BIJBLAD
AmersfoortscliB Courant
Stadsnieuws.
van de
uitgave van
N.V. de AMERSFOORTSCHECOURANT
voorheen Firma A. H. van CLEEFF
VAN ZATERDAG 10 MEI 1913.
In de morgen onder voorgaan van dr. H.
J. Toxopeus in de Luthersche kerk te hou
den godsdienstoefening zullen nieuwe lidma
ten worden bevestigd.
H. M. de Koningin kwam hedenochtend,
bij haar terugkeer van 's-Gravenhage naar
Apeldoorn, per auto door Amersfoort.
Het Koninklijk echtpaar heeft meegedeeld,
dat het den 7 Augustus, den dag van zijn
i2>/2-jarig huwelijksfeest, huiselijk wenscht
te herdenken.
De Gemeenteraad werd gistermiddag in
spoedeischende vergadering bijeen geroepen
tegen hedenochtend 11 uur.
De agenda vermeldde slechts: wijziging
plan geldleening.
De vergadering, welke te 11.15 aanving,
werd voorgezeten door den oudsten Wet
houder, den heer H. W. van E s v e 1 d, en
bijgewoond door 12 leden en den Secretaris,
mr. J. D. Werkman.
Afwezig waren de heerenGerritsen,
Ilagedoorn, Jorissen, Van Kalken, Kroes,
Oosterveen en Ruys.
De notulen van 29 April werden als vast
gesteld beschouwd.
Burgemeester en Wethouders berichtten
onder dagteekening van 9 Mei aan den
Raad
Wij hebben de eer U mede te deelen,
dat van Gedeputeerde Staten dezer Provin
cie de mededeeling is ontvangen, dat zij hun
goedkeuring aan de door uw vergadering
den 22/29 April 1.1. genomen besluiten tot
het aangaan van een geldleening niet kun
nen verleenen. De door het College ge
maakte bezwaren zijn vervat in het in af
schrift hierbij overgelegd, schrijven van 5
Mei 1913.
Wij zijn van meening, dat er geen aan
leiding voor uw vergadering bestaat, aan de
wenschen van het College van Gedeputeerde
Staten niet tegemoet te komenop deze
wijze wordt ten spoedigste de mogelijkheid
tot uitgifte van deze leening geopend.
Tevens stellen wij U voor, enkele wijzi
gingen van minder belang in het plan der
geldleening aan te brengen, in verband met
het verkrijgen der noteering op de Amster-
damsche Beurs.
Gedeputeerde Staten schreven onder dag
teekening van 5 Mei aan Burgemeester en
Wethouders
Wij hebben de eer U mede tedeelen.dat
tegen het onder dagteekening van den 23
April jl. ingezonden Raadsbesluit van den
22 April 1913, gewijzigd in de vergadering
van den Raad uwer Gemeente d.d. 29 April
d. a. v., ernstige bezwaren bij ons College
bestaan en wel aangezien bedoelde besluiten
strekken tot het aangaan eener geldleening
van f 1 000 000, terwijl nochtans in werke
lijkheid, blijkens bijlage A van uw voor
dracht aan den Raad, slechts een bedrag
van f 700 000 benoodigd zoude zijn en het
restant der leening moet dienen tot dekking
van onzekere toekomstige uitgaven. Immers
aangezien de Raadsbesluiten, waaruit deze
uitgaven zullen voortvloeien, ten deele nog
bij ons in onderzoek zijn en deels zelfs nog
niet eens in overweging zijn genomen, kan
niet worden verlangd, dat ons College, door
thans reeds toestemming te verleenen tot
het opnemen van de voor die uitgaven be-
noodigde gelden, op zijn ten aanzien van die
uitgaven zelve te nemen beslissing zou voor-
.uitloopen.
Tegen de goedkeuring van het Raadsbe
sluit van 22 April, zooals dit besluit aan
vankelijk luidde, bestonden bij ons College
de bovengenoemde bezwaren in mindere
mate, voorzoover namelijk bedoeld leenings-
besluit blijkens punt III strekte om aan uw
College een machtiging te verstrekken tot
uitgifte van de eerste 14 serie's der leening,
elk groot f 50 000 tot een nominaal bedrag
van f700000, mits dan echter vaststond.dat
de overige serie's, tot een bedrag van
f 300 000, niet konden worden uitgegeven
anders dan krachtens een door den Raad
te nemen en door ons College goed te keu
ren besluit. Nu echter het leeningsbesluit
een aanmerkelijke wijziging heeft ondergaan
bij Raadsbesluit van 29 April d. a. v., ten
gevolge waarvan thans Burgemeester en
Wethouders gemachtigd zijn, de leening tot
het volle bedrag in haar geheel uit te ge
ven, hebben wij gemeend, onze medewer
king in deze niet te kunnen verleenen,
Onder terugzending van éen exemplaar
van beide hiervoren genoemde Raadsbe
sluiten noodigen wij U uit, te willen bevor
deren, dat bedoelde besluiten door den Raad
uwer Gemeente worden ingetrokken, terwijl
wij er prijs op zullen stellen, dat in een
eventueel in verband met het bovenstaande
gewijzigd en opnieuw ter goedkeuring in
te zenden Raadsbesluit tot het aangaan
eener geldleening van f 700 000, tevens
worde vastgelegd het juiste bedrag waar
mede elk der Gemeentebedrijven, ten be
hoeve waarvan geleend wordt, zal worden
bezwaard.
Inmiddels hebben wij, met het oog op
het bepaalde bij art. 197 der Gemeente
wet, onze beslissing omtrent voormelde
Raadsbesluiten verdaagd bij ons besluit, het
welk hiernevens gaat.
De Voorzitter deelde mede, dat de
Burgemeester door lichte ongesteldheid ver
hinderd was, de vergadering te leiden en
vervolgens, dat in punt 4 moet worden ge
lezen, in plaats van «een millioen gulden»
tot het aangaan eener geldleening van
f 700 000, waarvan f 68 000 ten laste van
de gasfabriek en f 431 000 ten laste van
de waterleiding.
Aldus besloten z. d. of h. st.
Vervolgens werden eveneens z. d. of h. st.
ingetrokken de Raadsbesluiten van 22 en
29 April 1912 en van 30 Mei 1911, waarna
het ontwerp-besluit artikelsgewijze en daarna
in zijn geheel werd goedgekeurd z. h. st.
Hierop werd om 11.18 de vergadering ge
sloten.
In de Donderdagavond gehouden verga
dering van de Kamer van Koophandel en
Fabrieken bracht de heer H. van H a s e-
le n weer ter sprake den onhoudbaren toe
staand voor de schipperij van de Eem en
het nadeel, daardoor toegebracht aan den
handel en de nijverheid.
De Kamer besloot, zich ander ma J te
wenden tot den Gemeenteraad.
Het uitvoerig verslag moet blijven liggen
tot het volgende nummer.
Arts J. W. Jorissen, Voorzitter van het
comité Amersfoort en omstreken van het
Nederlandsche Roode Kruis, is aan H. M.
de Koningin voorgedragen ter benoeming
tot lid van het hoofd-comité dier vereeni
ging-
Te Utrecht overleed Donderdag in den
ouderdom van bijna 79 jaren mr. F. A. R.
A. baron Van Ittersum, oud-president van
de Arrondissements-rechtbank aldaar en oud
schoolopziener in het Arrondissement Amers
foort.
Luitenant J. H. I.amour, van het 16e re
giment infanterie, is bestemd om op te tre
den als commandant der op 1 Juni op te
richten dep impagnie.
Stafmuzikant H. J. Paats, van de 5e bri
gade, is benoemd tot directeur der muziek-
vereeniging >Crescendor te Voorthuizen.
De muziek van het ie regiment huzaren
zal zich niet doen hoorenbijden vrijzinnigen
landdag, Tweeden Pinksterdag op het sport
terrein «Birkhoven» te houden. In het alge
meen mogen militaire muziekkorpsen niet
deelnemen aan politieke betoogingen.
Zij zal worden vervangen door de muziek
vereeniging «Harmonie», van de wagen wérk-
plaats der H, IJ. S. M..
De Centrale R. K. Kiesvereeniging in het
hoofdkiesdistrict Amersfoort zal Tweeden
Pinksterdag vergaderen voor het stellen
van candidaten voor de Provinciale Staten
en voor de Tweede Kamer.
De Chr. historische kiesvereening hield
gisteravond een meer huishoudelijke verga
dering en zal volgende week bijeenkomen
tot het stellen der candidaten.
Daar in de Donderdagavond gehouden
vergadering van de N. V. «Amersfoortsche
glasverzekering-maatschappij» niet de groot
ste helft van het aandeelenkapitaal was ver
tegenwoordigd, kon zij geen voortgang heb
ben en werd zij verdaagd tot 22 dezer.
Deze tweede vergadering is in ieder geval
bevoegd om besluiten te nemen.
In de Bestuursvergadering van het plaat
selijk Xuts-departement werd door den waar
nemend Voorzitter, den heer S. J. van Dui
nen, met een hartelijke toespraak afscheid
genomen van den Voorzitter, overste X. E.
Rost, om dezen dank te betuigen voor zijn
18-jarige werkzaamheid achtereenvolgens als
Penningmeester en als Voorzitter.
In de daarop gevolgde ledenvergadering
werden gekozen tot Bestuursleden in de
vacature-Rost (vertrokken) mejuffrouw El.
Middelburg en in de vacature-W. II. Kam
(aftredend, niet-herkiesbaar) de heer C. J. F.
Prins.
In het Bestuur van het Nuts-ziekenfonds
werd herkozen de heer II. W. van Esveld
en gekozen in de vacature-Siddré de heerl.
ter Schuur.
De Vereeniging tot bevordering van het
vreemdelingenverkeer te Amersfoort heeft,
juist tegen der. tijd waarin, mede in verband
met de feestelijke herdenking van het eerste
eeuwfeest onzer onafhankelijkheid en de
opening van het Vredes-paleis, een ongewoon
groote stroom van vreemdelingen is te ver
wachten, een tweeden druk doen verschijnen
van haar Gids voor Amersfoort.
De heer Th. C, V. ter Maat, de ijverige
Secretaris der vereeniging, wijdde weer alle
zorgen aan den tekst, de heeren J. W.
Wentzel en A. I.. Versluys maakten er heel
mooie kiekjes voor en de heer G. J. van
Amerongen zorgde voor een goede uitvoe
rig
.1 omslag prijkt de al meermalen in
deze courant geprezen wondermooie photo
van den Lieve Vrouwe-toren, door den heer
Wentzel genomen van de zijde van de
Langegracht in den tijd toen de oude huisjes
nog stonden aan den linkerkant der Zwane-
halssteeg. Hij maakte ook de groote platen
van de Koppelpoort, den Zuidsingel bij de
Kamperbinnenpoort, de Muurhuizen bij het
I.atijntje, en Monnikendam, gezien uit een
tuin aan de Pieter Both-straatde heer Ver
sluys photographeerde de platen der overige
clichees, waarvan het Beekgezicht, genomen
uit het water bij de Utrechtschepoortsbrug,
wel het allerfraaist is.
Een zeer goede gedachte was het van
den heer Ter Maat, den hoofdinhoud van
den gids te doen bewerken voor de vreem
delingenhet op die wijze tot stand geko
men uittreksel in het Engelsch, het Duitsch,
het Fransch en het Italiaansch mag er ook
wezen. Een lijstje van 7 automobiel-tochtjes
besluit dit boekje, dat, naar heinde en ver
verzonden en ook als souvenir meegenomen,
de aandacht zal vestigen op onze mooie
stad en haar prachtige omgeving,
Bij beide boekjes is gevoegd een platte
grond van Amersfoort en een wandelkaartje
door «Birkhoven», die beide de lithogra-
phische inrichting van den heer Versluys
eer aandoen.
De plattegrond der stad, in handig for
maat, omvat het grondgebied der Gemeente
van «Berg en dal» tot den spoorwegover
gang bij «Snoekheuvel» en van de Nieuwe
algemeene begraafplaats tot even voorbi' het
Militair hospitaal en is niet overladen met
namen, zoodat zij een zeer overzichtelijk ge
heel geeft,
De «Amersfoortsche Muziek-vereeniging»
directeur de heer J. A. Jochems, zal aan
staanden Dinsdagavond om 8 uur weer een
uitvoering geven in de tent bij den Kleine
Haag.
Door de patroons-vereeniging is aan het
Ioon-comité der timmerlieden-organisaties ge
antwoord, dat zij de noodzakelijkheid niet
inziet om met de Besturen van de nationale
vakbonden een conferentie te houden over
de door haar niet geheel toegegeven loons-
verhooging en arbeidsovereenkomsten.
Morgen is hier alleen geopend de apotheek
van den hcerJ. J. P. van Wisselingh, I.ange-
straati 19 bij de Kamperbinnenpoort; Tweeden
Pinksterdag alleen die van de heer W. A.
van den Bovenkamp, Utrechtschestraat 10.
De lantaarns van auto's en rijwielen moe
ten volgende week uiterlijk kwart na ach
ten, die van de overige voertuigen op 't
laatst kwart vóór negen zijn aangestoken.
Er zijn geen menschen, die sterker ge-
looven aan wonderen dan plannenmakkers
en ongelukkigen.
PREDIKBEURTEN.
EERSTEN PINKSTERDAG.
Evang. Luthersche kerk.
Voorm. to'/a uur, dr. Toxopeus.
Remonstrantsche kerk.
Voorm. io1/.. uur, dr. C. E. Hooykaas.
uit Vlaardingen.
Doopsgezinde kring.
Voorm. io'/a uur, ds. Ten Cate.
Gereformeerde kerk (T.angegr.)
Voorm. 10 uur, ds. Donner.
Avond 5'/2 uur, ds. Donner.
Gereformeerde kerk (Zuidsingel).
Voorm. 10 uur, ds. Tecrink.
Avond 5'/;, uur, ds. Teerink.
Chr. Gereformeerde gemeente,
Voorm. 9% uur, godsdienstoefening.
Avond 5V4 uur, godsdienstoefening.
Vrije Gereformeerde gemeente.
Voorm. 9</.> uur, godsdienstoefening.
Avond 5 uur, godsdienstoefening.
Hersteld Apostolische gemeente.
Voorm. 10 uur, godsdienstoefening.
A.vond 5 uur, godsdienstoefening.
TWEEDEN PINKSTERDAG.
l uthersche kerk.
Geen dienst.
Remonstrantsche kerk.
Geen dienst.
Doopsgezinde kring.
Geen dienst,
Gereformeerde kerk (Langegracht).
Voorm. 10 uur, ds. Donner.
Gereformeerde kerk (Zuidsingel).
Voorm. 10 uur, ds. A. van Arkel, uit Soest.
Chr. Gereformeerde gemeente.
Voorm. 93/4 uur, godsdienstoefening.
BEURS»VERZICHT
van 3 tot 10 Mei 1913.
De belangrijkste gebeurtenis van deze
week is wel de aanmerkelijke verbetering,
welke in de Balkan-situatie is ingetreden.
Op het laatste oogenblik heeft de Koning
van Montenegro toegegeven cn het bericht,
dat hij Skoetari zou ontruimen en onvoor
waardelijk ter beschikking van de Mogend
heden stellen, kwam als een aangename
verrassing plotseling in den aanvang der
week uit de lucht vallen. De zoozeer ge
vreesde afzonderlijke actie van Oostenrijk,
welke zoo licht tot verdere verwikkelingen
aanleiding had kunnen geven, was nu niet
meer noodzakelijk, zoodat een aanmerkelijke
ontspanning ter Beurze intrad. Dit bericht
werd dan ook aanstonds begroet door een
flink herstel in de koersen aan de diverse
continentale Beurzen, doch hoewel dit her
stel vrij goed behouden is gebleven, heeft
de aanvankelijk ingetreden hausse-beweging
slechts matigen voortgang gehad. Voor deze
terughoudendheid moet als oorzaak worden
genoemd de overweging, dat, hoewel met
het wegvallen der Skoetari-kwestie de groot
ste moeilijkheid wel was uit den weg geruimd,
de definitieve afbakening van den te stich
ten Staat Albanië nog dikwijls tot moeilijk
heden aanleiding zou kunnen geven, al is
het dan ook te verwachten, dat wanneer dit
plaats grijpt, wel een weg gevonden zal
worden om tot een bevredigende oplossing
te geraken. Of echter, na hetgeen nu
heeft plaats gevonden, er voor goed een
oplossing is gevonden voor de netelige Ilal-
kankwestie is een tweede vraag. Velen zijn
van meening, dat de nu getroffen regelingen
geen afdoende oplossing brengen, dat de
verhouding tusschen ^Oostenrijk en de Bal-
kanstaten eer slechter dan beter is geworden
en dat te eeniger tijd opnieuw een felle
strijd, waaraan tosten rijk zich dan niet zal
kunnen onttrekken, zal moeten worden uit
gestreden. Hoe dit ook zij, de zekerheid,
dat, voorloopig althans, dit gevaar is afge
wend, zal cr veel toe bijdragen om geleide
lijk het vertrouwen, dien grondfactor voor
een rustige ontwikkeling der Beurzen, te doen
tcrugkec"en.
De aangenamer stemming, welke op de
Europeesche Beurzen heerschte. liet ook
niet na, haar iuvloed to doen gelden op
de New-Yorksrhe Beurs. Daar was echter de
animo al heel spoedig verkoeld en niets
schijnt in staat te zijn, Wallstreet uit zijn
dommel te wekken. In de eerste plaats was
er het oogstrapport, deze week door de Re
ge.ering gepubliceerd. Dit was in derdaad
schitterend en het standcijfer der oogsten
overtreft belangrijk dat van het vorige jaar.
De totale oogst wordt geschat op 514
millioen bushels, tegen 400 in het vorige
jaardit alleen voor wintertarwe, terwijl
voor de overige gewassen ongeveer een
gelijke schattingsverhouding bestaat. Indien
het weder dus eenigszins gunstig blijft, laat
het zich aanzien, dat een zeer rijke oogst
voor dit jaar in de Vercenigde Staten te
wachten is. Vervolgens was het de koper
statistiek, welke opnieuw een zeer belangrijke
afneming in de voorraden aantoonde, speciaal
ten gevolge van de zeer groote export in
de maand April.
Noch het een, noch het ander vermocht
echter een blijvend gunstigen invloed te oefe
nen en Wallstreet verkeert nog steeds in
het stadium, dat de gunstige factoren gene
geerd en de ongunstige breed uitgemeten
worden. Het bemoeilijken door de Regeering
van de groote corporaties, waarmede onafge
broken wordt voortgegaan, doodt allen on
dernemingslust en ook de behandeling der
Tariefwet, welke thans in vollen gang is,
werkt remmend. Daarbij komen nog de
groote moeilijkheden waaronder de spoor
wegen moeten arbeiden ten gevolge van
onevenredige toeneming der onkosten. Het
ziet er naar uit, «at de Interstate Commerce
Commission begint in te zien, dat de toestand
langzamerhand onhoudbaar wordtalthans
werden deze week weder enkele geringe ver
hoogingen toegestaan. Opnieuw is thans door
de Oostelijke spoorwegen een verzoek gedaan
tot algemeene verhooging der tarieven met
5 pCt. en men verkeert in afwachting of deze
zullen worden toegestaan. Het behoeft wel
geen betoog, dat van de zijde der bevrachters
al weer oppositie wordt gevoerd tegen het
toekennen dier verhooging.
Per saldo zijn zoowel omzetten als koers
bewegingen aan de New-Yorksche Beurs
binnen beperkte grenzen gebleven en vinden
wij aan het einde der week de koersen over
het algemeen iets boven die der vorige week.
Slechts aandeden Southern Pacific maken
een uitzondering en moesten eenige punten
prijsgeven in verband met berichten, dat de
Union Pacific bezig was. haar bezit aan
