Stadsnieuws.
Gemengd nieuws.
de Regeering én door de Volksvertegen
woordiging bij de behandeling van de duurte-
toeslag-ontwerpen erkende noodzakelijk
heid rekening wordt gehouden door vervul
ling van het herhaaldelijk gedaan en op
goede gronden steunend verzoek der ge
noemde Bonden om aan alle ambtenaren en
werklieden in dienst van ïiet Rijk een ver
hooging van 20 pCt. toe te kennen op de
eerste duizend gulden van alle loonen bene
den f 2000 totdat te zijner tijd een zoodanige
algeheele herziening dier loonen zal hebben
plaats gehad, dat deze in overeenstemming
komen met den verhoogden levensstandaard.
Het comité bereidt de uitgave voor van
een geschriftje, dat op ruime schaal zal wor
den verspreid en op aanvraag door het
Secretariaat, Amstel 163 te Amsterdam, zal
worden toegezonden en waarin de stand der
salaris-actie en de reeds door de Bonden ge
dane stappen zullen worden uiteengezet.
Bij Kon. besluit van :o Mei is, met in
gang van Juni, ingesteld een inspectie op
de lichamelijke opvoeding, waartoe het Rijk
wordt verdeeld in drie inspection, van welke
tot de tweede behoort de Provincie Utrecht,
terwijl tot inspecteur in die inspectie is be
noemd de heer J. H. Balfoort, ter stand
plaats 's-Gravenhage.
Blijkens bijvoegsel bij «Staatscourant» no.
no bedroeg op 1 Januari de bevolking van
de Provincie Utrecht 298 267, en wel
146 100 mannen en 152 167 vrouwen.
Volgens die opgaaf bestond de bevolking
van Amersfoort op dien datum uit 11 856
mannen en 12 317 vrouwen, totaal 24 173
inwoners.
De Tweede Kamer verwierp gister met
34 tegen 26 stemmen het voorstel om de
stembus tot -■ uur 's avonds open te houden,
Burgemeester en Wethouders stellen aan
den Raad voor. curatoren van het Gymna
sium te machtigen, evenals in vorige jaren
geen overgangs-examens te doen houden.
De Gemeente-waterleiding zal weldra ook
de Rijks-gebouwen, kazernes, stallen, enz.,
voorzien van water.
We lezen in »De Eembode»
Sinds het in werking treden der gewij
zigde Armenwet werden in verschillende
steden zoogenaamde Armen-raden opgericht,
welke aan een regelmatige en doeltreffende
armenzorg zeer bevorderlijk kunnen zijn.
Is "t ook voor Amersfoort gewenscht, de
stichting van een Armen-raad te bevorderen*'*
We lezen dit met groote ipstemming om
dat juist door de vereeniging Liefdadigheid»
reeds bijna 19 jaar vruchteloos is getracht
naai centralisatie van armenzorghet eenige
middel om einde te maken aan het kwaad-
kwekend weldoen, dat reeds zóo veel ellende
heeft gebracht over Amersfoort.
Tot gecommitteerden bij het eind-examen
van het Gymnasium, dat wordt afgenomen
op i, 2 en 3 Juli, zijn benoemd prof. dr. K.
Kuiper, hoogleeraar aan de Gemeentelijke
universiteit van Amsterdam; prof. dr. II.
van Gelder, buitengewoon hoogleeraar aan
de Rijksuniversiteit te Utrecht; en prof.
dr. A. H. Schreinemakers, hooglecraar
aan de Rijks-universiteit te Leiden.
Op de voordracht ter benoeming tot leer
aren aan het Gymnasium te Hilversum zijn
o. a. geplaatst de heeren dr. J. H. W. Strijd,
voor Oude talen; A. C. II ovens Greve, voor
Geschiedenisen J. Hovens Greve, voor
Hoogduitsch.
Majoor H. F. C. baron Van Omphal
Mulert, van het 16e regiment infanterie,
wordt binnenkort bevorderd tot luitenant
kolonel en belast met h ,-t bevel over een
regiment infanterie.
Ritmeester jhr. W. H. J. van de Poll,
van het ie regiment huzaren, plaatsvervan
gend Directeur van het remonte-depot, is
met ingang van 16 Mei bevorderd tot ma
joor bij het 2e regiment.
Bij hun tegenwoordig korps zijn bcvor
derd tot ie luitenant do 2e luitenants W.
E. Mathon, van het ie regiment, en D. A.
Camcrling Helmolt, van het 4e regiment
gedetacheerd bij de Rijschool,
Paardenartsen II. J. Weekenstroo en T.
D. Sigling, gedetacheerd bij de Hoefsmid-
school, worden 1 Juni overgeplaatst naar
het ie regiment huzaren te Deventer en het
3e regiment vcld-artilleric te Breda.
Dezen zomer worden hier weer gedeta
cheerd van de Kon. Militaire Academie ca
detten van het ic en het 2e studiejaar der
infanterie, van het 1 en het 2e studiejaar der
cavalerie, en van het 2 e studiejaar der ar
tillerie.
Kolonel W. II. van Terwisga, comman
dant der 4e brigade infanterie, wordt in het
najaar bevorderd tot generaal-majoor.
Het Centraal vrijzinnig verkiezings-comité
wil een reusachtige adresbeweging op touw
zetten vóór de candidatuur van mr. W. II.
de Beaufort. Dit adres zal gericht worden aan
»de kiezers in het district Amersfoort» en
I niet anders behelzen dan een uiterst korte
en sobere aanbeveling van den candidaat.
I De beteekenis van het adres zal moeten lig-
I gen in de onderteekeningen. Het zal. zoo
lezen we. geteekend moeten worden door de
beste vertegenwoordigers van alle kringen der
maatschappij niet alleen door mannen met
klinkende titels en namen en door dragers
van het hoogere intellect, maar ook door
de vertegenwoordigers van den handel, door
de vooruitstrevende middenstanders en door
de ontwikkelde, verlichte arbeiders, kortom
door allen, die geestelijke vrijheid en maat-
schappelijken vooruitgang boven alles stellen.
Dinsdagavond werd in het Militair tehuis
aan de Beekstraat gehouden de jaarvergade
ring der afdeeling Amersfoort en omstreken
van de Nationale vereeniging tot steun aan
miliciens.
Nadat de notulen van 9 Mei 1912 waren
gelezen en ongewijzigd vastgesteld, werd het
jaarverslag uitgebracht, waaruit bleek, dat in
het afgeloopcn jaar zich na ommekomst van
hun diensttijd slechts miliciens aanmeldden,
die een betere betrekking wilden hebben of
gaarne in een Rijks-betrekking zich geplaatst
zagen, aan welke wenschen niet koi. worden
voldaan, daar de vereei.iging slechts hen
helpt, die door het voldoen aan hun dienst
plicht geheel buiten betrekking zijn of slechts
zeer tijdelijk weer aan het werk kunnen
komen.
Het aantal leden en donateurs op 1 Januari
1913 was 92 het batig saldo op dat tijdstip
bedroeg f 106.50.
Jhr. J. W. A. Barchman Wuytiers, wien
als Burgemeester van Amersfoort bij de op
richting der afdeeling op 17 November 1908
het Ecre-voorzitterschap werd aangeboden,
heeft thans ontslag genomen als zoodanig
de Voorzitter, de heer H. Stolp, verliet de
afdeeling door vertrek. Aan beide heeren
wordt in het verslag dank gebracht voor
hetgeen zij voor het doel der vereeniging
deden.
De rekening en verantwoording van den
Penningmeester werd nagezien en in vol
maakte orae bevonden, waarna hem onder
dankbetuiging decharge werd verleend. Bij
een ontvangst van f ly'j.oo sluit zij meteen
bate van f 106.50.
Als afgevaardigden naar de op 19 Mei
tc Amsterdam te houden Algemeenc ver
gadcring van dc hoofdvcreeniging werden
aangewezen de heeren Tndewey en Van der
Linden, als plaatsvervanger mr. A. van Traa.
Hierna werd de vergadering gesloten.
De plaatselijke afdeeling der Ned. Natuur
historische vereeniging zal 28 Mei met een
beperkt aantal leden een excursie maken
naar de Naardermeer.
De Vereeniging tot het behoud van na-
tuur-monumenten in Nederland kan uit den
aard der zaak voor elke excursie slechts een
beperkt aantal kaarten afgeven.
Dinsdagavond iets vóór half acht kwam
een eendekker boven een deel der Gemeente
en viel vooral op door een lange streep rook,
welke veel op een staart geleek.
Het bleek do l okker-eendekker te zijn
waarmee de heer De Waal des ochtends te
half vier bij Johannisthal was opgestegen en
die om half acht behouden in het vliegkamp
bij Soesterberg landde, van waaruit, Fe be
ginnen met morgen, tochten worden onder
nomen.
In 8 uur 40 minuten werd afgelegd 650
Kilometer.
De heer De Waal, een Arnhemmer, was
vergezeld van den chef- monteur Kuntner, een
Oostenrijker, die, toen op een hoogte van
1200 Meter een waterbuis verstopt bleek, zijn
zitplaats verliet, tot voor in het sigaarvor-
mige chassis klom en het defect herstelde,
Ook werden dc heeren bij Bentheim over
vallen door een geweldige onweersbui.
Zondagmiddag half drie een plaatselijke
ontmoeting op «Birkhoven* van de tweede
elftallen van Quick en H. V. C.
Bij de gister door den intendant der 4e
divisie gehouden aanbesteding voor de leve-
rij van ongeveer 4300 K. G. gerookt spek
ten behoeve van het garnizoen Amersfoort
gedurende het tweede halfjaar 1913 werd
ingeschreven als volgt: J. van den Heuvel,
te Amersfoort, fo.73: S. Velzcboer te Am
sterdam, fo.68; 1'. J. Willenborg, te Amers
foort f0.65; en B. J. F. Claushuis, te Am
sterdam, f 0.649 per Kilo.
Onder het gewone voorbehoud gegund
aan den minsten inschrijver.
Een wielrijder, die hedenochtend op de
brug bij het pensionaat moest uitwijken voor
een batterij veld-artillerie, geraakte daarbij
met fiets en al in den Zuidsïngel.
Hij was met behulp van een fourage-strik
onmiddellijk weer op den beganen grond
zijn karretje werd eerst veel later gcvischt.
Als slachtoffer van den drank bleef Dins
dagmiddag een bewoner van de Helling-
straat plotseling dood in zijn woninkje.
Toen de politie, van het geval verwittigd.
binnentrad, rond rij -»k de vrouw van>n
ongelukkige in zwaar beschonken toestand.
De politie maakte proces-verbaal op tegen
een wielrijder, die onderlangs >Amicitia«
fietste en tegen een bestuurder van een
vrachtwagen, die achter langs Amicitia»,
doch in de verkeerde richting reed.
Er mag wel eens aan herinnerd, dat slechts
van den kant der Arnhemschestraat mag
worden ingereden.
De politie maakte proces-verbaal op tegen
een bestuurder van een motor rijtuig wegens
het rijden zonder achterlicht.
Zondagnacht werd hier een rijwiel gesto
len. Het werd heden door de recherche in
beslag genomen.
Dc dader is bekend, doch houdt zich
schuil.
Men kan heel wat geluk hebben, eer men
het zich bewust is maar het kleinste onge
lukje wordt dadelijk opgemerkt.
"CTit den Omtrek.
Ook dezen zomer zal in den in heel het
land bekende overturn van den heer .rothc.
aan het Suzanna-park te lliversum, een oor
spronkelijk werk van mevrouw Amy Grothe-
Twiss worden opgevoerd. Het stuk is geti
teld >Tocn de rozen bloeienen speelt
111 den intiemen kring van Marie-Antoinette,
op Klein-Trianon, omstreeks 17S0.
De regie is wederom in handen van den
heer Hermann Schwab.
Als datums der opvoeringen zijn vastge
steld de Zondagen 29 Juni en 6 Juli, terwijl
het plan bestaat, op een der weekdagen daar-
tusschen een voorstelling te geven in den
laten namiddag.
Verleden week passeerde over den Rijks
straatweg tc Soest een paard en wagen,
beladen met hout, komende van Amersf ort
en bestuurd door een beschonken voerman.
Het hout was zoodanig geladen, dat het
paard door eenige uitstekende planken ern-
tig in de zijde werd verwond. Door eenige
voorbijgangers hierop attent gemaakt, wei
gerde de voerman iets aan de lading tc
veranderen, waarop men den onbezoldigd
Rijksveldwachter met een en ander in ken
nis stelde. Deze gelastte den voerman van
den wagen te komen en de lading te wijzi
gen. Dit la atste werd niet alleen geweigerd,
maar de voerman wierp den Rij ks veld swea
ter op den grond en bracht hem verschil
lende verwondingen aan het hoofd toe.
Met behulp van eenige toeschietende
burgers gelukte het ten slotte, den woeste
ling naar het arrestantenlokaal te brengen.
Aan P. Kuijt, ruim 55 jaar Gemeente-veld
wachter van Stoutenburg. is thans, op zijn
verzoek, eervol ontslag verleend, terwijl in
zijn plaats is benoemd zijn zoon H. Kuijt.
Blijkens het Mei-nummer van rOns Maand
blad» mag de Vereeniging tot bevordering
der belangen van slechthoorendcn zich in
steeds ruimere mate verheugen in de alge
meenc belangstelling.
Wij vinden in dit nummer den agendum
voor de jaarvergadering die Zaterdag i.j
Juni te Barneveld zal worden gehouden
voorts de voor dooven zeker blijde mede-
deeling, dat de bouw van hun Landhuis*
te Luntercn. dank zij de ijverige propaganda,
zoo goed als verzekerd is.
Verder bevat het nummer het jaarverslag
over 1912, waaruit o. a. blijkt, dat het aan
tal leden in dit jaar met 159 toenam en op
31 December bedroeg 6oy. Ook wordt ver
meld, dat er te Amsterdam en te 's Graven-
hage een klein maar zeer belovend begin
is gemaakt met het onderwijs aan doovo
kinderen. Het schooltje in de Hofstad telt
14 doovc leerlingen, dat te Amsterdam 3,
van 6 tot 13 jaar.
Het eerste Nederlandschc patent, gezegd
Octrooi no. 1, is dezer dagen verleend.
Hoewel men er allicht toe zou komen, te
vermoeden, dat dit pafent betrekking hoeft
op een methode voor het haringkaken, op
een nieuw soort parapluies, of op een uiterst
vernuftige stembus, in ieder geval op een
of ander nationaal product, gaat het over
een van die wonderlijke stoffen, welke onder
vaklieden bekend zijn als miapiadibenzopero-
diesarsenïfasolderi vaten.
Middagslaapje. De spijsvertering cischt
rust of althans matige beweging na het eten
maar deze rust mag nooit overgaan in slaap,
daar dc slaap, die op zichzelf reeds de spijs
vertering tegenhoudt, ook nog de werking
dor organen verzwakt. Daarbij bevordert het
middagdutje ook nog de traagheid, cn ver
hindert indirect, dat de stofwisseling snel cn
volkomen wordt verricht.
Dus, heeft men zich aan een middagslaapje
gewend dan moet men zich deze gewoonte
weer afwennen met alle mogelijke kracht,
hoe moeilijk het ook is om een aangenomen
gewoonte te moeten opgeven. Doch men be
denke, dat dit middagslaapje ncch voor den
„eest noch voor de veerkracht van het
lichaam bevorderlijk is, zegt Moleschott».
l)e geweldige hoeveelheid papier, die ieder
uur van den dag verbruikt wordt, brengt
de fabrikanten in verlegenheid zc weten
niet waar ze de grondstoffen vandaan moe
ten 'halen. Men meent er nu iets op gevon
den te hebben. De eenvoudige, bescheiden
brem, die al met den slechtsten grond tevre
den is, schijnt er bijzonder geschikt voor te
wezen. Do stengels, die rijk aan vaatbundels
zijn worden aan de lucht gedroogd, gebro
ken en met natronloog behandeld. De hydrau
lische pers drukt er het vocht uit, dat ook
nog waarde heeft, namelijk voor de zeepin-
dustric. De gewasschen en gebleekte brem
levert een uitstekende papierstof op, die ne
gentien a twintig gulden per honderd Kilo
opbrengt. 011 ook voor fijnere papiersoorten
dienen kan.
Dc hersenen der vrouw. De nu over
leden anatoom Pfister, te Straatsburg, en de
patholoog - Marchand, te Leipzig, hebben
reeds aangetoond, dat schedel en hersenen
van de vrouw niet alleen absoluut, doch
ook relatief kleiner zijn dan die van den
man. Nu kan men natuurlijk tegen deze be
waring inbrengen, dat zij slechts berust op
onderzoekingen, welke betreffen eenige dui
zenden, onderling zeer verschillende lijken
,lcr wetenschappelijke instellingen, en dus
niet onfeilbaar is. Om deze stelling dus vol
komen te bewijzen, is het van belang, dat
onlangs het resultaat van andera onderzoe
kingen is bekend gemaakt.
Dr. Rose heeft nu, naar Moleschott»
meedeelt, van 70000 personen den schedel
en het gelaat gemeten. Daaronder bevonden
zich 45 000 schoolkinderen, zoowel jongens
als meisjes, leerlingen van 135 Duitsche.
Zweedsche, Deensche, Nederlandsche, Belgi
sche, Bohcemsche en Zwitsersche scholen.
'veral hadden de jongens grooteren schedel
dan de meisjes van gelijken leeftijd.
Nu kan men nog tegenwerpen, dat de
grootere omvang van hoofd bij jongens zich
misschien laat verklaren door grooteren li
chaamsbouw en betere, algemeenc ontwikke
ling. Daarom heeft dr. R"se ook in verschil
lende scholen de lichaamsgrootte en het ge
wicht der kinderen gemeten Daarbij bleek,
hetgeen door andere onderzoekers meerma
len is bevest:gd, dat de meisjes van hun 9e
jaar tot aan het eind harer schooljaren de
jongens in gewicht en grootte overtreffen,
cn toch bleek hun hoofd kleiner dan bij de
minder lichamelijk ontwikkelde jongens.
Hoofd, hersenen en aangezicht blijven bij
de vrouw op een meer kinderlijke ontwik
kelingstrap staan. Daarbij komt, dat de
meisjes veel spoediger tot lichamelijke en
geestelijke rijpheid komen dan jongens. In
den regel zijn daardoor de meisjes in de
volksscholen, op het Gymnasium en zelfs aan
de Iloogeschool veel ernstiger en vlijtiger
dan hun mannelijke collega's. En omdat zij
vlijtiger zijn, doen zij betere examens, en
verkrijgen zij betere rapporten. Later, wan
neer, van zijn 23e of 25e jaar, de man zijn
volle ontwikkeling bereikt heeft, verandert
de toestand er. wordt de vrouw overscha
duwd. Dus, afgezien van enkele uitverkoren
vrouwen, zal in doorsnee de man geestelijk
en lichamelijk boven de vrouw staan.
Daar er echter aan de vrouw lichamelijk
grootere eischen worden gesteld, kan de
natuur zich de weelde niet veroorloven, haar
óok nog meer geestelijke kracht te geven.
Toen Möbius sprak van «psychologische
minderwaardigheid der vrouw* was dit een
ongelukkig gekozen uitdrukking, die veel
onnoodige ergernis heeft gewekt. De herse
nen der vrouw zijn niet minderwaardig, doch
alleen niet ten volle ontwikkeld.
Suikergobruik is niet zonder nadeel voor
de gezondheid. Kinderen, die hun verlangen
naar zoetigheid stillen door veel suiker en
lekkernijen te gebruiken, krijgen vaak bloed
armoede en slechte tanden. Dit komt door
de afwezigheid van kalk en ijzer in de suiker.
Alle overige minerale voedingsstoffen worden
ons in andere voedingsmiddelen voldoende
gegeven Voor kalk en ijzer zijn we in "t
bijzonder aangewezen op de natuurlijke zoete
voedingsmiddelen. Kalk is aanwezig in koe
melk, eidooier, aardbeien, groenten, enz.,
terwijl vleescb, brood en aardappelen zeer
weinig kalk bevatten. Wat betreft het ijzer,
is de zaak in zooverre gunstiger, dat de zui
geling genoeg ijzer in zijn weefsels heeft
meegekregen bij zijn geboorte en ook later
nog veel ijzerhoudende voedingsmiddelen
krijgt.
-Een nieuw slot. In deze tijden van
hoteldieverij is het een niet overbodige vei
ligheidsmaatregel om de kamerdeur zorg
vuldig te sluiten. Dc gewone sleutelmethode
is vrij ondoelmatig, omdat een simpele loo-
per dan reeds voldoende is om de deur te
openen. Grendels zijn niet altijd aanwezig
en dan nog vaak in versleten toestand. De
nieuwe uitvinding, die met den naam »Lute-
i'a>!u kestampdd is, kan veel practisch nut
hebben. Ze bestaat uit een rond ijzeren
staatje om welks lengte-as een spiraalvor
mige gleuf is gevijld. Daaromheen bevindt
zich een breede ring, De staaf nu wordt in
