Stadsnieuws.
Quaker
Ingezj»
Opvoeding.
Het weekblad Nieuw leven* schreef on-
an gs het volgende
Een verbaaltje, dat ik jaren geleden ergens
las, moge hier plaats vinden.
Een man en een vrouw hadden samen
hun tuintje omgespit en in orde gebracht.
Eén bed was nog leeg. De man zaaide er
sla in, maar de vrouw wist dit niet en legde
er boonen in. Dagelijks kwamen ze zien en
wieden. Zij zag echter de saladekicmpjcs
voor onkruid aan, en de man dacht, dat de
boonsprietjes onkruid waren. Beiden rukten
ze it hetgeen ze onbruikbaar achtten en
toen kreeg de man geen salade, de vrouw
geen boonen.
Dit gebeurt duizendmaal in de opvoeding,
als de ouders niet samengaan in den arbeid
en zonder overeenstemming werken, zoodat
de een uitrukt hetgeen de ander gezaaid heeft.
Wat er van komt, is niet alleen volkomen
mislukking, maar ook treurige verwarring
en bedroevende verwildering.
Zou hierover wel ooit goed gedacht worden?
Zou men wel altijd het diepe besef hebben
van verantwoordelijkheid en van de waarheid,
dat hetgeen men zaait, men ook zal maaien
In tallooze gezinnen, waar de kinderen als
teedere planten aan de verzorging der ouders
zijn toevertrouwd, gaat het in dit opzicht
treurig.
Hier zien wij iets van vele groote fouten
en grebreken in de opvoeding, die telkens
voorkomen en waarop zoo weinig gelet wordt.
Er ia nog oneindig meermaar dit is wel
het ergste, waarop de aandacht moet vallen,
het geheele gebrek aan overeenstemming on
samenwerking bij de ouders.
Bij den een is vaak onstuimige drift en
ruwe bejegening, bij een ander onverstandige
liefde en zwakke toegevendheid te zien.
Hier is 't het strenge verbod, daar een door
gemakzucht ingegeven inschikkelijkheid en
een laakbaar inwilligen van eiken luim of
gril. Erger nog en in onzen tijd lang niet
zeldzaam is het, als de een vooral een
godsdienstige opvoeding zoekt, en de ander
al hetgeen daarop betrekking heeft «dwaas
heid» noemt. Ja, in elk opzicht droevig is 't
wanneer gemist wordt, wat toch hier vooral
dringend noodig is: overleg, met elkander
bespreken en met elkander zoeken, wat de
rechte weg is, gezamenlijk bespieden en be
speuren den zich ontwikkelenden aard, de
opkomende neiging en het zich langzamer
hand vormend karakter der kinderen.
Na lange tijden van verwaarloozing en
onsamenhangend werken komt zoo men
het kind al niet geheel aan zichzelf over
laat men tot de verbazende ontdekking
van hetgeen ontbreekt, en ontsteld vraagt
men: >Hoe is dit mogelijk?» Men zegt:
»Dat hebben wij aan onze kinderen toch
nooit geleerd».
Geleerd, zooals men een les laat leeren
zeker nietmaar wèl geleerd door 't voor
beeld, dat men gaf. Niets is toevallig. Alles
draagt zijn vrucht; maar de grond brengt
niets bruikbaars voort, wanneer verschillende
bewerkingen tegelijk worden ondernomen,
die elkaar verdringen en bestrijden.
Laten wij onzen tijd zegenen, in welken
zooveel aandacht wordt gewijd aan opvoed
kundige vraagstukken. Dat is 't belangrijkste
waarop gewezen moet worden en waarover
moet worden nagedacht.
Niei alleen de school echter moet de plaats
der opvoeding zijn. Ze kan dit zeker voor
een groot deel wezen maar vooral het huis
gezin moet hier werken. De ouders echter
zullen te bedenken hebben, hoeveel ze zelf
nog moeten leeren om hun kinderen ten
goede te kunnen leiden Vooral hebben ze
te begrijpen, dat ze waarin ze ook mogen
verschillen bij het werk der opvoeding
elkander moeten steunen en aanvul'en.
Vervroegde winkelsluiting.
De eene Gemeente voert, op voorbeeld
van Amsterdam, de verordening op de slui
ting van winkels en magazijnen in de andere
verwerpt haar. Te Anhem wist men het in
den Raad van een sterke oppositie der te
genstanders te winnente Groningen ver
wierp men den sluitingsdwang. Te Zaand..m
kreeg men de winkelsluiting er door; te
Leiden, Hilversum, Gouda en Assen en ook
Den Haag. meenen wij, moeten de gemeen
telijke autoriteiten cr niets van hebben. In
tal van andere Gemeenten des lands ageert
men cr voor en er tegen en zoo zal in en
kele Gemeenteraden de «Pruisische dwang
maatregel» nog wel worden doorgedreven,
terwijl men elders, beter het algemeen be
lang en den tijdgeest begrijpend, het parti
culier initiatief van den middenstander zal
weten tc vrijwaren.
Zoo zal het land een toonbeeld worden
van een chaotischen toestand op dit gebied.
In de eene Gemeente zal de winkelier, ook
al heeft hij met personeel niets van doen,
ter wille van een beperkten arbeidsdag van
winkelbedienden, gedwongen worden, op ze
ker uur zijn huis voor het publiek te sluiten,
terwijl weer elders groote zaken met massa's
personeel van onbelemmerde vrijheid zullen
blijven genieten.
Gaan nu echter Ainsterdamsclie bedienden
naar Rotterdam, Groningen, Den Haag oi
andere plaatsen, waar de maatregel van
sluitingsdwang nog niet is toegepast, in be
trekking, dan kan dit voor hen, afgescheiden
van het financieele, beteekenen verslechte
ring van arbeids-voorwaarden, immers: ver
lenging van den arbeidsduur.
Men voelt, dat hier iets mank gaat, dat
de vrijheid van bedrijf voor winkeliers hier
en daar aan banden wordt gelegd zonder dat
het beoogde doel, n.l. een beperkten arbeids
dag voor werknemers in het winkel- et.
magazijnbedrijf, wordt bereikt.
Zou thans vraagt »De hakkel», waar
aan we het bovenstaande ontleenen -- voor
de Regeering niet het juiste oogenblik ge
komen zijn om in te grijpen door indiening
van een ontwerp van wet op den arbeids
tijd van personeelen
Dan kan een einde worden gemaakt aan
dwangmaatregelen de Gemeenten en wordt
voor den Nederlandsehen winkelbediende
eindelijk bereikt, hetgeen naar toch thans
onomstootelijk is gebleken -- langs den weg
van sluitingsdwang voor hem onbereikbaar
is. Niet alleen door het verschil in houding
der Nederlandsche Gemeenten ten opzichte
van het vraagstuk, maar ook al, omdat dc
tijdsduur tussehen opening en sluiting in ver
ordeningen bepaald, hem allesbehalve een
waarborg is voor een normalen arbeidsduur.
Onlangs werd beweerd, dat het in lyiz
zoo geweldig dikwijls heeft geregend.
Nu alle niaand-opgaven van den regen
meter hier bekend zijn, blijkt, dat er in het
afgeloopen jaar 174 regendagen waren met
een totaal-neerslag van 893.5 m.M.
Het Kon. meteorologisch instituut, te De
Bilt, heeft den regenrijkdom van 1912 ver
geleken met vroegere uitkomsten.
Over geheel Nederland bedroeg gemiddeld
de jaarsom van den neerslag in het z. g.
meteorologische jaar (gerekend van 1 De
cember 191 j tot 30 November 1912)844
m.M., in Zuid Holland zelfs 920, in Utrecht
en het Westen van Gelderland 903 en in
Zeeland en Westelijk Noord-Brabant 862
mm.
Van de 146 stations die volledige waar
nemingen inzonden, waren er 31 die een
jaarsom hadden van meer dan 900 m.M.
en hiervan waren er 4 met meer dan 1000
m.M. De kroon spande het stoomgemaal
Cruquius (bij Heemstede aan de Haarlem
mermeer) dat met 1225 m.M. de grootste
tot dusverre bereikte jaarsom (1185 m.M. in
1203 aan het stoomgemaal l.eeghwater) over
trof.
In de laatste 40 jaren hebben enkel 1903.
1882 en 1877 zich door een nog grooteren
neerslag onderscheiden. In 1904 bedroeg de
jaarsom gemiddeld over het geheele land
907 m.M. en in het gedeelte, dat Zuid-Hol
land, Utrecht, Gelderland en Ovorijsel om
vat, zelfs 962 m.M. Op de 91 stations waren
er 47, dus meer dan de heltt, met een jaar
som van meer dan 900 m.M. en hiervan 13
met meer dan 1000 m.M. In 1S82 en 1877
bedrceg de jaarsom resp. gemiddeld 87b en
861 m.M. Het totaal aantal stations, dat met
meer dan 900 m.M., en dat met meer dan
1000 m.M. bedroeg in 1882 resp. 65, 28 en
6; en in 1S77 31, 11 en 3. Gerekend over
het kalenderjaar, was de gemiddelde jaarsom
voor Nederland 861 m.M. in 191.2, 895 in
1903, 882 in 1882, en 857 in 1877 en in
het kalenderjaar 1912 had Cruquius 1253
m.M. neerslag.
Naar dezen maatstaf gerekend, komt 1912
dus in de derde plaats.
Aan het plaatselijk telefoonnet is thans met
no. 94 aangesloten de heer Kr. J. Willenborg,
Krommestraat 3.
In «Voor de kunst» te Utrecht wordt
sedert Zondag zwart en wit ten toon gesteld
van mejuffrouw Broeksmit, onzen stadge
noot den heer A. van Weezei Errens en
den heer L, Verweij.
De kunstverslaggever van het «Utr. Dbld.»
schrijft daarover o.a.
Wanneer bij het maken van een vergelij
king in 't algemeen gezegd kan worden, dat
mej. Broeksmit 't meest tonaliste is, dan is
van de beide andere exposanten A. van
Wcezel Errens degene, die haar daarin het
meest nabij komt.
En zoo niet daarin, want bijzonder sterk
spreekt dit nog niet in Van Weezei Errens
werk, dan toch in gevoeligheid (wat immers
nog niet het zelfde is als tonaliteit). Het
hoogst staan in dit opzicht de beide brugjes
no. 69 en 70, met het wuivend gepluirn van
rijzig-ranke boomen daarachter. In het tee
kenen van boomen is Van Weezei Errens
een kraan. Beuken, woudreuzen van eerbied
waardiger) leeftijd, in hun bonkige structuur
en ruwen bast en met hun dicht en toch
weer licbtdoorsiepclend gebladerte, berken
met hun zilverige stammen, knoestige wil
gen aan vaderlandsche slooten, deze alle
grift Van Weezei Errens in het koper, minu
tieus, maar toch weer niet zoo (was ooit
een beeldspraak beter op haar plaats?) dat
lrii door de boomen hel boseh niet ziel. In-
tegendeel Van Weezei Errens is een etser
van boschgeziehten bij uitnemendheid, maar
ook in pittoreske stadsgezichten als de
Koppelpoortsbrug en de Kamperbinnenpoort
te Amersfoort weet hij veel oogenstrcelends
te geven.
Den heer W. Middelveld Viersen, sedert
6 November 1905 districtsschoolopziener
in Utrecht, is, op zijn verzoek, met ingang
van 1 Januari j.l. eervol ontslag verleend
uit dat ambt.
Naar aanleiding hiervan schrijft «net
Schoolblad»
Op 1 Januari j.l. legde de heer Mid
delveld Viersen, honorair lid van het Ne-
derlahdsch Onderwijzers-Genootschap, zijn
ambt als districts-schoolopziener neer. De
heer Viersen was als zoodanig werkzaam 111
de districten Middelburg, Gouda en (laatste
lijk) Utrecht. Van zijn vroegeren arbeid zij
hier in het bijzonder vermeld het Directeur
schap van de Middelbare school voor han
del en nijverheid te Enschedé.
Welwillend, toegankelijk voor ieder, door
zijn langdurigen arbeid bij het l.ager en
het Middelbaar onderwijs ervaren als weini
gen, kan de heer Viersen een staat van
dienst overleggen, waarop hij met verklaar
baren en alleszins gemotiveerden trots zou
kunnen wijzen, als trots niet geheel vreemd
ware aan den man, die in zijn optreden, amb
telijk eu particulier, de eenvoud zelve is.
Moge de heer Viersen lang van zijn, on
getwijfeld werkzame, rust genieten. Hij zij
daarbij overtuigd, dat dc talloos velen, die
hem in zijn arbeid leerden kennen of er van
hebben genoten, aan zijn otium gaarne hot
pr.edicaat magna cum dignitate toekennen.
De «Staatscourant» van gisteravond bevat
een Kon. besluit waarbij worden opgeheven
de Departementen van Marine en van Oor
log en wordt ingesteld een Departement van
landsverdediging.
Dit besluit trecdr in werking op een nader
te bepalen datum.
De luitenants J. P. Bolton en 11. Lud-
wig, van het 5e regiment infanterie, worden
13 Januari onderscheidenlijk gedetacheerd
bij de werkplaats voor draagbare wapenen
aan de Hembrug, om op de hoogte te wor
den gebracht met het onderhoud en de be
handeling van mitrailleurs, en hij de Kolo-
ni .le re.serve te Nijmegen.
Als eerste van een serie van 5 biljart
wedstrijden wordt er morgenavond in «die
Pforte von Geve* hier een gehouden tus
sehen de heeren J. Hendriks, uit Utrecht,
en R. J. van Ei meren, van hier.
Telkens zullen uit beide plaatsen twee goede
spelers tegen elkaar in 't krijt komen.
De A. Z. P. C., die, als zoo vele ver-
eenigingen hier ter stede, eenigen harer beste
loden cïoor vertrek verloor, zal hoogstwaar
schijnlijk aanstaanden Zaterdag in het Zuider-
bad te Amsterdam uitkomen tegen De jonge
kampioen II voor den beslissingswedstrijd
kampioenschap 2e afdeeling.
Het eerste elftal van Quick ontvangt hier
Zondag Robur et Velocitas, uit Apeldoorn.
Aanstaanden Zondag houdt de Ned. Motor
wielrijders Vereeniging haar winterrit van
Utrecht, via Amersfoort naar Apeldoorn,
waar wordt genoenmaald, en vandaar over
Ede en Zeist naar het punt van uitgang
terug.
De afstand bedraagt ongeveer 150 K.M.
Vertrek te 9 uur: terugkomst ongeveer 5
uur.
I)e openbare leeszaal en bibliotheek aan de
Beukenlaan -zal met een dag of veertien
worden geopend.
Bij de ten Raadhuize gehouden aanbeste
ding voor de levering gedurende 1913 van
12 660 K.G. Amerikaansche clipped haver
ten dienste van de paarden der Gemeente
reiniging werd ingeschreven als volgt11.
van Nieuwenhuizen f 8.80, B. van 't Eind
f8.75. J. Blonk f8.50 en de N. V. «stoom-
olieslagerij en graanhandel van J. van Vollen-
hoven* f8.25 alles per 100 Kilo.
Gegund aan den minsten inschrijver.
Bij de Dinsdag ten overstaan van architect
II. A. Pothoven gehouden aanbesteding voor
den bouw van een heerenhuis aan dc Blan-
kenheimstraat waren gegadigden: J.C. Was
sing met f4800. L. J. Hemels f 4567, C. J.
Kuntz f 4453, G. Blanken f 4189, E.
Ruitenberg f4129. II. Pijnenberg f 1122. H.
U/blnns f 3935, Van der Wart Van de
Vijzel f 3670, en N. Wolfswinkel f 3630.
Gunning in beraad.
Aan de N. V. «Eerste Amersfoortsche
Handelmaatschappij», die met f 492.25 min
ste inschrijfster was voor oiie en petroleum
ten dienste van de Gcmoentewerkcn te Utrecht
in 1913. is de levering opgedragen.
Nog een paar bewijzen van den ongewoon
zachten winter.
De duiven van den heer J. C Kamp,
Singer's depot, hebben jongen.
Door G. C. de Vries, aan den Soesterweg,
werden gister nog aardappelen gerooid.
Wanneer rullen <ie wielrijders nu toch
eens gaan onthouden, dat hot ™rfcoden is
zonder noodzaak op de trotters te rijden en
dat een half uur na zonsondergang hun lan
taarn goed helder moet branden.
De politie maakte weer verschillende pro
cessen-verbaal op.
De Arrondissements-rechtbank te Utrecht
heeft den 16-jarigen bankwerker, die auto
mobielbanden stal ten nadeele van de N.
«Amersfoortsche automobielen- en rijwielen
fabriek voorheen D. H. Eysink» ter beschik
king van de Regeering gesteld zonder toe
passing van eenige straf.
Laten uw daden het steeds winnen van
uw woorden.
XXit don Omtrok.
Baarn had op 1 Januari dezer jaars 9281
inwoners, 4206 mannen en 5075 vrouwen,
tegen 9251 op 1 Januari 1912.
Het zal morgen 25 jaar geleden zijn, dat
het nieuwe Avondmaalszilver 111 tie Ned.
Hervormde kerk te Baarn voor de eerste
maal werd gebruikt.
Zondagochtend, aldus de .Eembode», werd
in de R. K. kerk te Hoogland bekend ge
maakt. dat binnenkort in die kerk zullen
worden opgehangen de wapenschilden der
familie Wittert van Hoogland, dat de zelfde
familie aan de parochiekerk van St. Mar-
tinus een gebrandschilderd raam zal ten ge
schenke geven, en op het R. K. kerkhof een
familiegraf zal laten inrichten.
Dit alles is het door Mgr. den Aartsbisschop
goedgekeurde resultaat van de onderhan
delingen sinds eenigen tijd gevoerd tussehen
het llooglandsch kerkbestuur en jhr. mr.
Ev. Wittert van Hoogland. Deze wcnschte
zoo op eenige wijze te hernieuwen de ban
den, die oudtijds tussehen de familie Wittert
en het grootste deel der tegenwoordige ge
meente Hoogland hebben bestaan.
Ongeveer een eeuw lang heeft de familie
Wittert van Hoogland (die aan het dorp het
tweede lid van haar naam ontleent) de heer
lijkheid Hoogland in bezit gehad en er ook
gewoond.
De heerlijkheid Hoogland is niet het zelfde
als de tegenwoordige Gemeente Hoogland.
Deze omvat behalve de Duist (vóór 1856
een afzonderlijke Gemeente) dc oude heer
lijkheden Hoogland, Emiclaer, waarbij de
I.angenoord behoorde, en Coelhorst.
De heerlijkheid Hoogland was vóór de
Hervorming het eigendom van de St. Paulus-
abdij te Utrecht. De goederen dezer abdij
werden, na haar opheffing en vernietiging in
580, geannexeerd door de Staten van
Utrecht, die in het jaar 1737 de heerlijkheid
Hoogland verkochten aan mr. Adriaan
Wittert, schout te Utrecht. De koopprijs was
f 19 -''5-
Van dien koop dagtcekent voor hem en
zijn afstammelingen de naam Wittert van
Hoogland.
Reeds spoedig breidde mr. Adriaan zijn
bezittingen hier door aankoop uit. In 1738
kocht hij de heerlijkheid Emiclaer met f.angen-
oord van Jkvre Maria Elisabeth Agnes Foeyt
van Emiclaer voor f6500. Het huis Emiclaer
bleef echter nog tot 17 89 aan de familie
Foeyt (Dit huis was niet de tegenwoordige
hoeve Emiclaer, maar stond in de nabijheid
daarvan, op een plek, die nu nog in den
volksmond »de Plaats» wordt genoemd).
Wie 't eerst om den vrijen Zaterdagmiddag
vragen. Men weet, dat er ontzettend veel
gevergd wordt van de ambtenaren aan onze
ministeries. Daar wordt nog eerst eens ge
werkt En nu wil men 't hun er nog moei
lijker maken door den kantoortijd "vast tc
stellen op zes heele uren per dag
Algemeen protest. Men moet het dan ook
maar kunnen uithoudenDe 1 faagschc af
deeling van den Alg. Ned. Ambtenaars
Bond dringt er nu op aan, «daar de nieuwe
maatregel voor dc groote meerderheid dor
ambtenaren een aanzienlijke verlenging van
den bureautijd bcteekent» hun, ter vergoe
ding, den Zaterdagmiddag vrij te geven.
Waarom het geen winter worden wil,
Wanneer de toestand niet spoedig veran
dert, zal de winter 1912—13 in het boek
der historie moeten worden opgeteckend als
een kwakkel winter. Niet alleen in ons land
is het tot nog toe buitengewoon zacht ge
weest [doch ook in Engetsche bladen lezen
we berichten, die erop wijzen, dat dc na
tuur reeds begint te ontwaken. Ook in
Duitschland en Frankrijk, en zelfs in de
Scandinavische landen, ligt de temperatuur
veel te hoog voor den tijd van het jaar.
Men verlangt naar wat winter. Eenige
vorst is een uitstekende prikkel voor de
zenuwen. Het is een afleiding, die alles ton
goede komt, in de eerste plaats ons humeur
maar toch feitelijk ook onze gezondheid.'
Want al zijn de statistici het er roerend
over eens, dat de sterfte-cijfers bij koude
hooger zijn dan gedurende het gewone
regen-, mist- of niij' JL
is het ecu feit, dat
prettiger gevoelt bij"
die de bloemen op j S2
Wanneer er echte-.
ling geen veranderi,-. «L
dc hoogste barom^jM
Europa blijven voi^M
Noordwesten van or:35
standen worden gfA .3
Zuid of Zuidwest
dan gedurende del jR
schoongeveegd, en iTNj
dan bestaat weliswa?
peratuur een paar ge
punt daalt; maar
Wanneer de heuschr^ri
vochtigheidsgehalte c
gering zijn. Zoolan^^
in den Zuidhoek W
ten af met periode#Lj
schijn; en deze zoti^gJhi
door nevelen of ne-elet
een krachtige NooróOos
nevelen weg te jage,t te
den Oceaan. Vantevirm
bij een Noord-Westerfc
-sterie 01
Buiten verantwoordeijlrlii
Kopy van Ingcznde
niet geplaatst, word nir
Geachte Redactie,,
Door otnstandightden
eerder op het Ingernde
Nagtglns Versteegh ;em
in uw geacht blaéafc
artikeltje werd opgoom
Met genoegen casta
Nagtglas Versteegh erke
genoemde prijs va: fi
motor van 6 P.K. t- ho
Een ieder kan én-1
prijs voor een Deut 6 1
ais juist controleert:.
i let percentage an
kwestie van apprciiatie
schrijft men op maaine
men meer afschrjjvüi, 1
heidshalve heb., ik n t
beide soorten motiren
jaar is geen fout, laar
ten motoren het zefde
genomen hebik gr du
motoren uit van éer zei
bedrijven minder grjrui
wijzen, doet aar. mn t
fering. niets af.
De heer Nagtglas Aeist
cijfer van 513 I.. a:i|g;
uur van een 6 P.*.
juist». De bekende rin.
motoren in den hancsl b
bij hare motoren ien
1..in de practijk vffbr
ren inderdaad echtir
slechts 513*].., zodat
berekening gerust j och
Ik heb tegen dl 1
K. W. uur volstrew: ge
mijn berekening heb i
toegepast, doch clatrna
prijs van 12 cent gfnoe
8 cent als eenheijlspr
doch ook wel nn'crl In
tuecl de eenhcidspl,s
een open vraag. j
Hiermede heb -J g<
dat mijn becijferii.l, ir
en heeft de heer Nlgtg
zoodanig niet kunnt.i u
De verdere arfjume
Nagtglas Versteeg^ bijb
van een ander st*|lpur
De clectrotechnitk 1
der gasmotoren I e
electro motoren teller
handel tc brengen t,n j
Dit is dc elcctrojohn:
gezien de cijfatfijje d.
stecgh daarover ojjeel
techniek echter wiet
van clcctromotoren vai
goedkooper te doen zij'
gelijkwaardige capicite
cijfering, die dan ook r
eenkomt. Ilij de keuze
het dus geheel aan o
bedrijf.
De fabrikanten van
zich aanvankelijk olleei
vaardigen van moturen
teit en zijn t eU a a
fabriceeren van oixuor^'
