Zaterdag 28
Maart 1914.
No. 8395.
63e Jaargang.
B IJ B L A D.
4MERCFQ0HTSCHE
Uitgave van de Naamlooze Vennootschap „De Amersfoortsche Courant, voorheen Firma A. H. van Cleeff".
HOOFDREDACTEUR
F. J. FREDEEZKS.
AMERSFOORT.
Verschijnt DinsdagDonderdag- en Zaterdagavond. Abonnement per 3 maanden f 1.—
franco per post f 1.15. Advertentién 16 regels 60 cent; elke regel meer io cent. Bijregel
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieële- en onteigening*-
advertentiën per regel 15 cent Reclames 1—5 regels ƒ1.25. Bewijsnummers naar buiten
worden In rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentién van buiten de stad worden de Incasseerkosten in rekening gebracht.
BUREAU:
ZORTSGRACHT 9.
Postbus 9.
Telefoon 19.
Bij dit nummer behoort een
KENNISGEVING EN.
De Burgemeester van Amersfoort,
gezien artikel 41 der Gemeentewet,
brengt ter kennis van de ingezetenen, dat de
Baad dezer Gemeente zal vergaderen op Dins
dag den 31 Maart aanstaande, des avonds ten
8 ure.
Amersfoort, 28 Maart 1914.
De Burgemeester voornoemd,
Van BANDWIJCK.
kleine jongens vloog als een pijl uit den
boog de torendeur in en ging met alle macht
aan het klokketouw hangen en trekken.
Maar wat zij ook deden, het hielp niet. In
de klokken boven in den hoogen toren kwam
geen beweging.
De meester stond er rustig bij te kijken,
met de armen over elkaar,
hand uit.
SCHIETOEFENINGEN TOT VERHOOGING
VAN 's LANDS WEERKRACHT.
Ten einde de weerbaarheid van het Nederland-
sche volk zooveel mogelijk te verhoogen, opdat
het in tijden van gevaar in staat zal kannen zijn,
den vaderlandschen bodem niet goed gevolg ie
verdedigen, is het in hooge mate wenschelijk,
dat alle mannelijke ingezetenen vhn 16 tol 4U-
jarigen leeftijd zich behoorlijk en geregeld oefe
nen in het schieten.
Bovendien geven de schietoefeningen het groote
voordeel, dat zij de Bpierkracht verhoogen, het
oog verscherpen, de zenuwen stulen en een aan
gename bezigheid vormen.
Het Rijk tracht de deelneming aan deze oefe
ningen te bevorderen door het kosteloos
beschikbaar stellen vnn schietbanen, geweren,
patronen en goede onderwijzers.
Deelnemers aan de schietoefeningen genieten
het onderricht dus geheel kosteloos.
Nadere inlichtingen tot deelneming.
Aan de schietoefeningen kunnen deelnemen:
1. Miliciens en landweerplichtigen met groot
verlof;
2. Kaderreservisten met onbepaald verlof
3. De overige mannelijke ingezetenen van
1G tot 40-jarigen leeftyd.
De oefeningen worden gehouden van 15 Mei
tot omstreeks 15 November, ten minste éénmaal
per week, bij voorkeur op Zaterdag en desge-
wenscht op Zondag.
De uren worden zoodanig gesteld, dat voor
zooveel mogelijk een ieder daaraan kan deel
nemen, waarbij met de wenschen der deelnemers
rekeniDg gehouden zal worden.
De deelnemers zullen, wanneer zij zich op de
vastgestelde uren op de banen aanmelden, zon
der lang verwijl gelegenheid vinden tot schieten.
Om de oefeningen te doen plaats hebben,
moeten zich ten minste tien deelnemers hebben
aangemeld.
Aan hen, die zonder kennisgeving of zonder
bepaalde redenen meer dan driemaal achtereen
zijn weggebleven, of die zich misdragen, kan
het verdere deelnemen aan de oefeningen wor
den ontzegd.
Wanneer éen uur na het tjjdstip, voor den
aanvang van de oefening vastgesteld, nog geen
deelnemer aanwezig is, gaat de oefening op dien
dug niet door.
Aan eiken schutter wordt een schietboekje
uitgereikt, waarin de gednne schoten worden
aangeteekend en dat in diens bezit blijft.
Aan een schutter, die met ijverde oefeningen
heeft bijgewoond, kan een getuigschrift worden
ufgegeven.
Aan het einde van het oefeningsjaar zal een
schietwedstrijd worden gehouden door hen, die
aan drie vierden van het aantal gehouden oefe
ningen hebhen deelgenomen, waarbij van Rijks
wege prijzen worden uitgeloofd.
De aanmelding tot deelneming aan bovenbe
doelde oefeningen behoort te geschieden:
1. In garnizoensplaatsen by den commnndee-
rend-oilicier der Infanterie ter plaatseindien
geen Infanterie ter plaatse aanwezig is, bij den
commandeerend-officier der Vesting-artillerie en
eindelijk bij den commandeerend-oflicier der
Cavalerie ter plaatse.
2. In de overige plaatsen bij den Burgemeester
der Gemeente.
's Gravenhage, 26 Maart 191-1.
De Generaal-Mnjoor, Inspecteur
der infanterie.
pensioen te verdeelen in twee categoriefin
politieke slimmelingen (de Unie-Liberalen)
en naieve optimisten (de leden van den bond).
In de eerste jaren van het Bondsbestaar»
waren er inderdaad naieve optimisten, want
toen beschouwde men het pensionneeren van
alle 65-jarigen als een kleinigheid en men
stak 'geen j stond er van te kijken, dat niet éen Kamer-
j lid zijn medewerking wilde verleenen. Sedert
gingen onze eigen menschen naar Denemar-
j ken, Engeland en Duitschland en zij brach-
ten rapporten uit, die in de Tweede
Kamer bij de behandeling van het ontwerp-
I Talma eenvoudig zijn geplunderd.
In den beginne was de voornaamste arbeid
I van den Bond het bewerken van de publie-
1 ke opinieeen zaak van zeer groote
j beteekenis. Immers door de publieke opi-
j nie komen tot stand de sociale wetten.
Eerst als het beginsel voldoende door
gedrongen en de moreelen verplichting er
j van voldoende bekend is. belichaamt een
J Minister het in eeen wetsontwerp. Minister
I Cort van der Linden heeft nog kort gele
den nadrukkelijk verklaard, dat er is een
Spurgeon werd daarover vertoornd en riep,
naderbij komend: »Maar, meester, ziet u
dan niet, dat die kleine kinderen dat werk
niet kunnen doen Waarom doet u dat zelf
niet
De onderwijzer keerde zich om naar den
onbekende, en zeide: Mijnheer! dit is de
grootste belooning voor mijn jongens als zij
goed oppassen, mogen zij de klokken luiden*.
Meteen moedigt hij met een paar woorden
de jongens aan. Die trekken nu nog harder
en harder en jawel, na veel worstelen,
daar beginnen de klokken te luiden, eerst
langzaam, eenige slagen, maar hoe langer
zoo krachtiger, totdat het een vroolijke
muziek is.
Nu keert de meester zich nog eens om i volkswil, een publieke meening, sterker dan
naar den driftigen mijnheer en zegt: »Ziet j heel het parlementarisme.
u wel, dat het kan, als men naar volhoudt
Dit moeten mijn kinderen maar vroeg leeren,
dat, als zij maar blijven trekken aan het
klokketouw, de klokken wel degelijk be
ginnen te luiden
Spurgeon reikte den braven onderwijzer
de hand en zeide: »lk dank u voor die les*.
Uit «Hoenderloo*.
Staatspensioen.
Volhouden.
De beroemde Engelsche prediker Spurgeon
kwam op een van zijn talrijke reizen in een
klein dorp in Schotland. Juist ging de school
uit, die vlak bij de kerk stond. Een tiental
Voorspellen, is toch een gevaarlijk werk.
Bij Hullebroeck is onze voorspelling uitge
komen, verre overtroffen nogbij de 4e
sociale lezing is ze deerlijk mislukt. We
dachten stellig, dat de groote zaal in «Ami-
citia* stamp en stampvol zou zijn, waar een
zóo uitermate bevoegde als ds. Van Kreve
len zou spreken over een onderwerp van
zóo actueel belang, dat we nog aanriedden
een plaats te bespreken. En ziet, van de
dubbeltjesplaatsen was er niet éen genomen
en Bestuur en verslaggevers niet meege
rekend waren er Donderdagavond t8
menschen in de zaal.
Dr. Toxopeus, die om 8.15 de bijeen
komst opende, kon zich dan ook niet weer
houden te zeggen, dat de strijder voor een
zóo groot beginsel, die van zóo verre kwam,
een grootere schare had verwacht en sprak
de hoop uit, dat zijn ijver en zijn vuur er
niet minder om zouden zijn en dat zijn woord
ook hier vruchten zou dragen.
Ds. D. A. van Krevelen, uitDeinum,
Voorzitter van den Bond voor Staatspen-
sionneering, zeide hierna te hebben gelezen,
dat men te Amersfoort nog weinig afwist
van Staatspensionneering en er toe geneigd
te zijn, uit de geringe belangstelling af te
leiden, dat men er ook weinig van wil weten.
De weinigen die hier zijn opgekomen en
daardóor hun belangstelling toonden, hebben
evenwel het recht, er iets van te hooren.
Het beginsel en vooral ook de Bond vallen
of staan niet met deze kleine vergadering.
Wanneer ik spreek van den Bond dan
moet ik te gelijk wijzen op zijn zeer eigen
aardige methode van werken en strijden en
ijveren. De Bond zet alle politiek ter zijde
en ijvert slechts -voor de zaak het Staats
pensioen.
Wie een vergadering van het Bondsbe-
stuur zou bijwonen, zou daarin aantreffen,
om éen vaandel vereenigd, menschen van
zeer uiteenloopende politieke en godsdienstige
denkwijzeRoomsch-Katholieken, Hervor-
den. Doopsgezinden, Oud-Katholieken, Is
raëlieten, mannen en vrouwen van op éen
na alle politieke partijen, vogels van zeer
diverse pluimage.
Ik wil herinneren, aan hetgeen eenmaal
werd beweerd door mr. Treub, die in 1909
de vrijheid nam, de voorstanders van Staats-
De Bond heeft meer gedaan. Toen hij de
publieke opinie voldoende had bewerkt, vroeg
hij den candidaat-volksvertegenwoordigers
naar hun particuliere meening ten opzichte
van Staatspensioen, ten einde te weten of
deze wel strookte met de toenemende pu
blieke opinie. Daarmee is resultaat bereikt
tijdens de jongste Juni-verkiezingen. Waar
rechts niets wilde weten van S. werd onze
Bond al is hij volstrekt niet een poli
tieke vereeniging gedrongen naar links.
Vooral door de afdeelingen Zeist en Soest is
toen hard gewerkt. En nu moge dr. Bos al
hebben gezegd, dat het niet te pas kwam,
deze vragen te stellen en slappe ruggen te
maken, een feit is, dat bijna alle Kamer-
candidateti onze vragen hebben beantwoord
en het overgroote meerendeel dier antwoor
den bewees, dat onze Bond wordt erkend
als een macht van grooten invloed en veel
beteekenis.
Pover begonnen, telt de Bond thans
60 000 leden in 460 afdeelingen. Met de
aangesloten vereenigingen, die den Bond op
allerlei wijzen steunen, vormen wij een macht
van zeker 200 000 menschen. En het aantal
leden wast nog steedsZaandam kreeg er
dezer dagen nog 293 bij.
De Bond behoeft zich dus niet te schamen
over zijn pover begin. Het mosterdzaadje is
uitgegroeid tot een boom van beteekenis,
waarop plaats is voor vogels van alle
pluimage. De Bond wordt thans algemeen
erkend als een lichaam van aanzien.
Toen we ons tweede congres hielden, te
's-Cravenhage, heeft mr. Troelstra erkend,
dat onder de Unie-Liberalen en de Vrijzinnig
Democraten is gekomen een ontwaken voor
Staatspensioen. Zelfs mr. Treub heeft toe
gegeven, dat de groote groei van den Bond
ook hem heeft aangeraaktmr. Treub, in
1909 de bespotter, thans de Minister van het
Staatspensioen.
Het handjevol menschen, dat te Arnhem
de actie begon, heeft dezen groei niet ver
wacht, doch de teekenen der tijden beter
begrepen dan alle kamergeleerden en
theoretici, die Staatspensioen een utopie
noemden. Wij hebben er uit geleerd, dat.
als er een gezond, levenskrachtig denkbeeld
is, dit dan moet uitgeroepen op de markt.
Het zal dan slagen.
Onze actie is thans getreden in een ander
stadium.
Bij de Tweede Kamer is ingekomen een
ontwerp-Treub, dat met een paar maanden
in behandeling zal komen. De dwangverzeke-
ring-Talma ligt tegen den grond en de Bond
behoeft thans dus niet meer te strijden tegen
verplichte premie-betaling, welke trouwens
onnoodig is gebleken door de Deensche wet,
welke sedert 1901 aan Denemarken gaf een
zeer uitstekende ouderdoms-verzorging.
Art. 369 van onze Invaliditeitswet is de
overgangsbepaling volgens welke kan worden
voorzien in den nood van reeds 70-jarigen.
Dat artikel is genoemd de sleepboot, die
dwangverzekering in behouden haven zou
brengen, het verguldsel van de pil, de strik
voor de kiezers. In wezen is het de best
denkbare propaganda vóór S., want het heeft
aan het licht gebracht, dat twee menschen
naast elkaar kunnen wonen, waarvan de een,
die haar niet noodig heeft, wel uitkeering-
en de ander, die haar zeer noodig heeft, geen
uitkeering krijgt omdat Minister Talma die
uitkeering koppelde aan het begrip «loon
trekkende*.
Wilt gij voorbeelden
Te Marsum, bij Deinum, is het Popta-
gasthuis voor ouden van dagen, die het er
uitnemend hebben, vrij wonen, vrij boter, vrij
vleesch, f 4 per week. enz.tóch hebben zij
volgens de Wet-Talma recht op t 2 uitkee
ring.
Een klokluider, die f12 per jaar in loon
dienst verdiende, krijgt nu f 104 pensioen.
Een bedeelde, die voor andere bedeelden
wekelijks de centen ophaalde en daarvoor 5
cent kreeg en dus in hun loondienst was,
krijgt thans f 104 pensioen.
Wat is nu vanzelf sprekender dan dat
Minister Treub thans tracht recht te zetten
hetgeen Minister Talma scheef zette.
Het ontwerp-Treub heeft buitenge
woon veel overeenkomst met de Deensche
wetmen zou zeggen, dat de Deensche wet
naast den ontwerper lag.
Volgens de Deensche wet heeft iedere
60-jarige, die voldoet aan zekere voorwaar
den, recht op Staatspensioen en moet de
Gemeente 50 pCt. bijpassen.
Volgens het ontwerp-Treub heeft iedere
70-jarige recht op Staatspensioen, die voldoet
aan de zelfde voorwaarden, doch hier keert het
Rijk uit 50 gulden en past de Gemeente bij
tot f 104, dus f 54.
Nu zijn er drie groote bezwaren tegen het
ontwerp-Treub: 70 jaar is te hoog, f2 per
week is te laag, en verkeerd is, dat allen
worde uitgesloten, die na hun 65ste jaar be
deeling moeten ontvangen.
In Engeland is de leeftijd thans óok 70
jaar, doch bij de daar gehouden enquête
vernam spr., dat men unaniem 65 jaar veel
beter vond en dan ook weldra wetswijziging
in dien zin kan verwachten. En mr. Treub
schreef zelf, in zijn brochure «Sociale ver
zekeringen*, in 1906, dat 65 jaar wel de
uiterste grens is en 70 jaar een wassen neus
op het gelaat der Invaliditeits-verzekering.
Ook in Duitschland bestaat de neiging om
het pensioen te doen ingaan reeds op 95-jari-
gen leeftijdook daar is dit slechts een
quaestie van tijd.
Het bedrag van f 2 per week is niet ge
noeg. Engeland geeft 1 tot 5 shilling (f 0.60
tot f3) doch 94 pCt. krijgt het pensioen
van f 3. Denemarken verschaft >het noodige*,
hetgeen voor ieder speciaal geval wordt uit
gemaakt door het Gemeentebestuur. Er zijn
er die 100 kronen (f66) er zijn er ook, die
300 kronen (f 198) per jaar krijgen.
De uitsluiting van bedeelden vond reeds
ernstig bezwaar in de Kamer-afdeelingen. In
Engeland werden zij. om financieele rede
nen, aanvankelijk óok uitgesloten, doch nu
twee jaar geleden is die uitsluiting daar op
geheven. In Denemarken zijn de bedeelden
ook uitgesloten, doch omdat daar de uitkee
ring begint op 6o-jarigen leeftijd. Op dien
leeftijd zijn er feitelijk geen bedeelden, want
pas na dien leeftijd begint men te kruk
ken en wordt men daardoor armlastig.
Minister Treub heeft vermoedelijk deze
uitsluitings-hepaling opgenomen om de
rechtsche partijen te gemoet te komen en
vooral om af te blijven van kerkelijke ar
menzorg. En nu is juist rechts het hardst
tegen deze bepaling, waarschijnlijk om het
tekort in onze schatkist te vermeerderen met
nog weer 4 mlllloen.
Er wordt gezegd, dat de kostenberekening
niet deugt, dat het falikant zal uitkomen
voor de Gemeenten, die tonnen gouds zullen
moeten bijpassen. Wc kunnen dit laten rus
ten. Minister Treub zal zijn mannetje wel staan.