Zaterdag 13
September 1913.
No. 8312.
62e Jaargang.
kosteloos.
Stadsnieuws.
Uitgave van de Naamlooze Vennootschap „De Amersfoortsche Courant, voorheen Firma A. H. van Cleeff".
HOOFD-REDACTEUR
P. J. FRSDSRXZS.
AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond. Abonnement per 3 maanden 1.
franco per post ƒ1.15. Advertentien 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieële- en onteigenings-
advertentiën per regel 15 cent Reclames 1—5 regels ƒ1.25. Bewijsnummers naar buiten
worden in rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
BUREAU:
kortsgxlaost 9.
Postbus 9. Telefoon 19.
Wie zich met ingang van
1 October doet in
schrijven alsabonné,
ontvangt de tot dien
datum verschijnende
nummers
KENNISGEVINGEN.
OPROEPING VAN VERLOFGANGERS DER
MILITIE TE LAND VOOR HERHA-
LINGS-OEFENINGEN.
Burgemeester der Gemeente Amersfoort
roept in werkelijken dienst op den hierna ge
noemden verlofganger der millitie te land
ALTHOF, Willem
van de lichting 1910, behoorende tot het le Re
giment Vesting-artillerie, in de garnizoensplaats
Utrecht, van 13 October 1913 tot en met 8 No
vember 1913.
De verlofgangers, verblijf houdende in de plaats
van opkomst, moeten zich op den dag, voor de
opkomst bepaald, uiterlijk te S uur voormiddag
bij het korps aanmeldenzij, die verblijf hou
den binnen 20 K.M. van de plaats van opkomst,
uiterlijk te 10 uur voormiddag. De overige ver
lofgangers moeten zich bij hun korps aanmelden:
voor zooveel zij binnen het Rijk verblijf houden,
op het tijdstip waarop zij aanwezig kunnen zijn,
indien zij zich op den dag, voor de opkomst
bepaald, met het eerst vertrekkende middel van
versneld vervoer langs de op de vervoerbewijzen
aangegeven route naar de plaats van opkomst
begeven, of, indien bij gebruikmaking van een
later vertrekkend middel van versneld vervoer
langs die zelfde route zulks mogelijk is, uiterlijk
te 10 uur voormiddag; voor zooveel zij buiten
het Rijk verblyf houden, op den dag, voor de
opkomst bepaald, vóór 4 uur namiddag.
Zij, die wegens ziekte niet op den bepaalden
tijd in werkelijken dienst kunnen komen, moe
ten daags vóór den tijd der opkomst ter Ge
meente-secretarie overleggen eene verklaring van
een geneeskundige, waaruit van hunne ziekte
blijkt. Deze verklaring kan ongezegeld zijn. Na
hun herstel hebben zij zich onverwijld naar hun
korps te begeven.
Overigens wordt den verlofgangers uitdrukke
lijk bekend gemaakt, dat zij zich in geen geval
kunnen beroepen op het niet-ontvangen eener
bijzondere oproeping, maar dat deze kennisge
ving, welke uitsluitend dient als rechtsgeldig
bewijs dat de oproeping behoorlijk is geschied,
hen bij niel-verschijnen ter opkomst onder de
wapeuen in verzuim stelt.
Eindelijk wordt er op gewezen, dat de verlof
gangers die buiten de plaats van opkomst wonen,
op den laatsten werkdag vóór hun vertrek b'j
den Burgemeester voor den dag der reis en voor
dien van opkomst desgewenscht 25 ets. daggeld
kunnen ontvangen, terwijl dit anders bij het
korps wordt uitbetaald.
Amersfoort, 11 September 1913.
De Burgemeester voornoemd,
Van RANDWIJCK.
SCHOUW.
De Burgemeester van Amersfoort
brengt ter kennis van belanghebbenden, dat
Watergraaf en Heemraden van het Heemraad
schap de rivier De Eem, beken en aankleven
van dien voornemens zijn, op Maandag, Don
derdag en Zaterdag den 22, 25 en 27 Septem
ber 1913 eene schouw te houden over de beken
en waterleidingen.
Schouwplichtigen worden uitdrukkelijk aan
gemaand er voor te zorgen, dat zij alsdan vol
daan hebben aan hunne verplichtingen, in de
desbetreffende verordening geBteld.
Amersfoort, 11 September 1913.
De Burgemeester voornoemd,
Van RANDWIJCK.
De Oranjefeesten
v(5or 50 jaar.
Een vriendelijke lezer bracht ons gister
het Programma van den Optogt te Amers
foort, op Donderdag 26 November 1863, des
Morgens ten 11 ure en des Avonds te 7 ure*,
een nietig stukje papier van 11 bij 17 c.M.,
door hem, die destijds een zeer werkzaam
aandeel nam aan de feesten, met groote zorg
bewaard.
De optocht, voorstellende het vertrek der
Franschen en de inkomst der Kozakken, be
stond uit de volgende 15 nummers:
Militaire wacht te paard.
Fransche tamboers.
Bevelhebbers der Franschen.
Regement Franschen.
Bagagewagen der Franschen.
De Fransche vlag.
Het Stedelijk wapen.
Muzijk der Schutterij.
Nationale en Oranje Vlaggen en Banieren.
Stedelijke Maagd op een Triomfwagen,
bespannen met vier schimmels.
Hoofdman der Kozakken.
Muzijk der Kozakken.
Ongeregelde troep der Kozakken.
Ziekenwagen, beladen met zieke en ge
blesseerde Kozakken en Franschen.
Militaire wacht te paard.
De stoetc werd samengesteld buiten de
Kamppoort en trok 's middags door de
Kampstraat en de I.angestraat naar het huis
van Burgemeester Wijers (thans het bioscoop
theater) en vervolgens over de Varkenmarkt
en de Utrechtschestraat door de Watersteeg
(Lange Bergstraat) naar de Arnhemschepoort
over den Zuidsingel naar de Kamperbinnen
poort, de Langestraat, Krankeledenstraat,
Breestraat, Ketelaarsbrug, Nieuweweg, Ha
vik, Lavendelstraat, Zevenhuizen, Lange
straat, Zuidsingel, Varkenmarkt en Lange
straat tof buiten de Kamppoorten 's avonds
van de Kamppoort door Kampstraat, Lange
straat, Varkenmarkt, Utrechtschepoort, Wa
tersteeg, Slijkstraat (Arnhemschestraat), Var
kenmarkt en Zevenhuizen naar den Hof,
waar een uur werd gebivouacceerd en o.a.
een (te voren ge-1 cht en toebereid) schaap
werd 'genuttigd, door Zevenhuizen, Lange
straat en Kampstraat tot buiten de Kamp
poort.
Betrekkelijk veel van de hoofdpersonen
leven nog, hetzij hier, hetzij elders, zelfs in
Noord-Amerika, en weten nog heel goed zich
te herinneren hoe mooi het was, hoeveel pret
zij hebben gehad en hoe met betrekkelijk
geringe kosten »wij jongelui van toen
hadden niet zooveel zakgeld als onze zoons
thans», merkte onze zegsman op zij in
enkele dagen het feestprogramma ineenzetten.
De groote eerepoort, aan het einde der
Kampstraat, een pronkstuk dat indertijd om
strijd werd geroemd, is met de lansen der
Kozakken een prooi der vlammen geworden
bij den brand van het Waaggebouw.
We hebben er de Amersfoortsche Cou
rant* van 1863 eens op nageslagen en daarin
o.a. gevonden, dat de eigenlijke feesten plaats
hadden op 17 November en toen ook wer
den ingezet door dank- en bidstonden en
indrukwekkende predikatiën. Voor het Raad
huis schitterde een sierlijke gaz-illuminatie.
In Amicitia had een groot vauxhall, concert
en bal plaats. Op den Hof was van Gemeente
wege een fraaije muzijktempel opgerigt.
Overal trof men versieringen en ontelbare
ee: ebogen aan. Het Oranje bovenklonk
honderdduizendvoudig (het staat er zóo) door
alle stadswijken en op aller gelaat, de spiegel
der ziel, lag de daauw van vergenoeging,
vrolijkheid en Oranjeliefde verspreid.
Ook toen werden de schoolkinderen ont
haald en ook toen werd geïllumineerd, vooral
op de Langestraat, van Nieuwstraat tot Kam
perbinnenpoort, en op de Kampstraat. Het Ha
vik, alwaar de heerlijke verligting in kleuren
eene betoverende weerkaatsing in het water te
weeg bragt, spande ook toen de kroon. De
ingezetenen buiten de Koppelpoort werden
ook toen teleurgesteld. Zij wilden een schip
met volle zeilen op de rivier de Eem fraai
doen illumineeren, doch wegens den wind
beantwoordde deze verligting ook toen niet
aan de verwagting.
In weerwil der menschenmassa, ook van
elders gekomen, die de stad doorkruiste, had
den geene ongevallen plaats.
Men feestte door tot 19 November. Drie
dagen dus.
Visch als volksvoedsel.
De Visscherij Crt.c vraagt nog eens weer
de aandacht voor de uitnemendheid van visch
als gezond, smakelijk en goedkoop volks
voedsel, als hoedanig visch in ons land veel
weinig beschouwd wordt.
De gemiddelde vischprijzen, over een gansch
jaar genomen, waren per pondvan pieter
man en poon 2.85 ct., kleine schelvisch 4.9
ct. (IJslandsche 2.5 ct.), kabeljouw 5.8 ct.
(IJslandsche 1.9 ct.). kleine schol 3.5., versche
haring 6 ct., spiering 4 ct., enz. Toebereide
visch (gerookte haring en spiering) is ver
houdingsgewijze nog goedkooper.
Door verschillende Gemeenten werd de
verkoop van visch meer of minder krachtig
ter hand genomen, o.a. door Breda en Veen-
dam.
Amsterdam benoemde een commissie tot
onderzoek van het marktwezen en verleende
voor dat onderzoek een crediet van f 3000.
De aandacht op het artikel visch is dus
wel meer gevestigd. Echter nog lang niet
voldoende.
Kom eens in het buitenland. Onze vis^h
wordt daar verkocht goedkooper dan hier.
Op de spijskaart van elk eenigzins belang
rijk restaurant prijken 4, 5 vischsoorten op
zijn minst. En niet zooals bij ons uitsluitend
zalm en tong en heilbot, maar ook de goed-
koope, smakelijke visschen, makreel, wijting,
spiering, enz. In het buitenland wordt visch
gegeten, weet men die toe te bereiden; in
ons land nog altijd niet.
Dat moet veranderen het is een lands
belang. De visch is een uitstekend, licht ver
teerbaar, smakelijk, varieerend bereidbaar,
gemakkelijk verkrijgbaar en goedkoop voed
sel.
Het buitenland profiteert ervan, Nederland
nietniet de Hollansche consument, niet' de
Hollandsche handelaar, niet de Hollandsche
visscher.
Hoe die verandering te verkrijgen De
beste weg lijkt ons de gemeentelijke visch-
verkoop, zooals in Duitschland, en daar naast
door vereenigingen. Arbeidersvereenigingen
zouden een weldaad aan hun leden bewijzen
door den verkoop ter hand te nemen. Zij
zouden dan hun leden zooveel voordeel be
zorgen, dat alleen daarom reeds het lidmaat
schap loonend zou zijn. Dan zou het Rijk
voor zich voordeelig en tevens algemeen
nuttige hulp kunnen verleener.. Waarom niet
eens in de week visch aan de militairen ge
geven, gelijk bijvoorbeeld in BelgiëOnze
visch is beter en lager in prijs.
Boschbeseherming.
Vanwege de Directie van den Landbouw
is verschenen het ontwerp eener Boschwet
met memorie van toelichting en verdere bij
lagen.
De Directeur-generaal van den Landbouw
leidt deze Boschwet aldus in
In de laatste jaren is, inzonderheid door
het heerschen van de nonvlinderplaag in
sommige streken van ons land, meer en meer
de behoefte gebleken aan wettelijke regelen
nopens boschbescherming, gelijk die bijna
overal elders worden aangetroffen. Uit dien
hoofde stelde de Minister van Landbouw,
Nijverheid en Handel, ten einde hem voor
stellen voor zoodanige regeling te doen, een
commissie in, bestaande uit de heeren prof.
dr. J. Ritzema Bos, hoofd van den phytopa-
thologischen dienst, Voorzitter; mr. dr. H.
W. C. Bordewijk, commies bij de Directie
van den Landbouw, Secretaris; E. D. van
Dissel, Inspecteur der Staatsbosschen en ont
ginningen J. H. Jager Gerlings, houtvester
bij het StaatsboschbeheerJ. P. van Lonk
huizen, Directeur van deNederlandsche Heide
maatschappij L. E. J. F. Mollerus, raad-ad
viseur bij de Directie van den Landbouw
en A. A. Nengerman, oud-directeur van de
Nederlandsche Heidemaatschappij. Deze com
missie diende bij schrijven van 15 April 1913
een ontwerp van wet in met bijbehoorende
stukken, welke thans aan de belangstellen
den in den Nederlandschen boschbouw ter
kennisneming en overweging worden aange
boden.
Het ontwerp is gratis verkrijgbaar bij de
Directie van den Landbouw, te 's-Gravenhage.
De najaarsvergadering van het Bestuur
der classis Amerfoort van de Ned. Hervormde
kerk zal worden gehouden op 24 Septem
ber in de consistorie der St. Joris-kerk.
In de Luthersche kerk zal morgen dr. H.
J. Toxopeus den doop bedienen.
Deze week worden de catechisatiën her
vat.
De Burgemeester heeft aan den Commis
saris van politie verzocht, zijn dank over te
brengen aan het politie-personeel voor de
goede diensten en het tactvol optreden ge
durende de beide feestdagen.
Burgemeester en Wethouders schreven
aan den Raad
ij adres van 21 Juli 1913 is door J. H.
van Schuppen, aannemer van het boren der
bronnen ten behoeve van de waterleiding,
aan uwe vergadering verzocht, »een uit uw
midden deskundige commissie te willen be
noemen, ten einde het al of niet accoord
zijn van zijne rekening te doen onderzoeken*.
Dit adres, dat in uwe zitting van 29 Juli
j.l. inkwam, werd naar ons college gezonden,
met verzoek »den Raad de noodige inlich
tingen te verschaffen, opdat de Raad dan
nader kan beoordeelen of hij een commissie
wenscht te benoemen*.
Gevolg gevende aan die uitnoodiging,
hebben wij de eer U het volgende mede te
deelen.
Bij proces-verbaal van 22 Augustus 1912
werd door Burgemeester en Wethouders
aanbesteed het maken der bronnen ten
dienste van de Gemeente-waterleiding. Vol
gens art. 11 van het bestek was het den
aannemer vergund, bij de inzending van zijn
aanbieding een gewijzigde contructie voor
te stellen.
De inschrijver J. H. van Schuppen maakte
van deze bepaling gebruik en bood twee
inschrijvingen aan; éen volgens de construc
tie, in het bestek omschreven, en éen daar
van afwijkende.
Bij proces-verbaal van 29 Augustus d.a.v.
werd het werk aan Van Schuppen gegund,
overeenkomstig zijn tweede inschrijving, dus
volgens een constructie, afwijkende van die,
welke was voorgeschreven.
De aannemingssom was f8255.
Volgens het bestek moesten hiervoor wor
den geboord 11 bronnen op afstanden van
100 en 112 M. tot een grootste diepte van
70 M. beneden A. P. Het werk moest wor
den opgeleverd drie maanden na den datum
waarop met de uitvoering is aangevangen.
Volgens de memorie van toelichting, die
Van Schuppen bij zijn inschrijving heeft ge
voegd, zal bij een mindere diepte dan 70 M.
voor eiken Meter f 6.75 worden afgetrokken
en voor elke Meter filter f7.
De betaling zou geschieden30 pCt. als
de helft van het werk gereed zou zijn, 50
pCt. bij geheele oplevering, terwijl 20 pCt.
gedurende 12 maanden voor onderhoud zou
blijven staan.
De kwestie, die nu met den aannemer is
ontstaan over de afrekening, vloeit voort uit
het verschillende standpunt, dat door beide
partijen wordt ingenomen ten opzichte van
de vraagheeft de uitvoering der werkzaam
heden plaats gehad onder de werking van
de besteksbepalingen, dan wel heeft deze in
hoofdzaak plaats gehad buiten het bestek
om en krachtens een anoere overeenkomst
Wat is het geval geweest.