Dinsdag 1
No. 8231.
62e Jaargang.
Stadsnieuws.
Uitgave van de Naamlooze Vennootschap „De Amersfoortsche Courant, voorheen Firma A. H. van Cleeff"
HOOFD-REDACTEUR
F. J. FREDSHZZ!
AMERSFOORT.
Verschijnt DinsdagDonderdag- en Zaterdagavond. Abonnement per 3 maanden fi.
franco per post ƒ1.15. Advertentien 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel-
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieële- en onteigenings-
advertentiën per regel 15 cent Reclames 15 regels ƒ1.25. Bewijsnummers naar buiten
worden in rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent. p
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht. 9*
BUREAU:
SORTEGRACHT 9.
Telefoon 19.
KENNISGEVING.
JACHT.
De Commissaris der Koningin in de Prorin-
cie Utrecht,
Gelezen het besluit van Gedeputeerde Staten
dier Provincie, d.d. 17 Juni 1913, 4de afdeeling'
no. 4,
Gelet op art, der Jachtwet,
Brengt bij deze ter keDnis van belanghebben
den, dat de opening der jachtbedrijven, vermeid
onder litt. d, f en h van art. 15 van voormelde
wet (het schieten van waterwild, het vangen
van waterwild met slagnetten en het vangen
van eendvogels in een eendenkooi of daarmede
gelijkstaand toestel) voor de Provincie Utrecht
is bepaald op Zaterdag 12 Juli aanstaande met
zonsopgang, ter plaatse, bij art. 1 van het Regle
ment op de uitoefening der Jacht en Visscherij
en do Afpaling der eendenkooien in die Provin
cie aangednid.
Utrecht, 20 Juni 1913.
De Commissaris voornoemd,
F. D. SCHIMMELPENN1NCK.
De vrijverklaring der slaven
in West-Indië.
1863-1 Juli—1913.
Een medewerker van het »Nieuws van den
Dag«, die de emancipatie der slaven in de
West heeft bijgewoond, schrijft aan dat blad
Den ten Juli is het 50 jaar geleden, dat
in Suriname 45000 slaven uit de slavernij
verlost en vrije menschen geworden zijn.
Die dag bereidde een keerpunt in de ge
schiedenis van Suriname, den dageraad van
een nieuw staatkundig bestaan.
Engeland had reeds lang te voren een
voorbeeld gegeven door in 1833 de slaven
in zijn koloniën te emancipeeren Frankrijk
volgde in 1848 alleen in Nederlandsch West-
Indië bleef de slavernij gehandhaafd.
Een geschiedenis van Suriname en zijn
slaven is niet nieuw het is een akker met
weinig tarwe en veel onkruid. Liet het lot
der slaven in die kolonie in vroegere tijden
veel te wenschen over, tot eer van de Su-
rinamers zij evenwel uitdrukkelijk vermeld,
dat de slavernij in de laatste jaren vóór de
emancipatie veel van haar verschrikkingen
had verloren en in de kolonie een loffelijk
streven bestond om het beheer over slaven
te voeren overeenkomstig de eischert van
menschelijkheid. Het reglement van 1851
bfacht in hun toestand veel verbetering^
Maar kort na het in werking treden van
dat reglement verscheen het in Nederland
zoo algemeen gelezen en belangrijke werk
van baron Van Hoëvell, «Slaven en vrijen
onder de Nederlandsche wet«, waarin hij
met schrille kleuren het leven en lijden der
slaven in Suriname schetste en de leemten
in dat reglement aanwees.
Door dat werk en de meer openbare be
handeling der zaken was in Nederland de
toestand in Suriname beter bekend gewor-
dee en meer belangstelling in het lot der
slaven opgewekt.
Nederland volgde eindelijk het goede
voorbeeld door andere natiën gegeven en
besloot in 1863 een einde te maken aan de
slavernij in zijn koloniën.
Op den ïeu Juli van dat jaar zou aan alle
slaven de rechten van den mensch worden
teruggegeven.
Den 1 en Juli 1863 kondigde te Paramaribo
een saluut van 20 kanonschoten van het fort
Zeelandia den volke aan, dat 45 000 men
schen uit de slavernij verlost en vrije men
schen geworden waren.
De stad Paramaribo was in feestdos. Van
de meeste woningen der ingezetenen, van
alle publieke gebouwen en van de ter reede
liggende schepen wapperde vroolijk de
Nederlandsche driekleur. Al vroeg in den
morgen bewoog zich een groote menigte in
Zondagskleeding op straat. Om 8 uur
stroomde een talrijke menigte naar de ver
schillende kerken om den dank- en bedestond
bij te wonen. Het kerkgebouw der Hern
hutters, dat met bloemen en festoenen was
versierd, was stampvol. Na de godsdienst
oefening begaven zich de geëmancipeerden
naar het Gouvernementshuis en betuigden
zij den landvoogd hun dankbaarheid voor
het hun te beurt gevallen geluk.
Kalm en rustig was de houding der be
volking. De vrijgemaakten legden een eens
gezindheid aan den dag, die allen lof ver
diende. Men bracht hulde aan Nederland,
wijl het de smet had uitgewischt die opzijn
grootheid kleefdehulde aan den Koning,
die den wensch der natie, om de schuld
van het voorgeslacht te delgen, had ver
vuld hulde aan de Staats-lichamen, die de
pogingen der Regeering hadden ondersteund,
waardoor aan duizenden natuurgenooten de
rechten van den mensch werden terugge
geven.
De avond was niet minder rustig. De
godsdienstoefening bij de Hernhutters werd
weder door honderden bijgewoond. Indruk
wekkend was de aanschouwing der saamge-
vloeide menigte, die het gebouw had ge
vuld. De Gouverneur en zijn gezin, onder
scheidene civiele en militaire autoriteiten en
andere aanzienlijken woonden de plechtig
heid bij.
De feestzangen, inzonderheid die der kin
deren en vooral het lied aan Z. M. den
Koning, dat gezongen werd door de kinde
ren op de wijze van »Wien Neerlandsch
bloed*, maakten diepen indruk.
De voorganger der zendelingen sprak in
het neger-Engelsch een feestrede uit, welke
met groote aandacht werd gevolgd. De rede
werd afgewisseld door koralen, voorgedra
gen door eenige Moravische broeders en
zusters en door gezang van al de aanwe
zigen.
Was de eerste dag der vrijmaking in
godsdienstige stemming doorgebracht, de
volgende dagen waren gewijd aan wereld-
sche vreugde; de geheele week verkeerden
de vrijverklaarden en ook de vrijgeborenen
in een voortdurenden roes van vreugde.
Niet alleen te Paramaribo, maar ook in
de districten op de plantages werd het feest
door de vrijgemaakten op hun wijze gevierd.
Ook daar duurde het feestvieren een geheele
week langaan werken werd niet gedacht.
Vooral in den toestand dier plantage-ar
beiders is door de emancipatie groote ver
andering gebracht. Wel werden de vrijver
klaarden nog gedurende 10 jaren onder
Staatstoezicht geplaatst en was gedurende
dien tijd de arbeid verplichtend, maar zij
werkten nu ten minste voor loon en waren
vrij in de keuze der plantage waar zij zich
wilden vestigen en volgens contract arbeid
verrichten.
Alles liep zonder stoornis af. Van wan
ordelijkheden, verzet of oproer, zooals enkele
vreesachtigen hadden voorspeld, was geen
sprake.
Doch menige planter zag de toekomst der
kolonie duister in en had reeds lang in de
opheffing der slavdtnij een voorbode van
den ondergang zijner plantages gezien, in
zonderheid omdat men verzuimd had, de
werkkrachten aan te vullen, die door de
emancipatie voor den landbouw verloren
zouden gaan. Zou de onrust, welke in zijn
gemoed doordrong, verdwijnen of de toe
komst, die de oplossing in haren schoot
draagt, hem beschamen
't Is waar, dat er veel ontbrak wat wen-
schelijk was om waarborg te verschaffen voor
een geruster intrede van het nieuw maat
schappelijk leven doch algemeen ging men
met vertrouwen de toekomst tegemoet, ver
zekerd, dat de emancipatie, die groote ge
beurtenis, niet anders dan zegenrijk kon zijn
voor de bevolking en heilzaam zou werken
op den bloei en de welvaart van Suriname.
Een betere herinnering dan door een oog
getuige van dit merkwaardig feit konden
we op den sosten gedenkdag wel niet geven.
In de heden geopende zomerzitting der
Provinciale Staten komen o.a. aan de orde
een adres der plaatselijke afdeeling van het
Utrechtsch Landbouw Genootschap om een
provinciaal subsidie voor den landbouw-huis-
houdcursuseen van de'tuinbouw-vereeni-
ging Amersfoort* om een subsidie van
f250 voor haar proeftuin en om een subsidie
van f75 voor haar tuinbouw-wintercursus
een adres van de vereeniging «Ambachts
school voor Amersfoort en omstreken* om
verhooging van haar subsidie en een om
een subsidie voor de inrichting eener Mid
delbare technische school voor metaalbewer
king, enz.
De gistermiddag van 2.45 tot 3.15 onder
voorzitting van den Burgemeester, mr. J. C.
graaf Van Randwijck, gehouden
openbare vergadering van den Raad dezer
Gemeente werd bijgewoond door 16 leden
en den fungéerend Secretaris, den heer A.
R. Veenstra.
Met kennisgeving waren afwezig de hee
ren Veis Heyn en Oasterveenzonder be
richt ontbrak de heer Ruys.
De notulen der vergadering van 19 Juni
werden als vastgesteld beschouwd.
Ingebracht werden de volgende stukken
besluit van de Gedeputeerde Staten van
Utrecht van 10 Juni 1913 tot goedkeuring
van het Raadsbesluit van 27 Mei 1913,
strekkende tot verlenging van den termijn
van oqtruiming van de onbewoonbaar ver
klaarde perceelen Wolkerstraat nos. 7, 9, n
en 13, kadastraal bekend Gemeente Amers
foort sectie E nos. 1042 1045 aangeno
men voor kennisgeving
besluit van de Gedeputeerde Staten van
Utrecht van 10 Juni 1913 tot goedkeuring
van het Raadsbesluit van 27 Mei 1913,
strekkende tot verlenging van den termijn
van ontruiming van de onbewoonbaar ver
klaarde perceelen Wolkerstraat nos. 5 en 15,
kadastraal bekend Gemeente Amersfoort
sectie E nos. 4426 en 1046 als voren
missive van de Gedeputeerde Staten van
Utrecht van 17 Juni 1913, ten geleide van
een uittreksel uit het Kon. besluit van 7
Juni 1913, no. 40, tot goedkeuring van het
Raadsbesluit van 29 April 1913, houdende
vaststelling eener Verordening tot heffing
van rechten aan de kaasmarkt en tot goed
keuring van het Raadsbesluit van den zelf
den datum, houdende wijziging der Veror
dening tot heffing van leges-gelden als
voren
besluit van de Gedeputeerde Staten van
Utrecht van 24 Juni 1913 tot verdaging
hunner beslissing op het Raadsbesluit van 27
Mei 1913 strekkende tot verkoop van eenige
perceelen grond aan de Barchman Wuytiers-
laan als voren;
een adres van de kïesvereeniging »Amers-
foort's belang*, houdende opmerkingen over
de gevoerde discussiën in de openbare ver
gaderingen van den Gemeenteraad van 27
Mei en 19 Juni 1.1, betreffende waterlevering.
B. en W. stelden voor, dit stuk ter lezing
te leggen voor de leden.
De Voorzitter: De heeren kennen
het stuk, dat reeds in de couranten werd
opgenomen.
De heer Jorissen: Ik heb er met zeer
veel genoegen kennis van genomen, want
de aanhef er van is juist het zelfde, dat ik
hier in de vorige vergadering aanvoerde,
namelijk dat een Raadslid even vrij is als
ieder ander burger van Amersfoort om al
dan niet water te betrekken van de Ge
meentelijke waterleiding. Ik herhaalde slechts
mijn vraag of de aanvrager is tegengewerkt
door den bedrijfsdirecteur en constateerde,
dat dit niet het geval is geweest, zooals alle
leden uit de correspondentie hebben gezien.
Ik wensch hierop verder niet in te gaan
en heb de eer de volgende motie voor te
stellen
de Raad, gehoord de besprekingen, ken
nis genomen hebbend van de overgelegde
correspondentie, verklaart het volste vertrou
wen te hebben in het beleid van B. en W.
en gaat over tot de orde van den dag.
De Voorzitter: Eigenlijk is aan de
orde het voorstel van B. en W.
De heer Kroes: Het stuk behoeft niet
ter visie te worden gelegd. Alle Raadsleden
hebben ontvangen een exemplaar van »De
Vooruitgang* waarin het stuk in zijn geheel
is opgenomen. Ik meen, dat ter visie leg
ging overbodig is.
De Voorzitter: Verlangt iemand nog
het woord over het voorstel van B. en W„
of hoofdelijke stemming Zoo niet, dan ia
het aangenomen.
De Voorzitter: De heer Jorissen
stelde een motie voor. Mag ik die schrifte
lijk van hem ontvangen Wordt zij ge
steund
De heer Kroes: Met veel genoegen.
De Voorzitter: Dan stel ik voor,
haar aan het eind der vergadering te be
handelen.
De heer Hagedoorn: Wat, het voor
stel van B. en W„ of de motie
De Voorzitter: De motie.
De heer Van Achterbergh: Dus u
brengt de motie in behandeling? Zoo ja dan
verzoek ik hoofdelijke stemming, omdat mij in
de vorige vergadering werd geweigerd, de
correspondentie over te leggen.
De heer Jorissen: Als voorsteller der
motie wil ik even zeggen, dat de Raad de
correspondentie kent omdat zij ter visie lag
en alle Raadsleden kennis er van hebben
genomen. De Raad behoeft toch niet aan
het publiek kennis te geven van die corres
pondentie. Ik meen, dat de heer Van
Achterbergh dit zal inzien.
De heer Van Achterbergh: Neen
waarlijk nietgeen qua'.jtie van.
De Voorzitter: Ik zal dan de motie
in stemming brengen. De heeren Wethou
ders zullen zich ongetwijfeld onthouden van
medestemmen.
De motie wordt aangenomen met 11 tegen
2 stemmen die van de heeren Leir.weber
en Van Achterbergh.
Om 2.56 komt aan de oiaie de agenda.
1. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot wijziging van de Verordening
tot regeling van den Burgerlijken Stand.
2. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot wijziging eer Begrooting, dienst
1912.
3. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot af- en overschrijving op de Be
grooting, dienst 1912.
4. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot wijziging der Begrooting, dienst
*9*3-
5. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot wijziging der Begrooting van de
Gasfabriek 1913.
Alle aangenomen z. d. of h. st.
