Den 15 Juli 1912 steunde onze Kamer
een verzocic van de schippers van gelijke
strekking, echter met het zelfde resultaat.
Naar aanleiding van de voortdurende
klachten, door den heer H. van Haselen
bijeengezameld en in onze vergadering van
8 Mei 1.1. ter sprake gebracht, besloot onze
Kamer zich nogmaals tot uwen Raad te
wenden, zijnde het thans tijdig genoeg om
de zaak op de Gemeente-begrooting te
brengen.
Zij spreekt daarbij het gevoelen uit, dat
het haar wil voorkomen, dat de Gemeente
Amersfoort, die aanzienlijke inkomsten trekt
uit de rivier de Eem als vaarwater, toch
ook wel iets voor dat vaarwater behoort te
doen.
Zij hoopt daarom, dat uw Raad het be
drijf te water nu eens flink ter hand zal
willen nemen.
Zij heeft de eer hierbij te voegen een af
schrift der klachten, voormeld.
Het adres is vergezeld van een uitge
breide Memorie van toelichting.
De Voorzitter deelt mee, dat. behalve
de gewone periodieken, zijn ingekomen
verslagen van dc Directie der Staats
mijnen in Limburg voor kennisgeving
een adres van de firma A. en I. Marcus,
te Zwolle, nopens de nieuwe tarieven voor I
goederenvervoer per spoor bij het des- I
betreffende punt der agenda te behandelen I
van den Minister van Landbouw, Nijver
der langen werkdag hebben. Anderen heb
ben elke minuut van het etmaal noodig om
iets in het laadje te krijgen. Sommigen vin
den het ook wel gezellig, hun zaak open te
houden en nog eens een praatje te kunnen
maken.
Winkelsluiting behoort m. i. geregeld bij
onderling overleg en niet door wet of ver
ordening'. We zijn hier in Holland en God
dank niet in Pruisen.
Ik meen, dat de winkelstand zichzelven te
gering acht. Hij richt vereenigingen op om
dien zoo noodzakelijken en onmisbaren stand
te verheffen, doch verzoekt te gelijk, onder
curateele te worden gesteld. Dit vind ik zeer
verkeerd.
De winkelstand is even hoog te achten
als elke andere door welke men op eerlijke
en fatsoenlijke wijze tracht aan den kost te
komen. De een wordt daartoe ambtenaar,
de ander winkelier. Het doel is gelijk; de
wegen zijn lang niet even gemakkelijk.
Niemand komt bij een winkelier of hij
gevoelt hem noodig te hebben en daarom
gaat het niet aan, hem te beschouwen als
een soort minderwaardige. De winkeliers
zeiven zijn oorzaak, dat zij, door gelukkig
hoogst enkelen, worden aangezien als min
derwaardig.
Het is intusschen beter, dat de regeling
der winkelsluiting vrijwillig geschiedt, gelijk
dan ook in sommige vakken reeds heeft
plaats gehad, dan dat winkelsluiting plaats
heid en Handel een nota betreffende handels- heeft bij wet of verordening, hetgeen is tegen
inlichtingen voor kennisgeving
van het Kon. meteorologisch instituut te
De Bilt een overzicht der ijswaarnemingen
in Noordzee en Zuiderzee en aan den mond
der groote rivieren als voren
het 9e jaarverslag van het Bureau voor
handelsinlichtingen als voren.
Deze stukken liggen voor belanghebben
den ter lezing aan het Secretariaat der
Kamer, Muurhuizen 13.
Aan de orde is het verzoek van het Ge
meentebestuur van Amersfoort om advies op
een adres van zi April van het plaatselijk
comité voor
vervroegde winkelsluiting
afdeeling van het Nationaal comité voor ver
vroegde winkelsluiting, gevestigd te Amster
dam en als rechtspersoon erkend bij Kon.
besluit van 5 April 1909.
Adressante verzoekt een verordening
te willen vaststellen tot sluiting der
winkels van des avonds 9 tot des ochtends
7 uur, met uitzondering van den Zaterdag
avond, de dagen voorafgaande aan algemeen
erkend Christelijke feestdagen en de week
voorafgaande aan den St.-Nicolaasdag.
Adressante houdt cr zich van overtuigd,
dat de meeste winkeliers ter plaatse een
zoodanige verordening zullen toejuichen,
aangezien een en ander i« gebleken bij een
door haar gehouden enquête in de voor
naamste winkelstraten dezer stad, waarbij
ongeveer 80 pCt. zich vóór verplichte sluiting
verklaarde, waarvan bewijzen voorhanden zijn.
De Voorzitter: Het stuk heeft gecir
culeerd bij de beeren en ik kan het dus in
discussie brengen.
De heer H. van Haselen: Is het be
kend of ook de verschillende vakken zijn
gehoord door de commissie In de toelich
ting wordt gezegd, dat 80 pCt. der winke
liers instemt met de sluiting. Dat komt me
heel aardig voor, doch ik meen ook, dat er
branches zijn voor wie vroeg sluiten heel
moeilijk is, bijvoorbeeld sigarenwinkels, ban
ketbakkerijen, enz.
Elders ontmoet deze niet-vrijwillige sluiting
veel bezwaren en ik vraag mij af of, evenals
In Dultschland, de sluiting moet worden ge
regeld van bovenaf.
Als inderdaad 80 pCt. der winkeliers be
reid is, te 9 uur te sluiten dan staat de
zaak er m. i. goed vóór, want de overige
20 pCt. zullen dan, althans voor het over-
gToote meerendeel, vanzelf volgen.
Ik voel er veel voor, dat de bedienden
zoowel als de patroons te 9 uur vrij zijnna
een veelal langen werkdag hebben zij dan
nog wat aan hun avond of zijn ze wat voor
hun gezin.
Dat het mogelijk is. vroeg te sluiten, mits
men branche-gewijze te werk gaat, wordt
bewezen door de boekhandelaren en eeni-
germatc de apothekers,
Regeling van bovenaf ligt m. i. niet in
onzen volksaard.
Dc heer Van Vollenhoven: Indien
werkelijk bo pCt. der winkeliers vóór 9 uurs
sluiting is, moest men daarmee maar aan
stonds beginnende overigen zullen dan
zeker volgen en het publiek is zeer zeker
op de hand van hen die vroeg sluiten.
Een wettelijke regeling zou ik echter niet
wenschen. Er wordt zóo veel wettelijk ge
regeld, dat men er zoetjes aan toe zou
komen, met ccn wetboek in den zak te moe
ten loopen.
De Voorzitter: Ee beweging is uit
gegaan van groote plaatsen, waar men
moeite kreeg met dc bedienden-organisaties,
die verzochten vróeger naar huis te gaan.
Men koos toen den gemakkeiijksten uitweg
door allen te dwingen, te 9 uur te sluiten.
Tal van kleine winkeliers kunnen echter niet
meedoen, al zouden ook zij graag eenmin-
onzen volksgeest.
Ikzelf ben groot gebracht in een winkel
en ik weet nog uit mijn jonge jaren, dat toen
bijna alle winkels 's Zondags open waren.
Thans is het open houden van een winkel,
behalve dan een sigarenwinkel of een banket
winkel, op Zondag hooge uitzondering.
Als 80 pCt. der winkeliers vroeg willen
sluiten, hebben ze weinig te vreezen van de
overige 20 pCt.
De heer Eysink: De heer Van Haselen
noemde zooeven als winkeliers, die solidair zich
toonden, de boekhandelaren en de apothekers.
Ik meen intusschen, dat men dezen niet op
éen lijn mag stellen met de overigenim
mers naar rato van het aantal inwoners zijn
dezen zeer weinig in aantal. Doch denk eens
aan het groot aantal kruideniers.
Indien dezen overeenkomen, vroeg te slui
ten en er komt een nieuwe bij, die langer
open houdt om er in te komen, is 't weer
mis.
De Voorzitter: Och, dat weet ik nog
niet zoo. De heer Eysink nam de kruide
niers tot voorbeeld. Welnu, vroeger waren
alle kruidenierswinkels iederen avond ge
opend tot half elf. Nu geen enkele meer.
Ik blijf bij mijn advies, dat het zaak is,
de hand zelf aan den ploeg te slaan, zelf te
beginnen met vroeg te sluiten. De enkele
spelbreker volgt dan wel vanzelf, daartoe
genoodzaakt door het publiek.
De heer Vollenhoven: Ik acht het
óok het best, een beroep te doen op het
publiek, dat zelfs zeer veel voelt voor het
beginsel van vroeg sluiten,
De Voorzitter: Als de 8 boekhande
laren vroeg kunnen sluiten, kunnen de 20
kruideniers dit óok wel doen.
De heer Eysink: Amsterdam, met zijn
winkelstraten, maakt een groot onderscheid
met Amersfoort
De heer Hamers: Het is zeer de vraag
of meD te Amsterdam zoo is ingenomen met
de verordening.
De Voorzitter: Maar keeren we het
nu eens om en denken we eens, dat de
Raad bij verordening bepaalt, dat de win
kels moeten geopend blijven tot half elf.
Welk een geweld zou men dan maken over
zulke vrijheidsberooving.
Als 80 pCt. vrijwillig sluit, kunnen we er
zeker van zijn, dat van de resteerende 20
pCt. nog velen zullen volgen en de dan over-
blijvenden niet veel nadeel zullen aanrichten.
Ik stel voor, het volgende advies te ver
zenden
De Kamer meent in hét midden te moe
ten brengen, dat zij, hoewel voorstandster
van vervroegde winkelsluiting en daarom
ten zeerste toejuichende, dat 80 pCt. der
winkeliers zich daar vóór verklaart, zich toch
niet kan vereenigen met een daartoe dwin
gende verordening, een zeer on-Neder-
landsche zaak.
Haars inziens heeft de meerderheid waarop
het comité zich beroept niet het recht om
aan de minderheid een dwang op te leggen,
waardoor deze zich grootelijks benadeelt
acht, daar toch de omstandigheden, waar
onder het bedrijf wordt uitgeoefend, bij
lange na niet voor allen gelijk zijn.
Wanneer nu omgekeerd eens door een
aantal neringdoenden werd gevraagd om een
verordening waarbij het aan alle winkelierc
werd verboden om bijvoorbeeld vroeger dan
's avonds to uur te sluiten, zou er dan niet
een storm opsteken over zulk een poging
om anderen te berooven van hun vrijheid
om te sluiten wanneer zij zulks goedvinden
Haars inziens heeft de winkelstand noodig
zelfrespect en initiatief en deze krijgt zij
niet door verordeningen, waarbij zij zelve
slechts een lijdelijke rol speelt.
Dat persoonlijk initiatief ook wel wat kan
doen, blijkt o. a. uit het volgendelange
jaren geleden waren de meeste winkels des
Zondags zoo niet den geheelen dag dan
toch een groot gedeelte van dien dag ge
opend, nog wel niettegenstaande de Zondags
wet reeds 50 jaar bestond. Thans zijn nage
noeg alle den geheelen Zondag gesloten.
Evenzoo is het sluitingsuur, vergeleken bij
dien tijd, ook veel vroeger. Alles zonder
dwang.
Daarom, laat die 80 pCt. het voorbeeld
geven en alle., om 9 uur v r ij w i 11 i g slui
ten de Kamer is er zeker van, dat er van
de overblijvende 20 pCt. nog velen zullen
volgen. De concurrentie van de dan slechts
enkele niet-sluitenden zal dan niet veel kwaad
doen.
De heer Van H a s e 1 e nIk zou voor
»groot nadeel* willen lezen nadeel.
De Voorzitter: Er staatgrootelijks
benadeeld achten.
De heer Eysink: Is U bekend of de
vraag door het comité is gedaan aan alle
winkeliers dan wel aan die in de voornaam
ste winkelstraten
De Voorzitter: Volgens het adres is
alleen een onderzoek ingesteld in de voor
naamste winkelstraten.
Ik zie niet in waarom men niet tot over
eenstemming zou kunnen komen. Velen slui
ten reeds om 9 uur en men is geweldig
boos als een enkele later open blijft.
De heer Hamers; De 9 uurs-sluiting
was reeds algemeen in het manufacturen vak
tot er een nieuwe concurrent kwam, die lan
ger open bleef en de overigen ook dwong,
weer later te sluiten.
Het advies wordt hierna goedgekeurd met
algemeene stemmen.
Aan de orde is de bespreking van het
nieuwe tarief voor de bestelgoederen.
De Voorzitter: Ik heb nog niet ver
nomen of de handel of de nijverheid er be
paald bezwaar van hebben ondervonden.
De Secretaris leest het adres van de
firma Marcus, waarin gewezen wordt op het
voorschrift, dat de naam wordt vermeld op
het adres, hetgeen oneerlijke concurrentie
bevordert en gevaar oplevert voor den han
del. Bij postpakketten moet óok de naam
vermeld, doch deze worden verzonden in een
gesloten postzak, waardoor het geheim is
gewaarborgd.
Een ander bezwaar var adressar.te is het
langs een omweg opdrijven van hat v t-
geld.
De Voorzitter: Daar komt nog bij,
dat vroeger in het couvert de factuur mocht
gesloten, terwijl thans alles per post moet
verzonden.
De heer Hamers: Het is wel geoor
loofd een enveloppe op het pak te binden,
mits de losse adreskaart óok maar wordt
gebruikt.
De Voorzitter: Bij Van Gend Loos
heeft men mij anders ingelicht. Ook in haar
circulaire staat, dat het verboden is, de fac
tuur bij te voegen.
De heer Van Vollenhoven: Als ik
goed ben ingelicht, is het al weer veranderd,
behoeft men geen volledig adres te schrij
ven en ook niet meer den naam van den
afzender te vermelden.
De heer Van Haselen: Het doet me
groot genoegen, het adres nog te kunnen
behandelen.
Mijn grootste bezwaar tegen den nieuwen,
plotselingen maatregel der spoorwegmaat
schappijen is het tarief. De kleinhandel komt
zoo doende telkens meer in verbazenden I
druk. Nog onlangs werd ingevoerd het
stationsgeld, dat óok niet te verhalen is op
do afnemers.
Ik stel voor, het adres te steunen en het
zoo spoedig mogelijk te beantwoorden.
De heer Hamers: In tegenstelling met
hetgeen de heer Van Vollenhoven mee
deelde, kan ik verzekeren, dat op ieder pakje
een volledig adres behoort. Nog heden is
mij dat gebleken.
Pas den 1 Juli is deze wijziging ingevoerd,
doch nu reeds hebben we er al heel wat
onaangenaams van ondervonden. Een adres
aan ieder collo geeft niet alleen zeer groo-
ten last, maar ook gevaar, dat een concur
rent ziet wie uw afnemers zijn.
En denk nu eens aan een handelsreiziger,
die met veel koffers reist en op eiken koffer
zijn adres moet bevestigen.
Bij zijn vertrek uit fabriek of zaak gaat
dat nog; doch hoe moet hij dit onderweg
doen
Bij geruchte heb ik vernomen, dat het
tarief nu weer naar beneden is afgerond.
Officieel weet ik het niet.
De Voorzitter: Heeft een der heeren
bezwaar, het adres te steunen
De heer Eysink: Ik ben er, gehoord
de vele bezwaren, zelfs sterk vóór.
Wordt met algemeene stemmen besloten,
het adres te steunen.
Daar bij de rondvraag niemand het woord
verlangde, werd de vergadering hierna om
9 uur omgezet in een comité-generaal.
De heer J. J. Thien is benoemd tot lid
van het Bestuur der Centrale vereeniging
voor openbare leeszalen.
Aan mejuffrouw R. Abrahams is, op haar
verzoek, met ingang van 1 September eervol
ontslag verleend als onderwijzeres aan den
cursus tot opleiding van onderwijzeressen aaii
Fröbel-scholen.
De heer Joh. Woudenberg, lid van de firma
Vetter Co., is benoemd tot lid van de jury
voor de afdeeling voedingsmiddelen, spiri
tualiën, likeuren en limonades ter tentoon
stelling te Gent.
Den heer J. P. Treub, thans cawüdaat in
de chemie aan de gemeentelijke universiteit-
van Amsterdam, is door de faculteit toege
kend een gouden medaille voor de beant
woording eener prijsvraag waarbij werd
gevraagd een breed quantitatief onderzoek
betreffende een binair stelsel, waarvan de
eene component behoort tot de zoogenaamd
vloeiend-kristallijne stoffen.
Na voortgezet eind-examen van het Gym
nasium hier is alsnog geslaagd voor A de
heer M. E. C. Kempen.
Aan het overgangs-examen naar het 2e
studiejaar der Kon. Militaire Academie heeft
o.a. voldaan de cadet der artillerie O. I.
leger J. Dekker; aan dat naar het 2e studie
jaar van den Hoofdcursus de sergeant H. A.
F. C. Entzinger.
De heer R. Koerselman is bevorderd tot
chef de bureau bij de wagen werkplaats der
H. IJ. S. M.
Bij de groote manoeuvres zal onder leiding
van luitenant J. C. Bolten, van het 16e regi
ment infanterie, een proef worden genomen
met twee Eysink-motorrij wielen waarop een
mitrailleur en twee, ingericht voor patronen-
vervoer.
Luitenant H. G. van E verdingen, van het
ie regiment huzaren, en luitenant R. van
Luttervelt, van het 2e regiment, worden na
ommekomst van hun detacheering bij de
Rijschool overgeplaatst onderscheidenlijk bij
het 2e regiment en het ie depot huzaren.
Binnenkort wordt de bevordering tot ie
luitenant verwacht van 2e luitenants der
infanterie, die nog geen vier jaar dien rang
bekleeden.
Het tuinfeest op »Soestdijk* wordt ió dezer
gegeven.
Eij gunstig weer morgenavond concert
van de stafmuziek der 5e brigade op het
terras van »Amicitia«.
Het zelfde programma als van het concert,
dat 29 Juni om het slechte weder moest uit
gesteld.
De »Eembode< meldt, dat de R. K. Meisjes
school aan de Muurhuizen, tegenover de
Nieuwstraat, in September in gebruik zal
worden genomen en dat de aanbesteding
voor den bouw det R. K. Jongensschool
aan den Ouden Soesterweg weldra zal plaats
hebben.
Bij het concours-hippique te Tiel behaalde
»Held«, van luitenant H. Mathon den 4den
en verwierven »Zulu«, >Perhapsc en ïBlack
Rip*, van luitenant C. H. Labouchère, den
5den, öden en ?den prijs in den wedstrijd
voor springpaarden.
Rij het concours te Nijmegen won »Golden
dreamvan kapitein J. H. van Reede, den
2den prijs in den wedstrijd schoonste rijpaard,
en verwierven het Rijkspaard >Spes«, gere
den door luitenant A. T. Colenbrander, den
isten, en »Zulu« en >Perhaps*, beide van
luitenant Labouchcre, den 2den en den 5den
prijs in het groot springconcours.
Dreadnought*, van luitenant Labouchère,
hielp den isten prijs winnen in de sauts-
couplés.
Hij verandert nu van eigenaarvolgens
de »N. Rott. Crt.c is hij verkocht aan de
heeren Philippot en Mathieu, te Brussel.
Ook »IIeld« zou zijn verkocht.
De Zondagmiddag achter »Rustoord< ge
houden voetbalwedstrijd tusschen het eerste
elftal van H. V. C. en een elftal der U. V. V,,
uit Utrecht, eindigde met een o10 over
winning voor de Utrechtsche eerste-klassers
met Jan Vos, die in de pauze een mooien
krans van H. V. C. mochten in ontvangst
nemen.
De rust ging in met o6.
Met dat al was het een goede propaganda-
wedstrijd die, ondanks het slechte weer, zeer
veel belangstelling had.
Chalumeau hygiénique. Toen we voor 't
eerst hoorden noemen, konden we 't ook
niet dadelijk thuis brengen en dachten we
aan een schalmei en zagen we 18e eeuwsche
herder-tafereeltjes, die we toch weer niet
konden vereenzelvigen met het keurig net
salonnetje van de firma J. G. de Jager Zn.
Doch het raadsel werd spoedig opgelost
de gewaande schalmei bleek een rietje, dat
wel wordt gebruikt bij het savoureeren van
limonades door hen, die heel veel tijd hebben.
De tegenwoordige eigenaar der lunchroom
heeft ze in zijn leertijd te Parijs zien bezi
gen en zich gehaast ze, netjes en stofvrij in
een vloeipapieren huisje verpakt, beschik
baar te stellen voor zijn vele afneemsters.
Het nieuwe week-programma van de bio
scoop »De Arend* begint ditmaal niet met
een natuuropname, doch met een heel aar
dige komische film »Een te kras middel*,
