.
In het bijzonder heb ik hier ook het Be-
stnur onzer Gemeente op het oog. dat wist
te bewerken, dat de Gemeenteraad ons eerst
een ruim subsidie verleende, en later de
uoodige schoollokaliteit nog wel kosteloos
beschikbaar stelde.
Een woord van hartelijken dank aan den
inspecteur van Middelbaar onderwijs, dr.
l'ockens, die ons steeds met raad en daad
en met de grootste welwillendheid ter zijde
stond, is hier zeker op zijn plaats, en dan
vooral óok een wooid van dank aan den
lieer G. J. Buijs, die steeds bereid werd ge
vonden om ons te helpen en te steunen met
zijn groote kennis van zaken, en zijn helder
oordeel en die ook ditmaal, evenals indertijd
f bij de Ambachtsschool, de promotor van de
Handelsschool mag worden genoemd.
Het mag, meen ik, een gelukkige ge
dachte heeten, dat de thans ontworpen 4-
klassige Handelsschool aansluit aan de ge
wone Lagere school. Voor de toelating-
wordt alzoo geen kennis van Fransch ver-
eischt.
Daardoor is de gelegenheid geopend om
de kinderen van de gewone Lagere school,
ook uit de o m g e v i tl g, rechtstreeks aan
sluitend vakonderwijs te verschaffen. Het
doel, om niet alleen den middenstand, maar
ook de kleine burgerij te helpen, wordt
daarmee bereikt.
I11 4 jaar tijd hopen we onze jongens en
meisjes af te leveren, geschikt voor den
j werkkring, die hen wacht.
We ontveinzen ons niet, dat het een moei
lijke taak is, die Directeur en leeraren op
de schouders wordt gelegd, om in betrekke
lijk korten tijd een practisch en veel belo
vend leerplan met succes af te werken. Doch
het Bestuur heeft alle hoop, dat zij voor de
zware taak berekend zijn.
Gaarne doet het bij deze een dringend
beroep niet alleen op hun kennis en ener
gie, maar ook op hun heele persoon. Mogen
Directeur en leeraren ook hun hart weten
te geven aan de taak, die zij op zich hebben
genomen, dan twijfelen wij niet, of onze
school gaat een goede toekomst te gemoet.
Na het bekend worden van het Provinci
aal subsidie hadden wij nog slechts een kor
ten tijd van voorbereiding. Daarom doet het
ons te meer genoegen, dat voor den eersten
cursus reeds 44 leerlingen werden ingeschre
ven, van wie er, na afgelegd examen, 22 in
de eerste en 13 in de tweede klasse werden
geplaatst.
Er zijn er te Amersfoort geweest, die in
hun hart twijfelden of, vooral in den eersten
tijd, de school een voldoend aantal leerlingen
zou trekkente meer waar een rechtgeaard
Hollander, om van een Amersfoorter niet te
spreken, zich veilig en verantwoord gevoelt
met eerst de kat eens uit den boom te
kijken, hetgeen trouwens ook vele leerlin
gen deden, want de meester meldden zich
pas op het laatste nippertje aan.
Dan waren er ook, die meenden, dat aan
zoodanige school geen behoefte zou blijken
te bestaan.
Een nieuwe ondei .vijsinrichting heeft, meen
ik, altijd reden van bestaan en in die ge-
dachtengang zou ik bijna zeggen, zooals ik
dezer dagen las «Verandering is vooruitgang,
want de tijd loopt naar de toekomst; wë
willen vóóruit, dus anders; of het goed is
of niet goed, komt er niet op aan le pro-
grès a toujour- raison, même quand il a tort»
Waar onze school dus ook in het algemeen
beoogt, de maatschappij vooruit te brengen,
door aan enkele uitverkorenen een kans te
geven om zich als niensch meer te vormen
en de rijkdom van hun gaven te ontwikkelen
in de richting, die voor hun levensdoel, han
del of industrie, het meest is aangewezen,
daar hoopt het Bestuur, dat Amersfoorts
burgerij deze school zal weten te waardeer en
en haar belangstelling meer en meer zal
toonen, door onze school financieel te steunen.
Wij hopen u zoo straks even in de schoollo
kalen, waar de leerlingen aanwezig zijn, te
mogen rondleiden, U zult dan zien, dat onze
school zeer voorloopig en hoogst eenvoudig is
gehuisvest; wij vertrouwen intusschen, dat
dit aar. haar levenskracht niet zal schaden.
Ik dank alle autoriteiten hier aanwezig, in
het bijzonder het Dagelijksch Bestuur der
Gemeente, voor hunne hooge tegenwoor
digheid. Wij zien daarin een blijk van
warme belangstelling voor onze school.
Hartelijk hoop ik, dat de medewerking,
welke wij tot heden mochten ondervinden,
ook in het vervolg ons deel zal zijn.
En hiermede verklaar ik de school voor
geopend.
De Burgemeester, hierna het woord
verkrijgend, zeide
Naast een woord van dank voor de uit
noodiging wensch ik een woord van geluk-
wensch te spreken nu de arbeid, welke zóo
veel voorbereiding eischte, reeds zóo ver is
voltooid, dat de Handelsschool zooeven kon
worden verklaard geopend te zijn.
Er zijn veel paarden voor den wagen ge
spannen om het zóo ver te brengen en
daarbij waren er drie van edelen bloede,
het Rijk, de Provincie en de Gemeente, die
in loyauteit wedijverden om te komen tot
dit gelukkig resultaat.
Wel heeft het Bestuur voor een zware
taak gestaan doch nu ook zijn werk op
zón gelukkige wijze is bekroond, kan onze
gelukwensch te warmer zijn.
Een tweeden gelukwensch zou ik willen
uitspreken voor den middenstand, die terecht
heeft ingezien, «lat het jongere geslacht er
niet meer kan komen langs den ouden weg,
niet meer kan volgen de oude methode van
inkoop en verkoop en leven uit het laadje
dat, wil de toekomstige zakenman met suc
ces zaken doen, hij degelijk moet zijn voor
bereid door zoo goed mogelijk vak-onderwijs.
Ik hoop, dat deze school zal mogen op
bloeien tot welzijn en sierraad van de Ge
meente.
Als ik het aantal leerlingen vergelijk met
dat van een Handelschool in een Gemeente
mot 120000 inwoners, dan meen ik, dat de
3j" leerlingen, waarmee de Amorsfoortsche
school werd geopend, gunstig afsteekt Lij dat
in de Gemeente welke ik op 't oog heb.
Ik hoop, dat de school tot nut zal zijn
voor de Gemeente. Neemt het ons niet kwa
lijk, dat we in haar zien een magneet, die,
naar we hopen, vele welgestelden zal aan
trekken.
Ten slotte zeg ik gaarne den steun van
het Gemeentebestuur toe.
Vervolgens werden de twee schoollokalen
in oogenschouw genomen.
Moge de school groeien en bloeien.
Dat hebben zoo ten volle verdiend de
leden van het Bestuur, die zich zóo lange en
zóo veel inspanning getroostten om de school
tot stand te brengen en alle bezwaren te
overwinnen. Onder hen mag zeker op de
eerste plaats worden genoemd de wakkere
Voorzitter, de heer C. M. Cremer, die nooit
wanhoopte en steeds nieuwe middelen wist
te bedenken, die ten slotte leidden tot het
bereiken van het doelhet tot stand bren
gen der vakschool voor den handeldrijvenden
en den industrieelen middenstand.
Men seint ons
De heer H. C. I.angereis, onderwijzer aan
de Chr. school aan de Blankenheimstraat,
wordt ter beschikking gesteld van den Gou
verneur-generaal van Ned. Oost-Indië, ter
benoeming tot onderwijzer 3e klasse bij het
onderwijs voor Europeanen en daarmee ge
lijk gestelden.
BEU RSO VERZICHT.
van 7 tot 14 September 1912.
De Amerikaahsche markt heeft de geheele
week een zwak voorkomen gehad. De gun
stige publicaties zoowel omtrent den oogst
als omtrent de industrie bleven zonder uit
werking op de markt, tenzij men wil aan
nemen, dat door den invloed van deze pu
blicaties een daling werd voorkomen die
