Dinsdag 29September 1914.
No 8473.
63e Jaargang.
Stadsnieuws.
jn-fflft- m DOC Ji
Uitgave van de Naamlooze Vennootschap „De Amersfoortsche Courant, voorheen Firma A. H. van Cloeff
HOOFDREDACTEUR
p. j. rmsDS&xss
AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond. Abonnement per 3 maanden fu
franco per post 1.15. Advertention 1—6 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel-
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieële- en ontelgenings-
advertentiën per regel 15 cent Reclames i3 regels ƒ1.25. Bewijsnummers naar buiten
worden in rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent. p
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht. rost bus 9.
KORTEGRAOHT. 9.
Telefoon 19
KENNISGEVING.
JACHTAKTEN.
De Burgemeester van Amersfoort
Brengt ter kennis van belanghebbenden,
dat, in verband met de bijzondere tijdsom
standigheden, door de Ministers van Financiën
en van Landbouw, Nijverheid en Handel is be
sloten, dat te zijner tijd de teruggave zal
worden overwogen van de recognitie van
die jachtakten, waarvan geen of slechts wei
nig gebruik gemaakt is kunnen worden, doch
uitsluitend aan die personen, die hunne acte
vóór 1 October a. s. bij den Burgemeester
hunner woonplaats hebben ingeleverd.
De betaalde zegelgelden zullen echter niet
kunnen worden weergegeven.
Amersfoort, 28 September 1914.
De Burgemeester voornoemd,
Van RANDWIJCK.
Solidariteit.
Als het sein op onveilig staat, komt er da
delijk iets bijzonders over de reizigers, die
in de zelfde coupee zitten, De een richt zich
op uit de hoek,waar hij zwijgend was weg
gedoken de ander brengt het gelaat te
voorschijn van achter de courant, die hem
helpen moest om de verveling verwijderd te
houden. Bij allen dringt de gedachte aan
gemeenschappelijk gevaar eensklaps in het
'.ewustzijn. Teekent de gevaarstoestand zich
scherper af, dan vloeit de verzorging van
eigen lijfsbehoud ineen met de voorstelling
van onderlinge redding uit der. gemeenschap-
pelijken nood.
In dat gemengd gevoel is misschien het
element der zelfzucht voor een zeer hoog
percentage aanwezigmaar wij moeten toch
óok niet vergeten, dat het lijden, zij het als
herinnering aan het verleden, of wel als
schrikwekkende voorspiegeling voor naaste
toekomst, tot medelijden noopt en dat een
poging tot verweer tegen hetgeen te wachten
staat, noodwendig verbindingslijnen grift tus-
schen allen, die bij het zelde gevaar betrok
ken zijn. Na een plotselinge ramp ontvluchten
degenen, dié er zonder letsel zijn afgekomen,
niet Jn wilde haast het tooneel van het onge
val zij blijven om hulp te verleenen aan
hen, die minder gelukkig zijn geweest.
Het is mede op grond van deze ervaring,
die telkens weer en onder de meest afwisse
lende omstandigheden zich herhaalt, dat de
noodzakelijkheid van af en toe voorkomende
storingen van ernstigen aard in den dagelijk-
schen loop der dingen bepleit wordt. Kwa
men zij niet voor, de menschen zouden meer
en meer zich terugtrekken binnen hun eigen
klein kringetje, het voor hun eigen gemak
in die enge ruimte zoo aangenaam mogelijk
maken, van het gemeenschappelijke slechts
zóóveel als het hunne beschouwen als noodig
was om er eigen voordeel aan te ontleenen.
Het solidariteitsbesef moet worden gevoed,
zal het niet verkwijnen, en het ontvangt zijn
voedsel uit de ondervinding van de onmis
baarheid zijner eigen uitingen.
Zou het inderdaad waar zijn, dat langdu-
ige ongestoorde voorspoed, afwezigheid van
gevaren, bevrijd blijven van rampen, het
egoisme doen gedijen Zou die toestand niet,
ten onrechte als de meest gewenschte be
schouwd, er mogelijk ook toe kunnen !den,
aan eigen verdienste toe te schrijven, hetgeen
toch slechts de vrucht is van een bijzonder
gunstigen loop van omstandigheden, en met
zekere minachting te zien op anderen, wien
het getij niet zóo ten goede kwam?
In dezen tijd van een zoo algemeen lijden
en strijden, als wel nooit zal zijn voorgeko
men en waarin allerlei raadselen ons bestor
men, allerlei vragen, op welke geen antwoord
te krijgen is, ons verbijsteren, rijst ook deze
bij ons op. Wij zoeken te doorgronden, waar
om deze stormvloed over de wereld moest
gaan en dan is het niet te verwonderen, dat
wij even blijven stilstaan bij de gedachte, of
de geweldige actie der zelfzucht, van welke
onze tijd den last te dragen heeft, niet tot
een reactie moest voeren, die niet anders
kon zijn dan een uitbarsting.
Niet dat het, in gewone dagen, en eerde
storm opstak, aan goedgeefschheid heeft ont
broken. Menschen, wien het goed ging in
de wereld, weigerden niet, van het hunne
af te zonderen om daarmee deel te nemen
aan philantropische daden van onderscheiden
aard. Wij zullen ons wel wachten, ook maar
de minste geringschatting daarover te doen
blijken, want zij konden het evengoed heb
ben nagelaten, en dan ware veel leed onver-
zacht gebleven. Maar daarnaast bleef en blijft
nog zich ontwikkelen, dat jagen naar stoffe-
lijken vooruitgang, dat de grenzen, door een
gevoelig zedelijk bewustzijn getrokken, niet
steeds eerbiedigtdat de bevordering van
het algemeen belang meer aanwendt als
voorwendsel dan het met recht mag aanvoeren
ter verdediging van het ter zijde stellen van
de cehte humaniteitsbeginselen.
Het solidariteitsbegrip vatten wij dikwijls
zóo op, dat wij binnen hetgeen het omsluit
alleen toelaten wie juist in gelijken toestand
verkeeren, en zóo komen er groepen tegen
over elkander te staan met fonkelende oogen
en gebalde vuisten. Dan is er, onder alle
wereldsche zaken, niets dringenders dan «de
strijd*men spreekt vau geen andere dingen,
bezigt termen, die aan de taal der oorlogs
techniek zijn ontleend er is dan ook wer
kelijk een sociale, een economische, een po
litieke oorlog de eigen medeburgers zijn
«de vijand» en als het er op aankomt,
het een of ander tot stand te brengen, dat
wezenlijk tot heil van allen kan strekken,
dan zijn wij zóo verdeeld, zóo weinig ge
neigd tot toenadering, die de verschillen zou
uitwisschen, dat van het beste ontwerp het
mooie reeds af is vóór tot de uitvoering be
sloten kon worden.
In onze dagen zien wij in ons gelukkig
land, dat van de algemeene ramp wel den
druk, maar niet het onherstelbaar leed onder
vindt, een merkwaardige opleving van die
echte solidariteit, welke niet de persoonlijke
of groepsbelangen tot grondslag heeft, maar
wortelt in een vaderlandsliefde, welke tevens
een cosmopolitisch karakter geenszins mist.
Wij weten, dat er ofFers gebracht moeten
worden door allen, om de inzinking van ons
volk te verhoeden, en dat in de toekomst
een tijdperk wacht, hetwelk verdubbelde
geestkracht zal vereischen om de deuken
weer glad te krijgen, die de wereldhistorische
druk in het vlak van ons nationaal leven
heeft geperst.
Maar voor dat werk, dat misschien den
levensduur van een menschengeslacht in be
slag zal nemen, en waaraan wij ouderen
óok zij, wier horizon reeds krimpende is en
die van het leven zóóveel hebben opgevan
gen, dat hun bevoegdheid tot het geven van
eenige leiding niet betwist mag worden met
ernst en volle toewijding hebben deel te
nemen, is de hoogste, de innigste, de meest
belanglooze solidariteit, dat is de ruimste
toepassing van het «alles voor allennoodig.
En zij zal niet uitblijven, als maar het juiste
begrip van hetgeen de menschheid behoeft,
gemeengoed wordt.
Maar dit laatste is juist geen kleinigheid.
De maatschappelijke ontwikkeling is gegaan
in een richting,welke niet geheel de warewas, en
men ziet, helaas! waar zij beland is.
Een frontverandering, een zich wenden
naar ander ideaal, is onmisbaar.R. N.
Het comité is in de weer
En arbeidt vroeg en laat.
Stelt gij het door een ruime gift
Tot hulp en steun in staat.
Zendt uiu bijdragen of uw toe
zeggingen aan het steun-comité,
ten Stadhuize, hamer no. 5.
Tot predikant bij de Chr. Gereformeerde
gemeenten te Amersfoort en te Baarn is
beroepen ds. A. M. Berkhoff, te Leeuwarden.
Donderdagavond wordt in de Gerefor- j
meerde kerk aan de Langegracht weder een
dank- en bidstond gehouden, in welke zullen j
voorgaan ds. Donner en ds. Teerink.
Ds. De Bruijne, uit Bunschoten, hoopt
hier dien zelfden avond voor te gaan in de
bidstond der Chr. Gereformeerde gemeente, 1
lokaal »De Zaaijer*.
Na afloop van de godsdienstoefening in
de Gereformeerde kerk aan de Langegracht
zal aanstaanden Zondag de verkiezing plaats
hebben van twee kerkeraadsleden, zulks ter
vervulling van de vacatures, ontstaan door
het bedanken als ouderling door de heeren
H. P. van Haselen en J. Terburg.
Candidaten zijn de heeren G. G. Altena,
G. Bennink, R. van den Burg en L. Scham.
Bij Kon. besluit van 24 dezer is ingesteld
een Commissie van deskundigen ter voor
lichting van den Minister van Landbouw, Nij
verheid en Handel bij de uitvoering der
Beurswet 1914 en zijn benoemd in die com- j
tot lid en Voorzitter, de heet S. P. van 1
Eeghen, Voorzitter van de Kamer van Koop-
handel en Fabrieken te Amsterdam, en tot
plaatsvervanger van dezen dr. H. F. R.
Hubrecht, Onder-voorzitter dier Kamer
tot leden de heeren A. de Bijll Nachenius,
te Amsterdam, en tot plaatsvervangers van
dezen de heeren F. J. M. van Ogtrop en
A. L. G. Pichot, beiden te AmsterdamJ.
van der Kooy Jr., te Rotterdam, en tot
plaatsvervangers van dezen de heeren Jan
J. Vierhout en M. J. N. Wakkie, beiden te
Rotterdam; G. W. A. van Laer J.-Czn. te
Amsterdam, en tot plaatsvervangers van
dezen de heeren V. J. E. Lefebure Jr. en J.
Thora, beiden te Amsterdammr. H. M.
Roelofsz, te Amsterdam, en tot plaatsver
vangers van dezen de heeren G. F. Dudok
van Heel en mr. Y. A. Schuller tot Peursum,
beiden te Amsterdam Adam Roelviuk, te
Amsterdam, en tot plaatsvervangers van de
zen de heeren Paul May, te Amsterdam, en
W. Westerman, te Rotterdam en dr. D. F.
Scheurleer, te 's-Gravenhage, en tot plaats
vervangers van dezen de heeren G. J. En-
gelberts, te Arnhem, en F. Herman van
Gijn, te Dordrecht.
Bij beschikking van den Minister van
Landbouw, Nijverheid en Handel is ingesteld
een Commissie van bijstand tot uitvoering
van de Beurswet 1914 en zijn benoemd tot
Voorzitter mr. J. H. Kann, te 's-Gravenhageen
tot ledenmr. J. J. van Troostenburg de
Bruijn en mr. E. Venema, te Amsterdam.
Het Hoofdbestuur van de Nederlandsche
Vereeniging tot afschaffing van alcoholhou
dende dranken, gesteund door dat van de
Nationale Christen Geheelonthoudera-vereeni-
ging, heeft een adres aan den Minister van
Binnenlandsche Zaken gericht, waarin aan
de Regeering de vraag wordt voorgelegd
of, als tijdelijke maatregel, niet een alge
meen verbod van verkoop van alcoholica,
en zoo het kan van de vervaardiging daar
van, moet worden bevorderd.
Aan de Gemeente-begrooting voor 1915
worden de volgende cijfers ontleend.
ONTVANGSTEN.
Hoodstuk I. Ontvangsten wegens vroe
gere diensten.
Het batig saldo van den dienst 1913 be
draagt f32 490.51, waarvan buitengewoon
f8471.55. Na aftrek van hetgeen zal worden
overgebracht naar den dienst 1914, rest ba
tig saldo tevens totaal van ie Hoofdstuk
f 22 225.84.
Hoofstuk II. Inkomsten uit bezittingen
f22 811.60 (uit exploitatie Birkhoven f 2100,
waarvan f 1575.05 wegens pacht hotel).
Hoofdstuk III. Inkomsten wegens
diensten, door de Gemeente bewezen f227 664.
Afd. I, heffingen als belasting geregeld,
w.o. opbrengst vuur-, haven- en tongeld
f 6500, marktgelden f 8400, begrafenisrechten
f 1700, opbrengst schoolgelden Lager en
Meeruitgebreid Lager onderwijs f 14 660
Middelbaar onderwijs f 15 190, Gymnasium
f7800, Gemeente-reiniging f4850.
Afd. II, Inkomsten wegens inrichtingen
van nijverheid en bedrijf, w.o. vergoeding
van de gasfabriek voor rente f 15 784.85,
voor aflossing f23 210, voor kosten van pen-
sionneering f2167, winstuitkeering gasfabriek
f60 000, vergoeding van de waterleiding
voor rente f19 395, voor aflossing f 1000,
vergoeding van grondbedrijf voor rente
f29 539.60, voor aflossing f14 245.55.
Hoofdstuk IV. Opbrengst plaatselijke
belasting f226 189.11.
Afd. I. Opcenten op de hoofdsom der be
lasting op gebouwde eigendommen f17 529.49,
ongebouwde f434.61, opcenten Personeel
f 46 000.
Afd. II. Eigen plaatselijke belastingIn-
komtenbelasting f 140 000, Hondenbelasting
f2300, Straatbelasting f 16 000.
Afd. III. Vergunningsrecht f3935.
Hoofdstuk V. Uitkeeringen van het
Rijk aan de Gemeente f131567.80, (Rijks-
uitkeering met bijdragen voor onderwijs, ver
pleging van krankzinnigen, restauratie Lieve
Vrouwetoren).
Hoofdstuk VI. Ontvangsten van ver
schillenden aard f31735. w.o. vergoeding
van het Rijk voor gebruik kazernes, enz.
f 255°i verkoop van asch en vuilnis f 9900,
pensioensbijdragen van Gemeente-ambtenaren
f7500.
Hoofdstuk VII. Buitengewone ont
vangsten f232721.55, w.o. opbrengst geld-
leeningen en terug ontvangst tijdelijk belegd
kasgeld.
UITGAVEN.
Hoofdstuk I. Algemeen bestuur der
Gemeente.
ie afd. personeel en bureelkosten f33)839.25
(de jaarwedden worden niet verhoogd.
2e afd. Onkosten van bijzondere verrich
tingen (Kiezerslijst, Burgerlijke stand, enz.)
f 1900.
Hoofdstuk II. Kosten van toezicht op
en invorderingen van plaatselijke belastingen
f8724.
Hoofdstuk III. Openbare veiligheid
en brandweer.
ie afd. Politie f33506.
2e afd. Brandweer f4987.20, verlichting
f 15 000.
Hoofdstuk IV. Volksgezondheid en
huisvesting f9473.51, waarbij bouwpolitie
f3346, keuring vleesch en visch f425, keu
ringsdienst eet- en drinkwaren f4050, sub
sidie Groene Kruis f 300, Tuberculose-bestrij
ding f350.
Hoofdstuk V. Openbare werken
f 76 525.20, waarbij personeel f 7450, onder
houd huizen, torens, poorten, enz. f 5390,
onderhoud straten, enz. f14095, onderhoud
markten f975, plantsoenen f 4465, exploitatie
Birkhoven f2311, kosten van havens, kaai
muren, enz. f3295, van klokken f550. van
begraafplaatsen f2155, van reinigingsdienst
f33 354-»°-
Hoofdstuk VI. Kosten van inrichtin
gen voor nijverheid en bedrijf (subs, tram)
f 2000.
Hoofdstuk VII. Onderwijs f 216 584.
ie afd. Lager Onderwijs f124895.
2e afd. Middelbaar Onderwijs, Hoogere
Burgerschool f44913, Burgeravondschool
f3>°5, subs. Handelsdagschool f5400, subs.
Ambachtsschool f7300, Industrie- en huishoud
school f 2875 Gymnasium f23 076.
3e afd. Andere uitgaven voor onderwijs,
kunst en wetenschap f4620, waarbij school-
voeding f450, Flehite f600, Muziekvereni
gingen f300, Toonkunst f350, Fröbelschool
f150, Openbare leeszaal f1500, R. K. lees
zaal f 500, Openbare speelplaats f 500, Oranje
vereniging f 200.
Hoofdstuk VIII. Armwezen f51 405,