Dinsdag 5 Augustus 1913. No. 8296. 62e Jaargang. Op reis. Uitgave van de Naamlooze Vennootschap „De Amersfoortsche Conrant, voorheen Firma A. H. van Cleeff". HOOFD-REDACTEUR F. J. FRSSSSZZS. AMERSFOORT. Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond. Abonnement per 3 maanden f 1. franco per post fi. 15. Advertentien 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieSle- en onteigening»- advertentiën per regel 15 cent Reclames 15 regels f 1.25. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent. Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht BUREAU: ZOHTEGIUCBT 9. Postbus 9. Telefoon 19 Aan onze abonné's die tijdelijk elders, binnen- dan wel buitenlands, vertoeven, wordt op aanvrage, en met duidelijke opgave van adres, de courant eiken ver schijndag tegen vergoeding van porto toegezonden. Ook niet-geabonueerden kunnen op de zelfde wijze de geregelde toezending van de „Amersfoortsche Courant" tijdens hun uitstedigheid zich verzekeren. TAYLOR. De naam Taylor is thans op de lippen, of althans in het hoofd, van vele fabrikanten. Het is de naam van een Amerikaansch ingenieur, die zich tot taak heeft gesteld, de nog altijd meest gebruikelijke arbeidskracht, namelijk de menschelijke, te volmaken. Zoo als andere ingenieurs er hun werk van maken om de machinale arbeidskracht steeds weer te verbeteren en aldus de productie over vloediger, het bedrijf rendabeler te maken, zoo is Taylor van oordeel, dat men tot dus ver nagenoeg geen aandacht heett geschon ken aan het vraagstuk der meest rationeele benutting van de menschelijke arbeidskracht en men juist langs dien weg in kolossale mate zonder uitbreiding, ja met sterke inkrimping van het aantal arbeidskrachten, de productie overvloediger en het bedrijf rendabeler kan maken. Hij heeft hierover een dik boek ge schreven, getiteld »De grondslagen van wetenschappelijke bedrijfsleiding*en hij heeft het niet gelaten bij de theoretische uiteenzetting zijner denkbeelden, doch ook practisch getoond, dat zijn opvattingen juist zijn, door in eenige bedrijven den arbeid nieuw te organiseeren. Hij heeft hiermede zulke verbluffende resultaten bereikt, dat zijn naam in een ommezien een wereldvermaard heid heeft verkregen en hij in het eene be drijf na het andere is geroepen om, na grondige studie van den daar verrichten arbeid, zijn voorschriften te geven omtrent de wijze waarop die arbeid voortaan ver richt moet worden. Zoo is het Taylor-systeem binnen weinig tijds reeds de aanduiding ge worden van een geftel nieuwe richting in de bedrijfsorganisatie, een richting die nog geenszins als een afgesloten geheel beschouwd kan worden, maar die toch in een snelle ontwikkeling leidt tot telkens nieuwe vond sten en resultaten. Het Taylor-systeem komt hierop neer. De ingenieur was vroeger als bedrijfschef werk zaam in een Amerikaansche onderneming en deed daar de ervaring op, dat de arbei ders leng niet produceeren hetgeen zij bij intensieve inspanning en juiste benutting hun ner krachten zouden kunnen produceeren. Hij merkte op, dat ieder arbeider onder zijn werk lang niet geregeld doorwerkt, maar telkens stopt om eens een overbodig praatje te maken of even uit te blazen ofnoodeloos heen en weer te loopen. Ook kwam hij tot de overtuiging, dat alle arbeiders veel te veel tijd besteden met zoogenaamd naden ken over den arbeid, dien zij te verrichten hebben, een tijd die zijn inziens voor de eigenlijke productie als verloren is te be schouwen. En eindelijk nam hij waar, dat alle arbeiders bij hun werk veel meer be wegingen maken dan voor het werk zelf strikt noodig zijn, dat zij dus eigenlijk een deel van hun arbeidskracht gebruiken niet om in de productie zelve nuttig effekt voort te brengen, maar louter als overbodig en dus schadelijk bijwerk. Van die overwegingen uitgaande, kwam Taylor tot het volgende resultaat. Voor een bepaald soort arbeid koos hij éen arbeider uit met niet overmatige, maar goed ontwik kelde lichaamskracht en met een goed stel hersens. Dien eenen arbeider instrueerde hij precies hoe hij zijn arbeid moest verrichten zonder ook maar éen seconde nutteloos be steden tijd te hebben. Wanneer die éene arbeider dan het door training tot een hooge mate van oefening in zijn arbeid had ge bracht, stelde hij hem als voorwerker aan het hoofd van een ploeg, met de opdracht om door de arbeiders van die ploeg den zelfden arbeid in juist het zelfde tempo met juist de zelfde bewegingen te doen verrich ten. Wie van de arbeiders van zoo'n ploeg dien aldus versnelden arbeid niet kon mee maken, werd uitgeschoten en vervangen, en aan ander, meer voor hem geschikt werk gezet. Als hij dat andere werk niet kon of niet wilde doen, werd hij ontslagen. Op de zelfde wijze organiseerde Taylor achtereenvolgens alle overige arbeidsver- richtingen in de zelfde fabriek en het resul taat was verrassend. Elk arbeider bleek in den zelfden tijd 2, 4, ja 6 maal meer arbeid te kunnen verrichten dan volgens de oude werkwijze en zoo kon de fabriek met veel minder arbeiders voor het zelfde werk toe, had, ook indien zij het loon per arbeider, als gedeeltelijke vergoeding voor de veel grootere inspanning, aanmerkelijk verhoogde, een veel mindere totale loonsom te betalen en was dus in den concurrentiestrijd even goed een stuk sterker dan haar mededing sters geworden, alsof zij een verbeterde machine had ingevoerd, die haar concurrenten nog misten. Inderdaad dringt de vergelijking met de machine zich op, omdat het in het oog valt, dat bij dit werksysteem de menschelijke arbeidskracht evenzoo aangevat en behan deld wordt als dé machinale, en het eigen lijke oogmerk is om, met behoud van den mensch als arbeider, dien mensch toch zoo veel mogelijk in zijn werken op een machine te doen gelijken, er den zelfden regelmatigen, onverpoosden gang aan te verzekeren, het denken over den arbeid uit te schakelen en te vervangei. door gedachtelooze training. Een enkel staaltje uit Taylor's boek om een indruk te geven van de wijze waarop zijn systeem werkt. Het geldt een bepaald soort mijnarbeid. Daarvoor stelde hij, na nauwgezette studie van alle benoodigde ver richtingen, de volgende voorschriften vast Begin van den arbeid 6 uur. Gereedschap halen 400 Meter ver, benoo- digd 5 minuten, aankomst 6.05 uur. Gereedschap in ontvangst nemen, 2 minuten weg, 6.07 uur. Naar de cokeshal, 600 Meter ver, 8 minu ten, aankomst 6.15. Laden van 21 wagens cokes, per wagen 3 minuteneen ledige wagen halen 1 minuut2 minuten pauze samen per wagen 6 min. Voor 21 wagens 21 maal 6 minuten, is 2 uur en 6 min. Einde van dit arbeidsdeel 8.21 uur. Terug naar de hal 8 min., wordt 8.29 gereedschap afleggen 1 minuut, wordt half negen. Van half negen tot 9 uur schafttijd. 9 uur: naar de mijnhal, benoodigd 4 minuten, wordt 9.04 uur. Laden van 21 wagens, enz. enz. Een ander voorbeeld betreft de wijze waarop het uitzoeken van onvoldoend afge werkte stalen kogels voor de assen van rijwielen werd versneld. Het is een werk, dat door meisjes geschiedt en Taylor geeft aldus aan hoe men het beter kan organi seeren Een letter wordt op eenigen afstand van de arbeidster zichtbaar opgesteld. Zoodra zij ziet welke letter het is, moet zij op een knop drukken en dan wijst een toestel aan hoe veel tijd zij heeft noodig gehad om de letter te herkennen. De arbeidsters die nu den minsten tijd noodig hebben om de letter te herkennen, zullen ook den minsten tijd noo dig hebben om de fouten aan de askogels te herkennen. De fabrikant moet dus door zijn sorteerdsters eerst een proef laten ma ken en dan hén aan het sorteeren zetten, die zoo goed als geen tijd noodig hebben om iets te ontdekken. In het boek wordt medegedeeld, dat door deze toepassing het eindresultaat was, dat 35 meisjes deden hetgeen vroeger 120 meisjes deden en het werk nog twee-derde maal zoo zuiver werd uitgevoerd als vroeger. Boven dien werd nog de tien-en-half urige arbeids dag teruggebracht tot acht-en-half uur en de Zaterdagmiddag vrijaf gegeven. Intusschen maakt Taylor een deel van zijn systeem van de noodzakelijkheid om de verkorting van den arbeidstijd en de ver hooging van het loon binnen zeer matige grenzen te houden. Hij geeft aan, dat de fabrikant aanvankelijk hierin iets verder kan gaan, omdat het vaak noodig blijkt, door zulke aantrekkingsmiddelen den tegenzin der arbeiders in de versnelde werkwijze te over winnen. Maar dan zal men later toch het loon weer moeten inkorten en den arbeidstijd weer moeten verlengen. Want Taylor's op vatting is, dat de arbeider van nature geneigd is tot lijntrekkerij en door een te korten arbeidsdag en een te hoog loon vadsig wordt en dat men die neigingen moet tegengaan om den, technisch gesproken, volmaakten arbeider van hem te maken, dien het Taylor- systeem van hem wil maken en om het doel van het systeem de uitbreiding der pro ductie per arbeider, de besparing van arbeids loon en de verhooging der bedrijfswinst ten volle te verwezenlijken. Natuurlijk moet de arbeider ook weer niet te lang werken en te weinig verdienen, meent onze ingenieur, want dan verliest hij de liefhebberij in zijn werk en wordt hij daardoor ook alweer min der waard voor de productie. Het komt er ook hier op aan, het preciese punt te vinden, waarop men den arbeider brengt tot de hoogste inspanning. De nieuwste toepassing van het Tyalor- systeem is een zeer eigenaardige. Zij be staat in de aanwending van de kinemato graaf in het industrieele bedrijf. Wanneer voor een bepaalde soort arbeid een bepaalde arbeider getraind is op zóo onovertroffen wijze, dat hij zijn werk inden minimalen tijd verricht die denkbaar is, wordt van zijn arbeidsverrichtingen een kinemato- grafisch beeld opgenomen. Deze film wordt dan gedurende den arbeid der overige arbei ders, wien zij tot voorbeeld heeft te dienen, in de werkplaats vertoond en de arbeiders hebben dan hun werk met precies de zelfde bewegingen en in precies het zelfde tempo te verrichten als de bioso ;ische model-arbei der, die hun voorbeeld is. Dit procédé heeft het groote voordeel, dat men de arbeiders van een zelfde werkplaats geleidelijk kan brengen tot versnelling van hun werk. Immers de film kan, naar belie ven, langzamer of sneller worden afgedraaid. Men vangt aan, haar in niet al te snel tempo te vertoonen, doch versnelt dat tempo onge merkt en de arbeiders zullen haast onge merkt leeren, hun werkwijze te versnellen tot zij het vereischte tempo hebben bereikt. Op die wijze is het gelukt een werk, dat vroeger 37 minuten vorderde, te volvoeren in 9 minuten. De loonsverhooging, die Taylor voor deze grootere productiviteit van den arbeider per man voorslaat, bedraagt onge veer 30 pCt, De vergrooting der bedrijfs winst is dus zeer aanmerkelijk. Wij zullen aan de beschrijving van dit nieuwe stelsel, dat een ongekend snellen zegetocht heeft gemaakt door tal van Ame rikaansche fabrieken men is in de Ver- eenigde Staten wel gewend aan snel wer ken weinig toevoegen. Slechts deze opmerking, dat er twee groote moeilijkheden zijn, die een eenigszins alge- meene toepassing van het Taylor-systeem in den weg staan. Vooreerstwaar zal men heen moeten met de talrijke arbeiders, die deze vermelde wijze van werken niet kunnen bereikenen ten andere met hen, die broodeloos zullen worden door het overbodig worden van veel arbeiders door de zoo belangrijke vergroo ting van het productievermogen per per soon. Staat niet te vreezen het kweeken van een schrikwekkend werkloozen-proletariaat, dat immers door de maatschappij moet wor den onderhouden indien dit niet meer ge beurt door de bedrijven. Op de tweede plaats schijnt er gevaar te dreigen voor hetgeen dr. A. Kuyper als Minister in de toelichting van zijn ontwerp- Arbeidswet noemde >het arbeidsvermogen der natie c. De geweldige intensifieering van den arbeid zal den arbeider zóo snel verslij ten, dat hij reeds op jeugdigen leeftijd wanneer zijn kinderen nog niet in staat zul len zijn, hun eigen brood (laat staan dat voor de ouders) te verdienen zijn gezin niet zal kunnen onderhouden. Daarmee zou de geheele bestaansmogelijkheid der nijver heid in gevaar kunnen komen. Intusschen, het systeem is nog te nieuw dan dat reeds een oordeel kan gevormd om trent zijn eindwerking. Zeker is het, dat het een ware omwente ling zal kunnen teweeg brengen in het indus trieele leven indien het zich zóo doorzet als het aanvankelijk, althans in de Vereenigde Staten, schijnt te zullen doen. De onverschilligen en de luien zullen er vooral van lusten. Aangiften bij den Burgerlijken Stand. Sedert de invoering hier te lande van den Burgerlijken stand, in 1811, werd huwelijks aangifte gedaan op Donderdag of Vrijdag. In gevolge de Wet van 20 Juni 1913 is gebroken met die voor velen lastige bepa ling. lastig vooral voor inwoners van buiten gemeenten, die niet zoo dicht bij het Raad huis plegen te wonen. De wijziging van het Burgerlijk Wetboek, welke gister in werking trad, brengt mee, dat niet meer Zondagochtends, doch reeds des Zaterdagsmiddags de voorgenomen huwelij ken door aanplakking worden bekend ge maakt, niet meer door enkele vermelding der namen, doch onder opgaaf van de namen en de voornamen zoowel van de aanstaande echtgenooten als van hun ouders. Voorts moeten nog worden vermeld de beroepen, den ouderdom en de woonplaatsen van al deze personen. Een en ander maakt, dat des Zaterdags een groote publicatielijst wordt aangeplakt, die niet in gereedheid kan wor den gebracht wanneer de Vrijdag als >aan- teekendagc blijft gehandhaafd. Als zoodanig zijn nu de Dinsdagen en de Woensdagen aangewezen, telkens des namid dags van balf 2 tot 3 uur. Eer we een maand verder zijn, is deze nieuwe regeling alweer oud en ingeburgerd. De eerste weken echter mag het trouwlustig publiek nog wel eens aan de veranderde dagen en uren worden herinnerd. Zooals ieder weet ieder Staatsburger kent immers de wetten des lands op zijn duimpje moet aangifte van geboorte ge schieden binnen drie dagen na de geboorte, Vandaar, dat vaders of anderen (doktoren en vroedvrouwen bijv.) die niet meer tot Maan dag met de aangifte kunnen wachten, ver plicht zijn 's Zondags op het uur van aangifte zich te spoeden naar den Burgerlijken Stand. Ieder die in dat geval verkeerde, kent het ongerief om juist in zulke dagen op Zon-of feestdagen genoodzaakt te worden tot een, soms verren, tijdroovenden tocht naar het Gemeentehuis. Dit zal niet meer noodig zijn. De Zondag en daarmede gelijkgestelde dagen worden niet meer medegerekend voor den termijn van drie dagen. Vallen binnen dezen termijn een Zondag, de Nieuwjaarsdag, de Christe lijke Tweede Paaseh- en Tweede Pinkster dagen, de beide Kerstdagen, de Hemelvaarts dag of de verjaardag des Konings, dan kan met de aangifte nog worden gewacht. Aangiften van overlijden worden niet aan een termijn gebondenalleen voor personen, die in een gesticht overlijden, bestaat de be- paling tot aangifte binnen 24 uren na het

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsche Courant | 1913 | | pagina 1