Zaterdag 26
April 1913.
No. 8254.
62e Jaargang.
Uitgave van de Naamlooze Vennootschap „De Amersfoortsche Courant, voorheen Firma A. H. van Cleeff'
HOOFDREDACTEUR
F. J. 7HSDSRZZ3.
AMERSFOOR T.
Verschijnt Dtnsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond. Abonnement per 3 maanden 1.
franco per post f 1.15. Advertention 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bij regel-
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieële- en onteigenings-
advertentiön per regel 15 cent Reclames 15 regels f 1.25. Bewijsnummers naar buiten
worden in rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
ZORTSCIRAOHT 9.
Postbus 9. Telefoon 19.
Bij dit nummer behoort een
BIJBLAD.
KENNISGEVINGEN.
De Burgemeester van Amersfoort,
gezien artikel 41 der Gemeentewet,
brengt ter kennis van de ingezetenen, dat de
Baad dezer Gemeente zal vergaderen op Dins
dag den 29 April aanstaande, des avonds te
8 ure.
Amersfoort, 26 April 1913.
De Burgemeester voornoemd,
Van RANDWIJCK.
EERSTli ZITTING VAN DEN
MILITIERAAD.
De Burgemeester van Amersfoort
maakt bekend, dat de uitspraken in de eeiste
zitting van den Militieraad voor deze Gemeente
zullen geschieden Maandag 28 April a.ï., aan
vangende des voormiddags 10 uur, te Utrecht
in de zaal genoemd „Groot Kunstliefde" van het
Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen, aan
de Mariaplaats, in te gaan tegenover de Boter
markt.
De uitspraken geschieden in het openbaar,
nadat belanghebbenden, op plaats en tijd boven
genoemd, in de gelegenheid zullen zijn gesteld,
hunne aanvragen om vrijstelling toe te lichten
of te doen toelichten.
Belanghebbenden zijn niet verplicht, in deze
zitting van deri Militieraad te verschijnen.
In de eerste zitting van den Militieraad wordt
uitspraak gedaan omtrent vrijstelling wegens
eigen militairen dienst of broederdienst en om
trent uitsluiting van den dienst, behouden? het
volgende.
In de tweede zitting van den Militieraad, in
Augustus, wordt uitspraak gedaan omtrent
lo. geschiktheid voor den dienst van ben, te
wier aanzien het gevoelen der geneeskundigen
van den keuringsraad niet van gelijke strekking
2o. geschiktheid voor den dienst van hen,
voor wie een nieuw geneeskundig onderzoek is
aangevraagd
3o. vrijstelling van in het zelfde jaar gebo-
ien broeders;
lo. vrijstelling waaromtrent, buiten de schuld
van heu, wie zij geldt, in de eerste zittiog geen
uitspraak kon worden gedaan
60. uitsluiting van hen, te wier aanzien se
dert de eerste zitting een reden tot uitsluiting
bekend geworden is, voor zoover zij niet reeds
bij onherroepelijk geworden uitspraak vrijgesteld
ot ongeschikt bevonden zijn.
Amersfoort, 24 April 1913.
De Burgemeester voornoemd,
H. W. van KSVELD,
Weth., i.o Br.
De Burgemeester van Amersfoort
brengt ter kenuis van de belanghebbenden,
dat de b 1 a n c o-verzoekschriften tot het beko
men van jachtacten, vischacten en kostelooze
vergunningen om te visschen, benevens voor de
registratie van eendenkooien en duiventillen, alle
werkdagen, van 's voormiddags 1G tot 1 uur des
namiddags, ter Secretarie verkrijgbaar zijn, en
maakt hen opmerkzaam op het belang, dat er
voor hen in gelegen is, de bedoelde verzoek
schriften, behoorlijk ingevuld, vóór den 1 Mei
aanstaande tor voormelde plaatse in te leveren,
opdat ir.en tijdig voorzien zij van eene acte of
vergunning voor het seizoen 1913/1914.
Amersfoort, 24 April 1913.
De Burgemeester voornoemd,
II. W. van ESVKLD,
Weth., loco-Burg.
Burgemeester en Wethouders van Amersfoort
brengen ter openbare kennis, dat gedurende
eene maand, te rekenen van heden, op de Secre
tarie dezer Gemeente voor belanghebbenden ter
inzage ie nedergelegd een ontwerp-besluit van
de Staten der Provincie Utrecht tot vaststelling
van een nieuw bijzonder reglement voor het
Waterschap Isselt, hetwelk gelegen is in de
Gemeente Soest, doch, ingevolge art. 1 van het
ontwerp, zich voor een niet onbelangrijk deel
in deze Gemeente zal uitstrekken, en dat eene
kaart, waarop de nieuwe grenslijn is aangetee-
kend, ter Provinciale Griffie ligt, en dat even
tueel tegen het ontwerp aan de Staten te richten
bezwaarschriften, zooveel mogelijk binnen den
in den aanhef dezes gesteiden termijn van eene
maand aan hun college moeten worden ingediend.
Amersfoort, 26 April 1913.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester,
H. W. van ESVELD,
Weth., loco-Burg.
De Secretaris,
J. D. WERKMAN.
Pro-Tariefwet.
De Chr. Besturen Bond hield Woensdag
avond in de sociëteit Vereeniging* een
openbare vergadering, in welke als verdedi
ger van het ontwerp-Tariefwet optrad de
heer A. van Rijen, propagandist van R.K.
werklieden-vereenigingeninhetbisdom's-Her
togenbosch, uit Tilburg.
De vergadering werd te 8.20 op de ge
bruikelijke wijze geopend door den Voorzit
ter van den C. B. B., den heer B. Kerk
hof f, die meedeelde, dat de bond den spre
ker had doen overkomen tot meerdere voor
lichting van de arbeiders.
De heer Van R ij e n zeide vervolgens
Het vraagstuk der handelspolitiek is on
getwijfeld een zeer ingewikkeld probleem,
waarover zeer wetenschappelijke beschou
wingen waren te houden. Hieraan zal ik me
echter niet wagen. Waar we staan kort vóór
de behandeling van het ontwerp-Kolkman
en waar de bezwaren tegen dat ontwerp zóo
breed zijn uitgemeten, wensch ik deze van
arbeidersstandpunt onder oogen te zien en
ook de voorzijde der medaille eens te bekij
ken. Van het ontwerp sprekend, zégt men,
dat het vooral de arbeiders zal treffen, spe
ciaal zal drukken op den minderen man. Ik
hoop aan te toonen, dat juist voor hen voor
deden zijn verbonden aan dit ontwerp.
Een troost voor Minister Kolkman, aan
wiens ontwerp heel aardig is en nog wordt
geknaagd, is de wetenschap, dat het niet de
slechtste vruchten zijn waaraan de wespen
knagen. Dat er veel op wordt afgegeven,
blijkt uit het groote aantal adressen aan de
Tweede Kamer, uit de felle bestrijding, uit
de geweldige agitatie, uit de eindelooze reeks
dagblad-artikelen en de duurbetaalde adver
tentiën, uit de felle bestrijding in woord en
beeld.
Geen wonder, dat men den weg bijster
raakt en dat de gewone arbeiders er zijn
nuchtere redeneering, zijn gezond verstand
voor een wijle door verliest.
De quaestie vóór of tegen een tarief, vóór
of legen beschermende rechten, is een vrije
quaestiemaar toch wordt ze thans uitge
speeld tegen de Christelijke regeering, al
meer gebruikt als verkiezingsspook naarmate
zekere )uni-gebeurtenis nadert. De voorstel
ling wordt gegeven alsof deze quaestie spe
cifiek vastzit aan dit Christelijk Ministerie,
al weet men heel goed, dat zij daarmee ab
soluut niets heeft te maken en dat er zoo
wel van rechts als van links vóór- dan wel
tegenstanders zijn; al weet men heel goed,
dat ook van liberalen kant een lans is ge
broken voor verhooging van het tarief, 0. a.
door mr. Pijnappel in 1879; al weet men
heel goed, dat het bestaande tarief werd in
gevoerd niet door de Chr. doch door een
liberale Regeering; al weet men heel goed
dat de verkiezingen van 1879 stonden in het
teeken »vóor vrijhandel*, doch dat Pierson
het tarief verhoogde van 5 tot 6 pCt.; al
weet men heel goed, dat de beschermende
rechten in Duitschland en Frankrijk niet zijn
ingevoerd door Chr. Regeeringenal weet
men heel goed, dat ook van socialistische
zijde men niet steeds was vóór vrijhandel of
tegen bescherming, doch deze beschouwde
als een quaestie van opportuniteit of taktiek.
Deze zaak is niet specifiek een van de of
van deze Chr. Regeering en het zittend Ka
binet heeft evenmin getracht, iets nieuws in
te voerenhet wenscht slechts een herzie
ning, met uitbreiding aan den eenen, ver
mindering der lasten aan den anderen kant;
het wil niet doorvoeren een kunstmatige be-
scherming, in al haar scherpte, der inland-
sche nijverheid, doch beoogt slechts de voor
waarden der voortbrenging gelijk te maken
met het buitenland en daarom laat het al
thans in groote trekken den invoer van
grondstoffen uit het buitenland vrij, heft het
6 pCt. van halffabrikaten en 12 pCt. van
heel-producten.
Deze tariefswijziging is noodig ter uitvoe
ring van de sociale wetten, speciaal van de
invaliditeits- en de ouderdomswet.
Men stelt het voor alsof deze herziening
zal drukken den kleinen man en slechts voor
deel zal brengen aan enkele groot-fabrikan
ten men spreekt van »een aanslag op leege
zakken*, van broodroof*, enz. Niets is
minder waar dan dit.
Hadden dan de millioenen niet langs an
deren weg kunnen worden gevonden Uit
de successie, zeggen de sociaal-democraten
doch bij de jongste herziening der Successie
wet is duidelijk gebleken, dat de sociaal
democratische fractie in deze geheel alleen
staat. (GeroepZeer juistUit de directe
belastingen dan Deze drukken waarlijk
reeds zwaar genoeg op den middenstander,
den klein-ambtenaar, en den arbeider. Uit de
groote vermogens dan Die zijn hier betrek
kelijk niet in zoo groote mate en dus niet
voldoende, terwijl men rekening moet hou
den met het gevaar van verplaatsing; reeds
thans gaan veel Hollanders naar België omdat
de belastingen daar zoo matig zijn.
Men wil de 10 millioen halen van de
weelde artikelen. Theoretisch is dat heel
mooi, doch practisch geeft ook dit groote
moeilijkheden. Waar is, bij tal van artikelen,
de grens tusschen weelde- en gebruiksartikel?
Zoolang men ons niet aanneemlijk maakt,
dat de gelden langs betere wegen kunnen
gevonden, moeten we ons neerleggen bij den
weg, dien de Regeering aanwijst.
Uit zedelijk en Staatsrechtelijk oogpunt
behoort ieder Staatsburger bij te dragen in
de Staatslasten, doch hierbij dient rekening
gehouden met de draagkracht en wel dege
lijk is dit geschied bij het ontwerp-tarief, dat
de weelde-artikelen veel hooger belast dan
de artikelen van dagclijksch gebruik.
Geheel vrij b l ij f t de invoer van brood,
beschuit, granen, meel, bloem, rijst, onge
brande koffie, vee, versche, gezouten en ge
droogde visch, eieren, erwten, boonen en
andere peulvruchten, versche groenten, aard
appelen, reuzel, potkaas, steenkolen, cokes,
briketten, naaimachines, breimachines, enz.
vrij wordt de invoer van tot dusver be
laste artikelen als sinaasappelen en citroenen
niet verhoogd wordt het recht op inge
voerd rund of kalfsvleesch, worst, kaas, (bij
een engros-prijs van niet meer dan f 30),
krenten, vijgen (mits in colli's en bevattende
meer dan 10 K.G.), koek-en banketbakkers-
werk, thee, geraffineerd zout (niet verpakt
voor den verkoop in het klein), azijn, vruch
ten-siropen, limonade-gazeuse, tabak (in rol
len en bladen), enz. Paarden worden zwaar
der belast, doch hitten, die den kleinen man
helpen meeverdienen, zijn vrij. Ook zangvo
gels, die het arbeidsgezin opfleuren, zijn vrij.
Het veelbesproken Amerikaansch spek wordt
verhoogd met 25 cent per 100 Kilo, doch
dit komt omdat Amerika het likeur-recht
heeft opgezegd en dus het oude recht tóch
moest hersteld. Met het niet minder bespro
ken vet is het al evenzoo gesteld. Tot heden
had men de groote inconsequentie, dat van
inlandsch vet 10 pCe. moest betaald; daar
om wordt het buitenlandsche verhoogd. Var
kensvet en reuzel worden echter vrijgelaten
omdat zij behooren tot het volksvoedsel en
omdat zij dienen voor de margarine-fabrie
ken. Van appelen en peren wordt thans een
recht geheven van 5 pCt.in het nieuwe
tarief worden de betere soorten zwaarder
belast. Vruchtenmoes, jam, wordt slechts be
last naar de suiker die er in zit.
Het is dus een onjuiste voorstelling, dat
de millioenen zullen worden gebaald uit de
toch al leege zakken van den arbeider.
»Door het verhoogde tarief zal alles duur
der worden* zegt men, omdat het invoerrecht
wordt verhaald op den gebruiker. Dit is
slechts ten deele waar. De prijsstijging zal
niet zoo hoog ziju als de rechten, geheven
van het buitenlandsch artikelimmers de
concurrentie zal een hartig woordje meepra
ten de buitenlandsche fabrikanten zullen
een deel van hun winst laten vallen, even
als de tusschenhandel, zoowel importeur als
debitant. Reeds thans doen ze dit. Boven
dien wordt de binnenlandsche nijverheid be
voorrecht en dus zal zij goedkooper kunnen
leveren.
Als door deze herziening welvaart gaat
heerschen in een tak van nijverheid, zullen
anderen dien tak gaan beoefenen, waarvan
concurrentie en dus lagere prijzen het gevolg
zullen zijn. Niemand minder dan de heer
Jannink heeft dit toegegeven in zijn pne-ad-
vies aan de >Vereeniging Yoor Staathuis
houdkunde en statistiek*, in 1904.
En zal een aanvankelijke prijsstijging zoo
bijzonder zwaar drukken op de arbeiders?
Het Kamerlid mr. Van Best heeft, aan de
hand van het budget van een arbeidersgezin
van man, vrouw en 3 kinderen, groot f 13.10
per week (met vleesch f 16.83 Per week) be
rekend, dat zulk een gezin zal hebben te
betalen f 2.66 per jaar of cent per week
meer. Vliegen heeft die bereking als juist
erkenddoch al zou zoo'n gezin zelfs twee
maal f 2.66 per jaar of 12 cent per week
meer moeten betalen, zou het daarvan dan
zooveel slechter worden Neen, want de
loonen zullen stijgen en bovendien is het
gezin dan verzekerd door de sociale wetten.
Door den grooteren bloei der binnenlandsche
nijverheid, ook door het vestigen hier te
lande van filialen van buitenlandsche fabrie
ken, zal de vraag naar arbeidskrachten
grooter worden thans gaan er, door chroni
sche werkloosheid, duizenden over de gren
zen, niet voor hun genoegen, doch noodge
dwongen. Dat buitenlandsche fabrikanten hier
zullen komen, blijkt uit den aankoop van
terreinen te Rotterdam door een Engelsche
firma reeds bij het ontwerp-Harte en door de
vestiging van buitenlandsche nijveren te
Vucht, Tilburg en Roozendaal.
De loonen zullen stijgen in de beschermde
industrieën en dus ook in de niet-beschermde
en de vak-organisaties zullen hun eischen
stellen aan de patroons en dit op rechtvaar
digen grond.
Ook in het buitenland zijn de loonen om
hoog gegaan, meer dan de prijzen der
levensmiddelen, die, omdat wij geen graan
rechten heffen, hier te iande niet zóo zullen
stijgen. In Duitschland stegen de loonen met
22 pCt., de prijzen, met 16 pCt. Volgens het
onderzoek van dr. Zahn waren in 1910 de
spaarbank-inlagen, welke voornamelijk voort
komen uit de minder bemiddelde volksklasse,
in Duitschland 258, in Engeland 98 en in
Nederland 78 Mark per hoofd. We behoeven
ons dus niet te laten afschrikken door het
dure Duitschland.
De thans voor ons land voorgestelde
rechten zijn milder dan die in Duitschland