Stadsnieuws.
aan Servië, waarin, met zooveel woorden,
de eisch om de (iroot-Servische beweging-
op te geven.
N'aar spr. meening zit in die nota de bron
van den huidigen oorlog. Pas over een 20
of 30 jaren, als we kunnen beschikken over
hetgeen in de Kabinetten is behandeld, als
we zullen hebben Mémoires, of als er twist
zal zijn gekomen tusschen de leidende per
soonlijkheden, zullen we kunnen uitmaken
wie al dan niet de schuld heeft van deze
ellende.-
Oostenrijk moet hebben voorzien, dat
Servië den eisch niet kon inwilligen, vooral
wegens her mede-onderzoek door Oosteii-
rijksche rechterlijke ambtenaren van het
geding tegen den moordenaar en de aan
stichters van den moorden Oostenrijk
moet hebben geweten, dat het kon rekenen
op den steun van Duitschland.
Het antwoord van Servië was uitermate
diplomatiekdoch twee dagen later werden
de diplomatieke betrekkingen afgebroken en
den 27 Juli volgde de oorlogsverklaring door
Oostenrijk, dat deze zaak niet vatbaar achtto
voor inmenging van anderen, bijvoorbeeld
het Hof van arbitrage.
Rusland had middelerwijl verklaard, dat
het niet kon toelaten de «afstraffing» van
Servië, omdat deze afbreuk zou doen aan
Rusland's positie.
Engeland was niet verplicht, in te grijpen.
Het had geen afspraak en had dus onzijdig
kunnen blijven, doch stelde zich reeds in de
eerste dagen partij, naar spr. meening omdat
het stond voor de keus om ét voorloopig
aan te zien het verloop van den oorlog en
zich er dan in te mengen, of om terstond in
te grijpen. De schending der neutraliteit van
België was Engeland een hoogst welkome
aanleiding om zijn houding te verklaren.
Had Engeland niet deelgenomen aan den
oorlog dan zou Frankrijk alras zijn over
meesterd en daardoor de macht van Duitsch
land in Europa zijn versterkt en die van
Engeland dus verminderd. Thans bestond de
gelegenheid om den mededinger tegen te
houden, een gevoeligen slag toe te brengen
en de gevaarlijk toenemende mededinging
voor langen tijd tegen te houden.
Ook Japan *»ecfi zich gevoegd naast
Engeland en dezer dagen heeft Turkije zijn
neutrale positie laten varen, hetgeen er toe
kan leiden, dat ook Griekenland, Rumenië
en Bulgarije weer in den oorlog worden
betrokken en ook Italië nog zal meedoen.
Hoe die oorlog zal verloopen, is niemqnd
in staat, te voorspellen.
Slechts dit is met zekerheid te zeggen,
dat in geen honderd jaren zich gebeurtenissen
voordeden als die, welke we thans, gelukkig
uit de verte, beleven, gebeurtenissen, die
kunnen leiden tot aanzienlijke verzwakking
van een der partijen.
Zoolang de oorlog duurt, zal ook de posi
tie van Nederland zeer hachlijk zijn het
verloop kan nog best zóo worden, dat ook
ons land in den oorlog zal moeten wor
den betrokken. Doch ook al mocht het der
Regeering gelukken, de onzijdigheid tot
het einde te bewaren, dan nog zullen er bij
den vrede allerlei bepalingen worden gemaakt,
die voor ons land van het allerhoogste belang
kunnen zijn.
Wij kunnen ons nog niet ten volle reken
schap geven van de hoogst gewichtige periode,
die ook voor ons land is aangebroken en
van de allergewichtigste gevolgen van dezen
wereldbrand ook voor Nederland.
Daaron» doet ons >'olk goed, zoo krachtig
mogelijk zijn bestaan als nationaliteit te ver
dedigen niet alleen met de wapenen, doch
ook door zich schrap te zetten tegen elke
bedreiging, door te versterken het besef, dat
wij door geaardheid en karakter een eigen
volk zijn, dat recht heeft op een eigen plaats
in Europa, dat prijs stelt op het behouden
van zijn zelfstandigheid, en dat zich wil
verweren tegen iederen vreemden invloed,
c'iok al wordt ons geen wapengeweld aange
daan.
BIVAKMUTSEN.
Aan
de Moeders, de Zusters, de Vrouwen de
Verloofden, de Tantps en de Nichtjes van
onze soldaten.
Zooeven krijg ik het verzoek 0111 mee te
helpen tot het breien en verzamelen van een
groot aantal bivakmutsen voor onze soldaten.
Ik weet niet beter te doen dan hiervan
langs dezen weg kennis te geven.
Wij beginnen met zulk een bivakmuts te
hreien voor ieder der onzen, die onder de
wapenen zijn, en dan doen wij nog eens ons
best voor anderen.
Deze zaak heeft de goedkeuring van het
Legerbestuur, dat verklaarde op de toezen
ding van bivakmutsen grooten prijs te stellen.
Van die bivakmutsen voor anderen zou
ik gaarne de eerste ontvangen vóór 27 No
vember.
A a n w ij z i n g e tl voor het breien.
Men heeft noodig
4 fijne houten breinaalden (voor hen die stijl
breien) of 4 grove stalen breinaalden, 110. 12.
Voorts per muts: 60 Gram vier-draads wol
van donkere kleur.
De muts wordt gebreid als volgt:
30 steken opzetten dus 10 op elke naald,
ie toer: 4 recht, 1 averecht, er\z.
2C toeridem.
3e toeréen steek maken (door heffing),
4 recht, i steek maken, 1 averecht, enz.
4e, 5e en 6e toerb recht, 1 averecht, enz.
7e toeréen steek maken, (1 recht; 1 steek
maken, 1 averecht, enz.
8e, ge en 10e toer: 8 recht, 1 averecht' enz.
1 ie toer éen steek maken, S recht, 1 steek
maken, 1 averecht, enz.
12e, 13e en 14e toer: 10recht, 1 averecht,
enz.
15e toer: éen steek maken, 10 recht, 1
steek maken, 1 averecht, enz.
16e, 17e en 18e toer: 12 recht, 1 averecht,
enz.
iqe toer: éen steek maken, 12 recht,
averecht, enz.
20e, 21e en 22e toer: 14 recht, 1 averecht
23e toer éen steek maken, 14 recht, 1
averecht, enz,
'Nu zijn er dus op elke naald 32 steken.
24e, 25e en 20e toer: 15 recht, 1 averecht,
enz.
Nu volgen
24 toeren (met houten naalden) of 28 toe
ren (met stalen naalden), 2 recht, 2 averecht.
Daarna
2s steken afkanten, en op de overige 8
toeren heen en weer, 2 recht, 2 averecht
breien. Zoo komen er 4 kantlussen.
Nu weer 28 steken bij opzetten en weder
in 't rond 2 recht, 2 averecht breien tot de
wol is opgebreid.
De opening aan het begin dichthalen.
N.B. Men moet zeer los breien, anders
wordt de muts te klein, en men moet zeer
los afkanten, anders valt de onderste rand
van de muts niet als een kraag.
Aan te bevelen is, de eerste gebreide muts
te doen passen.
Mevr. A. MEUJ.EXBELTVan Sijx.
Baarn, November 1914.
Aanstaanden Zondag, den naamdag van
den Koning der Belgen, zal een hijzonder
plechtige godsdienstoefening worden gehou
den voor de hier geïnterneerde Belgische
militairen.
In de religieus-socialistische samenkomst
op Zondag 15 dezer, des avonds te 6 uur,
zal voorgaan dr. H. W. Ph. E. van den
Bergh van Eysinga, predikant te Zutfen.
Wegens den te verwachten grooten toe
loop zal de samenkomst worden gehouden
in het kerkgekouw der Remonstrantsche
gemeente.
De Minister van Landbouw. Nijverheid en
Handel heeft goedgevonden, den maximum
prijs van boter voor binnenlandsch verbruik
voor den verkoop en-gros gedurende de
maand November 1914 te bepalen op f 1.4.5
per K.G.
Voor kleinere verpakkingen wordt deze
prijs verhoogó met de gebruikelijke ver
hoogingen.
De detail-prijs van boter wordt per K.G.
in maximum bepaald op 20 cent boven den
vorengenoemde en-grosprijs.
Voor speciaal verpakte boter kan een
verhoogde prijs worden toegestaan.
Het besluit van den Gemeenteraad* van
Amersfoort betreffende het sloopen der to
rentjes van de Kamperbinnenpoort is bij
Kon. besluit van November, Staatsblad
no. 521, geschorst tot 1 Mei 19:5.
Voorloopig, zouden we willen toevoegen
aan dit Staatscourant-bericht.
De afdeelingen van de Raad hebben ver
gaderd en 0.3. behandeld net Markt-rapport.
Met ingang van morgen zal het carillon
van den Lieve Vrouwe-toren ten gehoore
brengen
bij heel uur Bede voor het Vaderland»,
uit Valerius» Gedenckklanck», waarvan de
tekst luidt
Heer, Die uw tent in den hemelen spreidt,
Alles op aard door L'w woord hebt bereidt,
't Schuimende, woelige meer kunt maken
(stille
En alles doet naar Uwen lieven wille,
Wij slaan het oog tot U omhoog
Die ons in angst en nood
Verlossen kunt te aller stond
Ja redden van den dood.
en bij half uur «Wilt heden nu treden»,
mede uit Valerius' fGedenckklanck», waar
van de tekst luidt
Wilt heden nu treden voor God den Heere
Hem bovenal loven van herten seer
End' maken groot Zijns lieven namens
[eere
Die daar nu onzen vijand slaet terneer.
De heer A. Schilling, doctorandus in de
Nederlandsehe letteren, is benoemd tot leeraar
in Xederlandseh en Aardrijkskunde aan
de Hoogere Burgerschool te Eindhoven.
Dc heer O. F. W. Rietveld, Hoofd der
Chr. school voor Lager en Meeruitgebreid
Lager onderwijs, aan de Blankenhcym-straat,
is benoemd tot Directeur van de Groen van
Prinsterer-kweekschool te Doetinchem.
De jongedames J. W. Koerselman en P.
M. van der Knoop behaalden de akte vrije-
en orde-oefeningen Gymnastiek.
De heer II. J. Groote Balderhaar ten
Velde, thans Burgemeester van Werkendam,
is met ingang van 19 November benoemd
tot Burgemeester van Genemuiden.
De beeldhouwer H. van der Geld is in
den ouderdom van 76 jaar te 's-Hertogenbosch
overleden.
Bekend is zijn hoogaltaar van 9 bij 7
Meter en met meer dan 200 figureneen
werk van tien levensjaren.
De St. Franciscus Xaverius-kerk hier heeft
van hem een "kruisweg.
Hier ter stede doet een drietal verhalen
de ronde, waarin Belgische officieren een
niet-gelukkige rol zouden spelen. Zij zouden
in het gezin, waarin zij als huisgenoot zijn
opgenomen, hun nie-tofficieele vrouw heb
ben opgenomen.
De Burgemeester, zulks vernomen heb
bende, heeft een onderzoek hiernaar inge
steld en verzoekt ons thans, deze geschiede
nissen als geheel verzonnen te signa-
leeren.
Ingediend is een wetsontwerp, houdende
voorzieningen betreffende den rechtstoestand
van hier te lande geïnterneerde militairen
van een buitenlandsche mogendheid, allereerst
met het oog op de belangen der geïnter
neerden zeiven, tegenover wie de Staat
thans een wettelijk niet begrensde bevoegd
heid tot individueel verschillende behandeling
bezit, zoodat practisch een evenzeer onge
limiteerd stelsel van huishoudelijke straffen
en maatregelen op hen bij eventueel wan
gedrag zou kunnen worden toegepast. Daar
naast vorderen de belangen der gemeenschap,
dat de noodige gelegenheid besta om onder
de zoo talrijke geïnterneerden voldoende
orde en tucht te blijven handhaven en dat
dezen daartoe, gelijk mede in het belang
der handhaving van onze neutraliteit, zekere
onder straf- en tuchtelijke sanctie te stellen
bijzondere verplichtingen worden opgelegd
Met betrekking tot de geïnterneerden behoort
m. a. w. een bijzonder recht in het leven
te worden geroepen en wel het militaire
recht.
Onder meer zal worden vastgesteld, dat
de geïnterneerde militair, die opzettelijk in
strijd met een door hem gegeven belofte of
aangenomen voorwaarde, waaronder hem
verlof is verleend om zich tijdelijk of voor
goed te verwijderen, schendt, of die daartoe
samenspant, wordt gestraft met militaire ge
vangenisstraf van ten hoogste zes jaren.
De kazernegebouwen waarin Belgische
geïnterneerden zijn onderdak gebracht, zullen
in het laatst dezer en in het begin der vol
gende maand worden ontruimd en in orde
gebracht voor de miliciens van de lichting
1915, die, volgens de wet, half Januari in
dienst moeten komen.
Het is volstrekt niet onmogelijk, dat met
de minderen ook een groot aantal Belgische
officieren naar elders gaat.
Voorloopig blijft de Regeerings-trein, die
uitgewekenen kosteloos terugbrengt naar
België, 's ochtends om 10.49 uit Utrecht ver
trekken.
Uit Roosendaal vertrekken sedert heden
ochtend kostelooze treinen naar Antwerpen
's ochtends 0:11 6.50 en 10.50 en 's middags
om 2.50.
Er zijn individuen die zichnietontzien.de
vrouwen, die hier geïnterneerden komen be
zoeken, op straat op te vangen en van deze
armen veel te hooge bedragen te vorderen
voor logies en ontbijt.
Gelukkig vormen zij de uitzondering: want
treffend is het, te vernemen hoe menschen,
die 't zelf lang niet breed hebben, geheel
kosteloos deze stumpers verzorgen.
N11 dergelijke schromelijke uitbuiting der
commissie ter oore is gekomen, heeft zij
maatregelen genomen om haar te voorkomen
en te zorgen, dat zij, die voor eigen rekèning
willen logeeren een behoorlijk bed en een
voldoende ontbijt vinden voor een schappe
lijke» prijs.
De cursus van »Hooger onderwijs buiten
de universiteit» door prof. dr. H. F. Nier-
strasz te geven over «Welke gevaren be
dreigen ons van de zijde der insecten», zal
plaats hebben op Dinsdagen 24 November
en 1 en 8 December.
De lezing over Kdmond Rostand zal door
den heer I. M. J. Hoog worden gehouden
op Dinsdag 12 Januari.
De lezing van den heer W. Wirtjes za
plaats hebben op later te vermelden datum.
Het Bestuur der afdeeling Amersfoort en
omstreken van het Utrechtsch Landbouw
Genootschap heeft, omdat er niet kan ge
rekend op slakkeumest, ten behoeve van
arbeiders-kleine landgebruikers, in de afdee
ling woonachtig, een flinke hoeveelheid su-
perphosfaat besteld, opdat de »oouw« niet
óok in 't gedrang komt.
De «Eembode» bericht, dat het Bestuur
R. K. bouwvereeniging «St. Bonifacius» heeft
vastgesteld de weekhuur der 30 woningen
type A op f 2.40, der 20 woningen B op
f 2.50, der 20 woningen C op f 2.80 en der
10 woningen type D op f 3.15 tot f 3.25.
Het. bereidt voor de aanstelling van een
woning-inspectrice.
Op 1 December kunnen betrokken 14
•woningen A, 6 type B en 20 type C.
De stadswerkman P. van Bekkum had
gister het ongeluk, op den Westsingel uit
een raa n te vallen en zich daarbij vrij
ernstig te bezeeren.
De Rechtbank te Utrecht veroordeelde
twee werklieden van hier wegens weder-
spaunigheid tegen politie-beambten tot 14
dagen gevangenisstraf.
De afstand tusschen het edele en het
onedele is dikwijls zeer gering, waaruit
blijkt, dat het edele vaak overschat en het
onedele niet genoeg verontschuldigd wordt.
De spoorweg Gouda-Schoonhoven wordt
aanstaanden Maandag voor het publiek ge
opend.
AMSTEKUAMSCHK SNUFJES.
Herfstdag.
Men schrijft ons uit de Hoofdstad:
De bladen, die nog aan de boomen hangen,
zijn nu te tellen. Zij hebben de stormwinden
getrotseerd en zullen blijven hangen tot de
eerste krachtige nachtvorst ze er afschudt.
De straten zijn wit, evenals in den winter
bij vriesweer, en steken af bij de sombere
lucht. Af en toe, wanneer het zonnetje door
het egale wolkengordijn boort, heerscht er
wat vroolijkheid en lachmaar meest houdt
de zon zich schuil achter het trieste dek
en dan grijnst de herfst ons tegen, droef
geestig, Verdrietig, kil.
Het colbertjes-weer is gedaan. Het is nu
het tijdperk van de demie-saison, en de
dames, die zich zelden de luxe pemitteeren
er een specialen herfstmantel op 11a te hou
den. hebben hun wintermantel reeds voor
den dag gehaald. De boa doet eveneens
weer algemeen z'n plicht. Maar de mannen
blijken practischer en laten hun pels rustig
in de kamferkast hangen, tot het ijs vriest.
Met de mode wordt het in het algemeen
nu op een accoordje gegooid. Duizenden
en duizenden dames en heere», ook uit den
eersten stand, bezuinigen zich, en denken,
er niet aan, nieuwe kleeding aan te schaffen
wanneer men nog goede exemplaren bezit
van een vorige mode. Er worden jassen,
mantels, en heeren- zoowel als dameshoeden
opgezocht van 1910, soms 1908, soms nég
vroeger. Die mode-anarchie is practisch en
gezellig en gemakkelijk. Je hoeft nu nooit
bang te wezen, niet in de mode te zijn. E11
de groote verscheidenheid in kleeding illu
streert de straten, vroolijkt ze wat op. We
zullen niet in bijzonderheden treden, we zijn
geen expert op dit gebied, maar ons pas
toraal achternichtje geven wij in ernstige
overweging, eens goed op de mode te letten,
wanneer ze te Amsterdam komt. Misschien
vermaakt ze zich ermeemaar zeer waar
schijnlijk wordt ze bekeerd en zal ze tot
de overtuiging komen, dat ook op het plat
teland het anti-modisme mag gaan heer-
schen.
In de mist.
We zitten nu in de mi^. Het is er de
tijd voor. November is de mistmaand bij
uitnemendheid meest hebben wij te kiezen
tusschen twee kwaden» regen en wind
aan de eene zijde dan wel nevel of mist
aan den anderen kant. Wat heldere zonne
schijn komt in November sporadisch voor,
tenzij de wind krachtig uit het Noord-Uosten
blaast, en het al winterweer is.
De wereld is nu klein. Soms, wanneer de
mist erg dik is, ziet men geen den Meter
voor zich uit. Een andere maal is het slechts
een nevel, die het vergezicht tot op een
Kilometer verkleint. Ieder mensch heeft in
zich een neiging om ver te zien, dóór te
zien als het ware. Maar de mist vormt voor
het oog een ondoordringbare» muur. De
geluiden dringen van verre afstanden tot
ons doorzelfs geluiden, die we anders niet
hooren, worden nu waargenomen, maar men
ziet niet. Psychologen hebben gemend, «lat
een mist, die eenigen tijd aanhoudt, <p som
mige naturen dan ook een belangrijken
invloed moet hebben. Zoo heeft de mist al
zellmoorden op haar geweten, meent men.
Dit moet echter nog bewezen, want het
zelfmoorden-maximum valt niet in de mist
maand maar in Mei en Jnni, wanneer juist
een mist- en nevel-maximum wordt bereikt'
Wij gelooven dan ook, dat de invloed van
de mist op onze psyche niet zoo bijster
groot is, vooral, wanneer wij een gezellige,
goed-verwarmde huiskamer tot onze beschik
king hebben, een goede «kleinere wereld».
