Donderdag 12 pfjff Maart 1914.
R@NA CACAO
aiBBBIBBBBI
Van Houten s
<£)x zmw
No. 8388. mJÊZA 63e Jaargang.
ia
Uitgave van de Naamlooze Vennootschap „De Amersfoortsche Conrant, voorheen Firma A. H. van CleefT".
HOOFD-REDACTEURVerschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond. Abonnement per 3 maanden fx.— BUREAU-
franco per post f\. 15. Advertentien 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bij regel-
P «7 FREDERTR S abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieële- en onteigenings- TrnBirvr<eAr<er'r a
advertentiön per regel 15 cent Reclames 15 regels ƒ1.25. Bewijsnummers naar buiten ttWttiAUHAwai
AMERSFOORT worden in rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentien van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht. Postbus 9. Telefoon 19
KENNISGEVING.
DRANKWET.
Burgemeester en Wethouders van Amersfoort
maken belanghebbenden opmerkznam op het
bepaalde in art. 27 der Drankwet, luidende
„Van verbouwing of herbouw van eene loka
liteit, waarvoor eene vergunning is verleend,
wordt uiterlijk eene maand vóór het einde van
hot vergunningsjaar, waarin de verbouwing of
herbouw is aangevangen, onder overlegging van
het plan, kennis gegeven san Burgemeester en
Wethouders of voor zooveel betreft een loge
ment, waariD de verkoop alleen geschiedt aan
logeergasten of de lokaliteit van een sociëteit,
aan Gedeputeerde Staten".
Voorts vestigen zij de aandacht van belang
hebbenden er op, dat, wanneer niet aan ge
meld voorschrift wordt voldaan, de vergunning
moet worden ingetrokken.
Amersfoort, 9 Maart 1914.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester,
Van RANDWIJCK.
De Secretaris,
A. R. VEENSTRA.
De eierveiling.
Laat mij u nu eens vertellen hoe wy te
Roermond zijn gevaren. In 1904 was de
eicrhandel in Limburg geheel in handen van
Duitsche opkoopers en toen de markt sterk
daalde, lieten zij de boeren eenvoudig met
hun eieren zitten. De boertjes te Neer, een
plaatsje van 1,500 inwoners, raadpleegden
den dorpsschoolmeester en vroegen dezen of
de eieren niet, evenals hun boter, konden
worden verkocht in een mijn. Meester spande
er zich voor en 14 Augustus 1904 werd een
vergadering gehouden te Roermond, welke
tot gevolg had, dat de eieren daar, evenals
de boter, met ingang van 15 October in
openbare veiling werden verkocht.
Al aanstonds werd dit toegejuicht door
de Duitschers, die door deze veiling in een
goed gelegen centrum, doch lang niet zoo
bij uitstek gunstig gelegen centrum als
Amersfoort, de zekerheid hadden, dat zij
goede waar konden koopen, zdoveel als zij
maar noodig hadden.
Van 15 October tot 31 December 1904
werden aangevoerd 25 085 eieren. Sedert
steeg de aanvoer en nam de prijs toe en
werden geveild in
>905
«35 075 eier f
32 234.05 gem. f3.86
6
2 017 025 -
80 277.60
-3-98
7
3 858 497
157 040.00
-4.07
8
6807417 -
277 676.18
- 4.08
9
.9396180 -
405 720.02
-4-32
1910
13568800 -
579 219-35
-4-27
11
15 522 986 -
700 154.89
-4-5'
12
19016796 -
872 I83-43
•4-58
'3 23 «47 3°0 -
128608.46
"4-73
We begonnen 15 October 1904 met te
veilen den aanvoer uit drie plaatsen en deden
dat ook op drie plaatsen te Roermond
onze botermijn, waar een veilingstoestel was
en waar het personeel van de botermijn al
len arbeid ook voor de eierveiling verrichtte,
een lokaal waar de eieren werden opgesta
peld en in een lokaal voor de verpakking.
Sedert 1909 is alles ondergebracht in éen
groot gebouw, dat in 1913 alweer vergroot
is moeten worden.
Dat een veiling den prijs der waar beter
maakt, blijkt uit de cijfers. Hoe grooter de
aanvoer is, des te beter zijn de prijzen, want
dan juist komen de groote kooplui.
En niet alleen de verkooper, de landbou
wer in hoofdzaak, wordt er beter van, maar
óok de handelaar. Bij ons koopt een man,
die drie jaar geleden nog op een klein ka
mertje woonde, thans per jaar voor f 150000
eieren en hij is een man met een rug ge
worden, dank zij de veiling, die hem de
zekerheid geeft, dat hij degelijke en versche
waar krijgt ten gevolge van de zeer scherpe
controle, die aan de veiling wordt uitge
oefend.
Maar zal de handel hier, te Amersfoort,
wel naar de veiling komen, wordt allicht
gevraagd. Ik verzeker u, dat hij komt en
dat hij gaarne komt, want, wil hij zijn klan
ten behouden dan moet hij puike waar kun
nen leveren en de garantie daarvoor heeft
hij alleen door de scherpe controle, welke op
de eieren wordt toegepast aan een veiling.
En zullen de landbouwers-kippenhouders
wel aanvoeren, wordt allicht gevraagd. Ik
verzeker u, dat de handelaren, die thans
hier en te Barneveld koopen, bij schaarschte
op de veiling te Roermond koopen. Wordt
te Amersfoort een veiling ingesteld dan ont-
loopen zij de hooge transportkosten. En als
de landbouwers hun eigenbelang inzien en
luisteren naar hetgeen het Bestuur van de
V P. N. voor hen onderzocht en voorbe
reidde, als zij hand in hand gaan en met
het Bestuur zich schrap zetten tegen moge
lijke tegenwerking van de tusschenpersonen;
een tegenwerking, die slechts van korten
duur is en waarmede het afdeelingsbestuur
rekening heeft gehouden.
Te Roermond hebben we zelfs een tegen-
veiling gehad van de opkoopers; doch die
heeft het slechts drie maanden uitgehouden
omdat onze Limburgsche boertjes hun eigen
belang inzagen en hun eigen mijn steunden.
Doen de boeren rond Amersfoort dit óok
dan sta ik er u voor in, dat de veiling ook
hier slaagt, dat zij weldra zal zijn een vaste
en rijke bron van inkomsten voor A mersfoort
en omgeving, en dat gij allen de oprichters,
die geheel belangloos zóo veel werk voor u
deden, ten hoogste dankbaar zult zijn.
Zóo ongeveer sprak de heer J. M.
Breukers, Voorzitter van de Roer-
mondsche eiermijn der V. P. N., in de Maan
dagavond gehouden Buitengewone alge-
meene vergadering der onderafdeeling Amers
foort en omstreken van de V. P. N„ van
welke we in het vorige nummer een kort
verslag gaven, en met die woorden heeft hij
wel ieder, behalve dan een drietal stijfhoof-
digen uit eigenbelang en een stuk of wat
ultra-voorzichtigen, ten volle overtuigd van
het nut en het zeer groote belang ook voor
deze streek van een eierveiling.
Eer Maandagavond definitief kon worden
besloten tot het oprichten eener V. P. N.-
eierveiling ook hier ter stede is heel wat
arbeids verricht. Besprekingen werden ge
voerd en conferentiën gehouden met tal van
autoriteiten, ook buitenlandsche, en zoo kon
ten slotte, na samensprekingen in omliggende
Gemeenten en tal van andere voorbereidende
maatregelen, op 16 Februari hier een ver
gadering worden belegd met landbouwers-
kippenhouders, Een zeer omstandig verslag
van die vergadering is in een groot aantal
exemplaren toegezonden aan de leden der
in die bijeenkomst tot stand gekomen vei-
lings-commissie, waardoor in de dorpen zelve
door eiken belanghebbende in alle kalmte
kon worden gelezen waarom een veiling de
huicKg.* wijze van verkoop van het product
moet vervangen. Op 2 Maart werd weder
een vergadering gehouden met de aanvoer
ders, op 6 Maart met de groothandelaren
en zoo kon ten slotte de vergadering op 9
dezer welvoorbereid plaats vinden
Zij werd bijgewoond door de heeren mr.
J. C. graaf Van Randwijck, Burgemeester
van Amersfoort; A. M. Tromp van Holst,
Beschermheer der ouderafdeelingjhr. A.
W. den Beer Poortugael en C. A. J. J. van
der Linden, leden van het provinciaal af
deelingsbestuur J. Langerhoff, veilingmees
ter van de V. P. N. te AmsterdamJ. M.
Breukers, Voorzitter der V. P. N.-eiermijn te
RoermondK. Wiersma, Rijks-tuinbouw-
leeraar voor het Westland en de man voor
het veilingwezen in die streek, te 's-Graven-
hageen, ondanks het hoogst ongunstige
weder door 79 belangstellenden, het onder-
afdeelingsbestuur en zijn ambtenaren niet
meegerekend.
Ter wille van de buitenmenschen was de
vergadering geconvoceerd tegen half zeven,
doch eerst om zeven uur kon de heer L.
J. Kr ook, Voorzitter der onderafdeeling,
het welkomstwoord uitspreken.
Namens het Bestuur werd hierna
uiteengezet waarom dit er toe besloot, te
trachten verbetering tc krijgen in de wijze
van verkoop der eieren een besluit, niet te
wijten aan toeval, of aan een in de laatste
paar weken opgekomen plan, doch een nood
zakelijkheid en de vrucht der organisatie ge
durende tal van jaren.
In die jaren is heel wat gebeurd, waaraan
vroeger niet werd gedacht. Door de V.P.N.
is de kippenhouder gaan inzien de noodzaak
van een goed broed-ei, van zorgvuldig op
fokken, juiste voeding, voorkoming en be
strijding van hoenderziekten maar ook heeft
hij geleerd, dat er meer geld dient gemaakt
voor het product van die veel betere doch
ook duurdere verpleging.
Juist van onderop, juist van de landbou
wers, zoowel in den omtrek van Amersfoort
als van dien van Barneveld, zeiven is het
verzoek gekomen om nu óok verbetering te
brengen in de wijze van verkoop, zóo, dat
voor het ei de juiste waarde zou worden be
taald.
Een nauwkeurig onderzoek heeft uitge
wezen, dat de huidige wijze van verkoop
niet goed isde onderafdeeling heeft een
andere verkoopwijze beproefd, doch deze is
eveneens gebleken, niet goed te zijn.
Het verzamelen der eieren op de markt
hier, van dezen een partijtje en van genen
een partijtje, werkt zeer ongunstig op den
juisten prijshet spreekt vanzelf, dat de op
koopers er rekening mee houden, dat zij
kosten hebben voor het brengen der eieren
naar hun kelders, die f 25 en f 30 aan huur
doen. Ook kan het uiterlijk van het product
lijden door slecht weer, hetgeen alweer den
prijs drukt. Te Barneveld, waar men thans
een overdekte eiermarkt heeft, behoeft de
opkooper geen sleeploon te berekenen, heeft
hij een droge pakruimte en kan hij dus
betere prijzen uitbetalen.
Doch al hadden we hier het prachtigste
marktgebouw, ook dan nog zou de wijze
van verkoop niet de juiste zijn. De wijze van
verkoop, die hier wordt gevolgd, is ver juderd
en de prijzen die daardoor worden gemaakt,
hangen te veel af van de meerdere of
mindere handigheid van den kooper of den
verkooperlaten we in 't midden wie het
handigst is.
De beste wijze van verkoopen, is de open
bare verkooping, de veiling. Wie zijn vee,
1 zijn hofstede, zijn meubelen wil verkoopen,
doet die in de veiling. Hij maakt dan den
besten prijs.
Amsterdam, Roermond, Den Briel en tal
van andere plaatsen hebben bewezen, dat
een eierveiling even goed mogelijk is als de
reeds meer bekende groentenveilingen.
Eigen verzending, zelf koopmannetje spe
len, kan óok, gelijk te Leeuwarden wordt
bewezen, waar men zelfs een waggonlading
per week van ons wil aannemen als de eieren,
onverhoopt en ongedacht, hier eens geen
koopers zouden vinden; doch de commissie
meent, dat het veel beter is, saam te gaan
met den handel dan zelf te gaan handeldrij
ven. Samenwerken met den handel is een
veel meer natuurlijke weg. De gezamenlijke
handelaren hebben meer en betere kanalen
dan onze éene veilingmeester.
Oók zijn er enkele verkeerde gewoonten
ingeslopen in den eierhandel, tengevolge
waarvan sommige handelaren hier en te
Barneveld 10 en 11 cent kunnen betalen,
ofschoon de markt te Londen slechts 6 en 7
cent is. De eerlijke handel nu wil, dat aan
c':e misbruiken paal en perk wordt gesteld
en zulks in samenwerking met de V. P. N.,
welke een controle invoert, die leidt tot
Rijks-controle, door welke het Hollandsche
ei in aller vertrouwen zal worden hersteld,
evenals dit plaats had met de Hollandsche
boter, die door de Rijks-controle haar wereld
naam heeft herwonnen.
De veiling nu is de eerste stap naar die
controle. Eerst moet de wijze van verkoop
worden verbeterd.
De veiling is trouwens, voor den handel
zoowel als voor den verkooper, de meest
eerlijke weg. Op de markt is het een loven
en bieden en daardoor een reusachtig tijd
verlies voor den verkooper, die geheel af
hangt van den meer of minder goeden luim
van den handelaar, die met zijn collega's kan
afspreken: we betalen vandaag dien prijs.
In het veilingsgebouw is er geen tijdverlies
voor den verkooper en maakt de veilings-
klok het onmogelijk, dat de koopers den
prijs vooraf afspreken.
De veiling heeft natuurlijk óok bezwaren,
namelijk de onkosten voor personeel, ruimte,
pak-materiaal, enz. Doch geleerd door de
ervaringen elders is ook hierin voorzien.
Rekenen we de kosten op 2 pCt. dan mo
gen die natuurlijk niet drukken op de aan
voerders in den eersten tijd. Daarom zal de
onderafdeeling die kosten dragen en zij kan
dit door de uitstekende organisatie der hoofd-
vereeniging, die haar veilingmeester wil af
staan. Zij zelve geeft het personeel van den
voederaankoop; ruimte is er overvloedig,
óok door het huren van den ruimen kelder
onder de Muziekschool en van het flinke
pakhuis aan de Vijverstraateen schouw-
machine is eralles is er.
En indien allen naar de veiling aanvoe
ren, zijn, evenals te Roermond, de kosten
geheel gedekt.
Hoe zullen we ons nu verbinden? Dat
woord wordt in deze omgeving niet gaarne
gehoord. Oók moeten we geen coöperatie
stichten, opdat de aanvoerders ook geen