Stadsnieuws.
Kerst-varia.
Hoelang viert men het Kerstfeest?
Zij, die meenen, dat de eerste Christenen
reeds het Kerstfeest vierden, zijn verkeerd
ingelicht. Wel heeft men altijd den 25-sten
December als den geboortendag van Jezus
beschouwd, maar men kwam eerst vrij laat
op het denkbeeld, op dezen dag feest te
vieren.
Zooals men weet, hadden de eerste Christe
nen allerlei andere feestdagen, die thans nog
alleen in kerkelijke kalenders voortleven
het Epiphaniën-feest, het feest van de Ver
schijning van Christus, ook wel als het feest
van Christus' doop gevierdvoorts het feest,
waarop de bruiloft van Cana, waarop Chris
tus zijn eerste wonder deed, wordt herdacht.
Van het geboortefeest is echter eerst om
streeks het midden der vierde eeuw sprake.
Dit nieuwe feest schijnt het eerst in Duitsch-
land te zijn gevierd. Langzaam breidde het
zich uit, en omstreeks 430 werd het door
de geheele Christenheid herdacht, de andere
feesten langzaam verdringend.
De oorsprong wan den Kerstboom.
De Kerstboom is een overblijfsel van de
feesten der heidenen, die op bepaalde feest
dagen een naaldboom in het bosch versier
den. Zij trokken dan naar den boom en
hieven hun zangen aan. Allerlei religieuse
ceremoniën werden om den boom uitgevoerd.
Eindelijk werd hij in brand gestoken.
Reeds vóór de middeleeuwen deed de
Kerstboom zijn intrede. Het eerst versierde
men eveneens een naaldboom in de vrije
natuur, die men in Zuid-Duitschland reeds
spoedig begon te verlichten. Omstreeks 1300
is ook in ons land reeds sprake van den
Kerstboom.
Toen het gezinsleven zich meer begon te
ontwikkelen, kwam de Kerstboom in de huis
kamer te staan. Hij werd met kaarsen ver
licht, en met alle mogelijke ingrediënten
versierd. De kunstsneeuw dateert reeds "uit
1780; het eerst werd deze geproduceerd
door Hugo Wolff, te Neurenberg. De speciale
kaarsjes voor den Kerstboom zijn ook al in
de achttiende eeuw in den handel gebracht.
Tegen het roode Kerstlicht.
De étalages der meeste winkels worden
thans verlicht door een rood schijnsel. Om
het gas of om de gloeilampjes worden roode
kappen, meest uit papier vervaardigd, ge
hangen, die het licht sterk temperen en
bovendien van kleur doen veranderen. Te
Londen en te Berlijn is die roodelicht-manie
nog veel erger. Ook in particuliere woningen
wordt het licht gefilterd door roode glazen.
Oogartsen waarschuwen tegen die zoo snel
populair geworden roode methode. Het roode
licht is niet geschikt om in te lezen, maar
beslist nadeelig is het. wanneer men den
eenen hoek van kamer of winkel rood ver
licht, terwijl men den anderen, omdat het
anders te donker zou worden, door het witte
licht laat beschijnen.
Men zal er weliswaar niet blind door wor
den, maar vooral menschen met zwakke oogen
kunnen er de schadelijke gevolgen van onder
vinden. Daarom is de raad der oogartsen
weg met de roode kap.
Het weer op de Kerstdagen.
Het aantal koude Kerstdagen was in ons
land niet bijzonder groot. Meest heerscht er
dooi, en vorst van beteekenis omstreeks
Kersttijd is werkelijk een zeldzaamheid. Wij
hebben hier meer Kerstdagen met regen
dan met sneeuw de verhouding is ongeveer
drie tot twee.
Gewoonlijk valt echter in de week na
Kerstfeest een daling van temperatuur waar
te nemen. De grootste koude valt, zooals men
weet, hier te lande in den regel tusschen 6
en 23 Januari.
De Kerstboom als brandstichter.
Ieder jaar wordt in de groote Waalsche kerk
te Amsterdam op plechtige wijze het Kerst
feest gevierd door de «Deutsche Verein* en
de «Deutsche Seemannsmission». Midden in
de kerk staat een groote spar, waarin hon
derdtallen kaarsen branden. Wanneer men
voor het eerst deze viering van het Kerst
feest bijwoont, doet het eenigszins vreemd
aan, wanneer men onder den boom eenige
brandweermannen ziet staan, in vol ornaat,
die, terwijl de voorganger zijn gebed uit
spreekt of terwijl de bazuinen het «Stille
Nacht* doen hooren, langzaam heen en weef
loopen, den boom geen oogenblik uit het ge
zicht verliezende. De Amsterdarnsche brand
weer is uitstekend georganiseerd, de com
mandant doet al het mogelijke om branden
zooveel mogelijk te voorkomen.
In de meeste andere plaatsen van Neder
land is de brandweer niet zóo streng. In het
buitenland echter durft de brandweer-directie
nog heel iets anders voorschrijven. Zoo is
het in verschillende plaatsen van Amerika
verboden, een Kerstboom aai. te steken, tenzij
men hierbij de zooveel minder gevaarlijke
electriciteit te hulp roept. Men vindt deze
regeling overdreven Toch nietImmers
van 1880 tot 1900 trad de oudtrwetsche
Kerstboom met zijn straiendc kaarsjes niet
minder dan 6800 maal als brandstichter op:
niet eens alle Staten van de Noord-Ameri-
kaansche Republiek zijn hierbij meegerekend.
In Duitschland, waar haast ieder gezin op
den heiligen avond zijn Kerstboom ontsteekt,
heeft hij ook herhaaldelijk brand gesticht, en
toen bleek, dat het «gevaar* bij hoog-ver-
zekerden het grootst was, is de «Polizei*
zich in vele Duitsche Gemeenten eveneens
met de kwestie gaan bezighouden.
Een Kerstboom-verbod bestaat daar echter
nog niet.
KENNISGEVING.
Burgemeester en Wethouders van Amers
foort
brengen ter algemeene kennis, dat de
Raad dezer Gemeente in zijne openbare ver
gadering van den 19 December 1913 heeft
besloten
1. de aan te leggen straat, ten Oosten
van de Pieter Bothstraat te geven den naam
van BERNULFUSSTRAAT;
2. den naam der Pieter Bothstraat te
veranderen in WILLEM van MECIIELEN-
STRAAT;
3. de straat in het verlengde van de
Paulus Buyslaan aan den Utrechtschen weg
te geven den naam PIETER BOTH
STRAAT.
Amersfoort, 20 December 1913.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester,
Van RANDWIJCK.
De Secretaris,
A. R. VEENSTRA.
In de Doopsgezinde kerk Hoopt Eersten
Kerstdag voor te gaan ds. E. M. ten Cate.
De Kerstfeestviering in de Luthersche
kerk zal aanstaanden Vrijdag plaats hebben.
Het zoogenaamde Gasthuiskerkje, voor de
meubileering waarvan in éen week tijds
ruim t 1000 werd bijeengebracht door leden
der Ned. Hervomde kerk, hoopt men met
Paschen weder in gebruik te nemen.
De Minister van Waterstaat heeft het ge
bruik van loodwit bij Rijks-werken geheel
verboden.
Ook hier zullen de klokken van het carillon
van den Lieve Vrouwe-toren morgenavond
het Kerstfeest inluiden.
Slechts met een enkel woord hebben we
gewag kunnen maken van de verslagen der
Raads-afdeelingenin welke de bedrijfsbe-
grootingen werden behandeld.
Ofskhoon die begrootingen zelve inmid
dels werden vastgesteld in de jongste Raads
vergadering heeft het daarover gesprokene
zoowel als de Memorie van antwoord van
Burgemeester en Wethouders nog zijn volle
waarde,
te meer omdat dit jaar voor den w
eersten keer die begrootingen den Raad overweging, daarvan twee posten te maken.
j__ ï- .1. 7 iu:: ju:i
verkoop aan behoeftigen voor verminderden
prijs kan, ook volgens dit lid, wel eens een
proef worden genomen.
Bij art. 1 der lasten, Gaskolen, ad f 128 400,
vroeg een lid, of de levering daarvan
wordt aanbesteed, waarop een ander
lid mededeelde, dat onderhandelingen wor
den gevoerd om door verschillende gas
fabrieken voor gemeenschappelijke rekening
kolen aan te koopen.
Bij art. 6, Loonen der werklieden, ad
f 33 000, drong een lid er op aan, dat de
Commissie voor de loonregeling spoedig haar
werk zal verrichten, waarop een ander
l i d zeide, dat dit wel Februari zal worden,
doch aan de regeling dan terugwerkende
kracht kan worden verleend.
Bij art. 8, Machinekamerbehoeftcn, ad
f800, maakte een lid de opmerking, dat
dit bedrag zeer hoog is en verzocht daarop
te willen letten.
Bij art. 9, Onderhoud stoomketels, machi
nes en toestellen, ad f 2000, gaf een lid
in overweging, nog eens te onderzoeken, of
de aanschaffing van een toestel voor zwavel
zuur ammoniakzout niet voor aanbesteding
vatbaar isspreker gaf te kennen, dat die
toestellen nog wel op meer fabrieken ver
krijgbaar zijn dan alleen bij de firma
Wispelwey Co.
Bij art. 16, Onderhoud buizennet ad f500,
gaf een lid in overweging, het leggen
van buizen aan te besteden of in eigen be
heer uit te voeren.
Een lid der ie afdeeling gaf er zijn
vreugde over te kennen dat de exploitatie
der Gemeente-waterleiding, in ontvangst en
uitgaaf f29 600, met een geraamd tekort yan
f 3300, zoo reusachtig meevalt.
Bij art. 1, Wateropbrengst, ad f 25 000,
vroeg een lid het tarief voor closets wat
lager te stellen, hetgeen in het belang der
gezondheid is. Dit lid drong ook aan op een
betere regeling voor enkele burgers, die het
water voor hun bedrijf gebruiken, omdat uit
verschillende voorbeelden blijkt, dat voor der
gelijke menschen soms het tarief zeer onbil
lijk werkt. Het zelfde lid gaf in overweging,
ook na 1 April 1914 gratis aan te sluiten
aan de waterleiding en dezen termijn te ver
lengen.
Bij art. 5, Onderhoud buizennet, ad f 200,
vestigde een lid er de aandacht op, dat als
op enkele punten der Gemeente de hoofd
huis springt een groot gedeelte van de stad
zonder water zal zijn, en gaf in overweging
afstopkranen te plaatsen en over het ge
deelte van het pompstation tot de Flierbeek-
straat een reserveleiding te maken, daar, als
in die buis een lek springt, de geheele stad
zonder water zal zijn. Het zelfde lid gaf in
overweging, in te voeren een soort afsiuit-
kranen, welke geopend kunnen worden zon
der dat het noodig is, grond te verplaatsen.
Bij art. 9, Drijf- en smeerolie en machine
kamer-behoeften, ad f 2400, gaf een 1 i d in
werden aangeboden
Een lid der ie afdeeling gaf te kennen,
dat hij de exploitatie-begrooting van de gas
fabriek, in ontvangst en uitgaaf f 296 700
met een geraamde winst van f 55 000,
niet var. zoo groot belang acht, doch dat
zij aan de leden van den Raad wel eens
een goed overzicht geeft over de te ver
wachten ontvangsten en uitgaven.
Een ander lid gaf in tegenstelling met
het vorige lid te kennen, dat hij juist deze
begrooting van groot nut acht, omdat men
daardoor in de gelegenheid komt, allerlei
punten eens nader onder oogen te zien en
B. en W. op desbetreffende vragen direct
antwoord zullen kunnen geven.
Spreker gaf in overweging, de salarissen va:,
den ie en den 2e klerk te verbeteren, daar
de werkzaamheden zeer zijn toegenomen en
niet gelijk staan met het Secretarie-per
soneel.
Een lid sprak zijn genoegen er over
t, dat uit de begrooting voor de water
leiding blijkt, dat voor 1914 slecht verwacht
wordt een tekort van ongeveer f3000, ter
wijl bij den opzet gerekend was, dat eerst
in 1917 de exploitatie zonder verlies zou ge
schieden dit zal nu misschien het volgende
jaar al zoo zijn.
Bij art. 1, Lichtgas aan particulieren, ad
f108000, drong een lid er opaan.dat
B. en W. een advies zullen geven op een
adres van 125 ingezetenen om aansluiting
aan de gasleiding voor hnn woningen in den
Bisschopsweg deze aansluiting acht spreker
van groot belang en door het niet geven
van de gevraagde aansluiting heeft de Ge
meente reeds duizenden guldens schade.
Bij art. 6, Cokesrekening, ad f 64 200,
maakte een 1 i d dc opmerking, dat aan de
fabriek een reusachtige hoeveelheid cokes
aanwezig is. Spreker zou de cokesprijzen
wat lager gesteld willen zien en dringt er
op aan dat voor behoeftigen een regeling
wordt getroffen, dat zij voor verminderden
prijs bij een Jialf mud tegelijk 2 maal per
weck cokes kunnen afhalen.
In antwoord hierop deelde een lid mede,
dat dc groote hoeveelheid thans aanwezig
is, omdat het niet koud is en veel reeds is
verkocht, dat nog niet is weggehaald. Ver
lagen gaat nu niet met het oog op hen, die
reeds gekocht hebbenmet het oog op den
Z. i. behoort smeerolie bij de machinekamer-
behoeften.
De Voorzitter der 2e afdeeling deelde
mede, dat de begrootingen zijn gebaseerd op
den toestand, zooals die heden nog geldende
is, daar met de onlangs vastgestelde bedrijfs-
verordening hieromtrent nog geen rekening
is gehouden.
Voor algemeene beschouwingen wenschte
niemand het woord.
Baten. E e n 1 i d vroeg of er wel op
gelet wordt, dat niet te veel materieel ren
teloos ligt. Hij heeft voornamelijk het oog
op de hoeveelheid cokes. Is die niet te groot,
of kan die hoeveelheid werkelijk noodig zijn
ingeval de strenge koude invalt?
Lasten. Een lid vroeg, of bij de be
grooting der «loonen aan werklieden* is
vooruitgeloopen op de resultaten van het
onderzoek der benoemde commissie voor de
loon-enquête.
Een ander lid vroeg waarom niet wordt
afgeschreven wegens waardevermindering van
het ameublement.
Ook in de 2e afdeeling was men algemeen
van oordeel, dat de begrooting der waterlei
ding zeer is meegevallen.
Een lid sprak de veronderstelling uit,
dat over twee jaren de Gemeente-waterleiding
zelf al haar uitgaven zal kunnen bekostigen
en weldra daarna winst zal voortbrengen.
Een ander lid had met genoegen ge
constateerd, dat de praatjes omtrent slecht
water ongegrond zijn gebleken.
Een lid sprak de hoop uit, dat overtollig
water voor verfrissching en reiniging der
straten zal worden benut, daar dc toestand
van sommige straten en wegen treurig is;
waarbij meerdere leden zich aansluiten.
Baten. Een lid vroeg, hoe men aan
de raming van f25 000 voor «Water* is
gekomen.
Lasten. -- E e n 1 i d stelde de vraag, of
men gehouden is aan den post van fioo
voor wateronderzoek.
Het antwoord van Burgemeester en Wet
houders luidt:
Gasfabriek. Omtrent het karakter en
de beteekenis van een begrooting voor be
drijven hebben wij bij de behandeling van
de bedrijfs-verordening ons standpunt mede
gedeeld, zoodat dit bekend mag worden ver
ondersteld.
Salarissen. Het korte tijdsbestek, dat
is verloopcn tusschen de wijziging van dc
bedrijfs-verordening en de indiening der be-
hrooting was onvoldoende om de noodige
regelingen te treffen daartoo behoort ook
een herziening van enkele traktementen.
Voorstellen daaromtrent kunnen spoedig wor
den toegemoet gezien.
Levering van gas aan particulieren.
De questie van gaslevering aan bewoners
van den Bisschopsweg houdt verband met
de uitvoering van het Raadsbesluit van 30
Juni 1913, en heeft onze aandacht.
Cokes-voorraad. Het is ons bekend,
in de Commissie van bijstand van gedachte
is gewisseld over de vraag, of de voorraad
cokes niet moet worden opgeruimd. De com
missie was van oordeel, dat bij het intreden
van voorst zal blijken, dat de voorraad spoe
dig zal zijn opgeruimd en dat daarom thans
geen maatregelen behoeven te worden ge
nomen.
Met dit standpunt kan ons college zich ver-
eenigen.
De meermalen besproken vraag, of het
doenlijk is, cokes tegen verminderden prijs
aan behoeftigen te leveren, zal door ons bij
de commissie aanhangig worden gemaakt,
zoodat wij daarop later hopen terug te komen.
Looncommissie. Aan de leden der
Commissie zijn reeds verschillende gegevens
ter bestudeering toegezonden.
De gcwcnschte spoed zal hier zooveel
doenlijk worden betracht.
De loonen zijn in de begrooting uitgetrok
ken naar dc bestaande regelingen.
Afschrijving wegens waardevermin
dering. Hoewel het aanbeveling zal verdienen,
dat over eenigen tijd, na uitbreiding van het
kantoor-ameublement, wordt afgeschreven
wegens waardevermindering van het ameuble
ment, wordt deze afschrijving over 1914 niet
wenschelijk geacht 111 verband met het be
drag, waarvoor dat ameublement op de balans
voorkomt (f 500).
Opmerkingen. De verschillende ge
maakte opmerkingen omtrent het aanbeste
den van leveringen, enz. zullen nader door
ons college worden overwogen.
Waterleiding. De geraamde op
brengst is berekend naar het aantal aange
slotenen, vermeerderd met het aantal, dat
redelijkerwijze nog mag worden verwacht.
Tarief. De gemaakte opmerkingen be
treffende de werking van het tariel zullen
nauwgezet worden overwogen, om daarna
na te gaan, welke voorstellen dienen te
worden gedaan.
Buizennet. Onderzocht zal worden, of
het noodig is. wijziging te brengen in het
bnizonnet en het maken van aansluitingen.
Straat besproeiing. Maatregelen zijn
reeds getroffen, die de Directie van dc Rei
niging in staat zullen stellen, de straten af
te spoelen.
Onderzoek w a t e r. Hot geregeld on
derzoeken van het water zal worden opge
dragen aan den Directeur van den keurings
dienst. Het bedrijf dient dc kosten hiervan
te dragen.
Dr. J. II. Moll, sedert 2 Juni iSSh rector
van het Gymnasium hier, wicn, op zijn ver
zoek, met ingang van 1 Januari eervol ont
slag werd verleend uit dat ambt, heeft 11a
de leeraarsvergadering, Vrijdagavond ge
houden, afscheid genomen van dc leeraren
aan die inrichting.
Dr. Ph. H. Peyrot, die hem zal opvolgen,
sprak hem als conrector toe en schetste de
uitmuntende verstandhouding welke steeds
tusschen rectoren leeraren hestond. Als aan
denken bood hij dr. Moll een aquarel aan
den heer Van Wcezel Errens, een ge
zicht op den Wcstsingcl en de Muurhuizen
uit dc rectorskamcr.
Zaterdag nam dr. Moll afscheid van de
leerlingen. Mejuffrouw Van Dam van Isselt,
leerlinge der 6c klasse, was hun tolk en bood
hem als blijvende herinnering een empire-
pendule aan.
De heer J. J. Onnekes, tijdelijk onderwij
zer aan do school Koningsstraat, is benoemd
tot onderwijzer te Viancn.
De heer F. Boerwinkel is geslaagd voor
het toelatings-examen voor den cursus voor
opleiding tot hulp-keurmeester van vee en
vleesch.
Van de 58 candidaten voor de 5 cursussen
werden er 40 toegelaten.
De Minister van Oorlog heeft benoemd
tot Directeur van het remontowezeri en tot
Voorzitter van de remonte-commissie der
bereden artillerie den majoor S. C. Gooszcn,
van den staf der artillerie, thans plaatsver
vangend Directeur en lid en plaatsvervan
gend Voorzittertot plaatsvervangend Direc
teur cn tot lid cn plaatsvervangend Voor
zitter, den kapitein II. I). R. Verspijck, van
het 2de regiment veld-artillorie.
Met ingang van 1 Januari 1911 worden
ingetrokken alle voorschriften betreffende dc
vrijstelling van Pcrsoncclc belasting van wo
ningen voor militairen beneden den rang
van officier cn is bepaald, dat, te beginnen
met de aanslagsregeling voor 1914, alle mili
tairen beneden den rang van officier, die ten
behoeve van een eigen huishouding een per
ceel in gebruik hel
soneele betasting
Deze bepali„|
danig perceel t«h
ner kazerne behoor 5
geval nel pcrcce]
Amict,a. haarde,
vri, talrijk en zc*
dikmjistreer g0Kl
- Voorzitter,-' Si
wekte m rijn ln,'ei J
strijden tegen dc
Dc eerste K,^
avond plaats hobfa
de leerlingen der
kinderkens tot Mjj
Kleber, van 5
zullen worden 0i»a
beteekenis van he K
uiteengezet.
De Zondagsscho
ling van het Ned.?
Kerstfeest Tweede
Henny Porten?
gaafde Kino-konin,
doen genieten van
Kerstdag zal zij h;
in de bioscoop
band met dc feest<
een heel mooi
hoofdnummer is
miné*.
In den hoogzom js
éen blocmcnwaran
den predikant -
kcr voor haar
haar naam roeper
vriend uit haar scl
Allerlei jougdlieri
haald, vooral als z
waar beiden als
wonder, dat hij
ook zij erkent, i
gedacht
Als zij hem ui
vader thuis cn
ervaring, zegt ha da
partij is voor het roi
j De moeder va: ui
ianncn. Tijdens 1 vei
I logceren, dat he tdo
streekjes in haar 1 en
toch veel beter aa lat
predikantsdochter,
Deze moet aan m
haar vader overha cn
haar ontrouw is g dc
is het gevolg.
Op den dag v iet
zich naar de k en
huwelijksplech'igb
zij ccn gil en
dc armen van
d
>el
en
F
uh
Het Patin'.j<
ter aan dc Lange
zien dc begrafeni
meester van Xt
neming van de
seritz door don
bezoek van l'rcsi
Een pracht t
natuuropname va
de engte van Si
hoogc rotswand»
Een zeer fraï
Zij speelt in Al
een millionair, 1
boy's cn geeft I
als woeste l.audsd
hoofdpersonen,
rijkaard en dc
baars vaders, gei
zelf munt uit doe
ten en houterige
lui verrast bijct
man hem dc W
weigert hij omdat
schiet, dat zijn
last. I Iet heet,
ccn jong otlicier
de jongeman volt
niet zijn vader,
man, die opeens i
brengt, is dc ach'
Doch eer dit W
krijgen, trekt Wil
leeft hij onder
volop genieten vl
stukjes.
De Vitagrapb'*
een alleraardig"
:1
ic.trii
zoo mooi lachcnc
van dikken «f9
stukje vol gMPPff
Ook Cunegjpjjjj
als mode-dantej
afgaat cn lie#
rok kent. Jl
«Een mode
minder den li
Het is thans
Beekman hier J'
ona)
f
belangen van
hetbnaa
