Stadsnieuws.
Volgens officieele gegevens oritaat de mo
bilisatie (leger en marine) van Duitschland
3 600 000 man, Engeland 1 500 000, Oos
tenrijk 2 600 000, België 200 000, hrankrijk
3 400 000, Rusland 7 000 000, totaal
18 350 000 man.
Strijdend Europa besteedt d a g e 1 ij k s
aan kosten voor transport, voeding-, munitie,
verwoesting 150 tot 200 millioen gulden.
Dagelijks zijn de kosten voor de Europeesche
leger6 in het geheelvoedsel voor de man
schappen 2i) millioen, voedsel voor de paar
den 2.5 millioen, soldij 10.5 millioen, soldij
voor de werklieden in de arsenalen 2.5 mil
lioen, mobilisatie 5 millioen, mobilisatie en
transport van levensmiddelen en munitie 10
millioen, munitie: 10 patronen per man en
per dag 10 millioen, artillerie 10 schoten per
stuk en per dag 5 milloen, marine 2 schoten
per stuk en per dag 1 milloen, équipemen
ten berekend over 10 dagen 10 millioen,
ambulance, 500 000 gewonden of zieken a
f 2.50 per dag, 1.25 millioen, minder-waarde
der belastingen 25 millioen, hulp aan nood
lijdenden (een tiende der bevolking) f 0.50
per dag 17 millioen, schadeloosstellingen,
vernieling, enz. 5 millioen, totaal 135 millioen.
Feitelijk zijn deze cijfers nog te laag, want
ze werden berekend volgens een normalen
prijs van levensmiddelen, enz. Daarbij komt
nog de vernieling en slijting van het oorlogs
materiaal. Wanneer men raamt, dat een
derde van het materiaal vernield wordt en
de kosten van deze vernieling over 30 dagen
verdeelt, komt men tot een waardevernieling
van een 10 tot 15 millioen per dag.
Met een verliesschatting van 150 tot 200
millioen gulden per dag blijft men dus onder
de werkelijkheid, want men moet er nog bij
rekenen de honderden dooden, zieken en ge
wonden, de gesloten fabrieken, de verlaten
akkers en den verlamden handel.
fagf Su bindt een band van lijden ^c)
burgers van ons land. vg-j
Jg Sn donkeren de lijden
Eu zorg en noodden ft brandt.
3/ Laat nu, wal deelt, verscheiden 'p
(3^ En reikt tot hulp de hand. fë)
Zendt uiv bijdragen of uw toezeg- J^d}
fis*gingen aan het steun-comitéten
Sladhuizekamer no.
H. M. de Koningin heeft den wensch te
kennen gegeven, dat, met het oog op de
ernstige tijdsomstandigheden, haar a.s. ver
jaardag niet feestelijk zal worden herdacht.
Ook van het uitsteken der vlaggen dient
te worden afgezien.
We hebben dien wensch te eerbiedigen,
't Is inderdaad geen tijd van feestbetoon.
Doch wel een om op 31 Augustus ons er
over te verheugen, dat onze nationale
driekleur nog zou kunnen wapperen, om
dankbaar te wezen, dat we te midden van
de hoog opslaande baren veilig zijn en
dat we mochten blijven een onathankelijken
Staat.
Door Burgemeester en Wethouders
is verspreid het volgende beleefde verzoek
»De economische crisis vraagt ook van
de Gemeente buitengewone werkzaamheid.
Ons v.ollege tracht de vele en velerlei moei
lijkheden zoo goed mogelijk op te lossen,
maar heeft daarbij in de eerste plaats behoefte
aan de noodige kasmiddelen.
»De voornaamste bron, de Inkomstenbe
lasting, leverde echter tot nu toe zeer wei
nig op. En wij begrijpen, dat er velen zijn,
die thans moeilijk aan hun verplichtingen
kunnen voldoen maar wij zijn óok overtuigd,
dat er zeer velen zijn, die w l in staat zijn
hun belasting te betalen, maar zulks nalaten
te doen, in de meening, dat hiermede geen
haast behoeft te worden gemaakt.
»Het komt ons thans nog niet geraden
voor, den Ontvanger uit te noodigen, tot
waarschuwing te willen overgaan.
Liever doen wij een beroep op den goeden
burgerzin van velen, en noodigen ook U uit,
uw belasting zooveel mogelijk te willen
voldoen*.
Wij nemen deze circulaire in haar geheel
op én omdat bij verre niet alle belasting
plichtigen haar ontvingen én omdat volgens
het oude, beproefde recept éen bericht in
de courant beter is dan duizend strooibiljetten,
die maar al te vaak ongelezen blijven.
Het steun-comïté kan slechts steun verlee-
nen als het zelf steun ontvangt.
Een waarheid als een koe, doch waarvan
nog lang niet allen overtuigd zijn, want er
zijn er nog, die overleggen met hoe weinig
zij er af kunnen in plaats van te overwegen,
dat, indien zij geen contant geld hebben,
het comité hen ten volle credietwaardig acht
en hun toezegging gaarne tot het volle be
drag verzilvert.
Wondere verhalen loopen er over uitkee-
ringen aan gezinnen die geen steun verdie
nen. I.aat ons herhalen, dat elke aanvraag
om hulp zoo nauwkeurig mogelijk op ver
schillende wijzen wordt getoest. Men moet
waarlijk den ijver en de toewijding bewon
deren van hen. die voor hun medeburgers
zoo veel tijd en zóo veel organiseerend ta
lent over hebben en zelfs voor langer tijd
allerlei plannen beramen.
Elke aanwijzing, die maar eenigszins kan
dienen om steun te onthouden aan hendie
hem niet waardig zijn, wordt dankbaar aan
vaard en men kan er ten volle van verze
kerd wezen, dat de naam van zegsman of zegs-
onder geen enkel beding wordt genoemd. Men
doet door dit »aanbrengen« overigens
iets heel leelijks ook een heel goed werk,
want men bevordert daardoor, dat het inge
komen geld uitsluitend wordt bestemd voor
hen, die werkelijk steun verdienen.
Geld wordt zoo min mogelijk gegeven
bonnetjes voor eetwaren en dergelijke kun
nen niet worden verkwanseld.
We noemden het reeds een trouvvaille van
de beste soort, dat het comité in samenwer
king met de tijdelijk Arbeidsbeurs het pijn
lijke wil wegnemen, dat altijd is verbonden
aan onderstand en dat het een deel der in
gekomen gelden wil benutten voor verhar
ding van den Kalkweg, een werk, dat te
avond of te morgen toch moest uitgevoerd.
Het Raadslid de heer P. van Achterbergh,
zeker een zeer deskundige, heeft zich wel
willend belast met de leiding dier werk
zaamheden. Ten deele zullt die worden
uitgevoerd door vaklieden, anderdeels door
hen, die zich aanmelden om steun. Al vrij
spoedig zal blijken of zij willen werken dan
wel ot zij behooren tot hen die, al is er geen
spoor van oorlog of economische crisis, er
door een meewarig gezicht en hartroerend
verhaal steeds in slagen, hun luiheid bot te
vieren en te leven op anderer zak, die «bid
den om wark en God danken als ze 't niet
kriegen». Klagen dezen over het zware werk
of te laag loon dan weten steun-comité en
Arbeidsbeurs precies hoe laat het is.
Er zal acht uur per dag worden gewerkt
iemand zonder kinderen kan verdienen f 6
per week, iemand met éen kind f 6.50, met
twee kinderen f 7, met drie kinderen f7.50,
met vier of meer f S per week.
Wie dus w i 1, kan op eerlijke en volstrekt
niet vernederende wijze voor de zijnen zorgen.
Mits de burgerij steune zooveel haar mo
gelijk is.
De tramweg AmersfoortZeist is wat het
gedeelte Amersfoort—Huis ter heide betreft,
thans gebracht onder dagelijksch toezicht van
den districts-inspecteur der spoorwegdiensten
te Arnhem, thans den heer W. E. Kruytbosch.
Met ingang van 1 November is benoemd
tot boekhouder van het kadaster hier de heer
A. van Nijnatten, thans in gelijke betrekking
te Maastricht.
De heer J. Th. van Sloten, onderwijzer
aan de school aan de Koningsstraat, behaalde
de hoofdakte.
De heer A. A. Stoker verwierf de Middel
bare akte Fransche taal B.
Voor het bezoeken van de 111 staat van
oorlog verklaarde gebieden van 011s land
worden geen passen meer vereischt.
Natuurlijk zijn enkele terreinen verboden
voor wie daar niet behoeft te wezen. Ook
worden auto's aangehouden, ter controle van
het rijbewijs. Men doet in ieder geval goed
door te zorgen, dat men een of ander iden
titeitsbewijs bij zich heeft, een lidmaatschaps
kaart, een binnenlandsche pas, een paar
briefkaarten ol hoe dan ook.
In verband met de mobilisatie zijn op
verschillende wegen de armen der wegwij
zers van den A. N. W. B, verwijderd.
Onnoodig en onpractisch en heel kostbaar.
Onnoodig, omdat er stafkaarten zijn
onpractisch, omdat de eigen patrouilles er
last van hebben kostbaar, omdat men veel
gemakkelijker de wegwijzers een kwart slag
had kunnen omdraaien en ze dan later weer
veel vlugger iu den normalen stand had
kunnen brengen.
Ten einde zooveel mogel"*!" te zorgen, dat
geen nijverheid wordt stopgezet door gebrek
aan grondstoffen, machines of producten, die
anderen beschikbaar hebben, heeft het Rijks
bureau voor handelsinlichtingen, te Amster
dam, een dienst van vraag en .-anbod inge
steld.
Al een paar keeren hebben we meegedeeld,
dat bij de spaarbanken hier weer flink wordt
ingelegdeen zeer juiste meter voor den
toestand.
De Directie dier instelling bericht thans,
dat, evenals bij de bijzondere spaarbanken,
ock aan de Rijks-postspaarbank de toestand
gaandeweg beter is geworden. Toonden dit
de uitkomsten van het tijdvak van 1 tot 7
Augustus, dus onmiddellijk 11a de panickda-
gen 29, 30, 31 Juli en 1 Augustus, reeds
aan, zeer verrassend waren inderdaad die
van het tijdvak van 8 tot 15 Augustus.
Van j tot en met 7 Augustus werd in
totaal uitbetaald ongeveer 2.5 millioen de
inlagen bedroegen toen echter reeds bijna
1.5 millioen, een bedrag, dat zeer zeker niet
verwacht kon worden, omdat dc tijdsom
standigheden (de in vele vakken bestaande
werkloosheid en de belemmering van het
crediet) een aanzienlijk deel der inleggers
noodzaakten, hun spaarpenningen aan te
spreken. Onder de inlagen waren zonder twij
fel begrepen aanzienlijke sommen, die in den
eersten angst van de spaarbank waren terug
gehaald, doch welke, toen de vrees was
geweken, spoedig weer naar de veilige be
waarplaats werden teruggebracht.
In het tijdvak 8 tot 15 Augustus bedroe
gen de inlagen bijna f 991 000, dus minder
dan in eerstgenoemde periode, doch de terug
betalingen waren in nog veel belangrijker
mate gedaald (n.l. tot f 1 0S3 000) zoodat
slechts een nadeelig verschil tusschen inlagen
en terugbetalingen bestond van f 92 000.
Werden van t tot 7 Augustus in alle Pro
vinciën en groote plaatsen de inlagen door
de terugbetalingen overtroffen, in het tijd
vak 8 tot 14 Augustus overtroffen in de
Provinciën Overijsel, Gelderland, UTRECHT,
Den Haag en, merkwaardig genoeg, Noord-
Brabant, Limburg en Zeeland, de inlagen de
terugbetalingen.
liet aantal aanvragen om terugbetaling,
in de laatste dagen van Juli zóo schrikba
rend groot, dat aan afdoen ervan niet te
denken viel, is gedaald, zelfs tot beneden
het gemiddelde, en talloos zijn degenen, die
hun in de paniekdagen gedane aanvragen
herriepen.
De feesten tot viering op 19 September
van het 75-jarig bestaan der H. IJ. S. M.
zijn uitgesteld.
De plaatselijke commissie stond het voor
die feesten bestemde geld af aan het steun
comité.
De beide waterpolo clubs hebben de goede
gedachte gehad, tegen morger. een water
feest te geven ten bate van het steun-comité.
Er zal, o.a. door booten, zooveel mogelijk
plaats worden gemaakt in de zwemschool.
Het programma omvat:
1. Figuurzwemmen door damen, leden
van de A. Z. P. C. onder leiding van den
inspecteur.
2. Water-polo A. Z. P. C. Neptu-
nus.
3. Water-polo voor juniores.
4. Gecostumeerd water-polo.
Dat nu het zvvemsportlieveud Amersfoort
zorge voor een reuzen-ontvangst,
H. V. C. houdt morgenmiddag een voet
balwedstrijd tegen de Baarnsche V. V.
Ditmaal niet ten bate van het steun-comité.
De wedstrijd was reeds vastgestelddoch
H, V, C. is reeds in onderhandeling met een
eerste klas.ee club om Zondag 30 Augustus
te spelen voor het steun-comité.
Mr. J. C. graaf Van Randwijck heeft
aanvaard het Eere-voorzitterschap van de
A. Z. P. C.
De vereeniging »Handel en Nijverheid»
houdt aanstaanden Donderdag een zeer
belangrijke buitengewone ledenvergadering.
De zonsverduistering had gister met vol
maakte stiptheid plaats.
Precies om 11,25 begon ze; om 12.36 be
reikte zij haar maximum en was 10.7 der
zo.ismiddellijn verduisterd klokke 1.37 ver
dween het laatste stukje maanschaduw.
Aun de Centrale eierveiling der V. P. N.
werden gister aangevoerd 22 808 kipeieren,
die grif werden verkocht voor f 4.65 tot
f 5-5otwee partijtjes heel kleine eieren gin
gen voor f 4.20 tot f 4.25,
Eendeieren golden f 4.80, kalkoeneieren
f 6.50.
Nu er geen invoer en daarentegen wel
uitvoer is, spreekt het vanzelf, dat er enorm
veel kooplust is.
Er is veel vraag naar groote en bruine
eieren
De ooievaars hebben de reis naar het Zui
den aanvaard. Ze zijn dit jaar vroeger ge
gaan dan gewoonlijk.
Zou hierop soms een vroeg invallende
winter volgen
Morgen is hier alleen geopend de apotheek
van den heer D. H. G. Ittmann, Langestraat
9, bij de Varkenmarkt.
De lantaarns van auto's en rijwielen moe
ten volgende week uiterlijk om half acht, die
van de overige voertuigen te acht uur wor
den aangestoken.
Men waardeert eerst ten volle den voor
spoed, als de tegenspoed is begonnen.
"Cit den Omtrek.
Toen begin Augustus de prinsesjes van
Erbach als ieder jaar kwamen logeeren bij
hun oud-tante, de Koningin-moeder, meen
den vele couranten, dat zij in ons land in
veiligheid werden gebracht.
Zij keerden Donderdag terug naar Duitsch
land, dat dus nog niet geheel en al schijnt bezet
door hranschen en Engelschen en Russen.
Door^ het Gemeentebestuur van Soest is
1000 K. G. zout aangekocht, dat tegen
inkoopsprijs wordt overgedaan bij hoeveel
heden van ten hoogste 25 K. G. Het is
voornemens, ook handelend op te treden,
wanneer de slagers de vleeschprijzen niet
verminderen, evenals zulks te De Bilt is
geschied.
Mr. I.. W. van Gigh, de bekende Amster-
damsche advocaat, is heden op 52-jarigen
leeftijd te Baarn overleden.
Het Panama-kanaal is thans geopend voor
scltepen met een diepgang van niet meer
dan 30 Meter.
Onnoodig te zeggen, dat er geen feestelijk
heden bij plaats hadden.
Max Bewer vertelt als historisch feit het
geen dezer dagen in Rijnland gebeurde, in
de volgende bewoordingen
Ein Sekundaner, sechzehn Jahr,
Steht im Bezirks-Gedrüng.
Der Stabsarzt sagt ihm klipp und klar
»Die Brust ist viel zu eng«.
»Für eïne Kugel breit genug«,
Sagt keek der junge Schneuz,
;Und wenn es Gott im Hiinmel will,
Auch für ein Eisern Krcuzc.
Het orgaan der Vereeniging van uitge
vers van dagbladen »De Nederlandsche
Dagbladpers» schrijft
Wat is force majeure f Dat is over
macht en dit beteekent, dat daarop zich be
roepen
onze adverteerders, die contracten met ons
hebben geslotenom niet te advertee-
ren
onze geabonneerden, die thans juist vele
en dure berichten wenschenom niet te
betalen
de tusschenpersonen van onze geabon
neerden (boekhandelaren) en van onze adver
teerders (advertentie-bureaux) om quitantiën
en wissels te weigeren,
de post en de spoorwegmaatschappijen,
om onze couranten slecht te bezorgen;
Reuter, om extra-betaling te heffen;
onze papierleveranciers, om den gecon
tracteerde!! papierprijs op te slaan
onze goede vrienden, om van ons gratis
pakken couranten te verlangen voor de
militairen te velde
de klanten onzer particuliere drukkerijen,
om niet te laten werken en zelfs periodieken
niet te laten verschijnen.
Wij zitten er midden in en, als wij zijn
aangesloten bij den >Nederlandschen Bond
van boekdrukkerijenkrijgen wij van de
secretarissen der Centrale commissie bericht,
dat ondanks de oorlogsovermacht, die
overal wordt toegepast als middel om aan
verplichtingen tegenover »ons te ontkomen
voor ons de opzeggingstermijn voor onze
werklieden niet is verkort. En inmiddels
hebben wij zeer hooge kosten voor onze
berichten te betalen en kunnen wij de
gezinnen onzer werklieden, die als soldaten
zijn opgeroepen, niet onverzorgd laten.
AMSTKItD A M S( 11K SM I J KM.
De Amsterdamsche gemobiliseerde».
De meeste Amsterdamsche >jongens«
er zijn mannen onder met reuzenbaarden
zitten nu in Brabant. 'Enkelen liggen n
Noord-Holland, en die hebben een heel wat
beter levenze lietsen zoo af en toe naar
Mokum, vertoeven daar dan een aantal uren,
en gaan altijd gezellig in kleine troepjes
naar hun fort terug, waar ze dan wel eens
een boom vellen, ofmaar laat ons geen
militaire geheimen verklappen.
De geest onder de Amsterdammers is
goed, dikwijls zelfs beter dan onder de
plattelandssoldaten. Trouwens, te Amsterdam
is nog steeds zoo goed als r.iets te doen.
Zóóveel verliest men nu niet met het soldaat
zijn.
Natuurlijk brengen de militairen heel wat
humor binnen de poorten. De mop van den
dag is het volgende.
Evert Cornell's, de populaire Concertge
bouw-dirigent, heeft óok het soldatenpak-je
aan. Hij spreekt met een kameraad over
hun werkkring, en verneemt»Ja, zie je, ik
haal m'n kosje met het bespelen van het
orgel een cent is wel niet veel, maar ik
kan er toch best van komen».
»Azoo, collega, dat treft goed dat doe ik
óok
Waar de mobilisatie good voor is.
Niemand is zóo ingenomen met de mobi
lisatie als het eerste het beste Amsterdam-
sche bakvischje.
Duizenden en duizenden jongens van het
platteland, met verbruinde gezichten en
stevige knuisten, zijn ingekwartierd bij brave
Amsterdammers, en hun tengere dochterkens,
met vale stadskleur, vertroetelen hun half-
paying guests, loopen ze 11a met vlaatjes eu
toetjes en ommeletjes soufflees en riz glacé
en garnalen-croquetjes die boerenjongens
hebben gelukkig sterke magen en besproei
en hun tijdelijke huisgenooten als het ware
met bier, kwast, melk, chocolade, koffie,
thee, enz. De plattelandsjongelui laten het
zich welgevallen. Zij, verdedigers van het
vaderland, mogen zij het niet goed hebben,
hebben zij daar geen recht op, zij, die hun
boederij in den steek lieten zoodra Hare
Majesteit order gaf tot mobiliseeren Zij
hadden zich niet anders voorgesteld! Maar
