Dinsdag 28
Januari 1913.
No. 8216.
62e Jaargang.
Stadsnieuws.
Van Houten's
RONM sacao
Uitgave van de Naamlooze Vennootschap „De Amersfoortsche Courant, voorheen Firma A. H. van Cleeff'
HOOFD-RED ACTEUR
F. J. 7RZDERZK!
AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond, Abonnement per 3 maanden ft,
franco per postƒ1.15. Advertentien 1—6 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel-
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieële- en onteigenings-
advertentiën per regel 15 cent Reclames 15 regels f 1.25. Bewijsnummers naar buiten
worden in rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent. p
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht. ostbus 9.
BUREAU:
ZORTSGXUCHT 9.
Telefoon 19
KENNISGEVING.
De Burgemeester van Amersfoort,
gezien artikel 41 der Gemeentewet,
brengt ter kennis van de ingezetenen, dat <le
Raad dezer Gemeente zal vergaderen op Dins
dag, den 25 Januari aanstaande, des avonds
te 7.45 ure.
Amersfoort, 24 Januari 1913.
De Burgemeester voornoemd,
Van RANDWIJCK.
Gedurende het verblijf van H. M. de
Koningin in het buitenland, van 27 Januari
tot 1 Februari, knnnen de aan H. M. ge
richte bescheiden in gesloten omslag,
voorzien van een adres aan H. M. de
Koningin op de gewone wijze per post
worden ingezonden of afgegeven aan het
Kabinet der Koningin te 's Gravenhage.
Berichtte deanti-rev. «Rotterdammer», dat
de gouden vijfjes eerlang, wegens hun on
doelmatigheid, alweer zouden worden inge
trokken, de »Utr. Courant* kan dit ten stel
ligste tegenspreken en er aan toevoegen, dat
het in omloop brengen der ierkante stuiver
stukjes nog geruimen tijd zal worden uitge
steld.
De Steenhouwerswet, van 7 October 1911,
zal, met uitzondering van de artikelen 2 en
4, in werking treden op 1 Maart en in haar
geheel op 1 Mei aanstaande.
Heden vóór 25 jaar werd er óok Raads
vergadering gehouden en de nieuwe »mobi-
lering* voor het eerst in gebruik gekomen.
Aan den Raad is, onder dagteekening van
27 Januari, het volgende schrijven verzonden
door het Raadslid den heer P. van Achter-
bergh
Het is U reeds bekend, dat ik ben tegen
het voorstel van B, en W. tot aankoop van
den grond voorbij het Rijks-opvoedingsge
sticht. Het aannemen van dit voorstel betee-
kend mijns inziens een zóo groote finan-
cieole schade voor de Gemeente, dat ik meen
elk gepast middel te moeten aanwenden om
dien grondaankoop te verhinderen.
Ingesloten zend ik U een teekening, waarop
U het terrein kunt vinden, dat B. en W. ons
voorstellen te koopen, met de omliggende
perceelen, benevens de prijzen en de ver
schillende verkoopdata's. Tevens vindt U
hierachter de argumenten op welke ik het
voorstel tot aankoop van dien grond in de
Raadszitting van 28 dezer hoop te bestrij
den.
Mocht U, na inzage, nog niet overtuigd
zijn van de groote schade, welke aan Ge
meente door aanneming van dit voorstel
wordt toegebracht, dan hoop ik, dat U mijn
motieven daartegen in genoemde vergade
ring zult weerleggen.
Met de meeste hoogachting, enz.
Met het indienen van dit voorstel, M.
de V., geeft U blijk, voorstander te zijn
van gemeentelijke grond-exploitatie, en daar
ik zelf een groot voorstander daarvan ben,
spijt het mij, in plaats van mijn stem aan
uw voorstel te kunnen geven, dit te moeten
bestrijden.
Uitdrukkelijk verklaar ik U, dat mijn
bestrijding niet geldt het principe gemeen
telijke grond-exploitatie, doch slechts den
aankoop van dezen grond, die, zooals ik
U hoop aan te toonen, zeker in de eerste
200 jaren niet voor exploitatie in aanmer
king komt, omdat hij te ver van het be
bouwde gedeelte der Gemeente gelegen is.
Dadelijk zult U met mij eens zijn, dat er
voor grond-exploitatie niet alleen grond,
maar eveneens bewoners tioodig zijn. Zonder
bewoners is grond-exploitatie immers on
mogelijk. En nu staan we hier voor het
feit, dat er in de eerste 200 jaren zeker geen
bewoners voor dien grond te vinden zullen zijn.
Ik wil nog een kop
Het smaakt toch zóó lekker, en Moeder
zegt dat ze nooit heeft geweten dat Cacao
zoo goedkoop in het gebruik is, voor ze
ons geregeld RONA Cacao heeft gegeven.
In 1888 kwam het Bergkwartier in ex
ploitatie en nu, na 25 jaren, is daarvan
circa 1/15 deel bebouwd, zooals U kunt zien
op de teekening, die ik U heb overgelegd.
Gaat die bebouwing dus in het zelfde tempo
voort iets. dat nog lang niet zeker is,
daar er in den laatsten tijd veel minder ge
bouwd werd dan zou het Bergkwartier
eerst na 15 X 25 jaren bebouwd zijn. En
aangezien het terrein, dat U ons voorstelt
thans aan te koopen, achter het in ex
ploitatie zijnde Bergterrein ligt, zou dit
eerst in aanmerking komen voor bebouwing
als het Bergkwartier bebouwd is, dus eerst
na 375 jaren.
Nu zult U mij misschien tegenwerpen,
dat de bebouwing van het Bergkwartier
niet zóo lang zal duren, omdat hoe grooter
de Gemeente wordt, de bebouwing des te
sneller gaat. In de practijk blijkt het echter
niet zoo te zijn immers in het eerste ge
deelte van de 25 jaren dat het Bergkwar
tier in exploitatie kwam, werd er meer ge
bouwd dan in de laatste jaren.
Van het station heeft men 20 minuten
tioodig om op het terrein te komen, dat U
thans voorstelt te koopen. Langs dien ge-
heelen weg, gaande door de Koninginne-
laan, de Emmalaan en den Utrechtschen
straatweg, zijn slechts 4 particuliere huizen
gebouwd.
Op het geheele terrein om het Berg-
hotel, waarin reeds vóór circa 7 jaren de
wegen gelegd en de gaslantaarns geplaatst
zijn, is nog niet éen huis gezet.
Waarlijk, M. d. V., ik begrijp niet, dat de
Wethouders, die toch op de hoogte van den
toestand zijn, U, die nog zóo kort hier is en
daarom niet op de hoogte kunt zijn, niet
hebben gewaarschuwd, eer LT dit voorstel
hebt ingediend.
U hebt zich in dien korten tijd niet ver
trouwd kunnen maken met de toestanden
van een kleine Gemeente als deze. U moet
nog te veel, dunkt mij, de toestanden in het
hoofd hebben van een groote stad als Den Haag.
Procentsgewijze gaan wij met ons bevol
kingscijfer even sterk vooruit als groote
steden maar we moeten niet vergeten, dat
het aantal procenten bijv. vnor Den Haag,
een veel grooter cijfer aangeeft dan dat voor
onze Gemeente. Koopt bijv. Den Haag grond
voor exploitatie op een half uur afstands van
zijn bebouwd gedeelte, dan kunnen wij, in
verhouding tot onze toeneming van bevol
king, slechts op eenige minuten afstands
van ons bebouwd gedeelte grond aankoopen.
Amersfoort heeft 24 000 inwoners, Amster
dam 600 000. Wij staan dus in verhouding
tot Amsterdam als 1 25. Koopen wij grond
op een half uur afstands van het bebouwde
deel, Amsterdam zou dan op 25 X Va uur
afstand grond kunnen opkoopendus te
Nijkerk.
Indien Amsterdam te Bussum of te Hil
versum grond opkocht voor zijn toekomstige
uitbreiding, zouden wij toch dadelijk vragen
of ze daar in den Raad aan hoogmoeds
waanzin lijdende waren maar volgens uw
voorstel zou Amsterdam zelfs te Nijkerk
kunnen koopen.
Mijn vaste overtuiging iskoopt de Ge
meente dezen grond en gaat ze op deze wijze
met aankoopen door, dan moet Amersfoort,
in plaats van vooruit, hard achteruit gaan,
omdat, voor het betalen van de rente voor
die aankoopen, de belasting bij eiken aan
koop verhoogd zal moeten worden.
Koopt de Raad dezen grond voor fi 10000
dan zal er met de terreinen, op mijn
kaart aangegeven door B en C, die 19 Sep
tember 1912 zijn aangekocht voor f 26 000
te zamen voor f 136 000 zijn aangekocht.
Dit is a 4 pCt. per jaar f 5440. Dit bedrag
moet dan e 1 k jaar door de belastingbetalers
worden opgebracht, daar uit de gekochte
terreinen geen enkele bate te verwachten is.
We zullen dus verplicht zijn, voor het vol
gende jaar de belasting weer te verhoogen
óf, wegens geldgebrek, andere nuttige wer
ken onuitgevoerd moeten laten.
De heer Kroes en ik zijn hier de eenigen
in den Raad, die door ondervinding weten
wat bouwgrond-exploitatie is en nu zou ik
het gezicht van den heer Kroes wel eens
hebben willen zien, als ik hem had voorge
steld om voor gezamenlijke rekening dit
terrein voor f 0.30 per M2. op te koopen.
Wellicht had hij mij gevraagd of ik mijn
verstand had verloren.
M. d. V., bij uw voorstel rekent U ons
voor, dat, gerekend naar den koopprijs van
fo.30 per M2., het achterterrein, ter grootte
van 311 870 M2., aan de Gemeente f 60 000
zou kosten en het voorterrein, bij een breedte
van 520 M. en een diepte van 80 M., f 1.20
per M2.
Door ons den koop zóo voor te stellen,
geeft U duidelijk blijk, in te zien, dat, als
het terrein bouwgrondwaarde heeft, de
waarde van het voorterrein grooter is dan
van het achterterrein.
Die redeneering is volkomen juistmaar
daardoor is uw voorstel tot aankoop van
dezen grond meteen veroordeeld.
Straks hoop ik U uiteen te zetten, dat
de kostende prijs niet bedraagt f 1.20 per
M2. maar veel meer.
Stel echter, dat de grond aan den weg
ons op f 1.20 kwam te staan, dan is een
vraag van f 1.50 toch zeker niet te hoog.
Maar, M. d. V., in die omgeving is immers
geimakkelijk grond te koop voor een be-
du dend veel lageren prijs. Een bewijs heb
ik daarvoor bij de hand. Mevrouw de wed.
Roos Vlasman, te Abcoude de zelfde die
ons haar grond thans te koop biedt voor
f 0.30 per M2. heeft op 18 Januari
1 913, dus slechts een paar dagen geleden,
schuin tegenover den grond, dien U ons
voorstelt te koopen, op 2 minuten afstands
daarvan, óok aan den straatweg gelegen,
voor f 0.14 per M2. een lap grond gekocht.
Dien prijs heeft ze nog besteed om haar
achter dien grond gelegen terreinen in waarde
te doen toenemen.
Nu zult U, dunkt mij, toch wel over
tuigd zijn, dat uw voorstel niet is aan te
nemen, tenzij U gelooft, dat men liever f 1.20
of f 1.50 bij de Gemeente voor grond be
taalt, dan, zeg maar f 0.14 bij een parti
culier. Iemand die wil wonen op het terrein
in kwestie, wil ook bij zóo'n enorm verschil
in grondprijs nog wel een paar minuten ver
der van de stad wonen.
Nu komt nog daarbij, dat de door U
berekende prijs van f 1.20 veel hooger
moet worden gesteld.
U wilt toch het terrein koopen om het
in exploitatie te brengen dan zijn we dus
ook verplicht, te berekenen hoeveel de we
gen, de gas- en wateraanleg, enz. kosten.
Met die kosten moet die f 1.20 nog ver
hoogd worden.
In dit terrein zijn 72 500 M2. bestemd
voor openbare wegen. Het leggen en ver
harden der wegen, het inbrengen van gas
en water, enz. kost f 2.50 per Al2., dus totaal
f 181 250; de koopsom van den grond is
f 110 000, te zamen dus f 291 250 dan kost
ons de M2. resteerend bouwterrein dus f 1.
Als we nu met dezen prijs de waarde
van het voorterrein en het achterterrein be
palen dan zou het voorterrein ons f 1.90 per
M2. kosten en het achterterrein ongeveer
f 0,90. Maken wij deze berekening niet vóór
het stellen van onzen verkoopprijs, dan zou
den deze kosten van wegenaanleg, enz. later
geheel op het achterterrein drukken.
Wij zijn dus verplicht, met die kosten
rekening te houden voor het bepalen van
den verkoopprijs.
Vast staat dus, dat wij direct na aankoop
minstens f 1.90 per M2. moeten vragen voor
den grond van het voorterrein.
Nu moet de ons kostende prijs natuurlijk
nog verhoogd worden met de rente naar
gelang van het aantal jaren, dat de grond
onbebouwd blijft.
Tot welken prijs zullen wij dus dien grond
moeten verkoopen, nadat hij een onafzienbaar
aantal jaren onbebouwd heeft gelegen
In verband met den grooten afstand
waarop het terrein ligt, is elke grond-exploi-
itatie dan ook finaal uitgesloten.
In die omgeving is nog nooit zóo veel voor
grond betaald.
Voor den grond K en I. (zie mijn tee
kening) werd 15 en 16 cent betaald, terwijl
het Rijk voor perceel I betaalde fo.265.
Twee van die perceelen waren bestemd