BIJBLAD
isclie Coral
Stadsnieuws.
van de
uitgave van
N.V. de AMERSFOORTSCHE COURANT
voorheen Firma A. H. van CLEEFF
VAN ZATERDAG 17 MEI 1913.
Het Gemeentebestuur van Barneveld deed
de volgende kennisgeving plaatsen in de
»Barnev. Crt.» van 15 Mei:
>Gedurende de laatste weken doen zich
in onze Gemeente meerdere gevallen voor
van buiktyphus. Daar de besmetting met
deze ziekte veeltijds wordt overgebracht door
het gebruik van ongekookte melk of onzui
ver drinkwater, verdient het aanbeveling,
gedurende den tijd, dat er nog ziektegeval
len voorkomen, vooral geen ongekookte
melk te benuttigen, ook niet in koffie of
thee, en alleen water te gebruiken van zui
veren herkomst, zooals het Nortonwater, en
geen beekwater als anderszins».
Wij, die hier benedenstrooms wonen, mo
gen wel rekening houden met deze waar
schuwing wat het drinken van Beekwater
betreft.
De thans vastgestelde Kiezerslijst voor
deze Gemeente telt 3317 namen.
In 1863 was het aantal kiezers 374.
De Chr. Historische kiesvereeniging alhier
heeft gisteravond jhr. mr. H. W. van Asch
van Wijck opnieuw als candidaat voor de
Tweede Kamer gesteld. Evenzoo zijn her
kozen als candidaten de aftredende leden
van het district Amersfoort voor de Provin
ciale Staten.
De heer G. F. G. de Bruijn is weder be
noemd tot lid der commissie voor het Staats
examen ter toelating tot een universiteit.
De heer D. C. Prins zal 30 Mei, ter jaar
vergadering van het Utrechtsch zendings
comité, worden bevestigd als zendeling voor
Halmaheira.
Mr. W. K. F, P. graaf Van Byland. oud-
Kamerlid voor Amersfoort en oud-Voorzit
ter van de Tweede Kamer der Staten-gene-
raal, hoopt 22 Mei den dag te herdenken
waarop hij vijftig jaar geleden aan de Rijks
universiteit te Leiden werd bevorderd tot
doctor in de Rechtswetenschap.
Het verluidt, dat met ingang van 1 Juli
de compagnies-, eskadrons- en batterij-com
mandanten worden ontheven van hun ver
antwoordelijkheid voor de administratie bij
hun onderdeel.
Grootere zelfstandigheid zal dan worden
toegekend aan de onderofficieren-administra
teur, terwijl de luitenants-kwartiermeester
een meer rechtstreeksch toezicht zullen uit
oefenen.
Majoor H. G. J. Maas Geesteranus, onlangs
benoemd bij het 2e regiment huzaren, zal
weldra den dienst met pensioen verlaten.
Majoor J. M. Benteyn is overgeplaatst bij
het 4e regiment huzaren en wordt bij den
inspecteur der cavalerie vervangen door rit
meester L. S. Nedermeijer ridder Van Ro
senthal,
De collecte voor het Fonds voor den ge-
wapenden dienst in de Nederlanden, Don-
dag aan de huizen der ingezetenen gehou
den, heeft opgebracht f81.05.
De Huisvlijt-tentoonstelling, in het patro-
naats-gebouw aan het Zand gehouden, is
ook een financieel succes geweest, óok door
dien velen hun aandeelen in het garantie
fonds niet hebben ingewisseld.
In de kas van het Kruisverbond kon f 200,
in die van de Maria-vereeniging eveneens
f 200 en in die van de propaganda-club voor
drankbestrijding f 30 worden gestort.
De commissie voor de kaasmarkt, bestaande
uit de daarvoor aangewezen leden van de
Kamer van Koophandel en Fabrieken en de
landbouwers-kaasmakers uit omliggende Ge
meenten, hield hier gisterochtend weder een
vergadering.
De Voorzitter, de heer H. van Hase-
1 e n, deelde mede, dat in stede van den
marktmeester uit Gouda te verzoeken, hier
bij de eerste paar markten te assisteeren, de
heer J. D. Struve eenige keere.i de kaasmarkt
te Gouda bezocht en zich daar op de hoogte
stelde van zijn nieuwe taak. Het Gemeente
bestuur heeft op doeltreffende wijze in de
oml'ggende Gemeenten de aandacht der
kaasmakers gevestigd op het instellen der
v r ij e kaasmarkt te Amersfoort en door
advertentiën in de vakbladen ook de kaas-
koopers daarvan verwittigd, terwijl de Ver-
eeniging van Nederlandsche kaashandelaren
er de aandacht op vestigde in haar periodiek.
De eerste kaasmarkt zal dus worden gehou
den op Maandag 19 Mei, aanvangen des
ochtends te half tien en voortaan iederen
Maandagochtend plaats hebben.
Uit de besprekingen bleek, dat door het
gure weder tot vlak vóór Pinksteren de aan
voer nog niet groot zal wezen trouwens
nergens is dit op den eersten marktdag het
geval. Nu het vee in de weiden kan blijven,
wordt geregeld kaas gemaakt en is het te
voorzien, dat de aanvoer met 2 a 3 weken,
indien het weder gunstig blijft, zelfs zeer
voldoende zal wezen. Bij onderlinge afspraak
wordt er voor gezorgd, dat iedere week aan
voer is in flinke hoeveelheid en zoo regel
matig mogelijk, zoodat de kaashandelaren
steeds flink zaken kunnen doen.
De schippers zijn gereed om de kaas ten
spoedigste te vervoeren, zoodat zij Dinsdag
avond, uiterlijk Woensdagochtend vroeg, ter
plaatse van bestemming kan zijn.
Ten slotte werd vastgesteld een schrijven
aan den Gemeenteraad van Amersfoort,
waarin dank wordt betuigd voor het in het
leven roepen dezer kaasmarkt en de daar
voor getroffen regelingen, welk schrijven
werd geteekend door alle aanwezige com
missie-leden.
Twee hunner werden aangewezen om bij
de eerste paar markten de kaasmakers en
de kaashandelaren desgewenscht voor te
lichten.
Hierna werd de vergadering gesloten.
Een advertentie in dit nummer herinnert
er aan, dat de wandellessen in den proef
tuin der tuinbouw-vereeniging Amersfoort»
aanstaanden Maandagavond om 6 uur aan
vangen.
Waar een jaar geleden daar nog een
hobbelige wei vol onkruid was, wordt thans
reeds iederen Dinsdag en Donderdag een
veiling van groenten en fruit gehouden.
Ook niet-leden der vereeniging zijn har
telijk welkom en vooral tuinders en groen
ten venters zullen hun eigenbelang zeer be
vorderen door er eens te gaan kijken.
De laatste vergadering van Handel en
Nijverheid» vóór het zomer-reces wordt aan
staanden Maandagavond gehouden.
Er zullen zeer belangrijke mededeelingen
worden gedaan.
De tweede prent van het Anti-tariefwet-
comité is gister verzonden. Zij is geteekend
door Jordaan, heeft het zelfde beeld als de
in dit nummer voorkomende clichee en is
weer met zorg uitgevoerd door de steen
drukkerij van De Bussy.
Toch is zij niet zoo gelukkig van concep
tie als de eerste poster», de geweldige
kruisspin. De Loterijzaal met aan den linker
kant een bosch toch niet de Vijverberg
is er te veel bijgehaald om het te doen».
Nog even herinneren we aan de plaatse
lijke ontmoeting tusschen de tweede elftal
len van Quick en H. V. C., morgenmiddag
om half drie op »Birkhoven«.
Door den halven storm die gister op het
vliegterrein bij Soesterberg stond, konden
geen vluchten worden gehouden.
Ze zijn thans voorloopig uitgesteld.
Door het Bestuur van den A. N. W. B.
is een reispas ontworpen en verkrijgbaar ge
steld, die den Bondsleden, die naar het bui
tenland gaan, van veel nut kan zijn.
Dit document bevat in het Nederlandscb,
Fransch, Duitsch, Engelsch en Italiaansch
het volgende:
>Wij, ondergeteekenden, verklaren hierbij,
dat houder dezeo lid is van den A.
N. W. B., Toeristenbond voor Nederland,
die bij de Ligue Internationale des Associa
tions Touristes is aangesloten, en dat hij
derhalve recht heeft op alle voordeelen, die
de Bonden, krachtens de reciprositeits-con-
tracten, wederkeerig verleenen aan de leden,
die in het buitenland reizen.
»Wij bevelen hem aan in de welwillend
heid der bestuurders, consuls en leden van
deze Bonden, en verzoeken hun, in voor
komende gevallen, hem raad. hulp en bij
stand te willen verleenen, in het bijzonder
bij ziekte, ongeval of moeilijkheden met de
plaatselijke overheid».
Het geheel is omgeven door een eenvou
dige randversiering met de beide halfronden
van den aardbol, het Bondswapen, verkeers-
attribnten, enz.
Het Dagblad van N.-Brabant» schrijft
over den circus-Wilke, dat aanstaanden Vrij
dag hier zijn openingsvoorstelling zal geven
Alle rangen waren goed bezet.
Een aardig strijkorkestje zorgde voor heel
goede muziek.
Het programma werd vlug achtereen af
gewerkt en voldeed in zijn geheel zeer goed.
Op alle gebied zijn aan dezen circus naar
ons bleek heel goede krachten verbonden,
hetgeen tot gevolg heeft, dat de voorstelling
van het begin tot het eind met groote be
langstelling wordt gevolgd.
Het programma ving aan met het optre
den van miss Daivis, die op een ongezadeld
paard haar vaardigheid als parforce-rijderes
deed aanschouwen, enz.
Voegen we hier ten slotte nog aan toe,
dat de verschillende nummers werden afge
wisseld door het optreden van bepaald goede
clowns, die door hun geestige zetten en
grappige grimassen het publiek in, een zeer
opgewekte stemming wisten te houden.
's Rijks Munt heeft de reeds in 1913 geslagen
nieuwe cent-stukken gekleurd om verwisse
ling met gouden vijfjes te voorkomen. Ze
zijn wat erg donker van kleur, doch kunnen
gerust worden aangenomen als goede munt.
De centen, die in het vervolg uit de
muntplaten worden geslagen, worden lichter
van tint.
Morgen is alleen geopend de apotheek
van den heer C. M. M. Vermolen, Varken
markt.
De lantaarns van auto's en rijwielen moe
ten volgende week uiterlijk om vijf minuten
vóór half negen, die van de overige voer
tuigen op 't laatst om vijf minuten vóór
negenen zijn aangestoken.
Een bestuurder van een varkenswagen uit
Barneveld nam gisterochtend den draai te kort
en belandde daardoor in een der ruiten van
het magazijn van heerenkleeding desheeren
Rintel.
Er werd slechts materieele schade aange
richt.
Menschen van smaak kent men aan de
mode, die zij niet meemaken.
Te Oss is in den ouderdom van 77 jaar
overleden de heer J. A. Jurgens, de laatst
overlevende der drie broeders die de bekende
margarine-fabriek te Oss tot zulk een groo-
ten bloei hebben gebracht.
Lijst van de aan het kantoor Amersfoort
ter post bezorgde brieven en briefkaarten,
welke, wegens onbekendheid van de geadres
seerden, niet konden uitgereikt gedurende
dc ie helft van Mei 1913.
Brieven Binnenland.
R. van de Pol, Amersfoort.
Harmsen, Den Haag.
Hamelberg, Nijkerk.
J. L. Plijnaar, Rotterdam.
De Groot, Westbroek.
Briefkaarten binnenland.
D. Dekker, Alkmaar.
Mej. A. Pardsel, Amsterdam.
C. Brouwer, Den Helder.
Brieven buitenland.
Dr. J. A. Peel, Newport, Engeland.
Briefkaarten buitenland.
P. Jacobs, Duisburg.
Herinnerd wordt aan het verzoek, op den
achterkant den naam des afzenders te ver
melden, opdat de stukken, zoo noodig, aan
hem kunnen worden terug gegeven,
Amsterdamsche typen.
Lange Jan, de orgeldraaier.
De post en de orgeldraaiers verdeelen de
Hoofdstad in verschillende wijken. Daar gaan
zij niet buiten, hot is hun terrein niet, zij
voelen zich er niet thuis. Maar in de straten
en op de grachten, waar zij dagelijks tot
nut van het algemeen werkzaam zijn, ken
nen zij een ieder.
De wijk van Lange Jan, de beroemdste
»orgelist* van heel Amsterdam, misschien
wel van heel ons land, is de oude stad, de
grachten, en een gedeelte van de Jordaan.
De man is zoo echt muzikaal, 't Is een wer
kelijke artist. Hij voelt wat schoon is, en
wanneer hij zijn orgel draait, raakt hij zóo
in extase, dat hij het heele draaien vergeet.
Bolland zou in hem zien de orgelist in de
idealiteit.
Het spreekt vanzelf, dat een orgelist moet
blijven draaien. Zijn gevoel mag zijn spieren
niet beïnfluenceeren. Vandaar, dat onze Jan
het vuile werk" laat doen door anderen.
Wanneer hij er 's morgens op uittrekt, neemt
hij twee >draaiers< mee, en ook twee vrou
welijke collectanten. De draaiers laat hij een
gulden per dag verdienen, en af en toe een
graantjevan de minder gunstige arbeids
voorwaarde voor de vrouw weet hij gebruik
te maken de collectanten honoreert hij n.l.
met vijftig cent voor een heelen dag. Als
model-werkgever is hij echter voorstander
van co-partnershipiedere werkkracht heeft
10 pCt. van de netto winst.
Onze Jan werkt Donderdags, Vrijdags en
Zaterdags: de andere dagen per week fuift
bij. Zijn orgel kost hem tien gulden per dag,
maar Zaterdags schijnt de conjunctuur in het
orgelvak beter; dan moet hij althans dubbel
tarief betalen. Op Hartjesdag en op Ko
ninginnedag bedraagt de huur van z'n orgel
honderd gulden.
Jan heeft een bijzonder fraaie »jammer-
kast». De fluit is magnifiek; hoe heerlijk
zou dit schoone register Mozarts »Zauber-
flöte* kunnen spelen. Maar op de om het
orgel heendansende Jordaanmeiden met hun
jongens de meiden dansen het meest en
vinden, dat de jongelui in de kunst heele-
maal niet goed geschoold zijn maakt de
vox angelica den diepsten indruk. Wanneer
men het zwevende geluid van dit register
hoort, beginnen de vroolijke blondines in
eens ernstig te kijken zij luisteren aandach
tig, en soms zijn zij werkelijk zóo aangedaan
door de tonen, dat zij een traan wegpinken.
De vox humana van het orgel van Lange
Jan doet niet onder voor die van het orgel
in de St. Bavo te Haarlem.
En of Jan nu met zijn zaakje wat ver
dient Menig orkest-fluitist zou watertanden,
wanneer hij Jan's winstje zou mogen op
strijken. Hoeveel het precies is, weet hij
zelf niet, want hij wil geen accountant in
zijn boekhouding laten neuzen. Maar zijn
inkomen is zóo groot, dat de leider van het
muzikale quintet in staat is, eiken Maandag
uit rijden te gaan in een »oope bakkie».
BEURSOVERZICHT
van 10 tot 17 M «i
De afgeloopen week was voor de interna
tionale Beurzen een zeer onbelangrijke en
stille Werd aanvankelijk de hoop gekoesterd,
dat na de Beursvacantiedagen eenige grootere
levendig heid de markten zou komen op-
vroolijken, voor de zooveelste maal is deze
hoop ij del gebleken en nog steeds behou
den de markten een aanzien en een beperkt
heid in de omzetten alsof het midden in de
zomervacantie is. De Europeesche Beurzen
gevoelen voor het oogeriblik geen neiging,
verder vooruit te loopen op den te ver
wachten vrede in den Balkan, zijn zelfs weer
iets gereserveerder geworden in verband
met het telkens weer blijkend verschil van -
gevoelen tusschen de bondgenooten onder
ling, waardoor het er soms uitziet alsof de
verdeeling van de voormalige bezittingen
van den Zieken Man nog tot hooge onaan
genaamheden zal leiden. Wel heeft de ver
wachting, dat ernstige verwikkelingen zullen
vermeden worden, zich verder bevestigd,
doch na het matige herstel, dat op de oplos
sing der Skoetari-kwestie is gevolgd, heb
ben de Beurzen opnieuw een afwachtende
houding aangenomen, welke waarschijnlijk
wel zal voortduren tot de politieke toestand
geheel gezuiverd zal zijn.
Wat de Amerikaansche markt betreft,
deze was al eer zwak van toon en de ani
mo tot zakendoen al uiterst gering. Het was
vooral de toestand der spoorwegen die daar
de aandacht trok, in verband met verschil
lende dividend-declaraties, die te wachten
waren en waaromtrent men een pessimiste
zienswijze koesterde. De druk waarin de
spoorwegen in Amerika zich al zoo lang
bevinden, tusschen de vermeerderende be
drijfskosten en hoogere loonen eenerzijds en
aan den anderen kant de volhardende wei
gering der Interstate Commerce Commission
om door het toestaan van vrachtverhoogin-
gen, daarvoor compensatie te vinden, begint
zich hoe langer zoo meer uit te drukken in
de resultaten, die een steeds verder inkrim
pende marge van netto's boven vaste laste:
aantoonen. Vooral de zwakkere systemen,
die reeds vroeger uitermate voorzichtig
moesten worden behandeld om het hoofd
boven water te kunnen houden, komen
daardoor in bedenkelijken toestand. Deze
week waren het de te verwachten dividen
den der Chesapeake and Ohio en New
York-New Haven welke aller aandacht trok
ken. Voor beide spoorwegen werd een ver
laging van het dividend verwacht en bij de
New York-New Haven was dat dan ook in
derdaad het geval. Zij bracht haar dividend
terug van 8 tot 6 pCt. De Chesapeake
echter handhaafde haar dividend op 5 pCt.,
doch kon dit slechts doen ten gevolge van
het extra-dividend van 41/., pCt., dat zij
ontving op de door h^ar gecontroleerde
Hocking Valley-spoor weg. Baissiers maakten
natuurlijk van deze omstandigheden een ijve
rig gebruik om de markt te drukken, waarin
zij echter slechts matig slaagden. Per saldo
vinden wij dan ook slechts fractioneele
verschillen in koersen vergeleken bij de
vorige week. Aan het slot der week was de
stemming weer iets vaster, onder meer op
het gerucht, dat het definitief scheidingsplan
Union-Southern Pacific nu spoedig te wach
ten is en bevredigend zal zijn. Waar de
Directiün der Maatschappijen echter vol
houden, dat nog geen definitief plan is vast
gesteld, zal deze kwestie nog wel dikwijls
opgerakeld worden, eer er inderdaad een be
slissing in is genomen.
STAATSFONDSEN waren voor de Ne-
derl. Werkelijke Schuldsoorten prijshoudend
gestemd, terwijl van de buitenlandsche
soorten Russen vast lagen, evenals Oos-
tenrijksche en Hongaarsche fondsen. Voor
de Zuid-Amerikaansche fondsen bestond
goede vraag naar de obligaties Sao Paulo
1913, die daardoor den parikoers konden
bereiken.
INDUSTRIEELE WAARDEN lagen
zwak voor Steel-shares, die deze week een
oogenblik te New-York tot 59 vielen; de
laagste koers dit jaar gezien. De terughou
dendheid op industrieel gebied ter. gevolge
van de onzekerheid wat het nieuwe tarief
zal brengen, komt meer en meer tot uit
drukking in een vermindering der bestellin
gen en een geleidelijke afbrokkeling van prij
zen. Wel is waar zijn de meeste onderne
mingen nog voldoende van orders voorzien
om hun fabrieken de eerste maanden flink
aan den gang te houden, doch het niet vol
doende binnenkomen van nieuwe orders
