Stadsnieuws.
zal geen letterkunde dor vreemde talen noodig
hebben, voor den ander kan volstaan worden
met de beginselen der plant- en dierkunde
zoo zijn er zoo vele vakken, waarvan een
kort overzicht voldoende is, terwijl andere
zelfs geheel gemist kunnen worden.
De onderteekenaars zijn dan ook van
oordeel, dat de studie van slechts enkele
vakken verplicht moet zijn, en dat de meer
gevorderde leerlingen zelfs uit de overige
beliooren te kunnen kiezen.
Hierdoor zal verkregen worden, dat de
jongelieden niet reeds vroegtijdig overwerkt,
gejaagd en nerveus worden, en zal er tijd
voor handenarbeid, muziek of andere kunsten,
gymnastiek en sport overblijven.
Ziedaar de korte inhoud van het adres,
naar aanleiding waarvan dr. H. Beckering
Vinckers, leeraar aan de Hoogere Burger
school met 5-jarigen cursus te Zalt-Boinmel,
aan. aan de «Nieuwe Rotterd. Crt.schrijft
Hoeveel ouders in den lande zullen met
blijde instemming het adres van de hoog
leeraren W. L. P. A. Molengraaf}, J. Ph.
Suyling, C. Wir.kler, G. A. I". Molengraaff,
W. H. L. Janssen van Raay, D. van Blom,
J. H. Valckenier Kips, H. tor Meulen, J. G.
Sleeswijk en J. F. Niermeyer, gericht aan de
Tweede Kamer, gelezen hebben een adres,
dat een protest is tegen de onderwijsregeling,
zooals die werd voorgesteld door de Staats
commissie.
Tal van stemmen zijn er in de laatste ja
ren opgegaan en hebbep geroepen om ver
lichting van den last, die geladen wordt op
de jonge schouders van Hoogere Burger
scholieren en Gymnasiasten, maar de Staats
commissie heeft die stemmen niet gehoord,
ze althans volkomen genegeerd.
In plaats van verlichting, brengt haar re
geling nog verzwaring.
En het is vooral daartegen, dat de onder
teekenaars van het adres protest aanteekenen.
Vier lesuren per dag achten zij het maximum
voor leerlingen van Gymnasium en Hoogere
Burgerschool, terwijl nu de meeste dagen
gedurende zes lesuren hun onverdeelde aan
dacht geeischt wordt, in de hoogere klassen
hier en daar zelfs gedurende zeven.
Als men daar dan nog bijrekent drie, vier,
vijf uur huiswerk voor middelmatige leer
lingen, dan is het haast onbegrijpelijk, dat
er nog niet meer stemmen opgaan om daar
tegen niet krachtiger op te komen. Voor
Maandag geeft men dan vaak nog een extra-
portie werk op, omdat de Zondag er tusschen
ligt.
Geen tijd voor muziek, voor teekenen of
eenige andere liefhebberijtreen tiid voor
wandelen, fietsen of eenige andere sport, of
het gaat »ten koste van de studie
Zóo kweekt men een vroegtijdig over
werkt», gejaagd en nerveus geslacht.
Is het wonder, dat jongelui, na die vijf of
zes jaar doorworsteld te hebben, aan de Aca
demie of de Hoogeschool gekomen, begin
nen met eens een jaartje uit te blazen en
vaak aan 't uitblazen blijven, tot ze ten slotte
deu aftocht moeten blazen. Dat zoo'n ver
ontrustend groot percentage studenten sjeest,
moet mede voor een deel worden toegeschre
ven aan het afgejakker op de Hoogere Bur-
school en Gymnasium. En dat is niet de schuld
van de leeraren, maar van de bestaande on
derwijsregeling en van het Chineesche eind
examen, waaraan men maar krampachtig
blijft vasthouden,
Vele jongelui krijgen zóo'n ingekankerden
haat aan de studie, dat ze na de gelukkig
doorstane marteling van veertien dagen, eeni
ge weken later gevolgd door een lichtere
torture van drie dagen, hun boeken wegslin
geren om er nooit weer naar om te zien;
want het zijn hun ergste vijanden in plaats
v-n hun beste vrienden.
En moet dat alles nu nog erger worden
Ouders het adres van genoemde pro
fessoren geeft u gelegenheid om daartegen
in verzet te komen, biedt u een kans om iets
beters te verkrijgen.
Dr. C. E. Hooykaas, uit Vlaardingen, hoopt
aanstaanden Zondagochtend voor te gaan bij
de godsdienstoefening in de Remonstrantsche
kerk, hier.
Volgens het >Haagschc Dbld.c schijnen
de bezwaren tegen den vrijen Zaterdagmid
dag aan de Departementen van algemeen
bestuur van zóo ernstigen aard te zijn, dat
de zaak opnieuw zal worden overwogen door
den Ministerraad.
Aanstaanden Zaterdag zijn de Departe
menten in de Hofstad dus open en er bestaat
veel kans, Jat het pas genomen besluit alweer
wordt ingetrokken.
liet door de Vereeniging tot bevordering
van de rozenteelt »Nos jungunt rosa-c in
het Oranjepark aan den Soestcrweg hier ge
stichte rosarium zal aanstaanden Zaterdag
middag om 3 uur door het Bestuur dier
vereeniging officieel worden overgedragen
aan het Gemeentebestuur.
Omtrent dit rosarium kunnen wij voorloo-
pig het volgende mededeelen
liet is ruim 4000 M'- groot en heeft dus
ruim anderhalf maal de oppervlakte van liet
rosarium te Utrecht.
Het is beplant met rond 2300 stam- klim-
cn struikrozen in 200 variëteiten de mooiste
en nieuwste rozen treft men er in aan, even
als de beste der oudere soorten.
Het rosarium kon hier worden gesticht,
dank zij de medewerking van het Gemeente
bestuur, dat zorgde voor de noodige werk
krachten voor de beplanting, voor het aan
brengen van waterleiding, van een nieuwe
afrastering en voor de verdere afwerking.
Alle rozen zijn geschonken door de ge
noemde vereeniging, terwijl deze te zamen
met de Vereeniging voor vreemdelingenver
keer alhier, ook de noodige tuinbanken deed
aanbrengen.
Hoewel de nachtvorst van 2 op 3 Mei
zeer veel schade toebracht, speciaal aan de
stamrozen, laat het zich thans aanzien, dat er
op den dag der opening reeds heel wat ro
zen in bloei zullen staan.
Het rosarium wordt dadelijk na de olfici-
eele overdracht voor het publiek ter bezich-
tiging gesteld en zal verder dagelijks geopend
zijn van 9 tot 12 uur en van 1.30 uur tot
zonsondergang.
Het spreekt van zelf, dat tegen beschadi
ging van het park, het plukken van bloemen,
enz. ten strengste zal worden opgetreden.
De commissie voor het beheer roept dan ook
bij deze de welwillende medewerking in van
het Amerstoortsche publiek om dit fraaie
park, dat een belangrijke attractie voor onze
stad kan worden, ongerept te kunnen be
houden.
Een heel oud Fransch rijmpje zegt
Quant il pleut a Saint-Módard
11 pleuvra quarante jours plus tard,
A moins que Saint-Barnabé
I.ui coupe l'herbe, sous le pied.
Op Sint Médard, den 9 Juni, goot het;
en heden, op den naamdag van den heili
gen Barnabas, is 't weer buiig.
De meteorologen meenen wel, dat beide
heiligen niet bijster veel invloed hebben op
het wederdoch je kunt nooit weten. In
ieder geval is er een vleugje hoop, dat. er
na de eindelooze dagen van modder, mist
en regen, er nu toch ook een paar komen
van zonneschijn, misschien ook nog een zo-
mersche Zondagnamiddag.
't Mag anders wel, want Maandag H Juni
heeft het op het eiland Rozenburgge
sneeuwd.
De jongedames F. W. Meiners, C. de Lange
en C. Kuyters verwierven de akte van be
kwaamheid voor onderwijzeres
De heeren C. K. van Daalen, Rijks-land-
Louwleeraar, en J Leendertz Czn., Rijks-tuin-
bouwleeraar in Utrecht, zijn benoemd tot
leden van de examen-commissie voor de
Middelbare akte land-, tuin- of boschbouw
en de Lagere akte land- of tuinbouwonder-
wijs.
Kapitein H. A. Seyffardt, sous-chef van
den staf der 4e divisie, wordt 13 Juli gede
tacheerd bij het ie regiment veld-artillerie.
De ie luitenant W. F. K. Bisschoff van
lleemskerci- van de 4e mitrailleur-afdeeiing,
is aangewezen om deel te nemen aan den
tweeden wapencursus voor officier van wa
pening bij de artillerie-inrichtingen te den
Hembrug.
Het eerste concert in dit seizoen op het
terras van «Amicitia» zal worden gegeven
op i3 Juni.
De waterpolo-club «Xeptunus» ontvangt
aanstaanden Zondag de Utrechtsche Zwem-
Club voor de competitie.
We herinneren, dat de Proeftuin van de
tu'nbouw-vereeniging «Amersfoort» ook voor
niet-leden deze week nog te bezichtigen is
van 's ochtends 8 tot 's avonds 5 uur en
aanstaanden Zondagmiddag van 2 tot 3 uur.
Ook de vereeniging «Handel en Nijver
heid» verzond een adres aan de Tweede
Kamer der Staten-Generaal om haar groote
instemming te betuigen met het voorstel-
Aalberse tot bestrijding van de oneerlijke
mededinging en der Kamer te verzoeken,
dit wetsontwerp zoo spoedig mogelijk in be
handeling te nemen.
De plaatselijke afdeeling van den Ned.
barbiers- cn kappersbond heeft besloten, de
Zondagssluiting te doen ingaan op 5 Juli.
Tot heden is bij het Hoofdbestuur van het
Hoefijzerverbond bijna f 60 000 ingekomen
voor het Nederlandsche kinderherstellings
oord.
Voor het hoofdgebouw is ongeveer f 80 000
noodig, terwijl het ziekenhulsjc.de lighutten.
de mcubileering en de inrichting ten minste
f 20000 zullen vereischen. Nog verscheidene
sub-comité's in kleinere plaatsen zijn bezig
met inzamelen.
Het verbond wil trachten, in do week van
1 tot 8 Augustus in zooveel mogelijk alle
Gemeenten een straatverkoop te organisccren
van de hoefijzerspeldjes.
Het is de bedoeling om, als het geld bij
een is, onmiddellijk met den bouw te begin-
De bouw der Ambachtsschool op het ter
rein aan den Leusderweg tegenover de In-
fanterie-kazernes is opgedragen aan den aan
nemer H. J. van Kalleveen, die met f93 179
minste inschrijver was.
Het begin is er
Want heden werd door het Elcctro-tech-
nisch bureau, Denijs van Roon, in de Utrecht-
rechtschestraat, alhier, de binnen-installatie
voor clectrisch licht in het het eerste per
ceel in onze gemeente als gereed opgeleverd
en wel voor den vischwinkel van den heer
G. Bunte, aan de Langestraat.
We hebben zoo'n flauw vermoeden, dat
er in 't najaar, het tijdstip ongeveer, waar
op stroom geleverd zal worden, schier geen
magazijn in onze hoofdstraat zal zijn, dat
zich niet baden zal in het «nieuwe licht».
De Canadeesche Regeering bericht, dat er
op 't oogenblik in Canada genoeg handwerks
lieden en geschoolde en ongeschoolde arbei
ders aanwezig zijn voor alle werkzaamheden,
die in den loop van 1914 moeten worden
uitgevoerd.
Wel is er plaats voor landarbeiders,
vrouwelijk dienstpersoneel en landbouwers
met kapitaal.
De Commissaris van politie in de 2e af
deeling te Utrecht bericht, dat door de re-
cherhe aldaar beslag is gelegd op een nik
kelen haarknipschaar, z.g. «tondeuze» met
twee daarbij behoorende voor het knippen
bestemde platen en een schroefsleuteltje. Op
het rechterhandvat het woordAcsculap, en
op het linkerhandvat de lettersD. R. G.
M. De schaar is verpakt in een kartonnen
doos, beplakt met purperkleurig papier, op
de bovenzijde een licht groenkleurig etiket,
waarop een teekening, voorstellende een
haarknipschaar en de woorden «Haarschneide
Maschine «Ideal», ie Qualitdt Tondeuse
Hair Clipper Schnitthohe 3, 7 und 10
m.M. Beliebtes Modell».
Inlichtingen omtrent deze schaar, vermoe
delijk afkomstig uit een pakket dat aan een
der spoorweg-maatschappijen ter verzending
werd toevertrouwd, worden inverwacht bij
voornoemden Commissaris.
Overneming in andere provinciale bladen
dringend gewenscht.
Het leven is niet zóo kort, of er is altijd
nog wel tijd om elkaar te helpen.
"Uit den Omtrek.
Ds. K. van As, te Moerkappele, heeft
bedankt voor de toezegging van beroep naar
de Ned. Hervormde gemeente Bunschoten.
Op 23 Juni zal bij het station De Bilt een
oefening worden gehouden onder leiding
van ilcn dirigeerond officier van gezondheid
2c kl. Nord, uit Utrecht, met Roode Kruis.
Burgemeester en Wethouders van Harder
wijk stelden den Raad dier Gemeente voor,
bij stichting van een Rijks-Hoogere Burger
school daar ter stede, waarom een 170-tal
Ingezetenen in een adres aan de Koningin
heeft gevraagd, den Staat aan te bieden
een terrein om niet, ter keuze van de Regee
ring, aan den Stationsweg en een bijdrage
van f 20. 000 in de stichtingskosten.
De Burgemeester deed den Raad een
afzonderlijk voorstel en wela. tot aanbieding
van een terrein als bovenbedoeld, tot bijdrage
van f 40. 000 in de bouwkosten en tot garan
tie van f4000 voor schoolgelden per jaar, als
maximum na 4 jaar te bereiken of b. aan
bieding van een vrij terrein als bovenbedoeld
en van f 60. 000 ineens in de stichtingskosten.
De Raad besloot Dinsdag, naar aanleiding
van een vraag van den Inspecteur van het
Middelbaar onderwijs of de Gemeente een
offer zou willen brengen voor de tot stand
koming dier Rijks-school voor de Over-
Veluwe, aan de Regeering aan te bieden
een bouwterrein aan den Stationsweg bene
vens f25 000,
Men verzoekt ons te herinneren, dat het
op het landgoed «Hoevelaken» verboden is,
met een rijwiel op de voet- en wandelpaden
te komen.
Een typische illustratie van het getob rnet
de booien in het Haagje geeft de volgende
advertentie uit een der plaatselijke bladen
«Een meisje vraagt voor haar Mevrouw,
wegens vertrek door bijzondere omstand g-
heden, een net, eenvoudig keuken-werkmeisje.
Goede referentiën staan haar ten dienste.
Brieven, enz.»
Allengs meer gevallen worden bekend van
mcnschen, die een ouderdomsrente trekken,
welke in geen verhouding staat tot het loon,
dat zij vroeger voor hun «arbeid» genoten.
Zoo de volgende
Te Meppel woont een 70-jarige vrouw,
die gedurende de laatste zes jaren bij een
IsraGlictisch gezin Sabbath-diensten heeft
verlicht, voor een belooning van 10 cent
por week. Dit honorarium is voor haar een
buitenkansje zij kan thans daarom iedere
week f2.— ouderdomsrente halen.
Te Maurik woont een man, die langer
dan 40 jaren eiken Zondagochtend gedurende
ongeveer 3 minuten de torenklok luidde en
daarvoor met Nieuwjaar een rijksdaalder als
loon ontving. Die man geniet nu voor dien
arbeid een ouderdomsrente van f 2 per week,
dat is meer dan 4000 percent.
Nog een ander geval speelt in de Betuwe.
Te Ommeren leefde een gezin, dat eiken
dag een Liter jenever verorberde. Die drank
werd eiken dag te Lienden of te Ingen in
een herberg gehaald door een oude vrouw,
die nu voor dien arbeid f 2 per week ouder
domsrente geniet.
De betrekkelijke beteekenis van de tijds
eenheden. Een jaar heeft 364 dagen of
8760 uur, of 525600 minuten, of 31536000
seconden. Een monsch van 70 jaar heeft ge-
leeid (elk jaar op 365 dagen gerekend)
25550 dagen, of 613200 uur, of 36702000
minuten, of 2207 520 000 seconden.
Waarom, zoo vraagt men zich af, moet
men als tijdmaat een bijzondere beteekenis
hechten aan het jaaris de seconde niet van
de zelfde beteekenis.
Men schat het totaal aantal menschen op
rond 1500 millioen. Wanneer elk mcnscb
2 seconden werkt, dan verrichten zij evenveel
arbeid als óen mensch, die 100 jaar leeft.
Daarenboven is ons «jaar» klein in verhou
ding tot de jaren op andere planeten. Een
Mars-jaar bijvoorbeeld duurt 686 dagen, 23
uur en 30 minuteneen Jupiter-jaar (van
10479 Jupiter-dagen) is gelijk aan 11 Aard-
jaren, 314 dagen en 3 uur.
N. E. u. E.
Bij oorlogsschepen wordt vergrooting van
de tonnenmaat alleen gerechtvaardigd door
de grootere gevechtskracht, welke het schip
daardoor verkrijgt. Vergrooting der lengte
gaat gepaard met sterkere machines, hetgeen
bij passagiersschepen weinig of geen bezwaar
oplevert. Daarentegen staat bij oorlogssche
pen naast het voordeel, dat de snelheid groo-
ter wordt, het nadeel, dat door de grootere
lengte het trelvlak veel grooter wordt, waar
door weer een aanzienlijke vermeerdering
van het pantsergewicht noodzakelijk wordt.
Terwijl de bouwkosten van een oceaan-
stoomer ongeveer 2000 pond sterling, of
f 24 000 per voet lengte bedragen, zijn zij
voor een oorlogsschip niet minder dan 3500
pond, uf 4 2 000 per voet lengte.
Het verschil, dat uitsluitend aan de bepant
sering is toe te schrijven, zou nog veel groo
ter zijn, wanneer de oceaanstoomer van bin
nen niet zoo luxueus ingericht was.
Wil men de tonnenmaat van een oorlogs
schip vergrooten cn toch de lengte niet
grooter nemen, dan moet men het in de
breedte vinden, om den voorgeschreven diep
gang niet te overschrijden. De verhouding
van lengte tot breedte is daarom bij oorlogs
schepen ongeveer 7 1 en bij oeeaanstoomers
9.3 1.
Nieuws uit de openbare leeszaal (Beukenlaan)
Belangrijke tijdschriftartikelen Juni.
Beteekenis der gebruikte afkortingen
A. is De Aarde en haar Volken; Bew. is
De Beweging; Bk. is Het Boek; IV R. is
Belang en RechtEc. is De EconomistEl.
is Elzevier; G. is De Gids; II. D. is Hemel
en Dampkring; H. R. is Hollandsche Revue
L. Nat. is De Levende Natuur; Nat. is De
Natuur; N. G. is De Nieuwe Gids; N. T. is
De Nieuwe Tijd N. Tg. is De Nieuwe Taal
gids O. E. is Onze EeuwO. K. is Onze
KunstO. 1'. is Ons TijdschriftO. is
Omhoog S. is De SamenwerkingS. '1'. is
Stemmen des TijdsS. W. V. is Stemmen
voor Waarheid en Vrede; T. A. G. is
Tijdschrift van het Aardrijkskundig Genoot
schap T. G. L. V. is Tijdschrift voor Geschie
denis, Land- en VolkenkundeT. S. II. is
Tijdschrift voor Sociale hygiene V. D. is
Vragen van den DagVr. H. is De vrouw
en haar huis; W. BI. is Wetenschappelijke
Bladen.
I. Algemeene onderwerpen pbilosophie.
H. J. van Wijlen, Nieuwe onderwijspoli
tiek (S.T.) H. C. Gunning—De Vries, Huwe
lijkstrouw of vrije liefde (O.T.). C. Pekel
haring, Do laatste hypothese over het wezen
van het schoone (G.). dr. A. W. van Ren-
terghem, De vrije uitoefening der genees
kunst I (G.). 11. P. Berlage, Stedenbouw
(Bew). F. H. A. Sabron, Geschiedenis der
lijfstraffen bij het Nederlandsche leger (Nav.)
prof. dr. P. J. Muller, Het determinisme
(V.D.).
II. Godsdienst.
L. C. Schuller tot Peursum, Het eeuwfeest
van het Nederlandsch Bijbelgenootschap (S.
T.) J. Snetlage, Mystiek (O.). J. B. Th. Hu-
genholtz, Naar aanleiding van «De vleesch-
wording des Woord» (O.).
III. Sociologie.
mr. dr. A. van Gijn, Nog eens hervor
ming van de Staats-begrooting I (Ec.) prof.
dr. P. van Geer, De Tweede Kamer over
het wetsontwerp op het levensverzekerings-
bedrijf (Er.) mr. J. Reitsma, De emigratie
beweging van Amsterdam, mede in verband
met de inkomstenbelasting (Ec.). Parvus, De
klassenstrijd van het proletariaat (N.T.) L.
L. H. de Visser, Het proletariaat in het bak
kersbedrijf en de staking te 's-Gravenhage
(N.T.)
IV. Taal en letteren.
C. G. N. de Vooys, Hoe zijn Anglicismen
te beschouwen (N.Tg.) prof. J. J, Salverda
de Grave, Het Roelandslied en de theorie
