Dinsdag 24 Juni 1913. No. 8278. 62e Jaargang. kosteloos. AUERSFOORTSCIE COURANT. Uitgave van de Naaralooze Vennootschap „De Amersfoortsche Courant, voorheen Firma A. H. van Cleeff". HOOFD REDACTEUR F. J. FEEDEEZKS. AMERSFOORT. Verschijnt DinsdagDonderdag- en Zaterdagavond. Abonnement per 3 maanden f 1. franco per post ƒ1.15. Advertentien 1—6 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieële- en ontelgenlngs- advertentiën per regel 15 cent Reclames 15 regels ƒ1.25. Bewijsnummers naar buiten wörden in rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent. Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten In rekening gebracht. BUREAU: COHT&QIl&OBT 9. Postbus 9. Telefoon 19. w ie zich met ingang van 1 Juli doet in schrijven alsabonne', ontvaugt de tot dien datum verschijnende KENNISGEVINGEN. Bepaling stenitljd, artt. 57 en 58 der Kieswet. en op de zichtbare De Burgemeester der Gemeente Amersfoort herinnert personen, by wie en bestuurders van bijzondere ondernemingen en instellingen, waarbij manneD, die don leeftijd van vijf en twintig jaren hebben bereikt, in dienstbetrek king zijn, dat zij, volgens art. 57 dsr Kieswet, verplicht zijn, voor zoover niet bij nlgemeenen maatregel van bestuur vrijstelling is verleend, dat ieder van dezen, die bevoegd ib tot eene te houden stemming of herstemming mede te werkeD, ge durende ten minste twee achtereenvolgende uren, tusachen acht uren des voormiddags en vijf uren des namiddags, daartoe gelegenheid vinde dat zij, volgenB art. 58 van genoemde wet, voor zoover arbeid wordt verricht in fabrieken of werkplaatsen, verplicht zijn te zorgen, dat in het arbeidslokaal, en zoo er meerdere lokalen zijn, in het grootste of wel in meer dan éen arbeidslokaal, gedurende twee werkdagen vóór p den tot stemming bepaalden tijd op eens ..bare wijze is opgehangen eene door hen of van hunnentwege onderteekende lijst, de twee achtereenvolgende uren, bovenbedoeld, vermel dende, voor elk afzonderlijk of groepsgewijze of voor allen gezamenlijk; dat, volgens art. 154 der Kieswet, overtreding van bovenstaande voorschriften wordt gestraft met hechtenis van ten hoogste veertien dagen of geldboete van ten hoogste vijf en zeventig gulden. De algeroeene maatregel van bestuur, boven- Senoemd, is gegeven bij Kon. besluit van 24 [ei 1901 (St.bl. No. 109) en luidt als volgt: Artikel 1. Vrijstelling wordt verleend aan de in art. 57 der Kieswet bedoelde personen en bestuurders van byzondero instellingen en ondernemingen ten aanzien van bij hen in dienstbetrekking zijnde personen, welke uit hoofde van die dienst betrekking op den dag der stemming tusschen de in vermeld artikel genoemde tijdstippen niet gedurende twee achtereenvolgende uren vertoe ven in de Gemeente, op welker Kiezerslijst zij voorkomen. Artikel 2. Vrijstelling als omschreven in het voorgaand artikel wordt voorts verleend aan geneeskun digen en apothekers ten aanzien van by hen in dienstbetrekking zijnde personen asl mede aan personen en bestuurders van bijzondere instellingen en ondernemiugen ten aanzien van bij hen in dienstbetrekking zijnde personen. Amersfoort, 23 Juni 1913. De Burgemeester voornoemd, Van RANDWIJCK. gevestigd op art. 97 der Militiewet (Staatsblad 1912, no. 21), waarbij is bepaald, dat de verlof gangers, die niet overeenkomstig art. 94 der gemelde wet voor den Militie-commissaris ver schijnen, in werkelijken dienst worden geroepen en daarin gedurende ten hoogste twee maanden gehouden. Amersfoort, 21 Juni 1913. De Burgemeester voornoemd, VAN RANDWIJCK. De Burgemeester van Amersfoort, Gezien een schrijven van den heer Kolonel- Militie-commissariB in de provincie Utrecht d.d. 20 Juni 1913 no. 87, en art. 96 der Militiewet (Staatsblad 1912, no. 21) brengt ter kennis van de verlofgangers dezer Gemeente 1. BRANDT, Eduard Joiiann Heinrich, der lichting 1909 van het 4e Regiment Huzaren, 2. VAN DER KA, Arend Jacorsk, der lich ting 1909 van de 2e Compagnie Wielrijders, 3. DIËTIKKR, Coenraad, der lichting 1910, van het 5e Regiment Infanterie, en 4. VAN DEVENTER, Aai.bert, der lichting 1910, van het 5e regiment Infanterie, dat zij op Donderdag, den 10 Juli 1913, voormiddags ten tien uur, in het Militaire Logement, Lange Nieuwstraat te Utrecht, gekleed in uniform en voorzien van de kleeding- en uitrustingstukken, hen bij vertrek met groot verlof madegegeven, .an hun zakboekjes en verlofpassen, ter nü-inspectie voor gemelden heer Militie-commissaris moeten versohijnen. De aandacht van gemelde verlofgangers wordt De candidatuur-mr. W. H. de Beaufort verdedigd door prof. mr. 6. A. van Hamel. Reeds vóór half acht was gisteravond de jroote zaal van Amicitia* tot in alle hoek- es bezetvelen stonden toen reeds, dicht op elkaar, overal waar nog een plaatsje was en voor den hoofdingang, en bij den foyer en in de societeitszaal stond het vol, zoodat nog vóór achten de deuren moesten geslo ten. Gelukkig werd te lange leste het scherm opgehaald en vonden velen zoodoende nog een plaatsje. Tafels en op elkaar gestapelde voetenbankjes deden dienst als zitplaats. Maar toen ook moesten honderden onverbiddelijk worden afgewezen. Juist toen de zeer heterogene vergadering teekenen van ongeduld begon te geven, be trad prof. Van Hamel de zaal, waar hij met gejuich werd ontvangen. De heer Looxma baron Rengers sprak een kort woord van inleiding, waarin hij herinnerde, dat de huidige verkiezings strijd dreigt te ontaarden in een wedstrijd in plakken en afscheuren en weder overplak- ken var. plakaten, die geen ander effect heb ben dan dat ze de tegenpartij ontstemmen. Een heel wat beter middel tot verhooging van het beginselbesef is het aanhooren eener rede. Daarom noodde het vrijzinnig concen tratie-comité prof. Van Hamel, wien hij het woord verleend. Prof. Van Hamel zeide die uitnoodi- ging met groot genoegen te hebben aan vaard om zijn geestverwanten te kunnen aansporen en opwekken om deel te nemen aan den strijd tusschen coalitie en concen tratie. Waar ik het geluk had, in Amsterdam IV bij eerste stemming mijn mandaat te zien hernieuwd (applaus) is het mij een groot voorrecht, juist te Amersfoort te mogen spre ken over een man, die ook bij mij in zoo hoog aanzien staat. De keuze van een candidaat als mr. W. H. de Beaufort is buitengewoon gelukkig. Hij is een man van den allerhoogsten rang door den adel van zijn persoonlijkheidhij is een geleerde en een Staatsman en heeft steeds een open oog voor geheel het volk. Hij heeft dit getoond in het Kabinet van 1897 waar hem werd toevertrouwd de por tefeuille van Buitenlandsche Zaken in schijn klein, doch een opdracht, welke buitengewone delicatesse en kunde vereischt. Voor hem over zijn en mijn beginselen te mogen spreken, is mij een groote vreugde. In geen tijden is er zulk een gewichtige politieke strijd gevoerd als thans. Zij die strijd nobelbedenken wij toch, dat ook onze tegenstanders even goed als wij meenen, dat zij hun standpunt innemen in 's lands belang. Waar het thans om gaat, wil ik nog in het kort herinneren en ik wil daarbij de hoop uitspreken, dat overmorgen de Kamer zetel voor Amersfoort wordt ingenomen door mr. De Beaufort, hetgeen ongetwijfeld zal zijn in 's lands belang. Zooals de constellatie ook thans, na de eerste stemming, is, is versterkingder concen tratie noodig, in alle districten, opdat de vrijzinnige idee de politieke leiding krijge. Mr. De Beaufort nu is een der meest hoogstaande vertegenwoordigers der vrijzin nige idee. In het maatschappelijk leven van den mensch zijn twee groote factorenhet indi vidu, de enkele mensch, die de levensvreugde geniet en de levensmoeilijkheden te lijden heeftdaarnaast, de gemeenschap, welke zich moet ontwikkelen met het individu. Naast het element der enkelen staat dus dat der gemeenschap, welke beide natuurlijk vaak in strijd komen. De gemeenschap moet de individuën krachtig beschermen, doch mag ze niet drukken. Daardoor de groote strijd in de maatschappij, welke wordt gebreideld door sociale wetten, die den zwakke bescher men, doch tevens den sterkere opwekken. Dit moeilijke probleem vindt men overal; óok in de defensie-quaestie de onzijdigheid van het land moet verdedigdhet individu moet daarvoor opkomen of betalen. Oók op het terrein der belastingen, kortom overal. Overal is die strijd tusschen de twee elemen ten en daartu8schen moet gezocht naar har monie. Dit nu is niet gemakkelijk. Om de juiste harmonie te kunnen vinden, moet onderzocht en gestudeerd worden met goeden wil èn met een goed karakter. Als we deze twee denkbeelden vasthou den en ook denken aan het geslacht, dat na ons komt, dan heeft men de idee gevormd voor een Staatkundig leven, dat zeer vrucht dragend is. Daarom zie ik met vreugde de komende overwinning der vrijzinnige idee, omdat allen zullen erkennen en. gevoelen, dat voor de toekomst bij de vrijzinnigheid de meeste en beste waarborgen zijn voor de beste oplos sing van het groote maatschappelijk pro bleem. In bijzonderheden wil ik met u enkele punten bezien en eens nagaan hoe het zou worden als de coalitie won en dus wil ik ook uiteenzetten waarom de strijd moet ge voerd en hij moet eindigen met de zege praal der concentratie. Ik moet mij bekorten, omdat ik om half elf moet vertrekken. Trouwens gij hebt reeds al zeer veel gehoord in deze tijden gij zoudt Al te veel van het goede kunnen krijgen en het zou u gaan vervelen, u gaan verdrieten. Maar toch, evenmin als ons volkslied ons verdriet, hoe dikwijls wij het ook hooren, evenmin zal u verdrieten, nog eens te hoo ren uiteenzetten de ontwikkeling der natio nale gedachte. Het tot stand komen der vrijzinnige con centratie is een hoogst gewichtige politieke gebeurtenis, omdat zij leidt tot herstel der eenheid van het Nederlandsche volk. Ik zal u dan uiteenzetten de beteekenis der eventueele zegepraal voor het Staats beleid, voor de Grondwetsherziening, en voor den grooten stroom in het Staatkundig leven met zijn terugslag op het volksleven. In het concentratie-manifest zijn aangege ven de hoofdvraagstukken, die het allereerst aan de orde zullen zijn. De eerste groote vraag isouderdoms- verzekering dan wel Staats-pensioen Bij velen heeft aanvankelijk voorgezeten het denkbeeld van ouderdoms-verzekering naar de idee van Bismarck en Keizer Wil helm I, een stelsel, dat tijden lang de lei dende geesten heeft geboeid. Over een ande ren en beteren weg is daardoor niet ge dacht, tot de groote Engelsche natie dien insloeg, weldra gevolgd door Denemarken en eenigermate ook België. Wij, Nederlanders, voelen eigenlijk zeer veel voor Engeland, dat wel in de 17e en de 18e eeuw onze vijand is geweest, doch in den Franschen tijd onze vriend werd en nu bijna honderd jaar geleden de terugkeer van den Souverelnen Vorst mogelijk maakte. Engeland is een vrijzinnig en grootsch land en toen het zijn verzekerings-instftuut, met al zijn eenvoud, invoerde, waren er velen, die het bestudeerden en zich alras afvroegenis dit niet beter dan het Duit- sche stelsel Allerlaatst is dit tot uiting ge komen in de Tweede Kamer, waar deson danks het ^verouderde Duitsche stelsel is aangenomen door rechts, doch waar, nadat de concentratie was tot stand gekomen, de drie hoofden der drie linker-clubs bun be kend amendement indienden. De invaliditeitswet-Talma, met haar premie van werkgever en van werknemer, haar om slachtige en dus kostbare administratie, haar plakzegel-omslag, is lijnrecht tegen den stroom der nieuwere denkbeelden. Het concentratie amendement, dat de verzekering wilde uit breiden tot allen, die te goeder naam zijn bekend, is verworpendoch het spreekt van zelf, dat als de concentratie de meerderheid behaalt, zij dit ter tafel zal brengen en eer lijk uitvoeren (applaus). De diepere grond van het zoogenaamd Staats-pensioen het woord zelf komt niet voor in het concentratie-manifest en vrij willige verzekering als in België (sparen voor den ouden dag met aanvulling door Staats-steun) harmonieert-uitnemend met de vrijzinnige idee. Men is gewend, te spreken van pension- neering uitsluitend voor hen, die in Staats- dan wel Gemeentedienst zijn of waren. Doch de vrijzinnige gedachte gaat verder en zegt ieder die leefde voor de gemeenschap, óok de kleinhandelaar, óok de klein-nijvere, in 't kort ieder die met noesten ijver zich gaf voor de gemeenschap, heeft, als de nacht des levens is gekomen, recht op rust en op de gemeenschap rust dan de plicht, te voorko men dat hij ondergaat in ellende en kom mer (applaus). Ziedaar de samenwerking, de combinatie, waarop ik zooeven doelde, de individueele energie gesteund door de gemeenschap vol gens vrijzinnige idee. Een ander punt is het Tarief; evenzeer een zeer belangrijke zaak, waarvan het manifest zegtverandering in onze vrij handel-politiek moet afgewend. Als het Tarief tot stand komt en dus wordt gebroken met onze vrijhandel-politiek is dit voor geruimen tijd. Een tariefwet is geen wet, die men zoo spoedig maar weer kan wijzigen, omdat anders de geheele indus trie, het geheele internationale verkeer in de war wordt gestuurd. Wie door zijn stem de coalitie handhaaft, laadt daarom een zeer groote verantwoorde lijkheid op zich. De fiscale kant en de beschermende zijde zijn beide gerealiseerd in het Tarief-ontwerp. Evenals elk land hebben we inkomende rechten, hetgeen zeer rationeel is, mits zij met mate worden geheven. De wereld is er nog niet naar, dat men kan regeeren zonder geld en dat men is zonder verschillende Staten. Wil nu een wetgever grooter inko men hebben dan moet hij, althans ongeveer, de gevolgen van een Tariefs-wijziging kun nen overzien. Gaat hij echter een gansch complex merkelijk verhoogen dan doet hij iets, dat hij niet kan overzien; met recht een slag in de lucht, die nijverheid en han del veel meer kan benadeelen dan hij thans kan overzien. En als bovendien de prijzen worden verhoogd van artikelen van allereerst gebruik dan is het een allergevaarlijkste maatregel, omdat de tariefsverhooging dan het zwaarst drukt op de kleinste beurzen. Thans de protectie-kant Men wil onze nijverheid beschermen, heet het. Doch die is juist in de laatste jaren prachtig bloeiend en zal dus zeer enkele industrieën tot nóg groo ter bloei brengen, echter ten kuste van de overige en dus van het algemeen. Het systeem van inkomende rechten is een erg ongelukkig stelsel, omdat het niet is te overzien. Wil men met alle geweld enkele industrieelen beschermen, welnu, trek daar voor dan een paar millioen bitdoch pas dan niet toe het onverstandige middel, dat moet drukken op het algemeen. De Regeering is er dan ook niet op ge steld geweest, het Tarief nog vóór het reces aanhangig te maken. Zij vreesde te zeer, dat de zwakke zijden al te zeer aan het licht zouden komen (bravo's). Blijft de Regeering aan dan komt het Tarief terug; de heer Kolkman heeft het onomwonden verklaard. Zorgt gij, dat dit niet gebeurt (applaus). Nog een klein détail. Dr. Kuyper heeft in het Concert-gebouw gezegd, dat een bescher mend stelsel in overeenstemming is met de

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsche Courant | 1913 | | pagina 1