HER
Hulp
OPENffll
Emma-bloom
TEEKENCURSJS.
werkmeisjes
rijknechts,
Advertentiën.
Iersche Setter.
De
KierveH
©♦©♦O
AM
een klein land en groote koloniën. Het Oos
ten ontwaakt en daar is meer dan éen Rijk,
dat expansie zoekt. Er m a g geen strijd zijn
tuischen koloniën en moederland.
Er is geen verkerstening. De heer Iden-
burg is en wordt ook niet terug geroepen.
Toen Minister Pleyte Kamer-candidaat was
ia Amsterdam IX sprak hij «I .de
bezem in den mast«, doch thans, als Minister
van Koloniën, kikt hij er niet meer van.
Och, vroeger was de heer Pleyte in firma
Van' Deventer; thans is hij in firma Cort
van der Linden.
Een moeilijkheid kan rijzen omtrent het
subsidieeren van het bijzonder onderwijs in
Indië. Hoe het daarmee is gesteld, werd het
besf getypeerd door den heer Rutgers, die
in de Tweede Kamer zeide bijzonder on
derwijs. waar mogelijk openbaar onderwijs,
waar noodig.
De inlandsche bevolking heeft in de laatste-
jaren veel meer dan ooit te voren begeerd
om onderwijs te ontvangen, zóo veel, dat er
niet genoeg scholen kunnen opgerichtmen
moest dus dolblij wezen dat anderen óok
de zending scholen willen stichten. De
heer Van Deventer heeft in de Kamer ge
zegd, dat men de zendingsscholen niet moest
subsidieeren dan waar de bevolking Christe
lijk onderwijs verlangt. Die eisch is te streng,
want de Mohammedanen en de Boeddhisten,
enz. vragen dit niet. Zij wenschen slechts,
dat hun kinderen naar huis worden gezonden
op de uren waarin Christelijk godsdienst
onderwijs wordt gegeven. Zij zijn óok gods
dienstig en stooten zich volstrekt niet aan
de godsdienstigheid der Christelijke landge-
nooten. Het stelsel-Van Deventer zou komen
ten nadeele van het onderwijs en ten laste
van de Chr. bevolking. De inlandsche be
volking begeert geen neutrale school.
Wat is toch neutraal Ik heb nog nooit
iemand ontmoet, die dit wist.
Er is geen verschil van meening tusschen
den Minister en den Gouverneur-generaal.
Laat ons hopen, dat het zoo blijve en dat
er geen partijstrijd ontsta, die zeer nadeelig
zou werken voor ons koloniaal bezit (applaus).
Ik heb den indruk, dat het Kabinet weer
wat veel linksche Burgemeesters benoemt
getuige Zaandam.
Ten aanzien van de landsverdediging ver
dient het m. i. alle vertrouwenhet wil hei
werk van den heer Colijn voortzetten zonder
dubbelzinnigheid r.n zonder vrees voor opposi
tie. Veronachtzamen .we onze weerbaarheid
en zouden we daardoor onze neutraliteit niet
kunnen handhaven dan kunnen we er op
rekenen, dat een ander Rijk een einde zal
maken aan ons zelfstandig volksbestaan
(applaus).
Opvoering van het peil van het onderwijs
en betere salarieering der onderwijzers kos
ten veel geld. Men wil den leerplichtigen
leeftijd verlengen en de salarissen verhoogen.
Wegens de hooge kosten heb ik het eerste
laten varen en voor het laatste gegeven den
kindertoeslag. Het verhoogen van den leer
plichtigen leeftijd met slechts éen jaar kost
ruim een millioende verhooging der sala
rissen zal 14 millioen vorderen, het verhoo
gen van het aanvangssalaris met slechts f 100
zal 2.5 millioen vragen en het ergste is of
de onderwijzer die verhooging wel krijgt,
dan wel of de schoolbesturen die behouden.
Daarom moet er zijn gelijkstelling van bijzon
der en openbaar onderwijs met den waar
borg, dat het meer toegelegde geld ook
wordt uitbetaald aan de onderwijzers. Ik heb
nooit ontkend, dat verhooging der onderwijs-
salarissen gewenscht is, doch gewezen op
de practische en de financieele moeilijkbeden
en ik heb gewacht op de Tariefsherziening.
Ik ben nu afgetreden; thans is er een
vrijzinnig Minister, een dus meer verlicht
persoon maar ook hij zegter is geen geld.
Evenwel, de Tweede Kamer heeft held
haftig aangenomen de motie-Terlaan. Weet
ge wat dat is? Ik zal het u vertellen. Er
was eens een arme jongen en die had een
niet-scheutigen beschermer in wiens kast een
kaas stond, aan de deur van welke kast de
jongen af en toe zijn bpterham mocht wrijven.
Dat is de motie-Terlaan.
Het Kabinet wil Algemeen kiesrecht en
dus meer dan vroeger werd voorgesteld door
mij, die meent, dat kiesrecht toekomt aan
het hoofd van het gezin en daarnaast aan
een ander, die een zelfstandige positie be
kleedt
Ten opzichte van het vrouwenkiesrecht is
van de Regeering slechts te verwachten een
voorstel, dat de wet het niet verbiedt, terwijl
de voorstanders wenschen volkomen Grond
wettelijke gelijkstelling van man en vrouw.
Hoe het een en het ander zal gaan, valt
thans nog niet te beantwoorden.
Indertijd is in een deputaten-vergadering
der A. R. voorgesteld, kiesrecht te vragen
voor vrouwen-gezinshoofden. Dat voorstel is
verworpen omdat men geen kiesrecht wilde
toekennen aan vrouwen, die een zelfstandige
positie bekleeden.
Een man, die een zelfstandige positie be
kleedt, behoudt deze levenslang, tenzij hij
dan misluktde vrouw behoort geen zelf
standige positie te bekleedenzij is er op
aangewezen, te trouwen, den steun van haar
man te worden, hun kind te omringen met
moederlijke liefde. De man moet in de maat
schappij omtrent de buitenlandsche, de vrouw
over de binnenlandsche zaken den boventoon
voeren en slechts zoo nu en dan invloed
oefenen op de buitenlandsche; zoo nu en
dan, doch nooit als regel. Intusschen komen
veel vrouwen niet tot een huwelijkdoch
als men het kiesrecht onthoudt aan de ge
huwde vrouw dan onthoudt men het aan haar,
die de meest normale roeping als vrouw
volgt.
Als men aan de vrouw kiesrecht geeft
zonder haar stemplicht op te leggen, dan
zullen de vrouwen met rustige denkbeel
den niet, de overigen wel gaan stemmen en
dit is zeker niet te wenschen.
Dit zijn slechts meditaties ik erken het
van nuchteren aard, welke moeten mishagen
aan de voorvechtsters van vrouwenkiesrecht,
die hier te lande gelukkig niet zóo buitenis
sig zijn als in Engeland, waar het nieuwste
is, dat een vrouw van een hooggeplaatst
persoon weigert heur haar te kammen zoo
lang haar man niet heeft gezorgd, dat de
vrouwen kiesrecht krijgen.
Ten opzichte van het Staats-pensioen acht
ik de houding van het Kabinet bedenkelijk.
De heer Treub wil aan 7 o-jarigen en ouderen
f 2 per week toeleggen. Eigenlijk is hij er,
als gezegd, tegen, doch hij verdedigt zijn
ommezwaai door te zeggen, dat het amende
ment-Duys op art. 369 het Staats-pensioen
feitelijk invoerde. Feitelijk is art. 369 de
inleiding tot de verzekeringswetten, die pas
goed kunnen werken als na 50 jaar alle
premiën zijn gestort. Wie zoo'n fonds instelt,
kan de in werking treding er van niet uit
stellen, doch moet een brug maken, welke
hierop neerkomt, dat voor de ouden van
dagen, die niet of niet genoeg premiën stort
ten, de storting plaats vindt en wel tot een
bedrag van 10 millioen per jaar. In afwach
ting nu van de 3 jaren waarna dit fonds in
werking treedt, is door de vorige Regeering
de minimu m-uitkeerir.g bepaald op f 2
per week. Ik herinner, dat in de wet staat,
dat zij in werking treedt op 3 December
1913 en de nadere regeling 3 jaar later, dus
op 3 December 1916.
Het aantal 70-jarigen bleek 95 000 in
plaats van 25 000een misrekening, die
gelijk »De Nederlander* dan ook duidelijk
aantoonde, niet mag geweten aan Minister
Talma, doch die dan toch maar dit gevolg
heeft, dan in plaats van 2.5 millioen de
eerste 3 jaren 10 milioen moet bijgepast;
een geduchte tegenvaller, die gelukkig slechts
op de eerste 3 jaren drukt. Daarna werken
de premiën.
Volgens het ontwerp-Treub zal de ouder
domsrente kosten 14.2 tot 13.8 millioen, om
dat de heer Treub er de behoeftigen bij
trekt en de heer Talma als voorwaarde stelde,
dat de rentetrekkers eenigen tijd loondienst
verrichtten.
Oók moet voorzien in invaliditeit zonder
ouderdom. De heer Talma had daarvoor noo
dig 6 millioen de heer Treub becijfert daar
voor noodig te hebben bijna 20 millioen, of
13.8 millioen meer. Minister Talma wilde
toekennen f3, f 4 en f 5 Minister Treub
zegt, dat wie ouder wordt minder behoeften
heeft en vermindert daarom de uitkeering tot
f 2 op 7 o-jarigen leeftijd een bewijs, dat
de arbeiders, die hebben meegeholpen om
het rechtschc Kabinet te kelderen, meenend
dat zij er door het Staats-pensioen beter op
zouden worden, er slechter van worden.
Staats-pensioen is gebouwd op behoefte
doch de Minister wil niets geven aan be
deelden. Zijn dan bedeelden niet-behoeftig
Staats-pensioen zelf is niets anders dan be
deeling.
Staats-pensioen neemt uit de hand de
armverzorging van kerkelijke en bijzondere
armbesturen en instellingen van weldadigheid
en stelt in een bedeeling van hen, die tot
dusver geen bedeeling noodig hadden.
Ik geloof, dat we tegenover het huidige
Kabinet deze houding moeten aannemen
steunen in hetgeen goed is, bestrijden in
hetgeen verkeerd isen hieronder Staats
pensioen, dat rechts niet kan goedkeuren en
bij links teleurstelling wekt.
De financieele toestand des lands vervult
mij met bezorgdheid.
Er is geld noodig voor de sociale wetten,
voor de verdediging van onze Koloniën, en
voor de onderwijs-aangelegenheden. Waar
moeten de middelen tot dekking vandaan
komen
Het is een ernstige ziekte in or.s politiek
leven, dat men over die vraag niet nadenkt
en er nog veel minder over spreekt.
Links is wel te vuur en te zwaard opge
trokken tegen het Tarief, doch heeft nage
laten, aan te wijzen waar het geld dan wèl
vandaan moest komen. Het Tarief is een
belasting, die, als ze verkeerd wordt geheven,
schadelijk-, doch als ze met eenig talent wordt
geheven, voordeelig is; denk er aan, dat bet
buitenland de verhoogde inkomende rechten
betaalt, dat in het binnenland industrieën
worden gevestigd, enz. Elke andere belasting
is veel nijpender dan het Tariefzóo de
verhooging der successie, welke wel wordt
betaald als de erfenis wordt ontvangen maar
toch óok als de steun van den pater familias
is ontvallen aan de zijnen.
De Minister van Financiën becijfert, dat er
in 1915 een w e r k e 1 ij k tekort zal zijn van
20.5 millioen. In dat tekort zijn begrepen de
invaliditeits-uilkeeringen met 6 millioen, die
aan ouden van dagen met 3.9 millioen. Ge
ziet dus, dat de heer Treub bijna 10 millioen
duurder is dan de heer Talma, die, ware hij
aangebleven, het Tarief zou hebben gehad
als dekking, terwijl zijn opvolger allerlei
heffingen overweegt en zelfs het suikerpotje
zal moeten aanspreken.
Ik ben er nog volstrekt niet zeker van,
dat alle wenschen van den Minister van
Financiën zullen worden verwezenlijkt, doch
ik weet, dat het geld er moet wezen. Ik
wensch hem den zegen.
Als dit Kabinet heengaat en er komt dan
weer een rechtsch Kabinet eer de dekking
van het tekort is gevonden, hoe moet het
dan met de schatkist Stemt men het ouder-
domspensioen-Treub af dan scheelt het al
10 millioen.
Hoe staat dit Kabinet ondanks allen
strijd en alle verkiezings-speeches ten
opzichte van het onderwijs-vraagstuk.
De vrijzinnige Minister erkent thans, dat
rechts gelijk heeft. Volgens den heer Cort
van der Linden volgt uit de vrijzinnige
levensbeschouwing, dat »jederman auf seine
FaQon selig werden* kan en ik vertrouw,
dat hij op dien grond de verzoening zal tot
stand brengen.
Wat zal de Staats-commissie voor het
onderwijsvraagstuk in deze doen?
De heer Cort van der Linden verscheen
als redder in den nood. Als hij heengaat, is
er weer nood. De linkerzijde zal zich dus
wel twee malen bedenken eer zij zijn minis
terieel leven verkort.
In de Staats-commissie moet men er dus
ernstig naar streven, het onderwijsvraagstuk
ook op wetgevend gebied op te lossen. Of
zij daarin zal slagen en of de oplossing zal
worden bekrachtigd De linkerzijde heeft
hierbij te overwegen, dat de rechtsche par
tijen te machtig zijn dan dat zij over zich
laten loopen.
De rechU.1 zijde blijve daarom vast aaneen
gesloten bijeen eendracht maakt macht
en houde zich steeds gereed en haar kruit
droog om met Gods hulp samen te strijden
tot heil en zegen van het vaderland.
DeVoorzitter meende, dat het applaus,
beter dan zijn woorden konden doen, ver
tolkte de instemming en den dank der ver
gadering en sloot op de gebruikelijke wijze
te 10.10 de bijeenkomst.
VEREF.NIGING TOT BESTRIJDING
DER TUBERCULOSE
TE AMERSFOORT.
Dames en jongemeisjes, die genegen zijn,
op Dinsdag 21 April mee te helpen aan den
verkoop van de
worden beleefd verzocht, zich zoo spoedig
mogelijk, met opgaaf van beschikbare uren,
aan te melden bij
mevrouw gravin Van randwijck,
Utrechtscheweg 90.
mevrouw baronesse Van OLDENNEEL,
Utrechtscheweg 1.
mevrouw LOUMAN,
Paulus Buyslaan 5.
Bij mejuffrouw A. M. VAN BUUREN,
bestaat gelegenheid om grondig en degelijk
te leeren niaatnouipn, teokenen en vervaar-
digon van allo dames- en kinderkleeding.
Tevens patronen op maat verkrijgbaar.
Aanbevelend,
in«j. A. M. van Buureu,
Gedlpl. Leerares.
Schimmelpennickstraat 8, AMERSFOORT.
HULPBANK TE AMERSFOORT.
GEVRAAGD in ie klas Café-Restaurant
te Rotterdam, tegen 15 April of 1 Mei
TWEE FLINKE
helder kunnende werken, niet beneden 18
jaar, loon f 180.-, intern, van goede getui
gen voorzien.
Br. fr. lett. R F 042 a. h. Alg. Adv.-Bur.
D. Y. ALTA, Groote Markt 21. Rotterdam.
De N. V. Stoomolieslagerij Graanhan
del van J. VAN VOLLENHOVEN vraagt
twee
om direct in dienst te treden.
Tot het geven van gelden ter leen
zal een commissie uit het Bestuur op MAAN
DAG 6 APRIL aanstaande, 's namid-
dags ten twee uur, zitting houden ten
Raadhuize, alwaar de belanghebbenden zich
kunnen aanmelden óok voor het teruggeven
van gelden.
HERMS. P. van HASELEN,
Secretaris-Penningmeester.
LIEFDADIGHEID.
Tot het geven van inlichtingen aan De
partementshoofden, Wijkbezoe-
kers en Belangstellenden zal het
Contraal-burean op DINSDAG 7 APRIL
a.s. namiddags ten vier uur, ten Raadhuize
zitting houden.
Voor spoedeischende zaken wende men
zich tusschentijds tot den Boekhouder der
vereeniging den heer N. G. van de STADT,
Zuidsingel 12.
Voor de vele en hartelijke bewijzen
van belangstelling, ondervonden bjj het
overljjden van ons geliefd Dochtertje en
Zusje
CLASINA,
betuigen wij onzen hartelijken dank.
L. HOÜBAER.
A. 8. M. HOUBAER-
Van Buchkm,
en kinderen.
Amersfoort, 4 April 1914.
AMERSFOORTSCH
WISSEL- en EFFECTENKANTOOR
(nr. S. TAN WELBHRKN baron BENUERS)
Kortegracht 11. Tel. 176.
Telegramadres„Wisselkantoor".
Assurantiën. Incasseering van Wis-
Credieten. seis en Quitantiën.
Coupons. Vreemd geld.
Deposito's. Wissels op Binnen- en
Effecten. Buitenland.
Verhuurt loketten in zijn daarvoor
speciaal gebouwde kluis (Safe Deposit)
volgens tarief, op aanvrage verkrijgbaar
te zijnen kantore.
met pension gevraagd, van 5 tot en met 23
Mei 1914, voor reserve-luitenant.
Brieven onder motto »Pension« aan het
Bureau der Amersfoortsche Courant, Korte-
gracht 9.
bij en toezicht op de studie van leerlingen
der Hoogere Burgerschool aangeboden.
Brieven onder letters II B aan het Bureau
der Amersfoortsche Courant, Kortegracht 9.
TE KOOP AANGEBODEN een mooie,
Te bevragen: Schimmelpenninckstraat 16.
LAMAISON BOUWER Co.
Kortegracht 22
naast het Postkantoor.
Belasten zich met
aan- en verkoop van
Effecten, Wissels en
Coupons.
Sluiten prolongatien
Safe-inrichting.
Kassa van 9 tot 4 unr.
begeven zich tegenwoor
dig niet op reis, alvorens
zich voorzien te hebben
van een doos, inhouden
de 400 Wybert-
Tablelfen. Het beste
■middel tegen verkoud
heid of heeschheid hebben zij daardoor direct
bij de hand, zoodat hun stem, welke bij hen,
uit den aard der zaak, veel te lijden heeft,
daardoor gespaard wordt en haar goeden en
vollen klank blijft behouden. Te bekomen
in alle Apotheken en Drogisterijen a 60 cent
per doos. Depot te AmersfoortA. van de
WEG, Langestraat 23, telefoon 217,
let het oÓjm
van 10 April T E
des voorin, ten
Zooveel
Maandags en d
0
1
nevenstaand
wettig gedepotiee d
MERK 1
RAG üfl
zitten gemek
munten uit d
Alleenvt
Dnitachland's voornaAm
UTRECHT naar
om gedurende VIER daj
Stand
1 lm
maar eenig op de geb
Zonder marktsclü^e]
en overal het gesprek v;
Let wel op den Fin
en mijn beste reclame is
Oordeel zelf!
VRIJDA
De voorste
alle richtingen
