Donderdag 31
October 1912.
No. 8179.
62e jaargang.
OPROEP.
Stadsnieuws.
„AMERSFOORTSCHE COURANT.
Uitgave van de Naamlooze Vennootschap „De Amersfoortsche Courant, voorheen Firma A. H. van Cleeff".
HOOFDREDACTEUR
F. J. FRZDZRZZS.
AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden fi.
franco per postƒ1.15. Advertentien 1—6 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officiefile- en onteigenings-
advertentiën per regel 15 cent Reclames 1—5 regels ƒ1.25. Bewijsnummers naar buiten
worden in rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
BUREAU:
KORTSGRACHT 9.
Postbus 9.
Telefoon 19.
KENNISUEVING.
De Burgemeester van Amersfoort
breJJgt ter openbare kennis, dat op 20 Novem
ber 1912 en voor zooveel noodig volgende dagen
schietoefeningen met geschut zullen worden ge
houden op de Meent onder BLARICUM in
ongeveer Oostelijke richting.
nc?ö»« 8eschut zal worden geplaatst ongeveer
250 M. Noordoostwaarts van den tol op den
straatweg Blaricum-Huizen.
Op de dagen waarop geschoten wordt, zal het
onveilige terrein worden aangegeven door posten
met roode vlaggen, geplaatst als volgt
op de hoogte, 750 M. NoordooBtwaarts van
genoemden tol, op den Maatweg nabij het Zuid-
westpunt van „De Bijvang", bij de sluis ten
Noordwesten van het uiteinde van den .Maatweg
bij de Zuiderzee
op den Huizerweg ongeveer 700 M. Zuidoost
waarts van eerstgenoemde post;
achter het Vetdijkje nabij den Noordwesthoek
van den Noordpolaer op het Noordelijk uiteinde
van den straatweg door Eemnes-Buiten aan het
uiteinde van de Gooiergracbt bij de Zuiderzee.
Gedurende het vuren zal bij de vurende bat
terij een nationale vlag gehescben zijn.
Degene, die zich gedurende het vuren op het
terrein begeeft, hetwelk door de hierboven be
doelde roode vlaggen is afgezet, wordt gewaar
schuwd, dat hij zich aan ernstig gevaar
blootstelt.
Amersfoort, 30 October 1912.
De Burgemeester voornoemd,
VAN RANDWIJCK.
Het Hoofd-comité van het Nederland-
sche Roode Kruis zal gaarne aanvaarden
giften, voedingsmiddelen en.versnaperin
gen vcor de uit te zenden ambulance
naar Griekenland.
Ook de and ere Balkan-landen zullen
daarmede worden bedacht.
Niet aangenomen wordentabak,
sigaren, wijn, geestrijke danken en boe-
ken.
Giften in geld kunnen gezonden wor
den aan het reeds bekend gemaakte
adres van deu Secretaris van het Hoofd
comité, Lange Voorhout Ggiften in
goederen aan de Kliniek van het Neder-
landsche Roode Kruis, Jan van Nassau-
straat 112 te 's Graveuhage.
Aanstaanden Zondagochtend te half tien
wordt in de Remonstrantsche kerk weer een
godsdienstoefening gehouden voor jongelie
den van 10 tot 16 jaar en om elf uur een
gewone dienst; beide onder voorgaan van
ds. Hooykaas.
Voor den Doopsgezinden kring hoopt voor
te gaan ds. A. Binnerts Sz., uit Haarlem.
In de Luthersche kerk zal onder voorgaan
van ds. Toxopeus de Hervormingsdag wor
den herdacht.
De Burgemeester heeft heden intrek ge
nomen in zijn woonhuis aan den Utrecht-
scheweg.no.1 90.
Het pand is aangesloten aan het plaatse
lijk telefoonnet niet no. 201.
Van de Raadsvergadering van Dinsdag
middag konden we om het late uur slechts
een zeer onvolledig overzicht geven.
De hoofdzaak uit de discussiën volge thans.
Punt S (begrootingen waterleiding).
De heer Gerritsen: Ik heb me afge
vraagd of de f6725, waarmee B. en VV. de
geraamde opbrengst van geleverd water, ad
f20800, verminderden, wel behoort op de
Gemeente-begrooting, als verliespost en als
bijdrage op de waterleiding opdat de be
grooting van dit bedrijf sluite. De water
leiding komt betrekkelijk laat in exploitatie,
zoodat het 5, 6, wellicht 7 maanden kan
duren eer allen zijn aangesloten. Waarom
wordt dit bedrag niet gevoegd bij de op
richtingskosten Het is een zaak voor het
nageslacht. Waarom zou dan deze post
drukken op de Gemeente-begrooting voor
*913
De heer Oosterveen: Ik steun dat
voorstel gaarne en acht het evenmin billijk,
dat dit bedrag drukt op 1913. Ik vrees, dat
de Gemeentenaren direct antipathie krijgen
tegen de waterleiding als zij haar vinden op
hun belastingbiljet.
De heer E y s i n k Het is geen nadeelig
saldo. Daarvan kan pas sprake wezen als
de waterleiding heeft gewerkt. Ik meen óok,
dat dit bedrag behoort bij de oprichtings
kosten.
De heer Van Achterbergh: Ik
acht de weigering om in Sasje, Achter Lui
aard, Bisschopsweg en Kroontjesmolen bui
zen te leggen ongemotiveerd. De voorwaar
den van de eigenaren van Achter Luiaard
en Bisschopsweg zijn mij bekendze zijn
de zelfde, die de Gemeente stelt voor ande
ren en waren dus over te dragen geweest
aan den heer Wilson, den aannemer.
Ik acht het een zeer groot belang voor
de Gemeente, dat in deze wegen, waar
eenige honderden menschen wonen, water
leiding komtniet alleen uit gezondheids
oogpunt maar ook uit financieel belang.
Ik stel dan ook voor, daar alsnog buizen
te leggen.
Ik las ook, dat men zich reeds kan op
geven als abonné, doch de prijzen zijn nog
niet bekend. Dat is, dunkt me, voorbarig.
De heer Leinweber; Ik steun het
voorstel-Van Achterbergh.
De Voorzitter: Ik kan me geheel
aansluiten bij hetgeen de heer Eysink zeide.
die een argument leverde vóór de overwe
ging van B. en W.
De periode van aanleg is achter den rug
we zijn thans in een ander stadium, dat der
exploitatie, en daarom kan het verlies wor
den bestreden uit de gewone uitgaven. Ik
meen dat hierdoor het bedrijf tevens sterker
staat, dat een riskant bedrijf is met het oog
op den huidigen concessionaris»
Den heer Van Achterberg# wil ik ant
woorden, dat B. en W. het veel beter vinden,
dat de hoofdbuis ligt in eigen Gemeente
grond. Zij heeft dan bij herstellingen en
bestratingen slechts verantwoording te doen
aan zichzelve.
De mededeeling in de couranten was niet
voorbarig. Het tarief is heden voorloopig
vastgesteld en om advies gezonden aan de
Gezondheids-commissie. Ik meen, dat dus
niet voorbarig, doch goed gehandeld is.
De heer Veis Heyn: Ik ben er nog
niet van overtuigd, dat de motieven van den
heer Gerritsen onjuist zijn en sluit me dan
ook aan bij zijn voorstel.
Ik stel me voor, dat de aansluitingen vele
zullen zijn en vraag me af waarom dan het
mogelijk verlies geheel moet gebracht op
het eerste jaar.
De heer Van Achterbergh: De
Voorzitter zegt, dat de Gemeente het best
toezicht kan houden op haar eigen grond;
mogen de eigenaren dan ook niet zorgen
voor den hunne?
De Voorzitter zegt, dat advies van B. en
W. is in het belang der Gemeente. De wa
terleiding is in het algemeen belang, van
alle inwoners, óok van hen, die op particu
liere gronden wonen.
De heer Gerritsen: Ik stel voor, dat
de primitieve begrooting intact blijft.
Vele leden steunen dit voorstel.
De Voorzitter: Ik betwijfel zeer of
de oorspronkelijke raming van f 20 800 zal
worden bereikt en acht het beter, het bedrijf
zoo sterk mogelijk te maken.
Ik meen dan ook de aanneming van het
voorstel-Gerritsen te moeten ontraden.
De heer Jorissen: De Voorzitter zegt.
dat we nu zijn gekomen in het stadium der
exploitatie. De heer Veis Heyn wees er
reeds op, dat groote uifgaven zijn gedaan
juist voor de aansluiting. Ik meen, dat ook
deze uitgaven behooren tot de oprichtings
kosten.
De Voorzitter: Welke post vormen
die aansluitingskosten op de begrooting?
De heer Jorissen: Die komen er niet
op voor.
De'Voorzitter: Juist. Zij kunnen dan
ook geen argument zijn tegen de Begrooting
en U versterkt het standpunt van B. en W.
Ik acht dit standpunt thans voldoende
toegelicht en breng in stemming het voor
stel-Gerritsen.
Het wordt aangenomen met 14 tegen 4
stemmen, die van de beide Wethouders (Wet
houder Rijkens was afwezig) en van de heeren
Van Achterbergh en Leinweber.
De Voorzitter: Naar aanleiding van
deze beslissing zal de Gemeente-begrooting
worden gewijzigd.
Ik breng thans in stemming het voorstel-
Van Achterbergh. Ik herinner, dat de hoofd
buis ligt in Gemeentegrond en dat, als het
noodig is, de huizen zullen worden aange
sloten.
De heer Van Achterbergh: De eige
naren van Bisschopsweg en Achter Luiaard
zijn de eersten geweest, die zich aanmeldden.
In den particulieren grond van den heer
Tromp van Holst zijn wel buizen gelegd,
doch de arbeiders aan Bisschopsweg en
Luiaard zijn genegeerd. Ik vind, dat dit niet
te pas komt.
Wethouder VanEsVeld:Ik moet
me sterk verzetten tegen deze voorstelling
van zaken. B. en W. negeeren de arbeiders
niet. Het is volstrekt niet uitgesloten, dat
deze menschen leidingwater kunnen krijgen.
Het zelfde is gebeurd bij de gasleiding, die
ook successievelijk is uitgebreid. De heer
Van Achterbergh mag niet insinueeren, dat
deze menschen worden uitgesloten.
Het was het belang der Gemeente de
hoofdbuis te leggen door Gemeentegronden
niet door dien van den heer Van Achter
bergh, die voorstelde bij het herstellen van
zijn weg dien te bestraten naar zijn keuze.
De heer Van Achterbergh: Niet
persoonlijk worden.
De Voorzitter: De handhaving der
orde is aan mij.
Wethouder Van Esveld: Het was
in het belang der Gemeente, de hoofdbuis
te leggen in verschillende bochten.
De heer Van Achterbergh: Uit
technisch oogpunt is het beter, de hoofd
buis zoo recht mogelijk te leggen. Ik her
inner, dat de voorwaarden der eigenaars
precies de zelfde waren voor den aanne
mer. Ik heb niet geïnsinueerd.
De Wethouder sprak daar over de gas
fabriek. Voor den Bisschopsweg is reeds
jaren gemorreld wat betreft gasverstrekking,
doch is er nog niets verwezenlijkt.
De heer Leinweber: Ik betuigde ad-
hcX-sie met het door den heer Van Achter
bergh gesprokene omdat de bewoners van
die en andere wegen van alles verstoken
zijn.
De Voorzitter: B. en W. zullen de
waterleiding doen aanbrengen overal waar
deze noodig is, doch zijn er op gesteld, de
hoofdbuis in eigen grond te hebben.
De heer Leinweber: Het gesprokene
is slechts een drang om de leiding sneller
aan te brengen.
De heer Oosterveen: Ik zal tegen
het voorstel-Van Achterbergh stemmen.
De heer Van Achterbergh zeide, dat het
de bedoeling is, de arbeiders weer uit te
sluiten. Ik vind dit een zeer harde en on
parlementaire uitdrukking. B. en W. wenschen
noch bedoelen dit.
De Voorzitter: Ik meen, dat deze
zaak thans voldoende is toegelicht.
De heer Van Achterbergh: Kun
nen B. en W. toezeggen, dat zij aansluiting
zullen bevorderen als daarvoor aanvragen
komen
De Voorzitter: Ik acht absolute toe
zegging gevaarlijk en kan slechts herhalen,
dat B. en W. er op uit zijn, zooveel moge
lijk hun aandacht hierop gevestigd te houden-
De heer Van Achterbergh: Dan
trek ik mijn motie in.
Het voorstel van B. en W. wordt hierop
aangenomen z. h. st.
Punt 9, de Gemeente-begrooting, vorderde
bijna 273 uur debat.
Algemeene beschouwingen.
De heer Gerritsen: Burgemeester en
Wethouders hebben bij de motieven tot ver
hooging der belasting aangevoerd den ver
liespost f6725 der waterleiding. Ik accepteer
dat motief nietde verhooging moet tóch
komen, al drukt die post de gewone uitga
ven niet meer.
Het doet mij genoegen, dat deze verhoo
ging thans wordt voorgesteld, omdat de
nieuwe Burgemeester daarvan niet de schuld
kan krijgen. Dat zij werd voorgesteld, is
onze schuld en die van het vorig Bestuur,
dat de Begrootingen zóo in elkaar zette, dat
de boel moest vastloopen.
Ik heb met genoegen gezien, dat B. en
W. de belasting billijker willen heften pro
gressief dan wel degressief.
Waar wij hebben gezien hoeveel werk
wordt gevorderd van de Wethouders meen
ik, dat hun salaris moet worden verhoogd
met f300.
Ik heb geen bezwaar tegen het benoe
men van een ambtenaar voor het onderzoek
naar de volkshuisvesting en hoop zelfs, dat
B. en W. hieraan verdere uitbreiding zullen
geven, want de toestand is nooit zóo ge
weest als thans, nu zelfs onbewoonbaar ver
klaarde huizen weer worden gegeven aan
dakloozen.
Ik geef dan ook in overweging, het aan
tal arbeiderswoningen uit te breiden er zijn
nog honderden en honderden slechte wonin
gen. Ik druk dan ook B. en W. op het hart,
toe te zien, niet langer te wachten en des
noods door de Gemeente zelve arbeiderswo
ningen te doen bouwen. Deze mistoestanden
moeten uit den weg geruimd.
De leden onderling hebben in het laatste
jaar zóo saamgewerkt, dat oude veeten ver
geten blijken, hetgeen ten goede komt aan
de Gemeente.
Deze Begrooting drukt uit, dat er thans
een krachtig vooruitstrevend bestuur werk
zaam is.
We konden nog niet alles verwachten
daartoe is de Voorzitter nog te kort in de
Gemeente. Maar ik wil hem gaarne reeds
dank brengen voor zijn aandeel in den ar
beid en hem de verzekering geven, dat wij
gaarne onze krachten zullen wijden aan de
Gemeente, die ons zoo lief is.
De heer Van Kalken: Eén zaak in
de ontwerp-begrooting heeft ons teleurge
steld en wel het voorstel om 72 pCt. meer
te heffen op de Inkomstenbelasting.
Ik kan niet inzien, dat in zóo korten tijd
de financieele toestand zóo benard is gewor
den. Nog slechts een paar maanden geleden,
bij het voorstel tot aankoop van »Nimmer-
dor«, werd verklaard, dat belastingverhoo-
ging niet noodig was.
Ik acht deze verhooging ook zeeronprac-
tisch. Straks zullen we behandelen het voor
stel om f 500 beschikbaar te stellen om re
clame te maken voor Amersfoort, opdat men
er zich vestige. In de eene hand dus het
verzoek: kom U hier vestigen, in de andere
het verhoogde belastingbiljet. Zoo iets doet
een koopman niet.
Men kan wel zeggen het is slechts een
half percentjedoch ook dit kleine bedrag
is een groot bezwaar voor vele inwoners en
stellig óok voor vreemdelingen, die zich hier
niet zullen vestigen.
Ik vertrouw, dat de Voorzitter handig ge
noeg zal zijn om enkele zaken, die kunnen
worden uitgesteld, dan maar te laten rusten.
De heer Oosterveen: Het door den
heer Van heer Van Kalken aangevoerde
kan ik wel beamen. Ik zou althans dit jaar
óok liever het oude regime behouden zien
en het percentage wenschen te behouden
op 3-
Ik heb me afgevraagd: wat krijgen we